Hà Nội xưa - nay

“Giải mã” áo dài Hà Nội

Trung Kiên 30/10/2023 07:46

Các chuyên gia cho rằng, ngoài giá trị về mặt văn hóa thì áo dài có thể sử dụng để kết nối và thúc đẩy du lịch. Trong đó, Hà Nội có nhiều yếu tố để triển khai hoạt động này.

“Giải mã” áo dài

Trước khi khép lại Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội 2023, trưa 29/10, Sở Du lịch Hà Nội tổ chức buổi tọa đàm “Định hướng và phát triển áo dài trong cộng đồng và kết nối du lịch”. Tọa đàm có sự tham gia của các diễn giả: Tiến sĩ – họa sĩ Nguyễn Thu Thủy - Trưởng ngành Quản lý và Sự kiện, Khoa các khoa học liên ngành, Đại học Quốc gia Hà Nội; nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đình làng Việt; nhà thiết kế áo dài Quỳnh Lan và đông đảo người dân, du khách yêu áo dài Việt có mặt tại phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm.

anh-binh(1).jpg
Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình (bên trái) cùng mẫu nam mặc áo ngũ thân truyền thống tại tọa đàm.

Tại cuộc tọa đàm, các chuyên gia đã “giải mã” áo dài cũng như đưa ra góc nhìn để áo dài đi vào hoạt động phát triển du lịch. Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình cho biết, những bộ áo dài chúng ta mặc hiện nay có sự cách tân, cải tiến đó là áo dài hiện đại. Còn áo dài truyền thống được thiết kế với 5 tà, khuy cài bên phải, có tay chẽn và cổ đứng.

Một số ý kiến cho rằng áo dài có từ 2.000 năm trước, song ông Nguyễn Đức Bình khẳng định, áo dài xuất hiện theo chính sử vào năm 1744 do chúa Nguyễn Phúc Khoát muốn định chế lại việc mặc của người đàng trong khác với người đàng ngoài. “Áo dài ngũ thân được sinh ra trong bối cảnh xã hội lễ nghĩa Nho giáo, do vậy yếu tố đầu tiên là sự kín đáo, kể cả tay chẽn cũng không để lộ da thịt. Đặc biệt áo dài nữ càng phải kín đáo, điều đó tạo nên sự đặc biệt của trang phục áo dài truyền thống Việt so với các nước khác.

Khi mặc áo dài truyền thống cũng phải tính toán làm sao để có sự khiêm nhường. Ngày xưa các cụ phải mặc áo trắng, quần trắng bên trong, cả nam lẫn nữ phải có khăn vấn đầu cho tóc gọn gàng. “Áo dài xưa là trang phục khắc chế được những nhược điểm của cơ thể nam giới lẫn phụ nữ Việt. Nhiều người thường nghĩ áo dài chỉ dành cho phụ nữ nhưng không phải như vậy. Thời nhà Nguyễn, triều đình đã ra quy định nữ phải mặc theo nam, tức là áo dài nam có trước và áo dài nữ có sau. Tuy nhiên do sự thay đổi của xã hội nên áo dài nam mờ khuất, chúng ta mặc nhiều trang phục như trong sân khấu tuồng, chèo, cải lương... và bị thay đổi”, nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Bình, cho biết.

img_8248.jpg
Áo dài xưa trong cung đình do các người mẫu trẻ trình diễn, được giới thiệu tại cuộc tọa đàm.

Tiến sĩ – họa sĩ Nguyễn Thu Thủy chia sẻ, mặc áo dài khiến cho bản thân sẽ đẹp, trang trọng hơn khi giao tiếp với mọi người. Ngoài sự duyên dáng và nữ tính, áo dài còn thể hiện sự trang trọng, hiện nay áo dài có những điểm cách tân nhất định có thể gọi là phù hợp với đời sống hiện đại.

Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy lấy ví dụ, trong Lễ hội Áo dài du lịch Hà Nội 2023 có chương trình khiêu vũ với áo dài. Chúng ta thấy khi khiêu vũ mọi người thường mặc váy, còn bây giờ áo dài có thể nhảy cùng điệu rumba rất nhẹ nhàng và lãng mạn, vì thế áo dài được tôn lên một vẻ đẹp rất đặc biệt. “Như vậy, đôi khi chúng ta cần có những cách nhìn mới, sáng tạo mới thì có thể làm áo dài toát lên được nét đẹp văn hóa. Trong các sự kiện, đội ngũ lễ tân luôn sử dụng áo dài để thể hiện sự trân trọng với người xung quanh và các quan khách”, Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy, cho biết.

Hà Nội có thể sử dụng áo dài để kết nối và thúc đẩy du lịch

“Áo dài có thể trở thành sản phẩm để kết nối và du lịch được không?”. Đây là câu hỏi được đặt ra với các chuyên gia tại cuộc tọa đàm. Theo Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy, lợi ích đầu tiên khi chúng ta sử dụng áo dài trong kết nối và thúc đẩy du lịch đó là câu chuyện truyền thông, quảng bá. Áo dài là một yếu tố chúng ta hoàn toàn có thể giới thiệu với bạn bè thế giới về một nét đặc sắc trong trang phục của người Việt. Với Hà Nội, Tiến sĩ Thủy nêu ý tưởng Thủ đô nên có thêm những hoạt động giới thiệu về lịch sử áo dài ở những khu nhà cổ, trung tâm văn hóa tại phố cổ. Nếu Hà Nội có hoạt động này, bản thân du khách khi đến thăm cũng sẽ có cơ hội tiếp cận áo dài nhiều hơn.

img_8279.jpg
Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy (bên phải) cho rằng Hà Nội có thể khai thác áo dài để phát triển thành các tour du lịch.

Đứng về mặt đa dạng hóa sản phẩm du lịch, Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy nhận định, áo dài hoàn toàn có thể trở thành một yếu tố để có thể phát triển. Chẳng hạn Hà Nội làm các photo tour, vì khách trong nước cũng như quốc tế giờ đây đều thích chụp ảnh, thích chia sẻ hình ảnh đẹp lên mạng xã hội. Hà Nội nếu làm các photo tour có thể kết hợp với các di sản văn hóa như Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu Quốc Tử Giám và kết hợp với các trang phục Việt cổ tới trang phục hiện đại. Tour này không phải kiểu “đánh nhanh rút gọn”. Bởi nếu một người muốn chụp bộ trang phục Việt từ khi hình thành cho tới hiện nay, người ta có thể thực hiện vài ngày.

Với những khách muốn nghiên cứu, tìm hiểu sâu hơn về áo dài thì Hà Nội có thể mở hoạt động creative tour, tức là các sản phẩm du lịch sáng tạo kết nối với các làng nghề, hướng dẫn du khách hiểu biết và có thể tham gia làm được một phần của sản phẩm áo dài. Trong toàn bộ quá trình tạo ra sản phẩm áo dài có nhiều công đoạn như làm vải, may, đính khuy, đính cườm… Một du khách được tham gia vào công đoạn nhuộm lụa, sau khi tự tay họ nhuộm xong sẽ phải chờ vài ngày sau mới lấy được sản phẩm hoàn chỉnh. Thời gian chờ đợi, du khách có thể đi Hạ Long, Ninh Bình rồi quay lại lấy sản phẩm, khi ấy chắc chắn du khách sẽ gìn giữ sản phẩm rất lâu vì sản phẩm do chính tay họ đã tham gia.

img_7044.jpg
Theo các chuyên gia, Hà Nội có thể nghiên cứu mở các photo tour, vì cả khách trong nước cũng như quốc tế giờ đây đều thích chụp ảnh, thích chia sẻ hình ảnh đẹp lên mạng xã hội. Trong ảnh, nhiều bạn trẻ đến Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội 2023 rất thích tự chụp ảnh với áo dài.

“Bản chất sản phẩm du lịch sáng tạo là du khách được tham gia làm nên một sản phẩm. Đồ handmade bao giờ cũng rất có giá, người sử dụng sẽ rất thích lưu giữ và về còn khoe với người thân. Khi người ta khoe việc đã tạo ra sản phẩm như thế nào với bố mẹ, anh chị, bạn hữu thì khi du lịch Việt Nam, đến Hà Nội, du khách sẽ trải nghiệm làm sản phẩm. Như vậy tính lan tỏa trong cộng đồng rất cao”, Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy, phân tích.

Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình lại cho biết, chúng ta có thương hiệu “Hà Nội thanh lịch, văn minh”, trong đó áo dài cũng là một bộ phần cấu thành sự “thanh lịch, văn minh” ấy bên cạnh nghi lễ, cách ứng xử. Tôi nghĩ Hà Nội có tiềm năng rất lớn đối với việc phát triển thương hiệu áo dài. Hà Nội có vị thế quan trọng là chiếm lĩnh một số làng nghề dệt, may. Hà Nội cũng là nơi sáng tạo, chính bản thân họa sĩ Cát Tường cũng là người Hà Nội. Vì vậy sức sáng tạo, lan tỏa truyền thống, mong mỏi của du khách đến với Hà Nội về áo dài thì Hà Nội có thể đáp ứng được” - nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình, nêu góc nhìn./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Tự hào Hoàn Kiếm - Nối mạch nguồn xưa, tri ân và tiếp bước
    Tối 13/6/2025, UBND quận Hoàn Kiếm tổ chức chương trình “Tự hào Hoàn Kiếm – Nối mạch truyền thống, tri ân và tiếp bước” tại Trung tâm Giao lưu Văn hóa Phố cổ Hà Nội (số 50 Đào Duy Từ, phường Hàng Buồm), nhân kỷ niệm 64 năm Ngày thành lập quận. Sự kiện nhằm tri ân các tổ chức, cá nhân tiêu biểu đã có nhiều đóng góp trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn.
  • Bách hóa Tổng hợp Hà Nội - Ký ức một thời
    Mỗi lần có dịp qua phố Tràng Tiền, ngắm nhìn tòa nhà Tràng Tiền Plaza lộng lẫy, trong tôi lại tràn về những hoài niệm một thời xa xưa - khi nơi đây còn là Bách hóa Tổng hợp. Vẫn con phố ấy, góc quen ấy mà không gian giờ đã đổi thay.
  • Xứ Đoài - miền đất thiêng, vùng đất thơ
    Có những vùng đất chỉ cần thầm nhắc tên đã khơi dậy bao xúc cảm thi ca như sông Hương - núi Ngự, sông Lam - núi Hồng. Và xứ Đoài, với tâm điểm là núi Tản - sông Đà, cũng là một miền đất thiêng, một vùng đất thơ như thế.
  • Phục dựng nghi lễ tế Đinh tại đền Đức Thánh Cả
    Ngày 9/3/2025, nghi lễ tế Đinh đã điễn ra tại đền Đức Thánh Cả, thôn Hữu Vĩnh, xã Bình Lưu Quang, huyện Ứng Hòa, TP. Hà Nội. Việc phục dựng nghi lễ là một phần trong chiến lược bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của địa phương.
  • Tây Hồ – Nơi giao thoa giữa quá khứ và hiện tại trong bảo tồn văn hóa
    Quận Tây Hồ, một trong những quận trung tâm của Thủ đô Hà Nội, không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên mà còn là nơi chứa đựng nhiều giá trị văn hóa lịch sử. Quận Tây Hồ là một khu vực đặc biệt với sự kết hợp hài hòa giữa không gian xanh mát của các hồ, làng nghề truyền thống và các di sản văn hóa phong phú. Những năm qua, Tây Hồ đã và đang thực hiện công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, tạo nên một hình ảnh đầy bản sắc và thu hút du khách.
  • Một thoáng ký ức Hà Nội xưa
    Nếu mang nắng chiều chiếu nghiêng nghiêng vào ngăn ký ức của người Hà Nội, dễ sẽ thấy gói hàng Tết thời xa vắng, thấy chiếc áo chần bông xúng xính chờ cái rét ngọt để diện đi chơi… Thời gian có khả năng diệu kỳ, đôi khi có thể biến những khoảnh khắc tưởng chừng như thiếu thốn, khó khăn nhất trở thành tình cảm nhất, vui vẻ nhất; biến những điều răn dạy khắt khe nay trở thành lời vàng thước ngọc muốn gửi gắm lại cho thế hệ sau…
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
“Giải mã” áo dài Hà Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO