Danh thắng & Di tích Hà Nội

Miếu Mạch Lũng (huyện Đông Anh)

Sơn Dương (t/h) 09:42 26/04/2023

Di tích miếu Mạch Lũng thuộc thôn Mạch Lũng, xã Đại Mạch, huyện Đông Anh, Hà Nội.

Thôn Mạch Lũng nằm trên dải đất cổ bên triền sông Hồng có bề dày lịch sử hàng ngàn năm. Nơi đây là địa bàn sinh sống của dân Việt cổ thời dựng nước và giữ nước của dân tộc. Miếu Mạch Lũng thờ các vị thuỷ thần có công giữ nước thời Hùng Vương. Thần tích chép: Thời Hùng Duệ Vương có người họ Hùng tên là Hùng Trang trưởng quan đạo Hải Dương lấy vợ là Soa Nương. Hai ông bà lấy nhau đã 8-9 năm mà chưa có con, ngày đêm bà thắp hương cầu nguyện trời đất. Cứ như vậy kéo dài 3-4 năm trời, một đêm bà nằm mơ thấy có 3 con rồng từ ngoài vào, hoá thành 3 người con trai tự xưng là chàng Cả, chàng Hai và chàng Ba, tất cả 3 người ở thuỷ cung tình nguyện xin đầu thai làm con. Thế rồi bà có mang, ngày 14 tháng tám năm Nhâm Tý sinh ra một bọc, nở ra được 3 người con trai đều có phương tư đĩnh ngộ lạ thường, thể mạo khôi ngô kỳ lạ. Ngày qua tháng lại, ba con rất thông minh, học vài năm mà thiên kinh vạn quyển đều đã tinh thông, bài vở kinh chuyên đều hiểu biết. Lúc bấy giờ mất mùa, dân đói khổ, nhà vua triệu ba anh em đi các nơi tìm cách chống nạn cho dân... Đến đoạn đầu huyện Chu Diên, phủ Tam Đới, ba anh em dừng thuyền đứng ở đó một đêm. Được thần báo mộng, nhân dân trang Mạch Lũng ra bờ sông lập hương án nghênh đón, đến giờ Thìn quả nhiên thuyền của ba vị Long hầu tới, nhân dân bái tạ và xin làm thần tử. Ba vị cho phép, rồi dừng thuyền, vào trang Mạch Lũng lập hành cung ở trên đất trang Mạch Lũng. Lúc bấy giờ nước lớn, dân không cày cấy được. Ba vị lập đàn tế các tam phủ, viết long điệp bắn xuống thuỷ cung, một giờ sau thì những chỗ ngập nước đã cạn đi, chỗ hạn thì có mưa, thóc lúa được mùa, nhân dân no ấm, bốn bể đón cảnh thái hoà. Vương hạ chiếu triệu ba vị về phong tước vương. Ba vị ở trang Mạch Lũng, lập lại một cung khác, đón mẹ là Soa Nương đến ở. Ngày ngày rỗi nhàn thường khuyến khích việc học hành, trồng dâu nuôi tằm, mở lò gốm sứ từ già đến trẻ đều rất mến yêu.

Khi đất nước có giặc, vua triệu ba anh em về giúp vua đánh giặc. Ba vị đi thuyền rồng từ sông Nhị Hà xuống, cờ xí rợp hai bên bờ, trên thuyền chiêng trống khua như sấm động, ngàn dặm cũng phải kinh hồn, thuỷ quân giặc sợ khiếp vía, ba vị đánh một trận bắt sống tướng giặc chém ở mui thuyền, thu nhiều khí giới, lương thực đưa về kinh đô báo tin thắng trận. Nhà vua ban chiếu triệu ba vị về triều, lúc đó ba vị trở về trước điện làm lễ bái tạ, rồi ai nấy đều cởi bỏ cận đại, hóa phép biến thành rồng, thành Giao Long xuống sông biến mất. Vua bèn phong sắc, sai sứ thần đón về trang Mạch Lũng lập miếu để thờ phụng, tứ thời bái tiết hương khói, sắc phong Thượng đẳng thần.

Miếu Mạch Lũng toạ ngự trên gò đất cao rộng ngay sát với sông Hồng cách xa khu dân cư. Miếu có kiến trúc vừa phải, làm theo lối chữ “đinh”. Trải qua bao biến thiên của lịch sử, ngôi miếu vẫn giữ được nét đẹp của di tích cổ. Trên kiến trúc còn bảo lưu được những nét hoa văn của nghệ thuật thế kỷ XVII - XVIII.

Các di vật trong di tích còn lưu giữ được phải kể đến cuốn thần phả chữ Hán và sắc phong thần, trong đó sắc sớm nhất có niên hiệu Tự Đức thứ 6 (1853), sắc muộn nhất có niên hiệu Khải Định thứ 9 (1924), ba bộ long ngai bài vị thờ thần là những tác phẩm nghệ thuật có niên đại thế kỷ XIX. Ngoài ra còn có một số đồ thờ khác là những tài liệu có giá trị phục vụ công tác nghiên cứu sự phát triển lịch sử của dân tộc. Di tích còn bảo lưu được những hiện vật và mảng điêu khắc cổ có giá trị của nghệ thuật điêu khắc Việt Nam từ thế kỷ XVII không ngừng phát triển rực rỡ đến thế kỷ XIX.

Hàng năm nhân dân mở hội làng vào ngày 10 tháng hai âm lịch để tỏ lòng tôn kính đối với tổ tiên sinh thành và biết ơn thế hệ đi trước. Ngày hội làng là nơi gặp gỡ giao lưu văn hoá cho các thế hệ.

Với những giá trị về lịch sử, kiến trúc và nghệ thuật, miếu Mạch Lũng được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng di tích năm 1993./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
Miếu Mạch Lũng (huyện Đông Anh)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO