Cuộc thi viết Hà Nội & Tôi

Nét đẹp người Hà Nội

Nguyễn Văn Cự 11:28 29/05/2023

Khi Hà Tây còn chưa sáp nhập vào Hà Nội, tuy chỉ là công dân “cửa ngõ Thủ đô”* nhưng từ những ngày ấy, tôi đã rất ngưỡng mộ nét đẹp của người Hà Nội, qua hai câu chuyện nhỏ sau đây.

bbb.jpg
Nét đẹp người Hà Nội (ảnh minh hoạ)

Mẫu chuyện thứ nhất: Tân binh người Hà Nội vẽ phóng tranh Bác

Vì đã ngót nửa thế kỷ trôi qua, nên tôi không còn nhớ chính xác năm nào (trong khoảng thời gian từ 1974 đến 1976), trên quốc lộ 6, đoạn qua Nà Sản thuộc huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La. Ngày ấy, người đi đường được chiêm ngưỡng bức tranh cổ động cỡ lớn, dựng ngay bên quốc lộ, gần đường vào doanh trại một đơn vị quân đội của quân khu Tây Bắc cũ.

 Bức tranh được vẽ phóng từ nguyên tác - tác phẩm “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân” của hai họa sĩ Nguyễn Thụ và Huy Oánh. Trong tranh, Bác mặc quân phục xuân hè, tay áo xắn cao, đầu để trần. Bác chắp hai tay vào ngang hông, mắt dõi nhìn về phía trước. Cạnh Bác, đằng trước, đằng sau là đoàn dài bộ đội đang hành quân, đội hình nhấp nhô, uốn lượn, chỗ xa, chỗ gần.

Hình ảnh Bác đứng, trông vừa giản dị, đời thường lại vừa lồng lộng uy nghiêm. Với bộ đội thì hình ảnh này vừa như một người chỉ huy, vừa giống người cha thân thương, trìu mến.

Thuở ấy, đối với các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa như Sơn La còn nằm trong Khu Tự trị Thái Mèo (sau đổi tên thành Khu Tự trị Tây Bắc) thì công tác tuyên truyền, cổ động bằng pan-nô, áp-phích chưa phổ biến như bây giờ. Bởi vậy, bức tranh cổ động nói trên đã gây ấn tượng sâu sắc về lòng ngưỡng mộ lãnh tụ, cũng như ý nghĩa giáo dục tinh thần chống Mỹ cứu nước mạnh mẽ trong nhân dân nói chung, bộ đội cụ Hồ nói riêng.

 Điều đáng nói, là bức tranh (phóng) cổ động cỡ lớn này, giống tranh thật như đúc, lại không phải của họa sĩ chuyên nghiệp, mà là của hai tân binh trẻ người Hà Nội, nhập ngũ vào một đơn vị (nếu tôi nhớ không nhầm thì đó là Trung đoàn 572) thuộc Quân khu Tây Bắc đóng quân trên đất Nà Sản ngày ấy.

 Một lần, nhân lái xe đưa cán bộ Quân khu xuống đơn vị này làm việc, tôi tò mò hỏi: Trong thời gian hai tân binh người Hà Nội vẽ tranh, có được bồi dưỡng gì không? thì được biết: ngoài mấy tút thuốc lá ra, vẫn chế độ “đại táo” như mọi chiến sĩ khác. Thì đất nước còn nghèo, lại phải “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược” mà! Vả lại, dân gian đã chẳng có câu “Nước sông, công lính” đó sao!

Mẫu chuyện thứ hai: Người phổ nhạc cho bài hát “Hành khúc 82”

Nghe vậy chắc sẽ có người cười nhạo, cho là chuyện ngược đời: thành bài hát rồi mới phổ nhạc. Dân ca, chèo chẳng nói làm gì, đằng này lại là bài hát đời mới. Nhưng sự thực đúng là như vậy! Bài hát có xuất xứ từ phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng của tiểu đoàn thông tin 26, Quân khu Tây Bắc cũ trong những năm 1966, 1967.

Tháng 6/1966, tiểu đoàn 26 được đón 100 chiến sĩ gái quê Thái Bình vào huấn luyện báo vụ và tổng đài, khiến cho phong trào thi đua, đặc biệt là phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng của tiểu đoàn vốn đã sôi nổi lại càng thêm khí thế. Trung úy, chính trị viên đại đội 82 Bùi Hữu Lân đã cùng một số cán bộ, chiến sĩ trong đại đội vừa sáng tác lời, vừa sáng tác nhạc “tự chế”. Gọi là nhạc “tự chế” là bởi vì những người sáng tác - một nốt son-phe “cắn đôi” cũng không biết. Vậy mà điều kỳ diệu đã xảy ra. Một bài hát mà nhịp điệu không trùng, không lặp với bất cứ bài hát có tên tuổi nào, nhưng lại khỏe khoắn, hào hùng và mang hơi thở, nhịp sống riêng của 82 – đã ra đời. Mãi đến bây giờ, nhiều cựu chiến binh của 82, vẫn còn nhớ lõm bõm những câu như: “Đại đội 82 ta, có phong trào “Đi không về có, đi nhẹ về nặng**…” hoặc “Đường dây ta vươn xa qua Long Đa, Bản Pát, Búng Luông…” (3 bản người Thái nằm trên địa bàn đóng quân của D26). Bài hát được đặt tên là “Hành khúc 82” và được coi là bài hát truyền thống của đơn vị. Cứ mỗi lần đi sinh hoạt tập trung toàn tiểu đoàn, là cán bộ, chiến sĩ 82 lại cất cao bài ca truyền thống của mình với niềm tự hào có pha chút hãnh diện. Có thể nói: “Hành khúc 82” là bông hoa đẹp trong phong trào văn hoá, văn nghệ quần chúng của tiểu đoàn 26 thông tin thuộc Quân khu Tây Bắc ngày đó.

 Nhưng như vậy thì “Hành khúc 82” vẫn không thể phổ biến rộng rãi được, và rất dễ bị “thất truyền”. May sao! Ngày ấy ở đại đội 83 (vô tuyến) có Huy Lượng, người Hà Nội, nhập ngũ năm 1965 biết nhạc lý, đã cùng với chính trị viên Bùi Hữu Lân phổ nhạc (chính xác là ký âm) cho bài hát này.

Tháng 3/1969, tôi nhận lệnh điều động đi đơn vị khác, rồi chuyển tiếp qua nhiều đơn vị nữa với nhiều vị trí công tác khác nhau, cho đến khi về hưu (10/1985).

Ngày 23/04/2015, (sau 30 năm rời quân ngũ trở về với cuộc sống đời thường) tôi được mời đi dự cuộc “Gặp mặt truyền thống lần thứ IV - Nữ bộ đội Thái Bình đầu tiên ra trận chống Mỹ” (Sau khi viết bài “Nhớ những đồng đội nữ năm xưa” gửi đăng báo. Tôi photo bài báo được đăng, gửi đến Hội Cựu Chiến Binh tỉnh Thái Bình nhờ liên lạc giúp). Sau gần nửa thế kỷ mới được gặp lại đồng đội – nhất lại là đồng đội nữ - lòng tôi vui mừng khôn xiết. Trong lúc hàn huyên, ôn lại kỷ niệm cũ, chúng tôi không quên nhắc đến bài hát “Hành khúc 82”, nhắc đến Huy Lượng. Các nữ Cựu chiến binh D26, QKTB (cũ) quê Thái Bình đều nhớ Huy Lượng người Hà Nội, nhưng chẳng có ai biết Huy Lượng ở phố nào, số nhà bao nhiêu, và bây giờ ra sao?

Trong không khí kỷ niệm 70 năm ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2024), những ký ức về con người Hà Nội lại ùa về trong tôi. Dù họ ở đâu, Hà Nội “đất thánh” hay những miền sơn cước xa xôi, thì nét đẹp của đất và người “nghìn năm văn hiến” vẫn luôn tỏa sáng. Họ không chỉ là niềm tự hào của Thủ đô, mà còn là niềm tự hào chung của cả nước. Ghi lại những dòng này, tôi hy vọng và cầu chúc cho họ - những người con của Hà Nội có mặt trên đất Sơn La năm xưa sống khỏe mạnh và hạnh phúc bên con cháu. Nếu họ đọc được những dòng hồi ức này của tôi, thì đó là điều hạnh phúc lớn đối với tôi./.

Ghi chú: * Lời bài hát “Hà Tây quê lụa”

** Đi không về có: Đêm hành quân ra TX Sơn La nhặt những viên gạch bị bom Mỹ đánh phá về xây bếp Hoàng Cầm. Đi nhẹ về nặng: Ngày ra thao trường luyện tập, khi về dồn dây, máy lại cho một số đảm nhiệm, số còn lại vác củi về cho Hậu cần đơn vị.

Tác phẩm tham dự cuộc thi viết "Hà Nội và tôi" của tác giả Nguyễn Văn Cự. Thông tin về cuộc thi xem tại đây.
Bài liên quan
  • Hà Nội, Phú Quang và tôi...
    Tôi nhớ như in buổi sáng u ám ấy, buổi sáng nghe tin Phú Quang mất. Lòng tôi nặng trĩu. Nhạc Phú Quang đã cùng tôi đi suốt thanh xuân. Tôi thần tượng ông, như bao bạn bè cùng trang lứa.
(0) Bình luận
  • Nhớ gì khi xa Hà Nội
    Thanh xuân tươi đẹp nhất của tôi gắn bó cùng Hà Nội. Đó là quãng đời sinh viên tươi vui, hồn nhiên được cùng các bạn đồng trang lứa sinh sống và học tập giữa lòng Thủ đô, dưới mái trường Học viện hành chính Quốc gia. Lần đầu tiên bước ra khỏi ngưỡng cửa an toàn của gia đình, Hà Nội đã hiếu khách đón nhận, ôm tôi vào lòng, gieo vào tâm hồn thật nhiều kỉ niệm đặc biệt. Để rồi sau khi ra trường, trở về quê hương công tác, lòng tôi lại bồi hồi xao xuyến mỗi khi nhớ về Hà Nội với những hồi tưởng xuyến xao về quãng đời sinh viên.
  • Tô thắm Hà Nội bốn mùa hoa
    Có lẽ hiếm có Thủ đô của đất nước nào trên thế giới lại có đủ thời tiết đặc trưng của bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, cùng với đó là thiên nhiên tuần hoàn luân chuyển quay vòng bốn mùa như Hà Nội. Để tạo nên diện mạo của Thủ đô, ngoài các công trình kiến trúc, danh lam thắng cảnh… thì còn có cả hệ thống cây xanh và hoa cỏ được trồng khắp các nẻo đường của Hà Nội.
  • Một thoáng Thủ đô, một đời vương vấn
    Tôi đến Thủ đô vào một ngày hè chói chang nắng lửa. Cảm giác nóng nực không ngăn nổi sự hiếu kì trong tôi về mảnh đất ngàn năm văn hiến, về những con người tao nhã, văn minh. Tôi thả hồn phiêu diêu qua từng con phố, lắng tai nghe nhịp thở của Hà thành mà nao nao hồi tưởng về những điều mình đã đọc, đã biết về lịch sử, con người nhân kiệt nơi đây.
  • Giai nhân trong bức ảnh Hà thành bất tử
    Nhân dịp 70 năm giải phóng Thủ đô xin được dâng truyện ngắn này như một nén nhang thơm để tưởng nhớ những nghĩa sĩ anh hùng đã dâng hiến đời mình cho cuộc chiến đấu giải phóng Thủ đô. Trong đó có vợ chồng ông Hai Hiên. Hai Hiên - vị lãnh tụ của cuộc khởi nghĩa “Hà thành đầu độc” năm 1908. Cuộc khởi nghĩa tuy thất bại nhưng đã làm chấn động 3 cõi Đông Dương khiến Paris phải run sợ. Ông Hai Hiên lúc đó mới ngoài 30 tuổi, bị thực dân Pháp xử tử chặt đầu, rồi treo thủ cấp ở Cửa Đông thành, nhằm uy hiếp tinh th
  • Nắng thu theo lối tôi về Hà Nội
    7 giờ sáng, đáp xuống nơi Thủ đô, trái tim của cả nước, tôi lại càng tự hào vì là người con Việt Nam. Đã lâu lắm rồi, kể từ ngày tôi xa nơi đây, hân hoan lắm, 7 tiếng trên máy bay đem tôi về quê nhà. 7 năm xa nhà, tôi từ nơi xa học và làm việc trở về nhưng ký ức của tôi và nơi này không thể xóa nhòa. Từ trên máy bay và từ sân bay về trung tâm, tôi càng thấy sự thay đổi rõ rệt của một Hà Nội chuyển mình, hiện đại, văn minh.
  • Cả nhà ước năm mới
    Đêm 30, sau khi tôi và Thạo (con cả của tôi) chuẩn bị xong mâm cúng giao thừa, như đã thống nhất, cả nhà quây quần bên bàn trà để cùng nhau mơ ước.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Đẩy mạnh phân cấp trong lĩnh vực văn hóa, du lịch khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp
    Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đang tổ chức lấy ý kiến nhân dân về “Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của một số Nghị định quy định về phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao, du lịch; báo chí, phát thanh và truyền hình; thông tấn; xuất bản, in, phát hành, thông tin điện tử, thông tin cơ sở và thông tin đối ngoại khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp”.
  • Tinh hoa thơ ca Hồ Chí Minh
    Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), NXB Chính trị quốc gia Sự thật đã ra mắt Tủ sách điện tử Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong đó đáng chú ý có cuốn sách “Tinh hoa thơ ca Hồ Chí Minh” của tác giả - nhà văn Lê Xuân Đức (1939 – 2022) giúp người yêu thơ ca của Bác thêm thấu hiểu và cảm nhận rõ nét hơn tinh hoa trong từng câu chữ mà Người để lại, rút ra những chiêm nghiệm cho riêng mình và trên hết là những bài học lớn, sâu sắc về tư tưởng, về đầu tranh chính trị, về đạo lý làm người cho hôm nay và mai sau.
  • Tiếp tục phát triển những tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam (Bài cuối)
    Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nguyện trung thành và tiếp nối sự nghiệp vĩ đại của Người; phát huy mạnh mẽ lòng yêu nước cách mạng, tinh thần “tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc”, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vững bước vào Kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng.
  • Quận Hoàn Kiếm: Tuyên dương giáo viên tiêu biểu, học sinh giỏi năm 2024 - 2025
    Chiều 19/5, UBND quận Hoàn Kiếm (TP. Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ tuyên dương, khen thưởng giáo viên tiêu biểu và học sinh đạt thành tích cao trong các kỳ thi cấp thành phố, quốc gia và quốc tế năm học 2024 - 2025.
  • Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh: Sở Du lịch Hà Nội tổ chức các hoạt động ý nghĩa
    Hòa chung không khí thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), Sở Du lịch Hà Nội đã tổ chức nhiều hoạt động điểm nhấn, quảng bá hình ảnh Thủ đô và liên kết với các địa phương để phát triển du lịch Thành phố nói riêng, đất nước nói chung.
Đừng bỏ lỡ
  • Triển lãm “Không gian di sản văn hóa Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Huế”
    Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thành ủy – HĐND – UBND - UBMTTQ Việt Nam Thành phố Huế tổ chức dâng hoa lên Người và khai mạc triển lãm “Không gian di sản văn hóa Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Huế”.
  • Trưng bày tem, bưu ảnh về Chủ tịch Hồ Chí Minh
    Những hình ảnh, tem và bưu ảnh này nằm trong Trưng bày chuyên đề “Hành trình theo chân Bác qua sưu tập tem và bưu ảnh” của Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh, diễn ra nhân dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025) và Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5).
  • Hà Nội tuyên dương 80 gia đình văn hóa tiêu biểu
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 125/KH-UBND ngày 15/5/2025 về việc tuyên dương Gia đình văn hóa tiêu biểu nhân dịp kỷ niệm 24 năm Ngày Gia đình Việt Nam (28/6/2001-28/6/2025).
  • Tháng Năm về quê Bác
    Trong những ngày tháng Năm lịch sử, mỗi người dân Việt Nam chúng ta đều nhớ đến ngày sinh nhật Bác Hồ kính yêu, trong tim luôn trào dâng một cảm xúc bồi hồi khó tả... Tạp chí Người Hà Nội xin trân trọng giới thiệu bài thơ "Tháng Năm về quê Bác" của tác giả Nguyễn Xuân Việt.
  • Công diễn vở chèo cổ “Trinh Nguyên” với bản phục dựng công phu, tâm huyết của NSND Trần Quốc Chiêm
    Tối 17/5, tại Rạp Đại Nam, Nhà hát Chèo Hà Nội ra mắt vở chèo cổ “Trinh Nguyên” với bản phục dựng công phu, đầy tâm huyết của NSND Trần Quốc Chiêm đề cao tình mẫu tử, lòng hiếu thảo và sự thuận hòa giữa anh em cùng cha khác mẹ.
  • “Hãy nói rằng con cần mẹ”: Cẩm nang đồng hành cùng người thân bị trầm cảm
    Anbooks phối hợp cùng Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam chính thức ra mắt cuốn sách "Hãy nói rằng con cần mẹ" – cẩm nang đồng hành với người thân bị trầm cảm của tác giả PGS.TS Nguyễn Phương Hoa. Đây là tác phẩm tiếp nối hành trình nghiên cứu và chia sẻ đầy tâm huyết của tác giả trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần, đặc biệt là đối với trầm cảm ở trẻ vị thành niên và thanh niên – một vấn đề đang ngày càng trở nên đáng lo ngại trong xã hội hiện đại.
  • Chuỗi sự kiện đặc sắc kỷ niệm 135 năm Ngày sinh của Bác trong Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh
    Nhân dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), sáng 16/5, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch tổ chức khai mạc triển lãm với chủ đề "Chủ tịch Hồ Chí Minh - Tinh hoa dân tộc, tầm vóc thời đại" với chuỗi hoạt động đầy ý nghĩa.
  • Sư đoàn Phòng không 361 – 60 năm xứng đáng danh hiệu "cận vệ đỏ" canh giữ bầu trời Thủ đô
    Sáng 17/5, tại Hà Nội, Sư đoàn Phòng không 361 (Quân chủng Phòng không – Không quân) long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống (19/5/1965 – 19/5/2025) và đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất.
  • Ra mắt bộ tiểu thuyết đồ sộ về cuộc đời và sự nghiệp của Bác Hồ: “Nước non vạn dặm”
    Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), sáng 17-5, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận Trung ương, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, Nhà Xuất bản Văn học, Công ty cổ phần Truyền thông và Văn hóa Liên Việt ra mắt bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm”, gồm 5 tập của PGS, TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương.
  • Tôn vinh thơ Chủ tịch Hồ Chí Minh qua nghệ thuật thư họa
    Nhân dịp kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), sáng 17/5/2025, tại Bảo tàng Hà Nội, Trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội đã tổ chức khai mạc triển lãm “Thơ Chủ tịch Hồ Chí Minh qua nét chữ sắc màu”. Thông qua hình thức nghệ thuật thư họa – sự kết hợp tinh tế giữa thư pháp truyền thống và hội họa hiện đại, triển lãm đã góp phần tôn vinh cuộc đời, sự nghiệp cách mạng vĩ đại và tư tưởng nhân văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Nét đẹp người Hà Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO