Danh thắng & Di tích Hà Nội

Đình, đền, chùa Kiêu Kỵ (huyện Gia Lâm)

Sơn Dương (t/h) 18:00 16/04/2023

Cụm di tích đình, đền, chùa Kiêu Kỵ thuộc thôn Kiêu Kỵ, xã Kiêu Kỵ, huyện Gia Lâm, Hà Nội.

Đình, đền, chùa Kiêu Kỵ nằm ở phía bắc sông Hồng cách thủ đô Hà Nội 15km là tên gọi theo địa danh thôn Kiêu Kỵ. Chùa có tên chữ là Sùng Phúc tự.

Các thôn ở Kiêu Kỵ vốn là những làng Việt cổ có lịch sử tạo dựng và phát triển lâu đời. Các làng sớm có kinh tế phát triển với nhiều ngành nghề thủ công cổ truyền đặc biệt là nghề dát vàng và làm mực nho.

Mảnh đất nơi đây còn lưu truyền nhiều dấu tích lịch sử. Thời vua Trần dẹp giặc Nguyên-Mông ở thế kỷ XIII. Nguyễn Chế Nghĩa - một danh tướng vì có công dẹp tan giặc ngoại xâm, ông được nhà vua ban cho đất Kiêu Kỵ làm thái ấp. Sau khi ông mất dân làng suy tôn ông làm Thành hoàng làng và lập đền thờ phụng tưởng nhớ ông mãi mãi. Vị thần thứ hai được thờ phụng tại đền là ông Nguyễn Quý Trị, người làng Kiêu Kỵ, được dân làng tôn thờ là ông tổ nghề dát vàng của Kiêu Kỵ, giúp cho người dân có cuộc sống thịnh vượng.

Đình làng, có niên đại xây dựng muộn hơn so với đền và chùa. Đình làng thờ Thần Nông là một trong 5 vị thần thời thượng cổ dạy dân biết cày bừa trồng trọt. Đình làng là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tổ chức nghi lễ tế thần. Hội làng hàng năm được tổ chức từ ngày 28 tháng tám âm lịch tại đình và kéo dài trong 3 ngày với phần lễ có các nghi lễ tế thần và phần rước kiệu thánh từ đền xuống chùa Bà Tấm, sau đó lại rước trở lại đền tế yên vị. Lễ vật tế thần có bánh cốm, bánh su sê. Phần hội có các trò chơi dân gian cổ truyền như cờ người, rối nước, đấu vật, đu cầu...

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đình, đền, chùa Kiêu Kỵ là địa điểm sinh hoạt hội họp bí mật của cán bộ Xứ uỷ, nơi diễn ra các cuộc họp của Uỷ ban kháng chiến cách mạng, nơi dân quân du kích luyện tập tập huấn võ trang…..

Đình, đền, chùa Kiêu Kỵ được xây dựng trên một khu đất cao ráo rộng thoáng kề bên khu cư trú của làng, là nơi thờ phụng những vị thần có công với dân với nước, chùa thờ Phật cầu phúc lành cho dân.

Đền Kiêu Kỵ: Gồm cổng Tam quan, toà đền chính kết cấu kiểu nội công ngoại, cổng phía ngoài xây kiểu trụ lồng đèn, đỉnh trụ đặt bình rượu, hai trụ nhỏ hai bên đỉnh trụ đắp hình chim phượng.

Đình Kiêu Kỵ: Trước tòa đình là một hồ nước khá rộng, khoảng sân đình rộng, đình hướng nam. Tòa Đại đình kết cấu kiểu chữ “đinh” gồm Tiền tế và Hậu cung.

Chùa Sùng Phúc: Chùa có quy mô kiến trúc khá bề thế khang trang, chùa nhìn về hướng nam gồm các công trình kiến trúc như cổng Tam quan, nhà Tiền đường, Thượng điện, nhà thờ Tổ, thờ Mẫu, hai dãy nhà dải vũ...

Trải qua thời gian dài tồn tại, qua những biến động thăng trầm của lịch sử dân tộc đã làm mất mát những nguồn tư liệu thành văn ghi chép quá trình khởi dựng và nhiều lần trùng tu sửa chữa của đình, đền, chùa. Tuy nhiên cụm di tích đình đền chùa Kiêu Kỵ vẫn còn bảo lưu được khối kiến trúc vật chất cùng bộ sưu tập di vật cổ nhiều về số lượng và đa dạng về chủng loại:

Đền hiện còn lưu giữ 32 đạo sắc phong, có các niên đại trải dài từ thời Lê - Tây Sơn và Nguyễn. Trong đó có sắc sớm nhất niên đại Đức Long thứ nhất (1629) và tấm bia đá gắn trên tường đề niên đại Cảnh Hưng thứ 41 (1780) ghi chép công đức tu sửa đền. Ngoài ra còn có các di vật bằng gỗ, đồng, sứ thế kỷ XVIII - XIX.

Đình còn lưu giữ một hương án sơn son, một bộ bát bửu thanh đạo thế kỷ XIX, một bát hương sứ men lam thế kỷ XIX, một bức cửa võng trang trí hình rồng chầu mặt nguyệt thế kỷ XIX.

Chùa còn lưu giữ một hệ thống tượng tròn trong đó có nhiều pho tượng được tạo tác thời Lê như tượng A Di Đà, Thế tôn.. những đồ đồng, gỗ, đồ đá, sứ thế kỷ XVIII - XIX. Tấm bia niên hiệu Tự Đức năm Bính Tý (1876) ghi việc trùng tu sửa chữa lại chùa, những di vật văn hóa hiện còn trong chùa cùng bộ sưu tập tượng tròn và diện mạo kiến trúc của chùa là những căn cứ chứng minh về nguồn gốc lịch sử sự biến động đổi thay của ngôi chùa trong lịch sử dân tộc.

Cụm di tích đình, đền, chùa Kiêu Kỵ đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật năm 1996./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
  • Đền Khoan Tế (huyện Gia Lâm)
    Khoan Tế là một làng cổ có lịch sử tồn tại rất lâu đời, dấu ấn văn hoá của thời quá khứ đã được nhận biết qua những hiện vật tiêu biểu của thời Đông Sơn như tháp đồng, giáo đồng, rìu đồng, các ngôi mộ cổ thời Bắc thuộc và những sưu tập gốm thời Trần, Lê cùng hệ thống di tích lịch sử - văn hoá nổi tiếng trong khu vực này.
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
Đình, đền, chùa Kiêu Kỵ (huyện Gia Lâm)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO