Hà Nội xưa - nay

“Giải mã” áo dài Hà Nội

Trung Kiên 30/10/2023 07:46

Các chuyên gia cho rằng, ngoài giá trị về mặt văn hóa thì áo dài có thể sử dụng để kết nối và thúc đẩy du lịch. Trong đó, Hà Nội có nhiều yếu tố để triển khai hoạt động này.

“Giải mã” áo dài

Trước khi khép lại Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội 2023, trưa 29/10, Sở Du lịch Hà Nội tổ chức buổi tọa đàm “Định hướng và phát triển áo dài trong cộng đồng và kết nối du lịch”. Tọa đàm có sự tham gia của các diễn giả: Tiến sĩ – họa sĩ Nguyễn Thu Thủy - Trưởng ngành Quản lý và Sự kiện, Khoa các khoa học liên ngành, Đại học Quốc gia Hà Nội; nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đình làng Việt; nhà thiết kế áo dài Quỳnh Lan và đông đảo người dân, du khách yêu áo dài Việt có mặt tại phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm.

anh-binh(1).jpg
Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình (bên trái) cùng mẫu nam mặc áo ngũ thân truyền thống tại tọa đàm.

Tại cuộc tọa đàm, các chuyên gia đã “giải mã” áo dài cũng như đưa ra góc nhìn để áo dài đi vào hoạt động phát triển du lịch. Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình cho biết, những bộ áo dài chúng ta mặc hiện nay có sự cách tân, cải tiến đó là áo dài hiện đại. Còn áo dài truyền thống được thiết kế với 5 tà, khuy cài bên phải, có tay chẽn và cổ đứng.

Một số ý kiến cho rằng áo dài có từ 2.000 năm trước, song ông Nguyễn Đức Bình khẳng định, áo dài xuất hiện theo chính sử vào năm 1744 do chúa Nguyễn Phúc Khoát muốn định chế lại việc mặc của người đàng trong khác với người đàng ngoài. “Áo dài ngũ thân được sinh ra trong bối cảnh xã hội lễ nghĩa Nho giáo, do vậy yếu tố đầu tiên là sự kín đáo, kể cả tay chẽn cũng không để lộ da thịt. Đặc biệt áo dài nữ càng phải kín đáo, điều đó tạo nên sự đặc biệt của trang phục áo dài truyền thống Việt so với các nước khác.

Khi mặc áo dài truyền thống cũng phải tính toán làm sao để có sự khiêm nhường. Ngày xưa các cụ phải mặc áo trắng, quần trắng bên trong, cả nam lẫn nữ phải có khăn vấn đầu cho tóc gọn gàng. “Áo dài xưa là trang phục khắc chế được những nhược điểm của cơ thể nam giới lẫn phụ nữ Việt. Nhiều người thường nghĩ áo dài chỉ dành cho phụ nữ nhưng không phải như vậy. Thời nhà Nguyễn, triều đình đã ra quy định nữ phải mặc theo nam, tức là áo dài nam có trước và áo dài nữ có sau. Tuy nhiên do sự thay đổi của xã hội nên áo dài nam mờ khuất, chúng ta mặc nhiều trang phục như trong sân khấu tuồng, chèo, cải lương... và bị thay đổi”, nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Bình, cho biết.

img_8248.jpg
Áo dài xưa trong cung đình do các người mẫu trẻ trình diễn, được giới thiệu tại cuộc tọa đàm.

Tiến sĩ – họa sĩ Nguyễn Thu Thủy chia sẻ, mặc áo dài khiến cho bản thân sẽ đẹp, trang trọng hơn khi giao tiếp với mọi người. Ngoài sự duyên dáng và nữ tính, áo dài còn thể hiện sự trang trọng, hiện nay áo dài có những điểm cách tân nhất định có thể gọi là phù hợp với đời sống hiện đại.

Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy lấy ví dụ, trong Lễ hội Áo dài du lịch Hà Nội 2023 có chương trình khiêu vũ với áo dài. Chúng ta thấy khi khiêu vũ mọi người thường mặc váy, còn bây giờ áo dài có thể nhảy cùng điệu rumba rất nhẹ nhàng và lãng mạn, vì thế áo dài được tôn lên một vẻ đẹp rất đặc biệt. “Như vậy, đôi khi chúng ta cần có những cách nhìn mới, sáng tạo mới thì có thể làm áo dài toát lên được nét đẹp văn hóa. Trong các sự kiện, đội ngũ lễ tân luôn sử dụng áo dài để thể hiện sự trân trọng với người xung quanh và các quan khách”, Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy, cho biết.

Hà Nội có thể sử dụng áo dài để kết nối và thúc đẩy du lịch

“Áo dài có thể trở thành sản phẩm để kết nối và du lịch được không?”. Đây là câu hỏi được đặt ra với các chuyên gia tại cuộc tọa đàm. Theo Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy, lợi ích đầu tiên khi chúng ta sử dụng áo dài trong kết nối và thúc đẩy du lịch đó là câu chuyện truyền thông, quảng bá. Áo dài là một yếu tố chúng ta hoàn toàn có thể giới thiệu với bạn bè thế giới về một nét đặc sắc trong trang phục của người Việt. Với Hà Nội, Tiến sĩ Thủy nêu ý tưởng Thủ đô nên có thêm những hoạt động giới thiệu về lịch sử áo dài ở những khu nhà cổ, trung tâm văn hóa tại phố cổ. Nếu Hà Nội có hoạt động này, bản thân du khách khi đến thăm cũng sẽ có cơ hội tiếp cận áo dài nhiều hơn.

img_8279.jpg
Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy (bên phải) cho rằng Hà Nội có thể khai thác áo dài để phát triển thành các tour du lịch.

Đứng về mặt đa dạng hóa sản phẩm du lịch, Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy nhận định, áo dài hoàn toàn có thể trở thành một yếu tố để có thể phát triển. Chẳng hạn Hà Nội làm các photo tour, vì khách trong nước cũng như quốc tế giờ đây đều thích chụp ảnh, thích chia sẻ hình ảnh đẹp lên mạng xã hội. Hà Nội nếu làm các photo tour có thể kết hợp với các di sản văn hóa như Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu Quốc Tử Giám và kết hợp với các trang phục Việt cổ tới trang phục hiện đại. Tour này không phải kiểu “đánh nhanh rút gọn”. Bởi nếu một người muốn chụp bộ trang phục Việt từ khi hình thành cho tới hiện nay, người ta có thể thực hiện vài ngày.

Với những khách muốn nghiên cứu, tìm hiểu sâu hơn về áo dài thì Hà Nội có thể mở hoạt động creative tour, tức là các sản phẩm du lịch sáng tạo kết nối với các làng nghề, hướng dẫn du khách hiểu biết và có thể tham gia làm được một phần của sản phẩm áo dài. Trong toàn bộ quá trình tạo ra sản phẩm áo dài có nhiều công đoạn như làm vải, may, đính khuy, đính cườm… Một du khách được tham gia vào công đoạn nhuộm lụa, sau khi tự tay họ nhuộm xong sẽ phải chờ vài ngày sau mới lấy được sản phẩm hoàn chỉnh. Thời gian chờ đợi, du khách có thể đi Hạ Long, Ninh Bình rồi quay lại lấy sản phẩm, khi ấy chắc chắn du khách sẽ gìn giữ sản phẩm rất lâu vì sản phẩm do chính tay họ đã tham gia.

img_7044.jpg
Theo các chuyên gia, Hà Nội có thể nghiên cứu mở các photo tour, vì cả khách trong nước cũng như quốc tế giờ đây đều thích chụp ảnh, thích chia sẻ hình ảnh đẹp lên mạng xã hội. Trong ảnh, nhiều bạn trẻ đến Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội 2023 rất thích tự chụp ảnh với áo dài.

“Bản chất sản phẩm du lịch sáng tạo là du khách được tham gia làm nên một sản phẩm. Đồ handmade bao giờ cũng rất có giá, người sử dụng sẽ rất thích lưu giữ và về còn khoe với người thân. Khi người ta khoe việc đã tạo ra sản phẩm như thế nào với bố mẹ, anh chị, bạn hữu thì khi du lịch Việt Nam, đến Hà Nội, du khách sẽ trải nghiệm làm sản phẩm. Như vậy tính lan tỏa trong cộng đồng rất cao”, Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy, phân tích.

Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình lại cho biết, chúng ta có thương hiệu “Hà Nội thanh lịch, văn minh”, trong đó áo dài cũng là một bộ phần cấu thành sự “thanh lịch, văn minh” ấy bên cạnh nghi lễ, cách ứng xử. Tôi nghĩ Hà Nội có tiềm năng rất lớn đối với việc phát triển thương hiệu áo dài. Hà Nội có vị thế quan trọng là chiếm lĩnh một số làng nghề dệt, may. Hà Nội cũng là nơi sáng tạo, chính bản thân họa sĩ Cát Tường cũng là người Hà Nội. Vì vậy sức sáng tạo, lan tỏa truyền thống, mong mỏi của du khách đến với Hà Nội về áo dài thì Hà Nội có thể đáp ứng được” - nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Đức Bình, nêu góc nhìn./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Tây Hồ – Nơi giao thoa giữa quá khứ và hiện tại trong bảo tồn văn hóa
    Quận Tây Hồ, một trong những quận trung tâm của Thủ đô Hà Nội, không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên mà còn là nơi chứa đựng nhiều giá trị văn hóa lịch sử. Quận Tây Hồ là một khu vực đặc biệt với sự kết hợp hài hòa giữa không gian xanh mát của các hồ, làng nghề truyền thống và các di sản văn hóa phong phú. Những năm qua, Tây Hồ đã và đang thực hiện công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, tạo nên một hình ảnh đầy bản sắc và thu hút du khách.
  • Một thoáng ký ức Hà Nội xưa
    Nếu mang nắng chiều chiếu nghiêng nghiêng vào ngăn ký ức của người Hà Nội, dễ sẽ thấy gói hàng Tết thời xa vắng, thấy chiếc áo chần bông xúng xính chờ cái rét ngọt để diện đi chơi… Thời gian có khả năng diệu kỳ, đôi khi có thể biến những khoảnh khắc tưởng chừng như thiếu thốn, khó khăn nhất trở thành tình cảm nhất, vui vẻ nhất; biến những điều răn dạy khắt khe nay trở thành lời vàng thước ngọc muốn gửi gắm lại cho thế hệ sau…
  • Lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống qua chương trình "Tết Việt - Tết Phố 2025"
    Hòa chung không khí đón chào Xuân mới, Ban Quản lý Hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội sẽ tổ chức chương trình hoạt động văn hóa với chủ đề “Tết Việt - Tết Phố 2025” nhằm lan tỏa những giá trị văn hóa độc đáo, kết nối cộng đồng và quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới.
  • Xôi cây làng Tây Mỗ
    Phường Tây Mỗ (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) có ba thôn là Miêu Nha, Phú Thứ và Tây Mỗ. Nhắc đến Mỗ, người ta nhớ câu “Mỗ, La, Canh, Cót tứ danh hương”. Có danh hương từ bốn làng khoa bảng và hương nếp từ ngày hội thi xôi cây. Đình làng thờ Thủy Hải Long vương, Ả Lã nàng Đê - nữ tướng thời Hai Bà Trưng; đền làng thờ Phúc Vương Tranh - người con của vua Lê Thánh Tông.
  • Hà Nội - 36 khúc giao thời: Khám phá sự giao thoa quá khứ và hiện tại của 36 phố phường
    “Hà Nội - 36 khúc giao thời” - chuỗi hoạt động khám phá 36 phố phường Hà Nội và những nét văn hóa đặc sắc từ Hà Nội xưa sẽ diễn ra vào ngày 15/12/2024 tại Cafe Phố Hàng (251 Phố Hồng Hà, Phường Phúc Tân, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Đến với không gian mang đậm dấu ấn đặc trưng của từng góc phố cổ Hà Nội, công chúng, đặc biệt là giới trẻ sẽ có cơ hội khám phá và hiểu hơn những giá trị văn hóa của Thủ đô.
  • Ký ức Hà Nội thời bao cấp qua di sản kiến trúc
    Lịch sử đô thị Hà Nội có tầng tầng, lớp lớp các công trình kiến trúc được chia thành nhiều giai đoạn. Nếu như các công trình kiến trúc Pháp là minh chứng cho bước đầu du nhập văn minh phương Tây thì những công trình mang phong cách kiến trúc Đông Dương lại là sự kết hợp độc đáo giữa văn hóa phương Đông và phương Tây. Những công trình kiến trúc thời kì 1954 - 1986 đã thể hiện một tiếng nói mới, có sự kế thừa, học hỏi và sáng tạo, mang bản sắc kiến trúc Việt Nam, góp phần kiến tạo xã hội trong tâm thế một dân tộc được làm chủ vận mệnh của mình.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Hoàn thiện khung khổ pháp lý để quản lý, bảo vệ Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới ở Việt Nam
    Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho biết, ngành đang xây dựng và hoàn thiện Dự thảo “Nghị định quy định về quản lý và bảo vệ Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới ở Việt Nam” để trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành.
  • [Podcast] Truyện ngắn: Hương chanh
    Những ngọn gió mát rượi thổi từ cánh đồng mang theo mùi rơm rạ, phả từng đợt vào mái tóc dài của Hương. Hương phổng mũi hít thật sâu vào ngực, mùi hương dân dã mà cô bé thèm khát ngay từ hồi còn nhỏ. Hương xòe bàn tay, nhìn con bướm ép bằng cánh phượng. Con bướm từ mùa hè năm nảo năm nào còn sót lại trong đáy rương cũ của ngoại. Hôm về nghỉ hè, ngoại mang cái rương ra để Hương xếp quần áo vào. Trong lúc dọn dẹp, Hương tìm thấy nó và giữ lại. Hương tung nó lên cao.
  • Thành phố bình yên
    Là dân “ngụ cư”, mới chỉ sống ở Hà Nội hơn nửa thế kỷ nhưng mỗi khi có việc phải xa Hà Nội dăm bữa nửa tháng, tôi đã nôn nao nhớ nơi này. Có lần đến Sài Gòn một tuần, vì nhớ Hà Nội quá, tôi đã một mình lang thang qua nhiều con phố để mong tìm thấy cảm giác thân quen. Rồi khi bắt gặp cái ngõ nhỏ chờ đợi ấy, tôi như vỡ ra một điều: tôi yêu vẻ bình dị, tĩnh lặng của những ngôi nhà, mái ngói, hàng cây…
  • Hà Nội: Cung cấp thông tin kịp thời về chính sách, quy trình CCHC trong lĩnh vực y tế
    Nhằm nâng cao nhận thức về cải cách hành chính (CCHC), tuyên truyền sâu rộng để cán bộ, công chức, viên chức ngành y tế hiểu rõ vai trò, ý nghĩa của CCHC; tạo sự đồng thuận và nâng cao trách nhiệm trong thực hiện các nhiệm vụ CCHC cũng như cung cấp thông tin kịp thời về chính sách, quy trình CCHC để người dân, doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và thực hiện, Sở Y tế Hà Nội đã xây dựng kế hoạch thông tin, tuyên truyền về CCHC nhà nước của ngành y tế Hà Nội năm 2025.
  • Không khí lạnh tăng cường, miền Bắc chuyển mưa rét
    Ở phía Đông Bắc Bộ trời rét, vùng núi có nơi rét đậm. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở phía Đông Bắc Bộ phổ biến từ 14-17 độ, vùng núi có nơi dưới 13 độ. Khu vực Hà Nội: có mưa, mưa nhỏ; trời rét. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này phổ biến 15-17 độ.
Đừng bỏ lỡ
“Giải mã” áo dài Hà Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO