Danh thắng & Di tích Hà Nội

Đình, đền, chùa Kiêu Kỵ (huyện Gia Lâm)

Sơn Dương (t/h) 18:00 16/04/2023

Cụm di tích đình, đền, chùa Kiêu Kỵ thuộc thôn Kiêu Kỵ, xã Kiêu Kỵ, huyện Gia Lâm, Hà Nội.

Đình, đền, chùa Kiêu Kỵ nằm ở phía bắc sông Hồng cách thủ đô Hà Nội 15km là tên gọi theo địa danh thôn Kiêu Kỵ. Chùa có tên chữ là Sùng Phúc tự.

Các thôn ở Kiêu Kỵ vốn là những làng Việt cổ có lịch sử tạo dựng và phát triển lâu đời. Các làng sớm có kinh tế phát triển với nhiều ngành nghề thủ công cổ truyền đặc biệt là nghề dát vàng và làm mực nho.

Mảnh đất nơi đây còn lưu truyền nhiều dấu tích lịch sử. Thời vua Trần dẹp giặc Nguyên-Mông ở thế kỷ XIII. Nguyễn Chế Nghĩa - một danh tướng vì có công dẹp tan giặc ngoại xâm, ông được nhà vua ban cho đất Kiêu Kỵ làm thái ấp. Sau khi ông mất dân làng suy tôn ông làm Thành hoàng làng và lập đền thờ phụng tưởng nhớ ông mãi mãi. Vị thần thứ hai được thờ phụng tại đền là ông Nguyễn Quý Trị, người làng Kiêu Kỵ, được dân làng tôn thờ là ông tổ nghề dát vàng của Kiêu Kỵ, giúp cho người dân có cuộc sống thịnh vượng.

Đình làng, có niên đại xây dựng muộn hơn so với đền và chùa. Đình làng thờ Thần Nông là một trong 5 vị thần thời thượng cổ dạy dân biết cày bừa trồng trọt. Đình làng là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tổ chức nghi lễ tế thần. Hội làng hàng năm được tổ chức từ ngày 28 tháng tám âm lịch tại đình và kéo dài trong 3 ngày với phần lễ có các nghi lễ tế thần và phần rước kiệu thánh từ đền xuống chùa Bà Tấm, sau đó lại rước trở lại đền tế yên vị. Lễ vật tế thần có bánh cốm, bánh su sê. Phần hội có các trò chơi dân gian cổ truyền như cờ người, rối nước, đấu vật, đu cầu...

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đình, đền, chùa Kiêu Kỵ là địa điểm sinh hoạt hội họp bí mật của cán bộ Xứ uỷ, nơi diễn ra các cuộc họp của Uỷ ban kháng chiến cách mạng, nơi dân quân du kích luyện tập tập huấn võ trang…..

Đình, đền, chùa Kiêu Kỵ được xây dựng trên một khu đất cao ráo rộng thoáng kề bên khu cư trú của làng, là nơi thờ phụng những vị thần có công với dân với nước, chùa thờ Phật cầu phúc lành cho dân.

Đền Kiêu Kỵ: Gồm cổng Tam quan, toà đền chính kết cấu kiểu nội công ngoại, cổng phía ngoài xây kiểu trụ lồng đèn, đỉnh trụ đặt bình rượu, hai trụ nhỏ hai bên đỉnh trụ đắp hình chim phượng.

Đình Kiêu Kỵ: Trước tòa đình là một hồ nước khá rộng, khoảng sân đình rộng, đình hướng nam. Tòa Đại đình kết cấu kiểu chữ “đinh” gồm Tiền tế và Hậu cung.

Chùa Sùng Phúc: Chùa có quy mô kiến trúc khá bề thế khang trang, chùa nhìn về hướng nam gồm các công trình kiến trúc như cổng Tam quan, nhà Tiền đường, Thượng điện, nhà thờ Tổ, thờ Mẫu, hai dãy nhà dải vũ...

Trải qua thời gian dài tồn tại, qua những biến động thăng trầm của lịch sử dân tộc đã làm mất mát những nguồn tư liệu thành văn ghi chép quá trình khởi dựng và nhiều lần trùng tu sửa chữa của đình, đền, chùa. Tuy nhiên cụm di tích đình đền chùa Kiêu Kỵ vẫn còn bảo lưu được khối kiến trúc vật chất cùng bộ sưu tập di vật cổ nhiều về số lượng và đa dạng về chủng loại:

Đền hiện còn lưu giữ 32 đạo sắc phong, có các niên đại trải dài từ thời Lê - Tây Sơn và Nguyễn. Trong đó có sắc sớm nhất niên đại Đức Long thứ nhất (1629) và tấm bia đá gắn trên tường đề niên đại Cảnh Hưng thứ 41 (1780) ghi chép công đức tu sửa đền. Ngoài ra còn có các di vật bằng gỗ, đồng, sứ thế kỷ XVIII - XIX.

Đình còn lưu giữ một hương án sơn son, một bộ bát bửu thanh đạo thế kỷ XIX, một bát hương sứ men lam thế kỷ XIX, một bức cửa võng trang trí hình rồng chầu mặt nguyệt thế kỷ XIX.

Chùa còn lưu giữ một hệ thống tượng tròn trong đó có nhiều pho tượng được tạo tác thời Lê như tượng A Di Đà, Thế tôn.. những đồ đồng, gỗ, đồ đá, sứ thế kỷ XVIII - XIX. Tấm bia niên hiệu Tự Đức năm Bính Tý (1876) ghi việc trùng tu sửa chữa lại chùa, những di vật văn hóa hiện còn trong chùa cùng bộ sưu tập tượng tròn và diện mạo kiến trúc của chùa là những căn cứ chứng minh về nguồn gốc lịch sử sự biến động đổi thay của ngôi chùa trong lịch sử dân tộc.

Cụm di tích đình, đền, chùa Kiêu Kỵ đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật năm 1996./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
  • Đền Khoan Tế (huyện Gia Lâm)
    Khoan Tế là một làng cổ có lịch sử tồn tại rất lâu đời, dấu ấn văn hoá của thời quá khứ đã được nhận biết qua những hiện vật tiêu biểu của thời Đông Sơn như tháp đồng, giáo đồng, rìu đồng, các ngôi mộ cổ thời Bắc thuộc và những sưu tập gốm thời Trần, Lê cùng hệ thống di tích lịch sử - văn hoá nổi tiếng trong khu vực này.
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Xinh Xô: Kể chuyện di cư và bản sắc vùng Tây Bắc bằng nhạc điện tử
    Nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Xinh Xô – chủ nhân giải “Bài hát của năm” chương trình Bài hát Việt, vừa phát hành album mới mang tên “The Field of Heritage: City Life”. Đây là album thứ hai của anh chỉ trong vòng 3 tháng và Nguyễn Xinh Xô với sự sáng tạo của mình đã kể câu chuyện di cư, bản sắc vùng Tây Bắc thông qua nhạc điện tử.
  • Để văn học Thủ đô tiếp tục khẳng định vị thế
    Song hành với thành tựu phát triển kinh tế, chính trị của Thủ đô 80 năm qua, Thành phố Hà Nội đang nỗ lực xây dựng hình ảnh một đô thị thanh lịch, văn minh, trong đó chiều sâu văn hóa được thể hiện qua các tác phẩm văn học nghệ thuật (VHNT) gắn bó với đời sống nhân dân Thủ đô. Nói riêng về diện mạo văn học, bên cạnh những thành tựu to lớn mà các nhà văn Hà Nội đóng góp trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ thì các tác phẩm văn học có quy mô và chất lượng cao ở thời kỳ đổi mới vẫn còn thưa vắng, thậm chí mờ nhạt. Nhìn lại chặng đường sáng tạo văn chương của các nhà văn dưới mái nhà chung - Hội Nhà văn Hà Nội, đặc biệt trong 20 năm trở lại đây có thể thấy rõ điều đó.
  • Chùm thơ của tác giả Trần Đăng Khoa
    Tạp chí Người Hà Nội xin trân trọng giới thiệu chùm thơ của tác giả Trần Đăng Khoa.
  • [Podcast] Phổ biến Nghị quyết thi hành Luật Thủ đô: Nghị quyết số 43/2024/NQ-HĐND
    Thực hiện điểm c, điểm d khoản 4 Điều 24 Luật Thủ đô năm 2024, tại kỳ họp thứ 20 HĐND TP. Hà Nội Khóa XVI đã ban hành Nghị quyết số 43/2024/NQ-HĐND về Quy định về tiền bồi thường giải phóng mặt bằng hoàn trả của người sử dụng đất, tiền sử dụng hạ tầng và tiền xử lý nước thải tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc.
  • Vietnam Medi-Pharm Expo 2025: Điểm hẹn hội nhập và phát triển của ngành Y dược Việt Nam
    Trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe tiếp tục là mối quan tâm hàng đầu của toàn cầu. Việt Nam, với tốc độ hội nhập mạnh mẽ, đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp y dược và thiết bị y tế quốc tế. Một trong những dấu mốc quan trọng thể hiện sự chuyển mình của ngành chính là Triển lãm Quốc tế chuyên ngành Y dược Việt Nam – Vietnam Medi-Pharm Expo 2025.
Đừng bỏ lỡ
Đình, đền, chùa Kiêu Kỵ (huyện Gia Lâm)
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO