Se sẽ chứ, Xuân Quỳnh !

Hà Thái| 14/11/2022 10:55

Mùa thứ 6 của “Se sẽ chứ” - Ơ kìa Hà Nội - kỷ niệm sinh nhật tuổi 80 của cố nhà thơ Xuân Quỳnh được trải dài trong tháng 10 đã góp thêm sắc yêu, sắc nhớ lung linh, dịu dàng mà nồng nàn của thu Hà Nội. Từ đây, thêm một lần độc giả hôm nay được trở lại và khám phá thế giới thi ca mãi mãi tươi xanh của nữ sĩ tài hoa.

se-se-chu(1).jpg
Nhà thơ Xuân Quỳnh - Tranh: Từ “Se sẽ chứ”

Sóng thơ - sóng nhạc
“Se sẽ chứ” được mở ra bằng đêm thơ, nhạc, kịch mang tên “Hoa cúc xanh” tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Bốn bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Xuân Quỳnh được ê kíp sáng tạo sử dụng để đặt tên cho 4 chương của chương trình, lần lượt: “Bầu trời trong quả trứng”; “Sóng”, “Tự hát” và “Hoa cúc xanh”. Mỗi một chương là một câu chuyện được cất lên từ chính những tác phẩm thi ca, mỗi nỗi niềm, khát vọng, ước mơ của Xuân Quỳnh.
Ở “Bầu trời trong quả trứng” có đồng ca thơ “Con yêu mẹ bằng con dế” và “Chuyện cổ tích về loài người”; có ca khúc “Mí và Mẹ” được nhạc sĩ Lưu Quang Minh sáng tác bằng cảm xúc khởi nguồn đầy lay động để kết nối, phổ nhạc ca từ từ các bài thơ của Xuân Quỳnh. Khi đó, một góc nhìn của Mí với mẹ Quỳnh về bầu trời thật đáng yêu mà cũng đầy tính triết lý. Góc nhìn ấy được bắt đầu từ những điều lớn lao, rộng mở: “Trời sinh ra trước nhất/ Chỉ toàn là trẻ con” và mong ước “Bầu trời trong quả trứng/ Không có bão có mưa/ Không biết đói biết no/ Không bao giờ biết sợ…”. Từ đó, các em trở về với những điều nhỏ bé, yêu thương: “Và mẹ ơi con dế/ Trong bao diêm con đây/ Mở ra con thấy ngay/ Con yêu mẹ bằng con dế…” để cuối cùng sáng tỏ: “Thì làm sao con biết/ Là trời ở những đâu/ Trời rất rộng lại rất cao/ Mẹ mong bao giờ con tới…”


Từ nhịp cảm xúc trong trẻo, hồn nhiên ấy, khán giả bước vào “Sóng” cùng bao bồi hồi, đắm say khi yêu trong những ca khúc được phổ nhạc từ các thi phẩm: “Thuyền và biển”, “Hoa quỳnh” và nhất là: “Sóng bắt đầu từ gió/ Gió bắt đầu từ đâu?/ Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau” (Sóng). Rồi thì, tất cả lắng lại cùng những phút phim tài liệu “Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh gửi lại” của đạo diễn, NSND Nguyễn Thước. Cùng với chuyện đời, chuyện nghề chân thực, xúc động của Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh được kể, bộ phim bất ngờ mở ra cuộc gặp gỡ đặc biệt giữa khán giả với Xuân Quỳnh khi phát lại giọng nói mộc mạc lúc nữ sĩ đọc bài thơ “Hát với con tàu” (từ băng tư liệu của Đài Tiếng nói Việt Nam): “Này anh, em hát anh nghe/ Dẫu không hay cũng đừng chê đừng cười/ Mùa xuân tôi hát với người/ Với con tàu hát những lời thương yêu…”.

se-se-chu-1.jpg
Ca khúc “Mí và Mẹ” của nhạc sĩ Lưu Quang Minh biểu diễn trong đêm thơ, nhạc, kịch “Hoa cúc xanh”


Đến “Tự hát” vẫn là những ca khúc lắng lại từ bao sự chiêm nghiệm của người phụ nữ đã đi qua giông bão cuộc đời, với “Thư tình cuối mùa thu”, “Anh là hạnh phúc của đời em” và “Tình yêu ở lại” để nối tiếp vào cuộc trình diễn thơ, trích đọc những lá thư của các nghệ sĩ nổi tiếng đã từng gắn bó với Xuân Quỳnh như: NSND Lê Khanh, NSƯT Minh Trang. Riêng vợ chồng nghệ sĩ NSND Lan Hương và NSƯT Đỗ Kỷ tái hiện lại những cảm xúc của một tình yêu xa thổn thức Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ. Dù rằng đây không phải là lần đầu tiên những bức thư tình của Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ được công bố nhưng bao rưng rưng thương nhớ trộn hòa cùng không ít xót xa vẫn ùa về trong lòng mỗi người…


Đặc biệt, khép lại đêm thơ, nhạc, kịch kỷ niệm sinh nhật tuổi 80 của Xuân Quỳnh là vở kịch ngắn “Ai đã lấp cái đầm lầy Mãi Mãi” (kịch bản: Nguyễn Hoàng Điệp, đạo diễn: NSƯT Trần Lực). Ở đây có sự kết nối giữa bài thơ Hoa cúc xanh của Xuân Quỳnh và kịch bản “Hoa cúc xanh trên đầm lầy” của Lưu Quang Vũ - hai tâm hồn cùng hướng về một niềm tin để đi tìm câu trả lời cho câu hỏi: “Có hay không “hoa cúc xanh”?”. Nếu như Lưu Quang Vũ xây dựng một vở kịch với những nhân vật đặc biệt, được nhân đôi bản thể để đối thoại thì Xuân Quỳnh vẫn luôn hy vọng: “Anh đã nghĩ chắc là hoa đã có/ Mọc xanh đầy thung lũng của ta xưa”.

Đọc và “nhìn khác”

Cùng với việc trình diễn, diễn xướng tình thơ tha thiết của Xuân Quỳnh, “Se sẽ chứ” - Ơ kìa Hà Nội còn tổ chức buổi hội thảo “Thơ Xuân Quỳnh - Một cách nhìn khác”. Có thể nói, đây là một gợi mở có phần mạo hiểm của đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp và các cộng sự. Bởi lẽ, suốt hơn nửa thế kỷ qua, thơ Xuân Quỳnh luôn được tôn vinh trong chiếc áo nữ tính bền chắc. Đó là một hồn thơ rất đỗi nhân hậu, dịu dàng, luôn chan chứa tình yêu con trẻ và bao dung, nâng niu hạnh phúc lứa đôi. Vậy nhưng, đề tài này của hội thảo đã thực sự thu hút được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu, trong đó có những người không quản xa xôi, bay từ miền Nam ra tham dự. Hơn 10 tham luận được gửi đến buổi tọa đàm như: “Bản tiểu sử văn học tự khai của Xuân Quỳnh” của nhà phê bình văn học Lại Nguyên Ân, “Nữ sĩ Xuân Quỳnh - độc lập và cô đơn cùng cuối” của PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái, “Xuân Quỳnh - cuộc đời để lại trong thơ” của PGS.TS Lưu Khánh Thơ, “Ẩn dụ ý niệm về “đôi bàn tay” trong thơ Xuân Quỳnh” của TS Phạm Hương Quỳnh, “Đọc lại tính nữ (femininity) trong thơ Xuân Quỳnh: Ai khiến Quỳnh nữ tính?” của TS Hồ Khánh Vân, “Xuân Quỳnh và Marina Tsvetaeva: Nữ tính là dám thành thật sống với cảm xúc của chính mình” của TS Hà Thanh Vân, “Thơ tình Xuân Quỳnh từ góc nhìn tâm lý học” của Ths Đào Diễm Trang, “Tình mẫu tử trong thơ Xuân Quỳnh - nhìn từ góc độ giới” của Nguyễn Thúy Hạnh… Mỗi tham luận là một gợi ý, một đề xuất, một khuyến khích từ các diễn giả tới độc giả hôm nay, nhất là các độc giả trẻ về việc cùng đọc và “nhìn khác” di sản thi ca của Xuân Quỳnh. Tất nhiên, sự “nhìn khác” này không phải để phủ định những giá trị cũ mà là sự tiếp nối, mở rộng, bổ sung những giá trị còn ẩn sâu, cần được tìm kiếm, minh định trong thế giới thi ca hoàn toàn độc lập của Xuân Quỳnh. “Các nhà nghiên cứu đã thực sự góp phần mở một cánh cửa, thêm một khả thể, thêm những cách đọc khác không chỉ với Xuân Quỳnh mà có ích khi đọc các tác giả khác. Từ đây, việc tạo đà cho diễn ngôn mới xuất hiện - không còn quá xa vời”, đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp - người sáng lập Ơ kìa Hà Nội và vẫn đang dốc sức, dốc lòng cho “Se sẽ chứ” - một sự kiện dành riêng cho cặp đôi tài hoa Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh trong suốt 6 mùa qua, đã ghi lại cảm xúc khi buổi hội thảo, không chỉ dành riêng cho tham luận mà còn là những đối thoại khá hấp dẫn, khá gay cấn của người nghe với các diễn giả, khép lại.

se-se-chu-2.jpg
Một cảnh trong kịch ngắn “Ai đã lấp cái đầm lầy Mãi Mãi”


Còn ông Lưu Tuấn Anh - con trai nhà thơ Xuân Quỳnh thì bày tỏ sự thích thú về tinh thần của buổi tọa đàm - đưa ra những góc nhìn khác về thơ Xuân Quỳnh như việc phân tích tính nữ của bà trong thơ ca được đặt trong phạm vi nữ quyền có phổ rộng và bao quát hơn rất nhiều. Ông Tuấn Anh cũng rất vui mừng khi: “Những giá trị về thơ văn mà mẹ tôi đã tạo ra trước đây dường như vẫn có ích cho những thế hệ độc giả hôm nay. Tôi mong muốn có thêm nhiều thời gian để đối thoại giữa khán giả và các nhà nghiên cứu vì cái quan trọng thơ của mẹ tôi bây giờ làm được gì cho thế hệ trẻ hôm nay, những người trẻ mới bắt đầu hành trình tạo ra giá trị sống thì hãy để họ nói và họ đưa ra cách nhìn của họ”.

Từ đêm thơ, nhạc, kịch “Hoa cúc xanh” hay buổi tọa đàm “Thơ Xuân Quỳnh - Một cách nhìn khác”, “Se sẽ chứ” 2022 của Ơ kìa Hà Nội không còn giới hạn với Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh mà còn bắt đầu khéo léo mở rộng biên độ mời gọi mọi người bước vào lễ hội thi ca tại Bảo tàng Văn học Việt Nam. Tại đây, cả khách mời và công chúng không chỉ đọc thơ, trình diễn thơ Xuân Quỳnh, thơ Lưu Quang Vũ mà còn đọc thơ và trình diễn thơ của những nhà thơ mà mỗi người yêu mến theo cách của riêng mình. “Tôi mong chuyển giao bản quyền tổ chức “Se sẽ chứ” cho cộng đồng và lễ hội thi ca thường niên sẽ bền bỉ với thời gian”, đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp bày tỏ sự mong muốn về một diện mạo, tương lai mới của “Se sẽ chứ” ở những mùa sau.

(0) Bình luận
  • Cây bút nữ với đề tài chiến tranh
    Trong lịch sử văn học, khi đề cập đến đề tài chiến tranh, phần lớn những gương mặt được ghi dấu trên văn đàn thường là nam giới.
  • Dòng chảy hiện sinh trong thơ hiện đại Việt Nam
    Trong triết học phương Tây hiện đại, chủ nghĩa hiện sinh nổi bật như một cuộc đối thoại sâu sắc với thân phận con người, đặt ra những câu hỏi day dứt về sự tồn tại và mối quan hệ giữa cái hữu hạn - cái vô cùng.
  • Tổ quốc trong sáng tác của các cây bút trẻ
    Trong trái tim mỗi người con nước Việt, bóng hình đẹp đẽ và thiêng liêng, kiêu hùng và nhân hậu chính là Tổ quốc. Tổ quốc rạng ngời trên trang viết của bao thế hệ đi trước, rồi được kế thừa bởi thế hệ trẻ hôm nay. Mỗi tác giả có một cách thể hiện khác nhau về đề tài Tổ quốc, mỗi tác phẩm là một nét vẽ riêng về dáng hình Việt Nam, góp phần hình thành nên diện mạo chung của đất nước tráng lệ và linh thiêng trong văn chương nghệ thuật. Tiếp nối sự thành công và dấu ấn sâu đậm mà những cây bút thời kỳ trước ma
  • “Ngày về” - lời ru giàu cảm xúc về làng quê Việt Nam
    “Ngày về” được mở đầu bằng hình ảnh quen thuộc, dễ nhận thấy nhất của làng quê Việt Nam với những giá trị truyền thống thiêng liêng: “Cây đa, bến nước, sân đình/ Con đường gạch lát nối tình xóm thôn”.
  • “Bay qua Hồ Gươm” - trò chuyện cùng Hà Nội, về Hà Nội
    “Mơ là bồ câu trắng/ Bay qua Hồ Gươm xanh”, tác giả Huỳnh Mai Liên đã bật lên khao khát muốn được trở thành cánh chim nhẹ nhàng và tự do khám phá bầu trời Hà Nội ở cuối bài thơ Bay qua Hồ Gươm (cũng là tên tập thơ). Dường như cũng từ giấc mơ này, nhà thơ đã viết ra những vần thơ kể chuyện dẫn lối người đọc ngắm nhìn Hà Nội từ cao đến thấp, từ xa đến gần.
  • Thơ truyền thống trong thời đại số
    Thơ truyền thống là loại thơ viết theo đúng niêm luật, thường bó buộc trong các thể loại: Lục bát, Đường luật (Nhất, tam ngũ bất luận), song thất lục bát, thơ (bốn, năm, sáu, bẩy, tám) chữ… phải có vần điệu, cấu tứ rõ ràng và ngôn từ là phương tiện để nhà thơ biểu đạt, giãi bày tình cảm, tư tưởng tinh thần của tác giả. Trong thời đại số, thơ truyền thống vẫn được nhiều tác giả tiếp nối nhưng theo một hình thức mới, nội dung mới và nhà thơ không bị giới hạn bởi bất kỳ khuôn phép nào.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Khúc trữ tình sâu đậm về vùng đất nhãn
    Trước đây, tôi đã đọc nhiều thi phẩm của nhà thơ Ngọc Lê Ninh và luôn ấn tượng, thích thú với phong cách thơ của anh. Thơ anh đậm chất thế sự, trăn trở trước những biến động của cuộc sống hôm nay. Thế nhưng, điều khiến tôi yêu thơ Ngọc Lê Ninh hơn cả chính là tình yêu đắm say của anh với con người, cuộc đời và thiên nhiên, được thể hiện mãnh liệt trong những vần thơ sâu lắng. Điều ấy càng được khắc họa rõ nét qua "Tình đất phù sa", một sáng tác mới đầy cảm xúc của anh.
  • Thủ đô Hà Nội sẽ cất cánh bay cao, bay xa trong kỷ nguyên mới
    Trải qua 95 năm xây dựng, phát triển Thủ đô, thế và lực mới, thời cơ và vận hội mới đang mở ra, khẳng định niềm tin và kỳ vọng, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ dạn dày kinh nghiệm, ngày càng vững mạnh, nhất định Thủ đô Hà Nội sẽ cất cánh bay cao, bay xa trong kỷ nguyên huy hoàng của dân tộc.
  • Cơ hội khám phá thế giới sách tranh thiếu nhi UK
    Từ ngày 21/3 đến ngày 28/3/2025 tại NXB Kim Đồng, 55 Quang Trung, Hà Nội sẽ diễn ra "Tuần lễ sách tranh thiếu nhi UK: Khám phá, Mơ mộng, Sáng tạo". Đây là một hoạt động văn hóa ý nghĩa nhằm giới thiệu tinh hoa sách tranh thiếu nhi Anh quốc đến độc giả Việt Nam.
  • Phát triển tài năng của bé thông qua hội thi "bé vui khoẻ - tài năng"
    Vừa qua, Trường mầm non Xuân Tảo (Bắc Từ Liêm) tổ chức Ngày hội "Bé vui khỏe - Tài năng" với mục đích tạo sân chơi phù hợp cho các bé. Là cơ hội để các bé giao lưu, học tập, và thể hiện sự gắn bó, tình đoàn kết của các bạn trong tập thể lớp thông qua các phần thi.
  • Miền Bắc chuyển rét đậm từ đêm nay, có mưa rào
    Khu vực Hà Nội từ đêm 15/3, trời chuyển rét. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này phổ biến 14-16 độ C.
Đừng bỏ lỡ
  • Tây Hồ luôn quan tâm, chăm lo sức khỏe người cao tuổi trên địa bàn quận
    Huy động cả hệ thống chính trị địa phương vào cuộc, triển khai đồng bộ, bài bản, Đề án “Khám sức khoẻ cho người có công, đối tượng bảo trợ xã hội, người có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn quận Tây Hồ” giai đoạn 2024 – 2026 đã bắt đầu triển khai.
  • Hơn 400 vận động viên tranh tài tại Giải “Pickleball Báo Kinh tế & Đô thị lần thứ I - 2025”
    Sáng 15/3, Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với Sở VH&TT Hà Nội, UBND quận Cầu Giấy và các đơn vị liên quan tổ chức Lễ khai mạc Giải “Pickleball Báo Kinh tế & Đô thị lần thứ I - 2025”.
  • Hà Nội điều chỉnh địa điểm thực hiện thủ tục hành chính
    Ngày 13/3/2025, Trung tâm Phục vụ hành chính công Hà Nội đã ban hành Quyết định số 225/QĐ-TTPVHCC về việc điều chỉnh địa điểm thực hiện thủ tục hành chính.
  • Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chưa chấp thuận họp báo của Công ty Chị em rọt
    Liên quan tới sự việc chiều 14/3 tại Hà Nội, lần đầu tiên Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt (CER) tổ chức gặp mặt cung cấp thông tin về những "lùm xùm" gần đây, Sở Văn hóa và Thể thao TP. Hà Nội cho biết đơn vị chưa cấp phép họp báo cho công ty này.
  • Dấu ấn Đảng bộ Thành phố Hà Nội trong lãnh đạo công tác tiếp quản Thủ đô
    Công cuộc tiếp quản Thủ đô 71 năm trước thắng lợi, mở ra trang sử mới trong lịch sử Thành phố Hà Nội cũng như lịch sử dân tộc. Trong đó, Đảng bộ Thành phố Hà Nội đã để lại nhiều dấu ấn trong công tác lãnh đạo tiếp quản Thủ đô, qua đó tạo nền tảng cho Hà Nội hôm nay thanh bình, thịnh vượng và đang vững bước vào kỷ nguyên mới cùng dân tộc.
  • Cơ hội khám phá "Lược sử âm nhạc" qua cuốn sách của Robert Philip
    "Lược sử âm nhạc" - một tác phẩm đồ sộ của Robert Philip vừa được Công ty cổ phần Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam liên kết với Nhà Xuất bản Thế giới ấn hành. Với 40 chương sách được sắp xếp một cách khoa học, cuốn sách cung cấp cái nhìn toàn diện về sự phát triển của âm nhạc qua hàng thiên niên kỷ qua đó giúp bạn đọc hình dung rõ nét về bản chất, vai trò và lịch sử phát triển của âm nhạc.
  • Thanh niên Thủ đô phát huy tinh thần tiên phong, gương mẫu qua các phong trào cách mạng
    Tiếp bước thế hệ thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu và thanh niên “Ba sẵn sàng” năm xưa, tuổi trẻ Thủ đô mang khát vọng thanh xuân của mình hòa cùng với khát vọng chung của Thủ đô và đất nước; đem sức mạnh, bản lĩnh và trí tuệ, sức trẻ Thủ đô vào công cuộc đổi mới và kỷ nguyên vươn mình...
  • Di tích Khâm Thiên Giám của triều Nguyễn xuống cấp nghiêm trọng
    Cơ quan thiên văn, khí tượng thủy văn quan trọng của triều Nguyễn Khâm Thiên Giám (Kinh thành Huế) đã xuống cấp nghiêm trọng và các cơ quan liên quan đã phải ra cảnh báo nguy hiểm “khu vực có công trình xuống cấp, nguy hiểm, tránh lại gần để đảm bảo an toàn”.
  • [Podcast] Đắm say Hà Nội những ngày tháng Ba
    Một năm có 12 tháng, thì tháng nào của Hà Nội cũng chuyên chở theo những câu chuyện lịch sử, văn hóa hoặc vẻ đẹp của cảnh sắc hiếm nơi nào có được. Tháng Ba, phố phường Thủ đô bước vào khúc giao mùa huyền ảo. Mỗi ngày trôi qua, vạn vật thoắt biến chuyển theo nốt nhạc thời gian khiến lòng người bâng khuâng lưu luyến. Cũng trong tháng 3, Hà Nội bừng lên sắc màu rực rỡ gắn với ngày lễ trọng của Thành phố. Và trong chuyên mục “Chuyện người Hà Nội” ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau chìm đắm vào những ngày tháng 3 giàu giá trị lịch sử, cũng như cảnh sắt tuyệt đẹp của Thủ đô ngàn năm văn hiến.
  • Quận uỷ Cầu Giấy phát động Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
    Ngày 13/3, Quận uỷ Cầu Giấy đã tổ chức Hội nghị triển khai “Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 5, năm 2025”; Kế hoạch tuyên truyền, quán triệt thực hiện Kết luận 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Se sẽ chứ, Xuân Quỳnh !
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO