Danh thắng & Di tích Hà Nội

Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)

Sơn Dương (t/h) 10/10/2023 10:16

Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.

Vùng đất đã làm nên đặc tính con người, xứ Đoài đã cho họ những cung bậc cảm xúc để thành thơ, nhạc, họa. Từ đó họ đưa cái nắng và gió, sông và núi và cả cái chất phác của người dân xứ Đoài đi khắp thế giới như một niềm tự hào. Để thể hiện lòng tri ân với vùng đất đã sinh thành và nuôi dưỡng họ, những văn nghệ sĩ sau này đã đưa những tác phẩm mà các bậc tiền nhân đi trước đã gửi gắm, về với xứ Đoài. Lạ kỳ thay, hôm nay, chúng ta có thể gặp lại hầu hết các bậc nghệ sĩ lớn ấy thông qua các tác phẩm của họ - không phải tại các Viện Bảo tàng ở những nơi đô hội - mà ở bảo tàng tại những làng quê nhỏ bé của vùng đất xứ Đoài.

bao-tang-tranh-co-do.jpg
Bảo tàng tranh tại thôn Cổ Đô, Xã Cổ Đô, huyện Ba Vì.

Đầu tiên là Bảo tàng Sĩ Tốt & Gia đình. Bảo tàng được xây dựng tại thôn Cổ Đô, xã Cổ Đô, huyện Ba Vì, với diện tích gần 200m’ được xây 2 tầng trong một khuôn viên thơ mộng ở một làng quê có truyền thống hội hoạ. Giám đốc Bảo tàng là hoạ sĩ La Vuông, ông là con trai của cố hoạ sĩ Sĩ Tốt (1919 - 2000). Hiện nay tại Bảo tàng Sĩ Tốt & Gia đình trưng bày gần 200 tác phẩm hội hoạ, bao gồm nhiều chất liệu, chủ đề khác nhau, ở đó được chia ra các chủ đề thuộc từng giai đoạn của cố hoạ sĩ Sĩ Tốt đã sống và trải nghiệp. Những tác phẩm của ông có trong bảo tàng cho ta thấy chân dung những người thợ mỏ, những bà mẹ, những đứa trẻ... Tác phẩm “Tiếng đàn bầu” có anh bộ đội đang đánh đàn bầu, có lũ trẻ đang thích thú ngôi sao vàng trên mũ, có cô gái thôn nữ đang e ấp bên cửa. Xem tác phẩm đó ta thấy tiếng đàn bầu vọng lại tự ngàn xưa, thấy sự bình dị êm đềm ở những nơi không tiếng súng và có sự hồi sinh của hạnh phúc lứa đôi. Khi xem tác phẩm: “Tiếng đàn bầu” (triển lãm cá nhân tại 16 Ngô Quyền - Hà Nội năm 1986) của ông, cố thi sĩ Tố Hữu nói: “tôi nghe thấy tiếng đàn bầu trong tranh Sĩ Tốt”. Đúng là sự cảm nhận cái đẹp theo cách riêng của một thi sĩ. Nhưng không phải không có lý, khi tác phẩm này thật sự là một trong những tác phẩm màu dầu thành công nhất của hoạ sĩ Sĩ Tốt.

Gần 80 tác phẩm tranh hoạ của ông trong cuộc triển lãm “trăm hoa đua nở tại quê nhà, nay đã nằm trong sưu tập của giới sành chơi nghệ thuật trong và ngoài nước. Ngay từ bức tranh tham gia triển lãm đầu tiên được ông vẽ năm 1954 “Bế Văn Đàn lấy thân làm giá súng” của ông đã gây xúc động trong lòng người xem, tác phẩm “Đứa nào cũng được học” - giải nhì toàn quốc năm 1958. Đặc biệt, khi xem tác phẩm “Lúa non buổi sáng” của ông, một giáo sư mỹ học người Nga đã thốt lên: “... đây là một cảnh đẹp mang đến sự no ấm hạnh phúc cho mọi người; hình dung như có cú cua quẫy động dưới chân lúa; máy bay của tôi có thể bay thẳng vào tranh rất thoải mái”... Một nhận xét thật tinh tế, kiệm lời mà vẫn giầu tính biểu đạt mỹ cảm. Tác phẩm “Chân dung người thợ mở”, “Thổ hàng quân sự, “Thử nhị”, “Em nào cũng được học”... tất cả những tác phẩm, bút ký tại Bảo tàng, cho chúng ta thấy ông là người đi nhiều, đâu đó trên dải đất hình chữ S này dấu chân ông đã qua và đã đem lại cho ông cảm xúc thành những tác phẩm để lại sau này. Khi đất nước được hoà bình, ông lại có điều kiện đi nhiều hơn, tới các nước bạn xa xôi và ông đã đưa những khí thế xây dựng xã hội chủ nghĩa ở những nước ông đến vào trong tranh để phục vụ công cuộc đổi mới ở đất nước mình. Chính những đóng góp của ông cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và những cống hiến cho nền hội hoạ đương đại Việt Nam thế kỷ XX, ông đã được Nhà nước, Hội liên hiệp Văn hoá nghệ thuật Việt Nam, Hội mỹ thuật Việt Nam tặng thưởng nhiều huân huy chương. Đặc biệt năm 2006, Chính phủ đã xét tặng thưởng Nhà nước cho cố hoạ sĩ Sĩ Tốt.

Hiện nay, tại bảo tàng còn trưng bày nhiều tác phẩm của con trai ông - hoạ sĩ La Vuông, của cháu ông - hoạ sĩ Minh Thông.

Bảo tàng thứ hai chúng ta đến là Bảo tàng Mỹ thuật Phan Thị Ngọc Mỹ, được xây dựng tại thôn Phúc Đức, xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai. Giám đốc bảo tàng là người phụ nữ mà bạn bè, đồng nghiệp dành cho bà với biệt danh “Người đàn bà cũng tranh về làng”, đó là hoạ sĩ Phan Thị Ngọc Mỹ - hậu duệ của dòng dòng họ Phan Huy nổi tiếng. Ít ai biết, trước khi trở thành Giám đốc Bảo tàng tư nhân này, người phụ nữ đã hơn hai phần ba thời gian sống và làm việc xa quê hương, chị vẫn mang phong cách bình dị, chất phác, chân thành. Ngọc Mỹ âm thầm đi, âm thầm cảm nhận và âm thầm vẽ. Vẽ và sưu tầm hội hoạ nó như một công việc, mà theo chị nói là duyên trời định. Trong tâm hồn chị luôn ấp ủ khát vọng là làm một điều gì đó thật tốt đẹp cho quê hương trong ngày trở về. Điều ước nguyện tha thiết đó suốt bao nhiêu năm cứ canh cánh bên lòng, trở thành nỗi trăn trở đeo bám chị trên mỗi bước đi, trong từng bản ký hoạ hay phác thảo cũng như trong các việc làm từ thiện “Vì người nghèo”. Kể từ khi trở thành hội viên Hội Mỹ thuật Hà Nội, uỷ viên Ban chấp hành CLB sưu tập mỹ thuật Hà Nội, Phó giám đốc Trung tâm UNESCO mỹ thuật môi trường, uỷ viên Ban chấp hành CLB văn nghệ sĩ xứ Đoài... Ngọc Mỹ có nhiều công việc để làm và mang sự nghiệp mỹ thuật đóng góp vào công cuộc phát triển quê hương.

Đến với Bảo tàng Mỹ thuật Phan Thị Ngọc Mỹ, chúng ta dễ dàng nhận ra bộ sưu tập tranh của chị gồm nhiều tác phẩm chọn lọc của ba thế hệ hoạ sĩ Việt Nam:

- Các hoạ sĩ tốt nghiệp trường Cao đẳng mỹ thuật Đông Dương (1925 - 1945): Nguyễn Gia Trí, Lưu Văn Sìn, Trần Quang Trân, Phạm Hậu, Nguyễn Sáng, Bùi Xuân Phái, Dương Bích Liên...

- Các hoạ sĩ tốt nghiệp trường Mỹ thuật kháng chiến Việt Bắc (1950 - 1953): Lưu Công Nhân, Trần Lưu Hậu, Linh Chi, Lê Huy Hoà...

- Các hoạ sĩ tốt nghiệp Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (1955 - 1984): Nguyễn Thụ, Sĩ Tốt, Trần Khánh Chương... Có cả hoạ sĩ tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Gia Định (1958), học viện Mỹ thuật La Mã: Vĩnh Phối (1961 - 1963). Kho tàng tranh sưu tầm của chị còn đang không ngừng được bổ sung.

Ngoài ra, trong bảo tàng còn có hàng trăm bức tranh của Phan Thị Ngọc Mỹ. Trên chục lần triển lãm cá nhân, đồng tác giả và sưu tập tranh mà Ngọc Mỹ sưu tầm được. Qua những cuộc triển lãm đó lại càng thôi thúc cái đà sáng tạo của Ngọc Mỹ, chị miệt mài vẽ tranh, Ngọc Mỹ đã thức tỉnh ra những khả năng tiềm ẩn hội hoạ của mình trong sự kế thừa tiếp thu, đi tìm cái mới. Các tác phẩm “Cây lá bên hổ”, “Những đống rơm”, “Sân nhà”, “Con trâu cây”... đều được chị khai thác về sắc mầu dung dị, trong sáng. Ở những tranh phong cảnh quê hương “Núi chùa”, “Xứ Đoài”, xem tranh phong cảnh của chị lại làm chúng ta nhớ đến câu thơ của nhà thơ Quang Dũng về vùng quê xứ Đoài: “..Tôi nhớ xứ Đoài mây trắng lắm/ Em có bao giờ em nhớ thương”./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02

Bài liên quan
  • Di tích Địa đạo kháng chiến Nam Hồng (huyện Đông Anh)
    Đi trên đường cao tốc Thăng Long - Nội Bài, qua khỏi cầu Thăng Long khoảng hơn 2km về phía bắc, chúng ta đến vùng đất của xã Nam Hồng, với những cánh đồng lúa, màu tươi tốt và các nhà máy, công trường cùng các công trình kiến trúc dân dụng đang mọc lên san sát, đang đô thị hóa và biến đổi hàng ngày. Qua vùng quê này, hẳn ít ai có thể tin rằng trong kháng chiến chống Pháp, nơi đây, đã là một vùng quê máu lửa, chiến trường khốc liệt. Nằm ở phía tây huyện Đông Anh, giáp giới với địa phận của tỉnh Vĩnh Phúc, vùng giáp ranh quyết liệt giữa ta và địch, cách Hà Nội - trung tâm sào huyệt đầu não của địch khoảng 10km.
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
  • Bảo tàng Tăng thiết giáp (quận Cầu Giấy)
    Bảo tàng Tăng thiết giáp thuộc loại hình bảo tàng quân sự chuyên ngành, có nhiệm vụ nghiên cứu, sưu tầm, kiểm kê, bảo quản, trưng bày, tuyên truyền giáo dục các hiện vật bảo tàng phản ánh về quá trình ra đời, xây dựng chiến đấu trưởng thành của bộ đội tăng thiết giáp Việt Nam.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • [Podcast] Cổng trại bảo an binh – Dấu ấn ngày toàn thắng
    Mùa thu năm 1945, Hà Nội rợp cờ đỏ sao vàng, khắp phố phường vạn người như một cùng cất tiếng hô vang “Độc lập – Tự do”, đánh dấu thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám. Trải qua tám thập kỷ, nhiều di tích từ mùa thu năm ấy vẫn còn hiện hữu giữa đời sống hôm nay, kể lại câu chuyện của một Thủ đô Anh hùng của đất nước Việt Nam anh hùng. Trong dòng chảy ấy, Cổng Trại Bảo An binh chính là dấu tích của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 - một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước.
  • "Hạt giống hạnh phúc" - Phim tài liệu đặc biệt về tình hữu nghị Việt Nam và Cuba phát sóng tối 2/9
    Bộ phim tài liệu với tên gọi "Hạt giống hạnh phúc" sẽ được phát sóng vào 20h10 tối 2-9-2025 trên kênh VTV1. Cùng thời điểm này, Truyền hình Quốc gia Cuba - Cubavisión cũng phát sóng bộ phim đặc biệt này, mở ra một dấu mốc hiếm có trong lịch sử hợp tác truyền hình giữa hai nước.
  • [Video] Triển lãm “Mùa Xuân độc lập”: Tôn vinh khát vọng tự do và hòa bình qua lăng kính hội họa
    Với phong cách kết hợp giữa chất liệu sơn mài truyền thống và tư duy tạo hình đương đại, các tác phẩm được trưng bày trong triển lãm “Mùa Xuân độc lập” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8 thành công và 80 năm Quốc khánh 2/9, mỗi bức tranh của họa sỹ trẻ Chu Nhật Quang mang đến cảm nhận về chiều sâu thẩm mỹ mới mẻ, tôn vinh khát vọng độc lập, tự do và hòa bình của dân tộc Việt Nam.
  • Hà Nội rực rỡ cờ hoa – Tự hào 80 năm mùa Thu cách mạng
    Tháng Tám lịch sử lại về, mang theo ký ức hào hùng của dân tộc. Tròn 80 năm kể từ Cách mạng tháng Tám 1945, Hà Nội hôm nay khoác lên mình chiếc áo rực rỡ trong những ngày chuẩn bị cho Quốc khánh 2/9. Trên từng góc phố, nẻo đường, Thủ đô vừa cổ kính vừa hiện đại như sống lại khí thế mùa Thu cách mạng, đồng thời thể hiện khát vọng vươn lên của đất nước trong kỷ nguyên mới.
  • Kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng, bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích chùa Hương
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 4248/QĐ-UBND ngày 14/8/2025 về kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện Đề án đổi mới mô hình tổ chức, phương thức quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị khu di tích quốc gia đặc biệt lịch sử và danh lam thắng cảnh quần thể Hương Sơn (chùa Hương), thành phố Hà Nội.
  • Phát triển phường Từ Liêm thành đô thị văn minh tiêu biểu từ giá trị văn hóa truyền thống
    Sáng 19/8, Đảng bộ phường Từ Liêm (Hà Nội) đã long trọng tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Từ Liêm lần thứ I nhiệm kỳ 2025 - 2030 với tinh thần “Đoàn kết – Dân chủ - Kỷ cương – Đột phá – Phát triển”.
  • Khám phá 54 sắc màu văn hóa trong "Chung một ngôi nhà"
    Nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 – 2/9/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu ấn phẩm đặc biệt “Chung một ngôi nhà – Atlas 54 dân tộc Việt Nam” do tác giả Võ Thị Mai Chi biên soạn, họa sĩ Hồ Quốc Cường minh họa. Cuốn sách mang đến cho độc giả cái nhìn sinh động về văn hóa và đời sống tinh thần phong phú của 54 dân tộc, đồng thời là hành trang tinh thần giúp thế hệ trẻ gìn giữ bản sắc, nuôi dưỡng tình yêu quê hương và tự tin hội nhập quốc tế.
  • [Infographic] Lộ trình của các khối diễu binh, diễu hành dịp Quốc khánh 2/9
    Sáng 2/9, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, (Hà Nội) sẽ long trọng diễn ra Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bắt đầu từ 6h30 và kết thúc lúc 10h. Dự kiến, sau khi đi qua lễ đài tại Quảng trường Ba Đình, các khối diễu binh, diễu hành sẽ chia làm 7 hướng, đi qua các tuyến phố trung tâm Thành phố Hà Nội.
  • Chương trình nghệ thuật đặc biệt Kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh
    Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 2937/QÐ-BVHTTDL phê duyệt Kịch bản “Chương trình nghệ thuật đặc biệt Kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025)”.
  • Phường Hai Bà Trưng phát triển kinh tế gắn với phát huy giá trị văn hóa, di tích lịch sử
    Sáng 18/8, Đảng bộ phường Hai Bà Trưng tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 với sự tham dự của 226 đại biểu đại diện cho 6.323 đảng viên trong toàn Đảng bộ phường.
Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO