Lý luận - phê bình

Day trở một nỗi niềm thanh khiết

Lời bình của nhà thơ Nguyễn Thanh Kim 18/08/2023 08:19

Trần Hòa Bình vốn là nhà giáo, đồng thời là nhà thơ. Nhà giáo/ người truyền đạt kiến thức, còn nhà thơ thì... phụ thuộc vào xúc cảm, vào những khoảnh khắc tâm trạng xuất thần, của phấn hứng sáng tạo... Dẫu đọc nhiều, đi nhiều, viết nhiều, sống và chiêm nghiệm nhưng cái được của nhà thơ là thu lại rất ít ỏi.

anh-mai-tam.jpg

Bạn đọc yêu thơ, nhớ đến thơ Trần Hòa Bình là bài “Thêm một”. Anh thường tâm sự: Với Bình, thích thơ thì làm, làm nhiều "sản xuất" thơ nhiều chỉ khổ cho bạn đọc ở thời buổi "lạm phát" thơ này. Lâu không đọc thơ Bình, tình cờ tìm được "Bài hát ru hoa sen" tôi đọc ngay vì lẽ bài thơ có liên quan đến vùng đất quê tôi, vùng Từ Sơn - Bắc Ninh; thứ nữa ít nhiều "đụng chạm" đến đời riêng của anh.

Bài thơ được viết trong đêm (khi bốn bề im ắng) ở một nghịch lý ru sen ngủ nhà thơ lại thức ngổn ngang bao nỗi niềm khi nhớ về một vùng quê ngan ngát hương sen với những nét thật gần gũi mà anh thương nhớ: “Ngủ đi những đóa sen/ Sen mọc bên nhà em/ Ta hái về thành phố/ Đêm nay Từ Sơn ta nhớ/ Đêm nay Từ Sơn còn nhớ ta…” Trong cô đơn, nhà thơ chỉ biết gửi gắm lòng mình vào những đóa hoa và tự hỏi: “Hạnh phúc là gì, hạnh phúc có thật không?/ Ôi những đóa sen dè dặt cánh hồng”. Bình cầu mong trong một trạng thái bị dằn vặt và nỗi giày vò: “Ngủ đi những đóa hoa vợ chồng/ Ta ru hoa một đêm dài đơn độc/ Và em nữa, đã bao giờ em khóc/ Trước hồn hoa trong vắt một ước nguyền/ Trước những cánh sen quay trong gió như thuyền…” Trong sự tự thức: “Những bông hoa ta hái về chậm trễ” ấy nhưng ở Bình vẫn day trở một nỗi niềm trong sự thanh khiết của một người không dễ thổ lộ lòng mình ở cái tuổi đã ngoài bốn mươi: “Ta thương em mà không sao thưa được/ Ta yêu em mà không sao nói được/ Sen ngủ trong bình, em thức trong ta…” Ca dao cổ có câu "Cá buồn cá trở đầu đuôi/ Người buồn lên ngược xuống xuôi vẫn buồn". Huống chi là Bình vốn dễ xúc động, anh đã nén nỗi đau tan vỡ trong cảnh ngộ riêng mà: “Hãy mơ giùm ta một mùa đôi lứa”, thầm mong đợi: “Hết khổ đau lại chập chờn hy vọng trong một cảnh huống của hồi tưởng: “Nhớ về một đầm sen/ Thổi gió dài tóc em…”, mà sao hương hoa tình yêu, nỗi nhớ nhung cứ mãi phảng phất quanh ta.

"Bài hát ru hoa sen" của Trần Hòa Bình xoay quanh trục tâm điểm: Nỗi lòng và sự không bình ổn của nhà thơ và tập trung ở 3 đối tượng: “Ta thức/ Ru hoa ngủ và “Em vắng xa”. Ớ đây hoa chỉ là cái cớ cho nhà thơ ký thác tâm sự với em thông qua bài hát ru với nhiều cung bậc tình cảm. Buồn mà không thất vọng, bâng khuâng xao xuyến mà vẫn không rơi vào bi lụy, cô đơn vẫn nồng ấm tình đời, niềm riêng vẫn rộng ra với tình yêu lứa đôi... Tôi mừng cho Bình trong "Tình yêu làm đất lạ hóa quê hương" (Chế Lan Viên)/ một vùng quê dẫu sao cũng cho Bình giữ được trạng thái bình ổn trong đời sống tâm hồn. Và mừng hơn nữa là anh có thêm một bài thơ hay cho bạn bè và cho những người yêu thơ.

Bài hát ru hoa sen

Ngủ đi những đóa sen
Hoa mọc bên nhà em
Ta hái về thành phố
Đêm nay Từ Sơn ta nhớ
Đêm nay Từ Sơn còn nhớ ta?
Ngủ đi những đóa hoa
Giấc mơ yêu nồng thắm của
ta
Hết khổ đau lại chập chờn
hy vọng
Hạnh phúc là gì, hạnh phúc
có thật không?
Ôi những đóa sen dè dặt
cánh hồng...
Ngủ đi những đóa hoa vợ
chồng
Ta ru hoa một đêm dài đơn
độc
Và em nữa, đã bao giờ em
khóc
Trước hồn sen trong vắt một
ước nguyền
Trước những cánh sen quay
trong gió như thuyền?
Ngủ đi - nhưng đừng vào lãng
quên
Những đóa sen ta hái về
chậm trễ
Ta thương em mà không sao
thưa được
Ta yêu em mà không sao nói
được
Sen ngủ trong bình em thức
trong ta...
Ngủ đi những đóa hoa lạ nhà
Hãy mơ giùm ta một mùa hoa
đôi lứa
Đêm nay hồn ta lại nở
Nhớ một đầm sen
Thổi gió dài tóc em...

Trần Hòa Bình

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Tổ quốc trong sáng tác của các cây bút trẻ
    Trong trái tim mỗi người con nước Việt, bóng hình đẹp đẽ và thiêng liêng, kiêu hùng và nhân hậu chính là Tổ quốc. Tổ quốc rạng ngời trên trang viết của bao thế hệ đi trước, rồi được kế thừa bởi thế hệ trẻ hôm nay. Mỗi tác giả có một cách thể hiện khác nhau về đề tài Tổ quốc, mỗi tác phẩm là một nét vẽ riêng về dáng hình Việt Nam, góp phần hình thành nên diện mạo chung của đất nước tráng lệ và linh thiêng trong văn chương nghệ thuật. Tiếp nối sự thành công và dấu ấn sâu đậm mà những cây bút thời kỳ trước ma
  • “Ngày về” - lời ru giàu cảm xúc về làng quê Việt Nam
    “Ngày về” được mở đầu bằng hình ảnh quen thuộc, dễ nhận thấy nhất của làng quê Việt Nam với những giá trị truyền thống thiêng liêng: “Cây đa, bến nước, sân đình/ Con đường gạch lát nối tình xóm thôn”.
  • “Bay qua Hồ Gươm” - trò chuyện cùng Hà Nội, về Hà Nội
    “Mơ là bồ câu trắng/ Bay qua Hồ Gươm xanh”, tác giả Huỳnh Mai Liên đã bật lên khao khát muốn được trở thành cánh chim nhẹ nhàng và tự do khám phá bầu trời Hà Nội ở cuối bài thơ Bay qua Hồ Gươm (cũng là tên tập thơ). Dường như cũng từ giấc mơ này, nhà thơ đã viết ra những vần thơ kể chuyện dẫn lối người đọc ngắm nhìn Hà Nội từ cao đến thấp, từ xa đến gần.
  • Thơ truyền thống trong thời đại số
    Thơ truyền thống là loại thơ viết theo đúng niêm luật, thường bó buộc trong các thể loại: Lục bát, Đường luật (Nhất, tam ngũ bất luận), song thất lục bát, thơ (bốn, năm, sáu, bẩy, tám) chữ… phải có vần điệu, cấu tứ rõ ràng và ngôn từ là phương tiện để nhà thơ biểu đạt, giãi bày tình cảm, tư tưởng tinh thần của tác giả. Trong thời đại số, thơ truyền thống vẫn được nhiều tác giả tiếp nối nhưng theo một hình thức mới, nội dung mới và nhà thơ không bị giới hạn bởi bất kỳ khuôn phép nào.
  • 50 năm văn học Việt Nam từ 1975: Thành tựu và xu thế
    Hội nghị Lý luận, phê bình Văn học lần thứ V diễn ra ngày 27/11 tại Hà Nội, quy tụ những nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà thơ và nhà phê bình hàng đầu. Với chủ đề “50 năm văn học Việt Nam từ 1975: Thành tựu và xu thế”, hội nghị đã làm nổi bật bức tranh toàn cảnh văn học Việt Nam...
  • Thị trường nghệ thuật Việt Nam: Chuyên nghiệp để bứt phá
    Nghệ thuật Việt Nam gần đây thu hút sự chú ý đáng kể trên thị trường trong và ngoài nước. Các tác phẩm của nghệ sĩ Việt Nam không chỉ được công nhận về mặt giá trị nghệ thuật mà còn đạt được mức giá cao, phản ánh sự gia tăng sức hút và quan tâm của các nhà sưu tầm, người yêu mỹ thuật, cũng như các hãng đấu giá quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
Day trở một nỗi niềm thanh khiết
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO