Cuộc thi viết Hà Nội & Tôi

Xao xuyến thu Hà Nội với nét cổ kính ngàn xưa

Nguyễn Đại Duẫn 20/12/2023 11:56

Tôi có dịp trở lại Hà Nội khi tiết trời sang thu. Đang đợi bạn, tôi dạo quanh một vòng nơi góc phố ngắm nhìn Hà Nội, bỗng nhớ đến lời bài hát của Trịnh Công Sơn: “… Cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ, nằm kề bên nhau, phố xưa nhà cổ, mái ngói thâm nâu”. Như có hương hoa sữa đâu đây thoảng về trong từng ngọn gió. Chợt nhớ đến Hồ Tây buổi chia tay bịn rịn với cô bạn ngày ra trường. Thật như: “Hà Nội mùa thu đi giữa mọi người, lòng như thầm hỏi, tôi đang nhớ ai…”. Nhớ ai thì không rõ lắm, nhưng chắc chắn là tôi đang chờ đợi cô bạn cùng học năm xưa.

0.png
Bức hoạ Thủ Đô những thập niên trước trên còn đường Phùng Hưng. (ảnh: internet)

Thu Hà Nội sáng nay sao mà êm ả, những hạt mưa li ti như bụi bám trên từng tán lá. Ở Thủ đô Hà Nội mùa thu được cho là mùa đẹp nhất trong năm. Tôi đã nhiều lần đến Hà Nội nhưng không hiểu sao lần này trở lại, Hà Nội cho tôi cảm giác xao xuyến, khiến lòng người cảm thấy mến thương đến lạ.

Đang lững thững, bỗng một tiếng òa sau lưng. Cô bạn tôi mảnh mai trong bộ áo dài dịu dàng như đi trẩy hội, tôn thêm vẽ lung linh của mùa thu tươi đẹp. Đi đâu đây - tôi hỏi? Thì về Hồ Gươm để ôn lại chút kỷ niệm xưa! Đi bên bạn, tôi bỗng thốt lên câu thơ: Cùng em trên đường Hà Nội/ Tưng tửng trời trổ heo may/ Giọt thu trắng mùa hoa sữa/ Ngọt ngào trong gió hương say. Ôi! Làm thơ khi nào mà tình đến thế? - bạn hỏi. Tôi nhìn bạn mỉm cười: “Tự nhiên thấy Hà Nội đẹp nên hồn thơ bật lên vậy”. Rồi chúng tôi đến quán cà phê bình dân bên Hồ Gươm. Mặc cho bạn huyên thuyên hỏi chuyện nhà chuyện cửa, tôi vừa uống cà phê vừa phóng tầm mắt ngắm nhìn vẻ đẹp cổ kính của Hồ Gươm. Hồ Gươm nằm ở trung tâm của thành phố. Đây là một trong những địa danh nổi tiếng của Hà Nội. Hồ khá rộng, mặt nước trong xanh, phẳng lặng. Thỉnh thoảng những làn gió thổi khiến mặt hồ lăn tăn gợn sóng, bóng cây xõa xuống lung linh. Xung quanh hồ còn có đền Ngọc Sơn, tháp Rùa, đài Nghiên mang vẻ cổ kính. Cầu Thê Húc được sơn màu đỏ, cong cong như vầng trăng khuyết. Qua cầu Thê Húc là đến đền Ngọc Sơn dáng uy nghiêm trước thăng trầm của lịch sử. Cây đa cổ thụ đã nhiều năm tuổi rợp bóng trước cổng đền. Ở chính giữa hồ là Tháp Rùa nằm trên một khoảng đất trống. Trên tháp, những lớp rêu phong nổi lên khiến tháp mang một vẻ đẹp quyến rũ. Hồ Gươm chính là Hồ Hoàn Kiếm đã rất quen thuộc với người dân Hà Nội.

Khi nhắc đến Hồ Gươm tôi nhớ đến “Truyền thuyết Hồ Gươm” kể về sự tích Lê Lợi được Rùa Vàng cho mượn gươm đánh giặc đã được học thời phổ thông. Tôi nhớ lại lần đầu được về thăm Hồ Gươm khi tôi được mười tuổi, lúc đó mẹ thưởng cho tôi kỳ nghỉ hè đặc biệt vì tôi đạt giải học sinh giỏi lớp 5. Thích nhất là được ngắm nhìn cái mai cụ Rùa 100 tuổi to bằng cái nia phơi đậu ở nhà tôi. Rồi được cưỡi ngựa gỗ, được nhìn ngọn bút tháp như đang viết chữ lên trời. Mãi nghĩ bạn tôi nhắc: “Có gì mà ngẩn tò te thế! Ngồi chơi với bạn sau bao năm gặp lại mà cứ nghĩ chuyện đâu đâu kia chứ?”. Tôi chống chế: “Đâu có! Đang nghĩ đến chuyện đi ăn kem ngày xưa nơi bờ hồ”. Tôi và bạn cùng học Trường Sư phạm Hà Nội. Bạn học khoa Sử, tôi khoa Sinh nhưng vẫn thân nhau vì hợp nhau sở thích ăn kem que. Ngày đó, kem là món ăn vừa dân dã lại rẻ tiền nhưng cũng đầy thú vị. Mùa hè Hà Nội là một mùa tràn đầy cảm xúc, đó là những ngày ánh nắng chói chang rọi qua tấm rèm cửa sổ từ buổi sớm khiến người ta nghĩ đến thưởng thức kem.

Ngày đó, chúng tôi không ngại việc xếp hàng dài để chờ mua kem. Cái vị ngọt của đường, mùi thơm của hoa, vị béo của đậu làm nên que kem để hai đứa chúng tôi như thành kẻ “nghiện”. Cứ sau mỗi buổi học, không hẹn mà gặp chúng tôi lại rủ nhau đi ăn kem và thân nhau từ dạo ấy. Như cắt dòng kỷ niệm về kem que ngày xưa bạn tôi bảo: “Nay thì không thiếu bao nhiêu thứ kem, nhưng vẫn thấy nhớ cái hương vị kem “nguyên thủy” bên bờ Hồ Gươm này”. Rồi bỗng nhiên bạn tôi chuyển qua đề tài công tác. Vậy đợt này cậu ra đây làm gì? Tớ theo đoàn công tác của Sở Giáo dục ra tập huấn thay sách giáo khoa. Còn cậu, nghe nói nay chuyển sang “nghiên cứu phố cổ Hà Nội rồi à?”. Ừ bạn! Vất vả lắm nhưng cũng vui. Rồi như ngẫu hứng với nghề bạn tôi lại huyên thuyên về phố cổ. Bạn tôi cho biết, “Hà Nội 36 phố phường” đó là cái tên thường dùng thân thuộc khi nói về phố cổ Hà Nội. Bao nhiêu thế kỉ đã trôi qua, Thăng Long ngày xưa, nay đã đổi thay nhiều. Hà Nội đã trở thành một Thủ đô với nhịp sống hiện đại, phát triển không ngừng, nhưng những dấu ấn một thời của trung tâm văn hóa nơi chốn đô thành xưa thì vẫn còn giữ được từng nếp nhà phố cổ. Người ta thường nghe rất nhiều về 36 phố phường Hà Nội nhưng chắc hẳn, ít ai biết được rằng mỗi con đường, mỗi góc phố đều mang một ý nghĩa rất riêng, rất đời thường mà lại vô cùng sâu sắc.

Những con phố là Hàng Mắm, Hàng Muối, Hàng Mã, Hàng Cót, Hàng Bông hay Hàng Nón, Hàng Thau… đó là những con phố được đặt tên theo nghề làm ăn của bà con cho dễ nhớ, dễ thuộc. Tôi cũng đã học ở Hà Nội 4 năm đại học, nhưng tôi không thể nhớ hay quen một con phố nào, những năm tháng sinh viên chỉ chúi đầu vào sách vở. Và hơn nữa thời đó công nghệ còn lạc hậu, phương tiện đang còn thiếu thốn nên sự đi lại, sự am hiểu như ít hơn bây giờ. Bạn tôi cho hay mỗi khi nhắc đến tên những con phố ấy, ta như cảm nhận được nhịp sống thân thương trên từng con phố nhỏ. Ngày xưa “Hà Nội 36 phố phường” được mệnh danh là đất “ngàn năm vạn vật”, “thứ nhất kinh kì thứ nhì Phố Hiến” thì ngày nay, phố cổ Hà Nội lại mang trong mình vẻ đẹp dịu dàng pha nét cổ kính của những mái ngói rêu phong, không thể lẫn vào đâu được. Với nhịp sống ngày một năng động và phát triển không ngừng của Thủ đô thì phổ cổ được coi là nơi lí tưởng để ta có thể lắng đọng lại tâm hồn, tìm về với cội nguồn lịch sử, văn hóa ngàn đời của đất nước.

Bạn tôi nói: “Cậu có biết không, Văn Miếu - Quốc Tử Giám cũng chính là đại diện cho truyền thống hiếu học ngàn đời của dân tộc ta. Không biết thực hư thế nào nhưng ngày xưa các sĩ tử trước khi đi thi thường đến đây để sờ đầu rùa với ý nguyện đỗ đạt cao hay ngày nay những sinh viên sắp ra trường thường đến đây để chụp hình kỷ niệm, lưu giữ lại những khoảnh khắc đẹp đẽ của một thời sinh viên. Như để cho tôi cảm nhận được việc làm của mình, bạn hỏi: “Vậy cậu có biết mình đang ở phố nào đây không?”. Tôi nhìn ra vời vợi những hàng cây cổ thụ và trả lời: “Chắc chắn là phố Hàng Vải rồi! Đấy, hiện chúng ta đứng dưới những cây vải cổ thụ đang vươn cành sum suê tỏa bóng đó sao!”. Bạn nhìn tôi, che miệng cười: “Đúng là con nhà sinh học”. Rồi bạn tiếp: Ngày xưa, người ta thường gọi Hà Nội với cái tên là Thăng Long - Kẻ Chợ cũng bởi vì mảnh đất ngàn năm văn hiến này chính là nơi hội tụ các ngành nghề lớn nhỏ khác nhau. Chợ Đồng Xuân xưa ở Thăng Long được xem là khu chợ to nhất trong các khu chợ và vui nhất thời đó. Chợ Đồng Xuân được xây dựng từ thời phong kiến nhà Nguyễn, nên được xem là một trong những ngôi chợ có lịch sử lâu đời nhất Việt Nam. Ngoài ra, khu chợ Đồng Xuân là một trong những căn cứ kháng chiến chống thực dân Pháp đắc lực của Hà Nội, sau ngày giải phóng Thủ đô, chợ Đồng Xuân được xây dựng lại và trở thành ngôi chợ lớn nhất tại Hà Nội. Tuy nhiên một vụ hỏa hoạn lớn đã xảy ra năm 1994 làm thiêu trụi hầu hết những gian hàng trong chợ. Sau vụ hỏa hoạn, được UBND TP Hà Nội cho xây dựng lại, chợ Đồng Xuân được bảo tồn gần nguyên vẹn kiến trúc cổ xưa. Nay chợ Đồng Xuân là khu chợ buôn bán sầm uất nhất nhì Việt Nam và là chợ đầu mối cung cấp hàng hóa cho cả nước. Tôi nghe bạn diễn thuyết đến đây thì tấm tắc với những hiểu biết của “nhà nghiên cứu phố cổ Hà Nội”, những hình ảnh một thời Hà Nội – Thăng Long ngàn năm văn hiến hiện về trong suy tưởng của tôi.

Ngày nay Thủ đô Hà Nội đang trên đà phát triển kinh tế mạnh mẽ, có vị thế quan trọng, là nơi tiếp giáp với nhiều đầu mối giao thông trong và ngoài thành phố và vùng ảnh hưởng của địa bàn kinh tế trong cả nước. Các công trình đô thị ngày được mọc lên “như nấm”, nhà cửa được xây dựng lại có qui hoạch. Đường sá, công trình công cộng khang trang hơn, các khu phố được quy hoạch lại… đã tạo nên diện mạo mới làm cho Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến, mang đậm nét đặc sắc hiếm thấy ở nước ta.

Bên cạnh đó, Thủ đô Hà Nội là một trong những thành phố còn được lưu giữ số lượng di tích rất lớn vẫn đang được bảo tồn và phát huy tốt giá trị, mang đậm nét văn hóa cổ xưa, làm cho Hà Nội thật sự là trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa của cả nước và đặc biệt giúp Hà Nội trở thành nơi phát triển kinh tế du lịch mỗi năm.

Về trưa bầu trời càng cao, trong xanh không một gợn mây, nắng thu dịu dàng, như được nhuộm một màu vàng óng ả, tươi mới. Gió thu nhè nhẹ thổi, cuốn theo những chiếc lá vàng mỏng mảnh bay la đà. Thu Hà Nội có một vẻ đẹp nhẹ nhàng, đằm thắm, một vẻ đẹp rất riêng mà chỉ có những ai từng gắn bó tình cảm với Hà Nội mới cảm nhận trọn vẹn được.

Chia tay bạn, tôi đã có một ngày thu Hà Nội thật tuyệt vời với những nét cổ kính ngàn xưa./.

Tác phẩm tham dự cuộc thi viết "Hà Nội và tôi" của tác giả Nguyễn Đại Duẫn. Thông tin về cuộc thi xem tại đây.
Bài liên quan
  • Hà Nội bốn mùa yêu
    Tôi không sinh ra ở Hà Nội, nhưng Hà Nội như một tri kỷ nhìn tôi trưởng thành, nâng đỡ tôi từ những bước chân run rẩy đến khi dần vững chãi. Lúc tôi mơ hồ chênh vênh, khi tôi suy sụp khủng hoảng, cả những lúc tôi bế tắc, sợ hãi nhất, Hà Nội vẫn lặng lẽ xoa dịu, chữa lành những tổn thương, dìu tôi đứng dậy, giúp tôi lắng tâm và thấu hiểu chính mình. Ở Hà Nội, bốn mùa không chỉ có những loài hoa đẹp, những tiết trời đặc trưng của miền Bắc, Hà Nội còn là bốn mùa yêu, bốn mùa của những khoảnh khắc dịu dàng, ấm
(0) Bình luận
  • Nhớ gì khi xa Hà Nội
    Thanh xuân tươi đẹp nhất của tôi gắn bó cùng Hà Nội. Đó là quãng đời sinh viên tươi vui, hồn nhiên được cùng các bạn đồng trang lứa sinh sống và học tập giữa lòng Thủ đô, dưới mái trường Học viện hành chính Quốc gia. Lần đầu tiên bước ra khỏi ngưỡng cửa an toàn của gia đình, Hà Nội đã hiếu khách đón nhận, ôm tôi vào lòng, gieo vào tâm hồn thật nhiều kỉ niệm đặc biệt. Để rồi sau khi ra trường, trở về quê hương công tác, lòng tôi lại bồi hồi xao xuyến mỗi khi nhớ về Hà Nội với những hồi tưởng xuyến xao về quãng đời sinh viên.
  • Tô thắm Hà Nội bốn mùa hoa
    Có lẽ hiếm có Thủ đô của đất nước nào trên thế giới lại có đủ thời tiết đặc trưng của bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, cùng với đó là thiên nhiên tuần hoàn luân chuyển quay vòng bốn mùa như Hà Nội. Để tạo nên diện mạo của Thủ đô, ngoài các công trình kiến trúc, danh lam thắng cảnh… thì còn có cả hệ thống cây xanh và hoa cỏ được trồng khắp các nẻo đường của Hà Nội.
  • Một thoáng Thủ đô, một đời vương vấn
    Tôi đến Thủ đô vào một ngày hè chói chang nắng lửa. Cảm giác nóng nực không ngăn nổi sự hiếu kì trong tôi về mảnh đất ngàn năm văn hiến, về những con người tao nhã, văn minh. Tôi thả hồn phiêu diêu qua từng con phố, lắng tai nghe nhịp thở của Hà thành mà nao nao hồi tưởng về những điều mình đã đọc, đã biết về lịch sử, con người nhân kiệt nơi đây.
  • Giai nhân trong bức ảnh Hà thành bất tử
    Nhân dịp 70 năm giải phóng Thủ đô xin được dâng truyện ngắn này như một nén nhang thơm để tưởng nhớ những nghĩa sĩ anh hùng đã dâng hiến đời mình cho cuộc chiến đấu giải phóng Thủ đô. Trong đó có vợ chồng ông Hai Hiên. Hai Hiên - vị lãnh tụ của cuộc khởi nghĩa “Hà thành đầu độc” năm 1908. Cuộc khởi nghĩa tuy thất bại nhưng đã làm chấn động 3 cõi Đông Dương khiến Paris phải run sợ. Ông Hai Hiên lúc đó mới ngoài 30 tuổi, bị thực dân Pháp xử tử chặt đầu, rồi treo thủ cấp ở Cửa Đông thành, nhằm uy hiếp tinh th
  • Nắng thu theo lối tôi về Hà Nội
    7 giờ sáng, đáp xuống nơi Thủ đô, trái tim của cả nước, tôi lại càng tự hào vì là người con Việt Nam. Đã lâu lắm rồi, kể từ ngày tôi xa nơi đây, hân hoan lắm, 7 tiếng trên máy bay đem tôi về quê nhà. 7 năm xa nhà, tôi từ nơi xa học và làm việc trở về nhưng ký ức của tôi và nơi này không thể xóa nhòa. Từ trên máy bay và từ sân bay về trung tâm, tôi càng thấy sự thay đổi rõ rệt của một Hà Nội chuyển mình, hiện đại, văn minh.
  • Cả nhà ước năm mới
    Đêm 30, sau khi tôi và Thạo (con cả của tôi) chuẩn bị xong mâm cúng giao thừa, như đã thống nhất, cả nhà quây quần bên bàn trà để cùng nhau mơ ước.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Nguyễn Đình Thi một bản lĩnh  văn hóa lớn
    Nguyễn Đình Thi là một nhà hoạt động cách mạng lão thành và là người làm văn học nghệ thuật đa tài, nhiều sáng tạo. Ông viết sách khảo luận triết học, viết văn, viết báo, làm thơ, soạn nhạc, soạn kịch, viết lý luận phê bình, và ở lĩnh vực nào, ông cũng thể hiện mình là một bản lĩnh văn hóa lớn. Những chia sẻ của nhà thơ Bằng Việt - nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội, người đã tuyển chọn và dịch tác phẩm của Nguyễn Đình
  • Tuần lễ chiếu phim đặc sắc về Quân đội nhân dân Việt Nam
    Tuần phim Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 – 22/12/2024) sẽ diễn ra tại thành phố Cao Bằng (từ ngày 9/12 đến ngày 13/12) và trên phạm vi cả nước (từ 19/12 đến ngày 25/12).
  • Thêm một cuốn sách về tôn giáo và đời sống tôn giáo ở Việt Nam
    Để giúp bạn đọc hiểu rõ và đầy đủ hơn về các tôn giáo, đời sống tôn giáo ở Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách “Tôn giáo và đời sống tôn giáo ở Việt Nam - Hỏi và đáp” của tác giả Nguyễn Thái Bình và Đỗ Thị Thanh Hương.
  • Hà Nội ra mắt Trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo
    Tối 10/12, tại Bảo tàng Hà Nội đã diễn ra Lễ tổng kết Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 và Ra mắt trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội. Việc cho ra đời Trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo cho thấy cam kết của Hà Nội với UNESCO khi tham gia mạng lưới các thành phố sáng tạo.
  • Thành lập thành phố Hoa Lư thuộc tỉnh Ninh Bình
    Với 100% thành viên có mặt tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2023 - 2025 của tỉnh Ninh Bình. Nghị quyết có hiệu lực từ 1-1-2025.
Đừng bỏ lỡ
Xao xuyến thu Hà Nội với nét cổ kính ngàn xưa
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO