Phở gánh, tình yêu và nỗi nhớ Hà Nội

Mai Trung| 16/01/2023 11:46

Mấy hôm rày đọc được những dòng tin tức kiểu Hà Nội trở lạnh, người dân diện áo ấm, quàng khăn ra đường khiến tôi nhớ Thủ đô da diết. Lý do ư, đơn giản lắm, mảnh đất ấy là lần đầu tiên tôi biết yêu và biết đến món phở gánh.

than-thuong-4-tu-pho-ganh-ha-noi-4.jpg
Bát phở tươm tất lắm, miếng thịt to, thái dày nhưng lại mềm, ăn vừa miệng (ảnh: internet)

Giữa hàng tá những thức quà đặc biệt của Hà Nội như bún, xôi, bánh đúc… Phở ra đời trên những đôi quang gánh bán rong ập vào mắt tôi trong lần đầu tiên chạm ngõ thủ đô mang lại cảm xúc đặc biệt. Nhất là biểu tượng phở gánh mà tôi ăn là ở Hàng Chiếu – nơi đã trở thành một phần ký ức xa xôi.

Tôi nhớ mãi cái lần đầu tiên ăn phở gánh được nghe con gái Hà Nội xưng “U” lạ tai mà thương mến, đầy ắp cảm tình. "U ơi, cho con bát sốt vang nhé". "U ơi, con bát tái chín không hành, thêm ít quẩy". "Còn sốt vang không u ơi?" - nghe yêu thật sự.

Người tôi yêu nói rằng tiếng khách gọi đồ không ngớt trong quán phở nhỏ vừa lạ mà vừa quen. Ở Hà Nội, các bạn trẻ thường có một bà u như thế. Thường thì đó là một bà bán nước vỉa hè hoặc một bà trông xe. Gọi u là tiếng thân thương, trìu mến chứ không phải ám chỉ tuổi già.

Ăn phở gánh lề đường là lựa chọn mà tôi cảm thấy mình hòa nhập nhanh hơn ở đất Thủ đô. Dĩ nhiên có hàng hà quán phở khang trang, to bự khắp các phố, các phường ở Hà Nội. Nhưng cái "chất" đường phố, bình dị của phở gánh lại khác hẳn nhé, nhất là khi nửa đêm chừng sáng thấy đói và thấy lành lạnh.

Tôi nhớ phố cổ, nhớ những con đường mình và người con gái đó từng đi qua, nhớ những đêm lạnh cùng nhau xì xụp bát phở gánh. Ăn phở gánh có thể xem như cái thú vui về đêm ở Hà Nội. Đặc biệt trong những đêm đông, cảm giác ngồi chờ tới lượt được bưng bát phở nóng hổi phải diễn tả bằng 2 từ "hạnh phúc". Cái ngon nhất của quán phở gánh "u Thoa" Hàng Chiếu ngày ấy là món phở sốt vang. Vì bát phở tươm tất lắm, miếng thịt to, thái dày nhưng lại mềm, ăn vừa miệng. Nhiều người vì mê sốt vang của "u" mà phải lục đục dậy nửa đêm để mò ra đường ăn, tôi là dân ngoại đạo còn mê nữa là…

than-thuong-4-tu-pho-ganh-ha-noi-7(1).jpg
ảnh: internet

Văn hóa giao tiếp và ẩm thực mỗi vùng miền khác nhau, nên món phở cũng thế, phải nhập gia tùy tục lắm. Tôi không thấy lạ khi ai đó ví việc bán phở gánh giống như việc làm dâu trăm họ vậy. Đơn cử như muốn ăn ngon phải đi xa và đôi khi chấp nhận sự chờ đợi. Vì rằng việc chờ phở cũng không đơn giản. Thường thì không bao giờ bạn ra là có phở để ăn. Những người muốn ăn sớm phải chờ từ lúc gánh phở còn chưa xuất hiện (khoảng 2h). Ít thì nửa tiếng, lâu thì khoảng một tiếng sau mới được ngồi ăn do người bán còn mất thời gian chuẩn bị. Chẳng vì thế, nhiều người nói đi ăn phở gánh như "đi hành" nửa đêm. Có người tới một lần và chẳng bao giờ quay lại nữa. Nhưng cũng có những người gắn bó với gánh phở suốt nhiều năm trời, người ấy của tôi từng cho biết như thế.

Tôi yêu người con gái đất Hà Nội đó theo cái cách đơn thuần nhất của một người con trai “chiều tới bến”. Cái hay ho là tôi thích đi du lịch, thích khám phá những khẩu vị mới, tôi mê Hà Nội vì ở đây có nhiều cái ra trò lắm, phở gánh là một ví dụ điển hình.

Chẳng thế mà nhà văn Nguyễn Tuân trong tùy bút về Phở của mình còn cho rằng: “Phở còn tài tình ở cái chỗ là mùa nào ăn cũng thấy có nghĩa thâm thúỵ”. Mùa nắng ăn một bát phở gánh, mồ hôi ra đầm đìa, gặp cơn gió mồ côi lùa qua, thế là mát lạnh. Mùa đông lạnh ăn phở gánh lại còn sướng nữa, da dẻ tím tái vì cái lạnh ăn bát phở lại hồng hào trở lại ngay.

Hàng phở gánh đỗ ở một góc, từ đó nồi nước dùng thơm nức mũi, một mùi thơm đánh thức mọi giác quan tỏa ra khắp con phố nhỏ, làm xôn xao cả ruột gan phèo phổi. Ở đó, chỉ một lát là người ta xúm lại. Người có tiền thì ăn một bát phở đầy đủ cả tái, chín, mỡ gầu giòn thơm, người ít tiền thì chỉ cần bánh phở dẻo thơm, chan vào nước dùng ngon ngọt là đủ. Dù ít, dù nhiều bát phở gánh cũng đủ xua đi cái đói đến hoa cả mắt, cái mệt nhọc đến tái cả người của thực khách.

Thực bụng mà chia sẻ thì tôi thích cái cảm giác ngồi vỉa hè, xì xụp bát phở nóng hổi. Cái thú vị của phở gánh tôi nghĩ là cảm giác, hương vị chắc cũng một phần thôi. Giờ ở Hà Nội hay Sài Gòn, biết kiếm được đâu cái không gian đầy hoài niệm như thế. Bát phở ở trong nhà hàng lớn của hôm nay tôi ăn thấy lạ lắm. Hương vị vẫn vậy nhưng cái cảm giác nó cứ hụt hẫng, thiếu thiếu gì đó.

Những chuyến bay đến rồi đi đều đặn, những cái ôm chặt, những nụ hôn nồng và những lần cùng nhau đi cá kiếm một bát phở gánh trở thành kí ức không thể nào quên. Tuổi trẻ là phải đi, là trải nghiệm, là dám yêu và dám chịu trách nhiệm.

Chúng tôi của thì hiện tại có cuộc sống riêng, mỗi đứa có hạnh phúc mới nhưng bức tranh nhiều màu tươi sáng của một thời hò hẹn thì vẫn treo ở một góc ấm áp theo cách riêng. Tôi vẫn giữ thói quen ăn phở và vẫn yêu phở Thủ đô bằng việc lần tìm quán cũ để ăn phở gánh của U Thoa, dù giờ ngồi trong quán chứ không chồm hổm như ngày xửa ngày xưa. Có lẽ, những gánh phở rong đã trôi dần vào dĩ vãng, song mỗi lần nhắc tới phở gánh không chỉ nhớ đến nó như một thức quà ngon, mà tôi còn nhớ đến phở gánh như là một thức quà mang cả linh hồn, nét văn hóa của ẩm thực Hà Nội và của một thời hoa niên đầy niềm nhớ.

Tác phẩm tham dự cuộc thi viết "Hà Nội và tôi" của tác giả Mai Trung. Thông tin về cuộc thi xem tại đây.

Bài liên quan
  • Lời hẹn với Hà thành
    Mỗi lần nghĩ đến lời hẹn về Thủ đô, tôi lại có cảm giác mình đang mắc nợ. Hà thành lặng im, Hà thành nhẫn nại đợi chờ, Hà thành chẳng bao giờ cất tiếng “đòi” tôi phải thực thi ngay món nợ đã kéo dài suốt hai thập niên. Nhưng tôi lại thấy mình như kẻ thất hứa. Lời hứa về chơi.
(0) Bình luận
  • Nhớ gì khi xa Hà Nội
    Thanh xuân tươi đẹp nhất của tôi gắn bó cùng Hà Nội. Đó là quãng đời sinh viên tươi vui, hồn nhiên được cùng các bạn đồng trang lứa sinh sống và học tập giữa lòng Thủ đô, dưới mái trường Học viện hành chính Quốc gia. Lần đầu tiên bước ra khỏi ngưỡng cửa an toàn của gia đình, Hà Nội đã hiếu khách đón nhận, ôm tôi vào lòng, gieo vào tâm hồn thật nhiều kỉ niệm đặc biệt. Để rồi sau khi ra trường, trở về quê hương công tác, lòng tôi lại bồi hồi xao xuyến mỗi khi nhớ về Hà Nội với những hồi tưởng xuyến xao về quãng đời sinh viên.
  • Tô thắm Hà Nội bốn mùa hoa
    Có lẽ hiếm có Thủ đô của đất nước nào trên thế giới lại có đủ thời tiết đặc trưng của bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, cùng với đó là thiên nhiên tuần hoàn luân chuyển quay vòng bốn mùa như Hà Nội. Để tạo nên diện mạo của Thủ đô, ngoài các công trình kiến trúc, danh lam thắng cảnh… thì còn có cả hệ thống cây xanh và hoa cỏ được trồng khắp các nẻo đường của Hà Nội.
  • Một thoáng Thủ đô, một đời vương vấn
    Tôi đến Thủ đô vào một ngày hè chói chang nắng lửa. Cảm giác nóng nực không ngăn nổi sự hiếu kì trong tôi về mảnh đất ngàn năm văn hiến, về những con người tao nhã, văn minh. Tôi thả hồn phiêu diêu qua từng con phố, lắng tai nghe nhịp thở của Hà thành mà nao nao hồi tưởng về những điều mình đã đọc, đã biết về lịch sử, con người nhân kiệt nơi đây.
  • Giai nhân trong bức ảnh Hà thành bất tử
    Nhân dịp 70 năm giải phóng Thủ đô xin được dâng truyện ngắn này như một nén nhang thơm để tưởng nhớ những nghĩa sĩ anh hùng đã dâng hiến đời mình cho cuộc chiến đấu giải phóng Thủ đô. Trong đó có vợ chồng ông Hai Hiên. Hai Hiên - vị lãnh tụ của cuộc khởi nghĩa “Hà thành đầu độc” năm 1908. Cuộc khởi nghĩa tuy thất bại nhưng đã làm chấn động 3 cõi Đông Dương khiến Paris phải run sợ. Ông Hai Hiên lúc đó mới ngoài 30 tuổi, bị thực dân Pháp xử tử chặt đầu, rồi treo thủ cấp ở Cửa Đông thành, nhằm uy hiếp tinh th
  • Nắng thu theo lối tôi về Hà Nội
    7 giờ sáng, đáp xuống nơi Thủ đô, trái tim của cả nước, tôi lại càng tự hào vì là người con Việt Nam. Đã lâu lắm rồi, kể từ ngày tôi xa nơi đây, hân hoan lắm, 7 tiếng trên máy bay đem tôi về quê nhà. 7 năm xa nhà, tôi từ nơi xa học và làm việc trở về nhưng ký ức của tôi và nơi này không thể xóa nhòa. Từ trên máy bay và từ sân bay về trung tâm, tôi càng thấy sự thay đổi rõ rệt của một Hà Nội chuyển mình, hiện đại, văn minh.
  • Cả nhà ước năm mới
    Đêm 30, sau khi tôi và Thạo (con cả của tôi) chuẩn bị xong mâm cúng giao thừa, như đã thống nhất, cả nhà quây quần bên bàn trà để cùng nhau mơ ước.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
Phở gánh, tình yêu và nỗi nhớ Hà Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO