Danh thắng & Di tích Hà Nội

Nhà thờ Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh (quận Hà Đông)

Sơn Dương (t/h) 15:10 13/04/2023

Địa danh Đa Sỹ, thuở ban đầu có tên là làng Hoa... Sau này là Huyền Khê, sau lại đổi thành Đan Khê. Đan Sỹ gắn liền với công lao và sự nghiệp của Lương y dược Linh thông cư sĩ Hoàng Đôn Hoà (thế kỷ XVI). Địa danh này vẫn còn lưu trong sắc phong, chuông, bia đá... hiện vẫn lưu giữ tại làng Đa Sỹ và chùa Lâm Dương Quán. Từ giữa thế kỷ XVIII, để ghi nhận quê hương của Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh, Trạng nguyên Hoàng Nghĩa Phú (1485 - 1562) cùng 11 vị tiến sĩ đỗ đạt sau này, làng Đan Sỹ đổi tên thành làng Đa Sỹ.

Theo cuốn “Đa Sỹ Hoàng tôn gia phở” hiện lưu giữ tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm; cuốn “Hoàng tôn gia phả thực lục”; sách “Lịch triều hiến chương loại chỉ” phần Văn tịch chí và Nhân vật chí của Phan Huy Chú; sách “Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sỹ Liên... Như vậy, sử liệu và gia phả ghi chép nhiều và khá chi tiết về Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh như sau:

Ông vốn sinh ra ở làng Huyền Khê, xã Trung Thanh Oai, phủ Ứng Thiên, nay là khu Đa Sỹ, phường Kiến Hưng, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội. Ông sinh năm Tân Mão (1411) và mất năm Quý Mùi (1463), hưởng thọ 52 tuổi. Thân phụ người họ Hoàng ở Lương Xá, huyện Chương Đức, phủ Ứng Thiên, nay là xã Lam Điền, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. Do binh biến, thân phụ Hoàng Trình Thanh đã rời về Huyền Khê. Hoàng Trình Thanh có một thời gian mang họ Trần, năm Ất Mão (1435) đổi sang họ Trình và từ năm 1447 dưới triều Lê ông lại trở về họ Hoàng. Cũng vì thế mà chính sử thường chép là Trần Thanh, Trình Thanh, Hoàng Trình Thanh với tên tự là Trực Khanh, hiệu Trúc Khê.

Năm Đinh Mùi (1427), Hoàng Trình Thanh tìm đến cuộc Chiêu yết tại dinh Bồ Đề. Tại đây, ông dâng thơ văn và được Lê Lợi tin dùng bổ làm Bản phủ học sinh. Năm 19 tuổi (niên hiệu Thuận Thiên thứ 2 - 1429), ông dự thi và đỗ thứ ba khoa Hoành từ. Năm 21 tuổi (niên hiệu Thuận Thiên thứ 4 - 1431), ông lại dự thi và trúng tuyển khoa Chân Nho chính trực. Sau đó, Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh được vua Lê Thái Tổ chọn tháp tùng đi dẹp giặc cỏ là bọn Hà Tùng Lai vào tháng 2 năm Thuận Thiên thứ 6 (1433).

Tháng giêng năm Thiệu Bình thứ nhất (1434), ông được thăng Ngự tiền học sinh cục trưởng, đến năm Thiệu Bình thứ tư (1437) ông được thăng Chánh trưởng Nội mật viện và lần thứ hai tháp tùng vua Lê Thái Tông đi dẹp giặc Nghiễm vào ngày 15 mùa hạ năm Đại Bảo thứ nhất (1440).

Đến triều vua Lê Nhân Tông, niên hiệu Thái Hoà thứ nhất (1443), Hoàng Trình Thanh được cử đi sứ nhà Minh để tạ ơn việc ban sắc phong của nhà vua và khi về ông được thăng Trung nghị đại phu Hàn lâm viện thị độc, Tri ngự tiền học sinh cục trưởng. Sau ba năm mãn tang cha, vào tháng 1 năm Thái Hoà thứ mười (1452), ông được thăng Trung đại phu Thượng thư sảnh, Hữu ty Lang trung tham tri Hải Tây đạo, Quân dân bạ tịch Kỵ đô uý. Năm Diên Ninh thứ nhất (1454), ông được cử đi công cán ở Nam thiên Bố Chánh châu.

Trải đến triều vua Lê Thánh Tông, niên hiệu Quang Thuận thứ nhất (1460), Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh lại được cử đi sứ sang nhà Minh xin bỏ lệ mò ngọc trai để cống vào năm Nhâm Ngọ (1462). Vua Lê Thánh Tông muốn đổi mới đường lối trị vì đất nước, đã xuống chiếu cầu lời nói thẳng. Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh đã dâng 7 chính sách lớn, đã được nhà vua chấp nhận (sau này, ta thấy những chính sách đó đã được thể hiện trong bộ luật Hồng Đức).

Trải suốt bốn triều vua, làm quan liên tục suốt 36 năm, ở cương vị là một vị quan cao cấp, triều vua nào Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh cũng giữ một khí tiết trong sạch, thẳng thắn và thuần hậu. Cả triều thần, đồng liêu ai cũng kính trọng, suy tôn Hoàng Trình Thanh là bậc “Nho lâm kỳ thụ - là cây đại thụ trong rừng Nho”, là “Nho thần sự nghiệp độc công cao”.

Ngày 3 tháng 3 năm Quang Thuận thứ 3 (1463) triều Lê Thánh Tông, Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh tạ thế, hưởng thọ 52 tuổi. Vua Lê Thánh Tông truy tặng ông tước Tham chính Thái bảo Triều liệt Đại phu. Sau khi ông mất, nhân dân làng Tư Vy, tên nôm là làng Ve, tổng Chi Nê, huyện Tiên Du (nay là làng Ve, xã Cảnh Hưng, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) thờ làm Thành hoàng làng. Cháu đích tôn là Tiến sĩ Hoàng Khắc Minh, chắt đích tôn là Trạng nguyên Hoàng Nghĩa Phú và chút đích tôn là Tiến sĩ Hoàng Tế Mỹ cũng được nhân dân các làng của xã Đồng Mai, quận Hà Đông thờ làm Thành hoàng.

Nhà thờ toạ lạc trên một thế đất đẹp giữa làng và có kết cấu kiến trúc chữ “nhị”, quay về hướng tây ghé nam một vài độ. Trên bài châm treo ở toà Tiền tế còn ghi: Hoàng Duy Tân đệ niên chi thất, Hoàng thị Chính Quý Phủ tam chi hợp kiến tổ từ, Vu bải ấp chi trung thôn dĩ phụng tiên tổ yên, Cái quốc hữu miếu gia hữu từ cổ chế dã. Nghĩa là: Triều vua Duy Tân năm thứ 7, ba chi Chính, Quý, Phú họ Hoàng cùng dựng nhà thờ. Chọn nơi giữa làng để phụng sự tiên tổ. Nước có miếu, nhà có từ đường, ấy là cổ chế vậy. Như vậy, chúng ta có thể khẳng định chính xác nhà thờ được hưng công xây dựng vào triều vua Duy Tân thứ 7 (1913). Những năm 50 thế kỷ XX, thực dân Pháp chiếm đóng ở đây và chúng đã phá huỷ nhà thờ gần như hoàn toàn. Sau này đất nước thống nhất, người ta đã làm nhà cao hơn và sát với nhà thờ. Vào những năm 80 thế kỷ XX, dòng họ đã phục dựng toà Tiền tế trên nền móng cũ và tôn tạo toà Hậu cung theo phong cách truyền thống, khẳng định được vai trò hết sức to lớn của Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh - một Chân nho chính trực, hết lòng vì dân vì nước, người tạo tiền đề cho con cháu hiển đạt sau này.

Nhà thờ Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh đã được UBND tỉnh Hà Tây xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá, dạng lưu niệm danh nhân, năm 2007./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
  • Đình Giáp Nhị (quận Hoàng Mai)
    Đình Giáp Nhị trước thuộc làng Giáp Nhị, xã Thịnh Liệt, huyện Thanh Trì, nay là phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội.
(0) Bình luận
  • Ô Quan Chưởng - Cửa ô cuối cùng của Hà Nội
    Cửa Ô Quan Chưởng nằm ở phía Đông thành Thăng Long xưa, hiện nay thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đây là một trong những cửa ô quan trọng của thành Thăng Long còn sót lại cho đến ngày nay. Chứng kiến biết bao biến đổi thăng trầm của Thủ đô, giữa phố phường Hà Nội nhộn nhịp hôm nay, Ô Quan Chưởng vẫn sừng sững uy nghiêm, khoác lên mình vẻ đẹp cổ kính, bình yên...
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Hà Nội dự kiến giảm 5 sở, 2 đảng ủy khối sau khi sắp xếp
    Ngày 13/12, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài đã ký ban hành Thông báo Kết luận của Thường trực Ban Chỉ đạo TP Hà Nội về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW sau khi tiếp thu ý kiến của Ban Chỉ đạo Trung ương (Thông báo số 07-TB/BCĐ)
  • Thưởng lãm tranh sơn mài của họa sĩ Nguyễn Hải Nam
    Từ ngày 17/12/2024 đến hết ngày 23/12/2024, tại nhà triển lãm 29 Hàng Bài (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) sẽ diễn ra triển lãm tranh sơn mài của họa sĩ Nguyễn Hải Nam.
  • Xây dựng văn hóa trong chính trị và kinh tế: “Đường băng” để Hà Nội tiến vào kỷ nguyên mới
    Quán triệt quan điểm phát triển hài hòa giữa kinh tế và văn hóa, văn hóa phải được coi trọng và đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội; Thành phố Hà Nội thường xuyên quan tâm xây dựng văn hóa trong chính trị và trong kinh tế, xác định đây là giá trị, chất lượng, trình độ phát triển của chính trị, kinh tế với tư cách là hai lĩnh vực cơ bản, trọng yếu nhất của đời sống xã hội.
  • Triển lãm "Quân đội anh hùng - Quốc phòng vững mạnh"
    Sáng 13/12, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam tổ chức Triển lãm “Quân đội anh hùng - Quốc phòng vững mạnh”. Triển lãm giới thiệu gần 300 hình ảnh, tài liệu, hiện vật khái quát quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam, thành tựu 35 năm thực hiện Ngày hội Quốc phòng toàn dân.
  • Hà Nội - 36 khúc giao thời: Khám phá sự giao thoa quá khứ và hiện tại của 36 phố phường
    “Hà Nội - 36 khúc giao thời” - chuỗi hoạt động khám phá 36 phố phường Hà Nội và những nét văn hóa đặc sắc từ Hà Nội xưa sẽ diễn ra vào ngày 15/12/2024 tại Cafe Phố Hàng (251 Phố Hồng Hà, Phường Phúc Tân, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Đến với không gian mang đậm dấu ấn đặc trưng của từng góc phố cổ Hà Nội, công chúng, đặc biệt là giới trẻ sẽ có cơ hội khám phá và hiểu hơn những giá trị văn hóa của Thủ đô.
  • Các di tích ở Hà Nội mở cửa đón khách tham quan trong tất cả các ngày nghỉ Tết 2025
    Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch số 853/KH-SVHTT ngày 9/12/2024 về việc tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, quản lý lễ hội, trong dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
  • Từ giao thông thông minh đến mục tiêu “Hà Nội - Thành phố thông minh”
    Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn vừa ký ban hành Quyết định phê duyệt Đề án Giao thông thông minh trên địa bàn Thành phố. Triển khai Đề án này, Hà Nội sẽ hiện thực hóa mục tiêu phát triển Thủ đô “Văn hiến – Văn minh – Hiện đại”, “Hà Nội - thành phố thông minh” trong tương lai gần, góp phần làm nền tảng để Thủ đô cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
  • Hà Nội phê duyệt phương án, vị trí công trình cầu Thượng Cát bắc qua sông Hồng
    UBND TP Hà Nội vừa ban hành Quyết định 6316/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án, vị trí công trình cầu Thượng Cát và đường hai đầu cầu tỉ lệ 1/500 tại quận Bắc Từ Liêm và huyện Đông Anh.
  • [Podcast] Văn hóa thưởng thức cà phê của người Hà Nội
    Thủ đô nghìn năm văn hiến, nơi mỗi điều dù nhỏ bé cũng đều dung chứa những nét văn hóa rất riêng của người Hà Nội. Trong thưởng thức cà phê cũng thế, người Hà Nội cũng có cách thưởng thức rất riêng, để rồi thời gian trôi qua đã tạo nên nét văn hóa không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt thường ngày của người Hà Nội.
  • Nghệ thuật "Hát sắc bùa" được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia
    Hát sắc bùa mang đậm giá trị lịch sử, gắn liền với sự hình thành và phát triển của các cộng đồng ngư dân tại mảnh đất Minh Hóa và thành phố Đồng Hới, nó tồn tại từ bao đời nay. Hát sắc bùa trên địa bàn tỉnh Quảng Bình từ trước đến nay, vừa kế thừa Hát sắc bùa của các vùng khác trên mọi miền Tổ quốc...
Nhà thờ Tiến sĩ Hoàng Trình Thanh (quận Hà Đông)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO