Check in Hà Nội

Vùng núi đá vôi Nương Ngái - Hương Sơn

Phương Anh (t/h) 15:50 04/03/2023

Vùng núi Karst là một nhánh của vùng Karst từ suối Rút, tỉnh Hoà Bình chạy ra từ hòn Nẹ ở ngoài khơi huyện Kim Sơn - Ninh Bình, dài trên 120km, bề mặt ngang chiếm toàn bộ vùng trũng sông Đà, rìa đông là con sông Tích và sông Đáy.

Hai dãy Hương Ngải và Nương Sơn chạy theo hướng tây bắc - đông nam trên 30km, ở địa phận huyện Mỹ Đức, bắt đầu từ Miếu xuống xã Hợp Tiến, đường 73 vào chợ Bến đi qua giữa Nương Ngái và Hương Sơn. Dãy Hương Sơn thì từ đấy xuống hết ranh giới phía nam của tỉnh. Dãy Nương Ngái dựng đứng như một bức tường thành, ruộng chiêm ăn sát vào tận chân núi. Thời Mạc triều đình đã sử dụng thế hiểm yếu xây ở đấy một toà thành, nay còn gọi là thành Nhà Mạc.

Vùng Karst này được cấu tạo bằng đá vôi Liadinian, triassic - giữa (T21) mà phần phía đông là dãy núi Nương Ngái và Hương Sơn, bức tường đá với các đỉnh núi thường chỉ ở độ cao 100 đến 300m.

Dãy núi Rạng tức là Nương Ngái có 2 đỉnh cao 281m và 233m. Dãy Hương Sơn có đỉnh Thiên Trù cao 378m, toàn thể dãy núi rộng khoảng 5.770ha.

Khí hậu nhiệt đới mưa nhiều của vùng núi là cơ sở và khả năng hoà tan đá vôi rất mạnh, nước mưa rơi xuống bề mặt uốn nếp của các dãy núi, một phần chảy trên mặt thành của suối Yến và sông Thanh Hà, một phần thấm sâu vào bề dày của các lớp đá vôi theo các khe nứt, xâm thực mạnh làm đá nứt nẻ lởm chởm thành đá tai mèo tạo nên những đỉnh núi đá nhọn hình răng cưa, bao quanh các thung, hàng trăm hàng núi đá vôi như thế, hình dáng thật kỳ quái như núi Tượng, núi Sư Tử, núi Hàm Long, núi Trống, núi Chiêng, núi Gà, núi Yên Ngựa.

Nước mưa còn đào lòng núi đá vôi thành nhiều hang động, hoặc dọc, hoặc thẳng đứng như hang Dơi, hang Rắn, như các động đá Trượt, Linh Sơn, Bồng Lai, Tiên Cảnh, Ngọc Long... Trong các hang động vôi trên trần rũ xuống thành thạch nhũ, vú đá - dưới đất mọc lên thành các măng đá, nhiều cái tạo ra những hình Phật, hình người, hình long, ly, quy, phụng, hổ báo, chim muông. Dãy Hương Sơn nổi tiếng nhờ thế.

Đi đường thủy từ bến Yến đến đền Trình ở Ngũ Nhạc là nơi khách thập phương phải trình diện trước khi vào cửa Phật; tiếp đến là chùa Trò hay Thiên Trù là “Bếp Trời”, rẽ theo con đường mới đắp bên phải Thiên Trù, đi khoảng vài trăm mét là đến động Đại Binh, động này do một nông dân ở thôn Yến Vĩ phát hiện năm 1992 nhân việc đi kiếm củi. Cửa động cách chân núi khoảng 30m. Đây là một động vừa rộng, vừa đẹp, nhưng vì bị vùi lấp từ lâu năm nên không ai biết, xung quanh động là các dãy núi trùng điệp, đỉnh cao nhất độ 300m, phía nam là dãy Tiền An, bên phải là dãy Bạch Hổ, bên trái là dãy Thanh Long. Động Đại Binh ở vào thế rồng cuộn hổ ngồi, xứng đáng là đại bản doanh của một “Đại Binh”; lòng động gồm ba tầng, rộng khoảng 1.000m, từ vòm động rũ xuống những nhũ đá hình mây trời, rồng phượng; từ nền động nổi lên những măng đá hình voi chầu, hổ phục... Từ Thiên Trù đi vào chùa Trong là lần lượt qua chùa Giải Oan, am Phật Tích, động Tuyết Quỳnh.

Qua Tuyết Quỳnh là đến đền Trấn Song, có thể ghé vào động Tiên Sơn. Từ Thiên Trù còn lên được Hinh Bồng.

Long Vân là một nhánh của suối Yến, ngược suối là đến động Long Vân, chùa Thanh Sơn, Hương Đài. Suối Tuyết chảy ra sông Đáy ở bến Phú Yên, ngược suối là chùa Bảo Đài rồi lên chùa Tuyết Sơn.

Hương Sơn có trên 15 động và chùa nổi tiếng, diện tích tự nhiên trên 3.000ha đã bị nước xẻ thành phễu đá, hổ thụt, tách khối núi cũ ra thành những núi sót rải rác giữa những thung lũng tròn. Vào động Hương Tích nhìn xuống lòng động, ta thấy ở dưới là hai lũng Karst đã được nối liền với nhau và vách núi đá cũ đã thành một núi đá vôi sót lại. Ở Nương Ngái và Hương Sơn, người ta gọi đèo qua núi là quèn và lũng giữa các núi là các thung - “thung mơ Hương Tích”.

Cánh đồng xã An Phú, huyện Mỹ Đức ở rìa khối núi đá vôi Hương Sơn là một dạng đồng bằng ngoại vi Karst, những núi đã vôi sót nằm rải rác trên khắp cánh đồng, cùng với các thung phủ đầy đất đỏ gọi là “Terra rossa” sản phẩm của đá vôi phân huỷ ra, rất phì nhiêu, phù hợp với các loại cây ăn quả, cây công nghiệp lâu năm.

Địa hình Karst của dãy Nương Ngái - Hương Sơn còn giữ một vai trò quan trọng nữa là có một thảm rừng bao phủ với nhiều loại thực vật, động vật quý hiếm, mà còn là một “đập” tự nhiên giữ nước cho các cánh đồng trong vùng, chân núi là một hệ thống hồ, diện tích trên 1.000ha, tên gọi chung là hồ Quan Sơn gồm có hồ Giang Nội 83ha, nước luôn trong xanh và hồ Ngái. Hồ Quan Sơn có tác dụng chắn lũ và điều tiết lũ quét và dự trữ nước tưới cho huyện Mỹ Đức, kết hợp với nuôi thuỷ sản và cũng là một điểm du lịch đẹp. Hồ tràn qua cầu Dậm trên đường 73 và giữa hồ còn có hang động, có thảo am trên núi. Thung Cống là một nhánh đẹp của hồ.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
  • Vùng núi Ba Vì
    Vùng núi Ba Vì là một dãy núi đá vôi lớn trải dài trên phạm vi rộng chừng 7.000ha, nằm ở phía tây thành phố Hà Nội, gồm một vùng sinh thái hoàn chỉnh, tính từ độ cao 100m trở lên.
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • 160 hiện vật, tài liệu kể chuyện Bình dân học vụ
    Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, sáng ngày 22/8/2025, tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đã diễn ra lễ khai mạc trưng bày chuyên đề “Bình dân học vụ – Thắp sáng tương lai”. Đây là cơ hội để công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa lịch sử của phong trào Bình dân học vụ – một biểu tượng cho ý chí vượt khó và khát vọng vươn lên bằng tri thức của dân tộc Việt Nam. Đồng thời, nhấn mạnh vai trò học tập suốt đời trong xây dựng một xã hội tri thức.
  • Hiểu thêm những trang sử hào hùng của dân tộc qua ấn phẩm của NXB Kim Đồng
    Nhân dịp kỉ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 – 02/9/2025), NXB Kim Đồng ra mắt nhiều ấn phẩm tôn vinh những người con ưu tú của dân tộc, ngợi ca vẻ đẹp quê hương đất nước, tình đoàn kết các dân tộc anh em; qua đó giúp bạn đọc hiểu thêm về những trang sử hào hùng và hành trình giành độc lập dưới ngọn cờ của Đảng và Bác Hồ kính yêu.
  • Trung tâm Văn hóa và Thư viện Hà Nội lan tỏa hào khí cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9
    Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, Trung tâm Văn hóa và Thư viện Hà Nội (cơ sở 1, phố Trần Hưng Đạo, phường Cửa Nam) tổ chức hoạt động trưng bày, phòng đọc chuyên đề lan tỏa sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc.
  • Hoàng thành Thăng Long khánh thành công trình "Lầu chuông"
    Công trình đại tu trống và lầu chuông tại Khu di sản Trung tâm Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội đã được Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và làng nghề TP Hà Nội hoàn thiện, bàn giao cho Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội.
  • Hà Nội khen thưởng học sinh đạt thành tích quốc tế và học sinh đạt Thủ khoa trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định 4321/QĐ-UBND ngày 19/8/2025 về việc khen thưởng thành tích đột xuất cho học sinh đạt thành tích xuất sắc trong kỳ thi Olympic Hóa học, Olympic Sinh học quốc tế và học sinh đạt Thủ khoa trong kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm 2025.
Đừng bỏ lỡ
  • Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Hà Nội - Sáng mãi khát vọng Việt Nam”
    Chương trình là lời tri ân sâu sắc tới các thế hệ đi trước - những người đã hiến dâng tuổi trẻ và xương máu cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Đồng thời, tôn vinh những thành tựu nổi bật, toàn diện và bền vững mà đất nước nói chung và Thủ đô Hà Nội nói riêng đã đạt được, đặc biệt sau 40 năm đổi mới.
  • "Nhà tôi có treo một lá cờ" - MV mới của Hà Anh Tuấn rợp sắc cờ đỏ, gợi niềm tự hào Việt Nam
    Ca khúc "Nhà tôi có treo một lá cờ" là bài hát trong MV mới của ca sĩ Hà Anh Tuấn. Ca khúc chứa chan tình yêu dành cho Quốc kỳ của người Việt Nam. Đồng thời là lời tri ân đến các thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập, tự do; đồng thời gửi gắm thông điệp về niềm tự hào và trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong hành trình dựng xây đất nước.
  • [Podcast] Cổng trại bảo an binh – Dấu ấn ngày toàn thắng
    Mùa thu năm 1945, Hà Nội rợp cờ đỏ sao vàng, khắp phố phường vạn người như một cùng cất tiếng hô vang “Độc lập – Tự do”, đánh dấu thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám. Trải qua tám thập kỷ, nhiều di tích từ mùa thu năm ấy vẫn còn hiện hữu giữa đời sống hôm nay, kể lại câu chuyện của một Thủ đô Anh hùng của đất nước Việt Nam anh hùng. Trong dòng chảy ấy, Cổng Trại Bảo An binh chính là dấu tích của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 - một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước.
  • "Hạt giống hạnh phúc" - Phim tài liệu đặc biệt về tình hữu nghị Việt Nam và Cuba phát sóng tối 2/9
    Bộ phim tài liệu với tên gọi "Hạt giống hạnh phúc" sẽ được phát sóng vào 20h10 tối 2-9-2025 trên kênh VTV1. Cùng thời điểm này, Truyền hình Quốc gia Cuba - Cubavisión cũng phát sóng bộ phim đặc biệt này, mở ra một dấu mốc hiếm có trong lịch sử hợp tác truyền hình giữa hai nước.
  • [Video] Triển lãm “Mùa Xuân độc lập”: Tôn vinh khát vọng tự do và hòa bình qua lăng kính hội họa
    Với phong cách kết hợp giữa chất liệu sơn mài truyền thống và tư duy tạo hình đương đại, các tác phẩm được trưng bày trong triển lãm “Mùa Xuân độc lập” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8 thành công và 80 năm Quốc khánh 2/9, mỗi bức tranh của họa sỹ trẻ Chu Nhật Quang mang đến cảm nhận về chiều sâu thẩm mỹ mới mẻ, tôn vinh khát vọng độc lập, tự do và hòa bình của dân tộc Việt Nam.
  • Hà Nội rực rỡ cờ hoa – Tự hào 80 năm mùa Thu cách mạng
    Tháng Tám lịch sử lại về, mang theo ký ức hào hùng của dân tộc. Tròn 80 năm kể từ Cách mạng tháng Tám 1945, Hà Nội hôm nay khoác lên mình chiếc áo rực rỡ trong những ngày chuẩn bị cho Quốc khánh 2/9. Trên từng góc phố, nẻo đường, Thủ đô vừa cổ kính vừa hiện đại như sống lại khí thế mùa Thu cách mạng, đồng thời thể hiện khát vọng vươn lên của đất nước trong kỷ nguyên mới.
  • Kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng, bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích chùa Hương
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 4248/QĐ-UBND ngày 14/8/2025 về kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện Đề án đổi mới mô hình tổ chức, phương thức quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị khu di tích quốc gia đặc biệt lịch sử và danh lam thắng cảnh quần thể Hương Sơn (chùa Hương), thành phố Hà Nội.
  • Phát triển phường Từ Liêm thành đô thị văn minh tiêu biểu từ giá trị văn hóa truyền thống
    Sáng 19/8, Đảng bộ phường Từ Liêm (Hà Nội) đã long trọng tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Từ Liêm lần thứ I nhiệm kỳ 2025 - 2030 với tinh thần “Đoàn kết – Dân chủ - Kỷ cương – Đột phá – Phát triển”.
  • Khám phá 54 sắc màu văn hóa trong "Chung một ngôi nhà"
    Nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 – 2/9/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu ấn phẩm đặc biệt “Chung một ngôi nhà – Atlas 54 dân tộc Việt Nam” do tác giả Võ Thị Mai Chi biên soạn, họa sĩ Hồ Quốc Cường minh họa. Cuốn sách mang đến cho độc giả cái nhìn sinh động về văn hóa và đời sống tinh thần phong phú của 54 dân tộc, đồng thời là hành trang tinh thần giúp thế hệ trẻ gìn giữ bản sắc, nuôi dưỡng tình yêu quê hương và tự tin hội nhập quốc tế.
  • [Infographic] Lộ trình của các khối diễu binh, diễu hành dịp Quốc khánh 2/9
    Sáng 2/9, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, (Hà Nội) sẽ long trọng diễn ra Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bắt đầu từ 6h30 và kết thúc lúc 10h. Dự kiến, sau khi đi qua lễ đài tại Quảng trường Ba Đình, các khối diễu binh, diễu hành sẽ chia làm 7 hướng, đi qua các tuyến phố trung tâm Thành phố Hà Nội.
Vùng núi đá vôi Nương Ngái - Hương Sơn
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO