Check in Hà Nội

Vùng núi Ba Vì

Phương Anh 28/02/2023 10:58

Vùng núi Ba Vì là một dãy núi đá vôi lớn trải dài trên phạm vi rộng chừng 7.000ha, nằm ở phía tây thành phố Hà Nội, gồm một vùng sinh thái hoàn chỉnh, tính từ độ cao 100m trở lên.

nui-ba-vi.jpg
Vùng núi Ba Vì

Uốn lượn quanh chân núi Ba Vì ở phía tây là dòng sông Đà thơ mộng, hồ Suối Hai mênh mông trải rộng ra ở phía đông, tạo thành một khung cảnh sơn thủy hữu tình. Trên núi Ba Vì có nhiều ngọn núi, cao nhất là đỉnh Vua cao 1.296m, đỉnh Tản Viên cao 1.281m, giữa thắt cổ bồng, trên xòe ra như cái tán, bốn mùa mây trắng bao phủ; đỉnh Ngọc Hoa cao 1.131m (đặt theo tên của công chúa con vua Hùng thứ XVIII được gả cho Sơn Tinh). Ngoài núi Tản Viên, trên Ba Vì còn có các núi Ngọc Lĩnh, Tương Miêu, U Bò, núi Chẹ (còn gọi là núi Sụ Tung), Chẹ Đùng (tương truyền do Thánh Tản gánh về đắp chặn phía tây nam chống Thủy Tinh). Núi Chàng Rế chắn phía ngoài, giáp sông Đà, đứng ngả đầu xuống Ngòi Tôm (nay thuộc xã Khánh Thượng). Núi Năm Voi gồm 5 quả núi liền kề nhau giữa một bãi rộng (xã Tản Lĩnh). Núi Lỗi Sơn (U Rong) cao 750m, ở cạnh sông Đà thuộc xã Ba Trại, theo sách “Đại Nam nhất thống chỉ”, núi này còn có tên là Động Sơn, dưới chân núi có động rộng chứa được khoảng vài chục người, phía trên có lỗ chiếu sáng.

Nhưng theo tâm thức dân gian của người Việt, núi Ba Vì lại được coi là cao nhất - vì đây là nơi thờ Đức Thánh Tản - một trong “Tứ bất tử” của tâm thức dân gian người Việt, đệ nhất phúc thần - biểu tượng của ý chí chiến thắng lũ lụt của cha ông ta thủa xưa. Vì vậy, dân gian xưa có câu:

Nhất cao là núi Ba Vì

Thứ ba Tam Đảo, thứ nhì Độc Tôn

Về mặt địa chất núi Ba Vì có từ pha uốn nếp Hercynian, cách ngày nay trên 200 triệu năm, thuộc thời kỳ cuối Giới Cổ Sinh (Paleozoic) thuộc thống Permian thượng (P2) gồm đá phiến vôi, đá phiến xilic, nhiều nơi có baxit và than đá; được phủ lên một lớp magma thành phần basic, phần lớn là đá porphyrit màu xanh lá cây do một số núi lửa phân bố ở vùng giáp ranh giữa hai tỉnh Hoà Bình và Hà Tây (cũ) đem lại.

Trong sách Bắc Thành địa dư chí - Lê Đại Cương chép: “Núi này ở huyện Bất Bạt, phủ Quảng Oai, hình núi tròn như cái tán, nên gọi là Tản Viên, rộng rãi bao la, đứng cao hùng vĩ, làm trấn sơn cho cả nước, cao 2.310 trượng, chu vi 18.605 trượng, hướng tây có Đà giang chảy quanh...”. Địa hình gò đổi dưới chân và bao quanh núi Ba Vì có dạng bát úp ở địa phận xã Kim Sơn như đồi Vai 113m là quả đồi lớn nhất vùng, được mệnh danh là “Tướng Vai” trấn giữ mạn đông bắc, dãy đồi lượn sóng thuộc xã Xuân Sơn nối tiếp theo nhau như đàn rùa đang chạy, tạo nên dãy đồi Đùm, truyền thuyết dân gian cho là Sơn Tinh gánh đất đắp thành luỹ, đê điều chống Thuỷ Tinh bị đứt quai, lọt sọt đã đánh rơi đất ra đấy. Câu ví: Đôi Đùm đứt quai, đồi Vai lọt sọt là như thế.

Do xâm thực của các dòng nước chảy từ trên Tản Viên xuống như thác trong mùa mưa, mà vùng đồi này đã bị cắt xẻ ra nhiều khe sâu ở các xã Thụy An và Tản Lĩnh, nay họp thành đầm Đượng làm lòng hồ Suối Hai.

Để giải thích sự hình thành của đồi gò, núi sót quanh chân núi Ba Vì, người xưa đã huyền thoại hoá các phen lũ lụt thành những trận thuỷ chiến giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh.

Trên đỉnh núi Ba Vì có đền Thượng thờ thần núi Sơn Tinh (tức Đức Thánh Tản) và đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, lưng chừng núi có đền Trung, tương truyền là nơi Thần thường ngồi chơi ngắm cảnh; đền Hạ ở chân núi.

Khí hậu Ba Vì mát mẻ, trong lành. Ở độ cao 400m và 600m là hai nơi nghỉ mát hấp dẫn, nhiệt độ thấp hơn đồng bằng từ 7 - 8 độ. Tại hai cao điểm này, năm 1952, quân ta đã tiến công quét sạch hệ thống đồn bốt của giặc Pháp, diệt 7 trung đội địch, mở đầu chiến dịch Hòa Bình.

Trên núi Ba Vì còn có nhiều cánh rừng nguyên sinh. Hệ sinh thái động thực vật phong phú, đa dạng. Vườn Quốc gia Ba Vì là nơi bảo tồn sự đa dạng sinh học của Ba Vì.

Với những tiềm năng du lịch nhân văn và thiên nhiên kể trên, núi Ba Vì từ lâu đã trở thành điểm du lịch, tham quan nghỉ dưỡng nổi tiếng ở miền Bắc Việt Nam, hàng năm thu hút rất nhiều khách tới tham quan.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
  • Đình Hậu Dưỡng
    Đình Hậu Dưỡng thuộc thôn Hậu Dưỡng, xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội. Hậu Dưỡng xa xưa có tên là Thiên Dưỡng (trang Hối Nguyên) thời Hùng Vương thứ 17, trang Hối Tân (Hối Độ) do ông bà Quốc Tế Lang và Lã Nương tạo dựng, khi ông bà được vua Hùng cử về đây xây dựng kho lương dự trữ cho triều đình và thấy nơi đây có phong cảnh sơn thuỷ hữu tình liền lập nên trang Hối Nguyên (tức Thiên Dưỡng).
(0) Bình luận
  • Ô Quan Chưởng - Cửa ô cuối cùng của Hà Nội
    Cửa Ô Quan Chưởng nằm ở phía Đông thành Thăng Long xưa, hiện nay thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đây là một trong những cửa ô quan trọng của thành Thăng Long còn sót lại cho đến ngày nay. Chứng kiến biết bao biến đổi thăng trầm của Thủ đô, giữa phố phường Hà Nội nhộn nhịp hôm nay, Ô Quan Chưởng vẫn sừng sững uy nghiêm, khoác lên mình vẻ đẹp cổ kính, bình yên...
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Những di tích miễn phí tham quan dịp 30/4, 1/5
    Dịp nghỉ lễ 30/4 – 1/5 năm 2025 kéo dài 5 ngày, ngành Du lịch Hà Nội triển khai hàng loạt hoạt động sôi động, đa dạng tại nhiều khu, điểm tham quan trên toàn thành phố, mang đến cho người dân và du khách chuỗi trải nghiệm văn hóa – giải trí đặc sắc, đậm dấu ấn Thủ đô.
  • "Khúc ca khải hoàn" - Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam
    Tối 25/4, tại Nhà hát lớn Hà Nội, đã diễn ra chương trình chính luận nghệ thuật “Khúc ca khải hoàn” nhân dịp Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đài Tiếng nói Việt Nam (7/9/1945-7/9/2025).
  • Hà Nội rực rỡ cờ hoa chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước
    Những ngày Tháng Tư lịch sử, trên khắp đường phố Hà Nội khoác lên màu áo mới với rực rỡ cờ hoa, khẩu hiệu chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, Thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
  • Nhà thơ Bằng Việt: “Người Hà Nội là bà đỡ cho các sáng tác của văn nghệ sỹ Thủ đô”
    Nhà thơ Bằng Việt – nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội, nguyên Tổng Biên tập Báo Người Hà Nội (Tạp chí Người Hà Nội hiện nay) đánh giá, trải qua 40 năm xây dựng và phát triển, “Người Hà Nội” luôn đứng vững, không ngừng vươn lên. Tác giả bài thơ “Bếp lửa” trong sách Giáo khoa Ngữ văn lớp 8 cũng khẳng định: “Người Hà Nội là nơi chăm sóc, bà đỡ cho các sáng tác của văn nghệ sỹ Thủ đô”.
  • Triển lãm “Bài ca thống nhất” tái hiện ký ức hào hùng của dân tộc
    Sáng 25/4/2025, tại khuôn viên công viên Thống Nhất (phía mặt đường Trần Nhân Tông, Hà Nội), triển lãm mỹ thuật “Bài ca thống nhất” chính thức khai mạc, thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng yêu nghệ thuật và lịch sử. Sự kiện do Công ty Nghệ thuật Tân Hà Nội phối hợp với Bộ Tư lệnh Hải quân và Tổng Công ty Bảo Việt Nhân Thọ tổ chức nhằm chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) và 70 năm ngày thành lập Quân chủng Hải quân Nhân dân Việt Nam (7/5/195
  • Quận Ba Đình: Gặp mặt các nhân chứng lịch sử tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước
    Ngày 25/4, quận Ba Đình (Hà Nội) tổ chức gặp mặt, tri ân Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, cựu chiến binh, cựu thanh niên xung phong, cựu công an tiêu biểu, những nhân chứng lịch sử, đại diện hơn 4.600 cán bộ, chiến sĩ trực tiếp tham gia kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đang sinh sống trên địa bàn.
  • Thụy Điển trao tặng Việt Nam phim tài liệu về 30/4/1975
    Nhân dịp kỷ niệm Ngày Giải phóng miền Nam 30/4 và thống nhất đất nước, Đại sứ quán Thụy Điển tại Việt Nam cùng với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức lễ trao tặng bộ phim tài liệu “Victory Vietnam” (Chiến thắng của Việt Nam).
  • Phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo di tích cách mạng kháng chiến Trung Giã
    UBND TP. Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 2136/QĐ-UBND ngày 22/4/2025 về việc phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo di tích cách mạng kháng chiến Trung Giã, xã Trung Giã, huyện Sóc Sơn.
  • "Điểm hẹn vùng cao" tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp 30/4 - 1/5
    Từ ngày 30/4 đến 04/5/2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), chuỗi hoạt động mang chủ đề “Điểm hẹn vùng cao” sẽ diễn ra với nhiều nội dung đặc sắc nhằm tái hiện không gian văn hóa sống động của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc, Đông Bắc.
  • Hà Nội triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” thúc đẩy chuyển đổi số toàn dân
    Thành ủy Hà Nội vừa ban hành kế hoạch số 05 - KH/BCĐ57 về việc triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Vùng núi Ba Vì
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO