Cuộc thi viết Hà Nội & Tôi

Nét đẹp người Hà Nội

Nguyễn Văn Cự 11:28 29/05/2023

Khi Hà Tây còn chưa sáp nhập vào Hà Nội, tuy chỉ là công dân “cửa ngõ Thủ đô”* nhưng từ những ngày ấy, tôi đã rất ngưỡng mộ nét đẹp của người Hà Nội, qua hai câu chuyện nhỏ sau đây.

bbb.jpg
Nét đẹp người Hà Nội (ảnh minh hoạ)

Mẫu chuyện thứ nhất: Tân binh người Hà Nội vẽ phóng tranh Bác

Vì đã ngót nửa thế kỷ trôi qua, nên tôi không còn nhớ chính xác năm nào (trong khoảng thời gian từ 1974 đến 1976), trên quốc lộ 6, đoạn qua Nà Sản thuộc huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La. Ngày ấy, người đi đường được chiêm ngưỡng bức tranh cổ động cỡ lớn, dựng ngay bên quốc lộ, gần đường vào doanh trại một đơn vị quân đội của quân khu Tây Bắc cũ.

 Bức tranh được vẽ phóng từ nguyên tác - tác phẩm “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân” của hai họa sĩ Nguyễn Thụ và Huy Oánh. Trong tranh, Bác mặc quân phục xuân hè, tay áo xắn cao, đầu để trần. Bác chắp hai tay vào ngang hông, mắt dõi nhìn về phía trước. Cạnh Bác, đằng trước, đằng sau là đoàn dài bộ đội đang hành quân, đội hình nhấp nhô, uốn lượn, chỗ xa, chỗ gần.

Hình ảnh Bác đứng, trông vừa giản dị, đời thường lại vừa lồng lộng uy nghiêm. Với bộ đội thì hình ảnh này vừa như một người chỉ huy, vừa giống người cha thân thương, trìu mến.

Thuở ấy, đối với các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa như Sơn La còn nằm trong Khu Tự trị Thái Mèo (sau đổi tên thành Khu Tự trị Tây Bắc) thì công tác tuyên truyền, cổ động bằng pan-nô, áp-phích chưa phổ biến như bây giờ. Bởi vậy, bức tranh cổ động nói trên đã gây ấn tượng sâu sắc về lòng ngưỡng mộ lãnh tụ, cũng như ý nghĩa giáo dục tinh thần chống Mỹ cứu nước mạnh mẽ trong nhân dân nói chung, bộ đội cụ Hồ nói riêng.

 Điều đáng nói, là bức tranh (phóng) cổ động cỡ lớn này, giống tranh thật như đúc, lại không phải của họa sĩ chuyên nghiệp, mà là của hai tân binh trẻ người Hà Nội, nhập ngũ vào một đơn vị (nếu tôi nhớ không nhầm thì đó là Trung đoàn 572) thuộc Quân khu Tây Bắc đóng quân trên đất Nà Sản ngày ấy.

 Một lần, nhân lái xe đưa cán bộ Quân khu xuống đơn vị này làm việc, tôi tò mò hỏi: Trong thời gian hai tân binh người Hà Nội vẽ tranh, có được bồi dưỡng gì không? thì được biết: ngoài mấy tút thuốc lá ra, vẫn chế độ “đại táo” như mọi chiến sĩ khác. Thì đất nước còn nghèo, lại phải “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược” mà! Vả lại, dân gian đã chẳng có câu “Nước sông, công lính” đó sao!

Mẫu chuyện thứ hai: Người phổ nhạc cho bài hát “Hành khúc 82”

Nghe vậy chắc sẽ có người cười nhạo, cho là chuyện ngược đời: thành bài hát rồi mới phổ nhạc. Dân ca, chèo chẳng nói làm gì, đằng này lại là bài hát đời mới. Nhưng sự thực đúng là như vậy! Bài hát có xuất xứ từ phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng của tiểu đoàn thông tin 26, Quân khu Tây Bắc cũ trong những năm 1966, 1967.

Tháng 6/1966, tiểu đoàn 26 được đón 100 chiến sĩ gái quê Thái Bình vào huấn luyện báo vụ và tổng đài, khiến cho phong trào thi đua, đặc biệt là phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng của tiểu đoàn vốn đã sôi nổi lại càng thêm khí thế. Trung úy, chính trị viên đại đội 82 Bùi Hữu Lân đã cùng một số cán bộ, chiến sĩ trong đại đội vừa sáng tác lời, vừa sáng tác nhạc “tự chế”. Gọi là nhạc “tự chế” là bởi vì những người sáng tác - một nốt son-phe “cắn đôi” cũng không biết. Vậy mà điều kỳ diệu đã xảy ra. Một bài hát mà nhịp điệu không trùng, không lặp với bất cứ bài hát có tên tuổi nào, nhưng lại khỏe khoắn, hào hùng và mang hơi thở, nhịp sống riêng của 82 – đã ra đời. Mãi đến bây giờ, nhiều cựu chiến binh của 82, vẫn còn nhớ lõm bõm những câu như: “Đại đội 82 ta, có phong trào “Đi không về có, đi nhẹ về nặng**…” hoặc “Đường dây ta vươn xa qua Long Đa, Bản Pát, Búng Luông…” (3 bản người Thái nằm trên địa bàn đóng quân của D26). Bài hát được đặt tên là “Hành khúc 82” và được coi là bài hát truyền thống của đơn vị. Cứ mỗi lần đi sinh hoạt tập trung toàn tiểu đoàn, là cán bộ, chiến sĩ 82 lại cất cao bài ca truyền thống của mình với niềm tự hào có pha chút hãnh diện. Có thể nói: “Hành khúc 82” là bông hoa đẹp trong phong trào văn hoá, văn nghệ quần chúng của tiểu đoàn 26 thông tin thuộc Quân khu Tây Bắc ngày đó.

 Nhưng như vậy thì “Hành khúc 82” vẫn không thể phổ biến rộng rãi được, và rất dễ bị “thất truyền”. May sao! Ngày ấy ở đại đội 83 (vô tuyến) có Huy Lượng, người Hà Nội, nhập ngũ năm 1965 biết nhạc lý, đã cùng với chính trị viên Bùi Hữu Lân phổ nhạc (chính xác là ký âm) cho bài hát này.

Tháng 3/1969, tôi nhận lệnh điều động đi đơn vị khác, rồi chuyển tiếp qua nhiều đơn vị nữa với nhiều vị trí công tác khác nhau, cho đến khi về hưu (10/1985).

Ngày 23/04/2015, (sau 30 năm rời quân ngũ trở về với cuộc sống đời thường) tôi được mời đi dự cuộc “Gặp mặt truyền thống lần thứ IV - Nữ bộ đội Thái Bình đầu tiên ra trận chống Mỹ” (Sau khi viết bài “Nhớ những đồng đội nữ năm xưa” gửi đăng báo. Tôi photo bài báo được đăng, gửi đến Hội Cựu Chiến Binh tỉnh Thái Bình nhờ liên lạc giúp). Sau gần nửa thế kỷ mới được gặp lại đồng đội – nhất lại là đồng đội nữ - lòng tôi vui mừng khôn xiết. Trong lúc hàn huyên, ôn lại kỷ niệm cũ, chúng tôi không quên nhắc đến bài hát “Hành khúc 82”, nhắc đến Huy Lượng. Các nữ Cựu chiến binh D26, QKTB (cũ) quê Thái Bình đều nhớ Huy Lượng người Hà Nội, nhưng chẳng có ai biết Huy Lượng ở phố nào, số nhà bao nhiêu, và bây giờ ra sao?

Trong không khí kỷ niệm 70 năm ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2024), những ký ức về con người Hà Nội lại ùa về trong tôi. Dù họ ở đâu, Hà Nội “đất thánh” hay những miền sơn cước xa xôi, thì nét đẹp của đất và người “nghìn năm văn hiến” vẫn luôn tỏa sáng. Họ không chỉ là niềm tự hào của Thủ đô, mà còn là niềm tự hào chung của cả nước. Ghi lại những dòng này, tôi hy vọng và cầu chúc cho họ - những người con của Hà Nội có mặt trên đất Sơn La năm xưa sống khỏe mạnh và hạnh phúc bên con cháu. Nếu họ đọc được những dòng hồi ức này của tôi, thì đó là điều hạnh phúc lớn đối với tôi./.

Ghi chú: * Lời bài hát “Hà Tây quê lụa”

** Đi không về có: Đêm hành quân ra TX Sơn La nhặt những viên gạch bị bom Mỹ đánh phá về xây bếp Hoàng Cầm. Đi nhẹ về nặng: Ngày ra thao trường luyện tập, khi về dồn dây, máy lại cho một số đảm nhiệm, số còn lại vác củi về cho Hậu cần đơn vị.

Tác phẩm tham dự cuộc thi viết "Hà Nội và tôi" của tác giả Nguyễn Văn Cự. Thông tin về cuộc thi xem tại đây.
Bài liên quan
  • Hà Nội, Phú Quang và tôi...
    Tôi nhớ như in buổi sáng u ám ấy, buổi sáng nghe tin Phú Quang mất. Lòng tôi nặng trĩu. Nhạc Phú Quang đã cùng tôi đi suốt thanh xuân. Tôi thần tượng ông, như bao bạn bè cùng trang lứa.
(0) Bình luận
  • Nhớ gì khi xa Hà Nội
    Thanh xuân tươi đẹp nhất của tôi gắn bó cùng Hà Nội. Đó là quãng đời sinh viên tươi vui, hồn nhiên được cùng các bạn đồng trang lứa sinh sống và học tập giữa lòng Thủ đô, dưới mái trường Học viện hành chính Quốc gia. Lần đầu tiên bước ra khỏi ngưỡng cửa an toàn của gia đình, Hà Nội đã hiếu khách đón nhận, ôm tôi vào lòng, gieo vào tâm hồn thật nhiều kỉ niệm đặc biệt. Để rồi sau khi ra trường, trở về quê hương công tác, lòng tôi lại bồi hồi xao xuyến mỗi khi nhớ về Hà Nội với những hồi tưởng xuyến xao về quãng đời sinh viên.
  • Tô thắm Hà Nội bốn mùa hoa
    Có lẽ hiếm có Thủ đô của đất nước nào trên thế giới lại có đủ thời tiết đặc trưng của bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, cùng với đó là thiên nhiên tuần hoàn luân chuyển quay vòng bốn mùa như Hà Nội. Để tạo nên diện mạo của Thủ đô, ngoài các công trình kiến trúc, danh lam thắng cảnh… thì còn có cả hệ thống cây xanh và hoa cỏ được trồng khắp các nẻo đường của Hà Nội.
  • Một thoáng Thủ đô, một đời vương vấn
    Tôi đến Thủ đô vào một ngày hè chói chang nắng lửa. Cảm giác nóng nực không ngăn nổi sự hiếu kì trong tôi về mảnh đất ngàn năm văn hiến, về những con người tao nhã, văn minh. Tôi thả hồn phiêu diêu qua từng con phố, lắng tai nghe nhịp thở của Hà thành mà nao nao hồi tưởng về những điều mình đã đọc, đã biết về lịch sử, con người nhân kiệt nơi đây.
  • Giai nhân trong bức ảnh Hà thành bất tử
    Nhân dịp 70 năm giải phóng Thủ đô xin được dâng truyện ngắn này như một nén nhang thơm để tưởng nhớ những nghĩa sĩ anh hùng đã dâng hiến đời mình cho cuộc chiến đấu giải phóng Thủ đô. Trong đó có vợ chồng ông Hai Hiên. Hai Hiên - vị lãnh tụ của cuộc khởi nghĩa “Hà thành đầu độc” năm 1908. Cuộc khởi nghĩa tuy thất bại nhưng đã làm chấn động 3 cõi Đông Dương khiến Paris phải run sợ. Ông Hai Hiên lúc đó mới ngoài 30 tuổi, bị thực dân Pháp xử tử chặt đầu, rồi treo thủ cấp ở Cửa Đông thành, nhằm uy hiếp tinh th
  • Nắng thu theo lối tôi về Hà Nội
    7 giờ sáng, đáp xuống nơi Thủ đô, trái tim của cả nước, tôi lại càng tự hào vì là người con Việt Nam. Đã lâu lắm rồi, kể từ ngày tôi xa nơi đây, hân hoan lắm, 7 tiếng trên máy bay đem tôi về quê nhà. 7 năm xa nhà, tôi từ nơi xa học và làm việc trở về nhưng ký ức của tôi và nơi này không thể xóa nhòa. Từ trên máy bay và từ sân bay về trung tâm, tôi càng thấy sự thay đổi rõ rệt của một Hà Nội chuyển mình, hiện đại, văn minh.
  • Cả nhà ước năm mới
    Đêm 30, sau khi tôi và Thạo (con cả của tôi) chuẩn bị xong mâm cúng giao thừa, như đã thống nhất, cả nhà quây quần bên bàn trà để cùng nhau mơ ước.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Phường Xuân Phương: Sẵn sàng vận hành, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân
    Chiều 30/6, Đảng uỷ - HĐND - UBND - UBMTTQ Việt Nam phường Xuân Phương đã tổ chức Lễ trao các quyết định của Thành phố về công tác cán bộ tại phường.
  • Danh sách Bí thư, Chủ tịch 126 xã, phường Hà Nội
    Sáng 30/6, Hà Nội công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, phường và chỉ định nhân sự cấp ủy, lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy Ban MTTQ Việt Nam cấp xã, phường.
  • Cơ hội trải nghiệm văn hóa truyền thống tại “Ngôi nhà chung”
    Từ ngày 1 đến 31/7/2025, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) tổ chức chuỗi hoạt động với chủ đề “Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”. Sự kiện có sự tham gia của hơn 100 đồng bào đến từ 16 dân tộc, nhằm tạo sân chơi bổ ích ngày hè cho thiếu nhi, đồng thời giới thiệu những giá trị đặc sắc trong đời sống văn hóa của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.
  • “Gặp tôi trong tương lai”: Khơi dậy ước mơ nghề nghiệp từ trang sách thiếu nhi
    Sáng 29/6/2025, tại Nhà xuất bản Kim Đồng, lễ khai mạc trưng bày “Gặp tôi trong tương lai” đã diễn ra, mở đầu cho chuỗi hoạt động tổng kết chương trình kêu gọi ý tưởng sáng tác sách thiếu nhi. Đây là một sáng kiến được khởi xướng bởi The Initiative of Children’s Book Creative Content (ICBC), phối hợp thực hiện cùng ECUE VGEM và Nhà xuất bản Kim Đồng, với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ chương trình Investing in Women, một sáng kiến của Chính phủ Australia.
  • Khán giả Hà Nội chuẩn bị được thưởng thức kịch rối truyền thống Bunraku Nhật Bản
    Ra đời từ đầu thế kỷ 17 và phát triển rực rỡ trong thời kỳ Edo, Bunraku không chỉ là di sản văn hóa đặc sắc của Nhật Bản mà còn được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2003.
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
Nét đẹp người Hà Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO