Phở gánh, tình yêu và nỗi nhớ Hà Nội

Mai Trung| 16/01/2023 11:46

Mấy hôm rày đọc được những dòng tin tức kiểu Hà Nội trở lạnh, người dân diện áo ấm, quàng khăn ra đường khiến tôi nhớ Thủ đô da diết. Lý do ư, đơn giản lắm, mảnh đất ấy là lần đầu tiên tôi biết yêu và biết đến món phở gánh.

than-thuong-4-tu-pho-ganh-ha-noi-4.jpg
Bát phở tươm tất lắm, miếng thịt to, thái dày nhưng lại mềm, ăn vừa miệng (ảnh: internet)

Giữa hàng tá những thức quà đặc biệt của Hà Nội như bún, xôi, bánh đúc… Phở ra đời trên những đôi quang gánh bán rong ập vào mắt tôi trong lần đầu tiên chạm ngõ thủ đô mang lại cảm xúc đặc biệt. Nhất là biểu tượng phở gánh mà tôi ăn là ở Hàng Chiếu – nơi đã trở thành một phần ký ức xa xôi.

Tôi nhớ mãi cái lần đầu tiên ăn phở gánh được nghe con gái Hà Nội xưng “U” lạ tai mà thương mến, đầy ắp cảm tình. "U ơi, cho con bát sốt vang nhé". "U ơi, con bát tái chín không hành, thêm ít quẩy". "Còn sốt vang không u ơi?" - nghe yêu thật sự.

Người tôi yêu nói rằng tiếng khách gọi đồ không ngớt trong quán phở nhỏ vừa lạ mà vừa quen. Ở Hà Nội, các bạn trẻ thường có một bà u như thế. Thường thì đó là một bà bán nước vỉa hè hoặc một bà trông xe. Gọi u là tiếng thân thương, trìu mến chứ không phải ám chỉ tuổi già.

Ăn phở gánh lề đường là lựa chọn mà tôi cảm thấy mình hòa nhập nhanh hơn ở đất Thủ đô. Dĩ nhiên có hàng hà quán phở khang trang, to bự khắp các phố, các phường ở Hà Nội. Nhưng cái "chất" đường phố, bình dị của phở gánh lại khác hẳn nhé, nhất là khi nửa đêm chừng sáng thấy đói và thấy lành lạnh.

Tôi nhớ phố cổ, nhớ những con đường mình và người con gái đó từng đi qua, nhớ những đêm lạnh cùng nhau xì xụp bát phở gánh. Ăn phở gánh có thể xem như cái thú vui về đêm ở Hà Nội. Đặc biệt trong những đêm đông, cảm giác ngồi chờ tới lượt được bưng bát phở nóng hổi phải diễn tả bằng 2 từ "hạnh phúc". Cái ngon nhất của quán phở gánh "u Thoa" Hàng Chiếu ngày ấy là món phở sốt vang. Vì bát phở tươm tất lắm, miếng thịt to, thái dày nhưng lại mềm, ăn vừa miệng. Nhiều người vì mê sốt vang của "u" mà phải lục đục dậy nửa đêm để mò ra đường ăn, tôi là dân ngoại đạo còn mê nữa là…

than-thuong-4-tu-pho-ganh-ha-noi-7(1).jpg
ảnh: internet

Văn hóa giao tiếp và ẩm thực mỗi vùng miền khác nhau, nên món phở cũng thế, phải nhập gia tùy tục lắm. Tôi không thấy lạ khi ai đó ví việc bán phở gánh giống như việc làm dâu trăm họ vậy. Đơn cử như muốn ăn ngon phải đi xa và đôi khi chấp nhận sự chờ đợi. Vì rằng việc chờ phở cũng không đơn giản. Thường thì không bao giờ bạn ra là có phở để ăn. Những người muốn ăn sớm phải chờ từ lúc gánh phở còn chưa xuất hiện (khoảng 2h). Ít thì nửa tiếng, lâu thì khoảng một tiếng sau mới được ngồi ăn do người bán còn mất thời gian chuẩn bị. Chẳng vì thế, nhiều người nói đi ăn phở gánh như "đi hành" nửa đêm. Có người tới một lần và chẳng bao giờ quay lại nữa. Nhưng cũng có những người gắn bó với gánh phở suốt nhiều năm trời, người ấy của tôi từng cho biết như thế.

Tôi yêu người con gái đất Hà Nội đó theo cái cách đơn thuần nhất của một người con trai “chiều tới bến”. Cái hay ho là tôi thích đi du lịch, thích khám phá những khẩu vị mới, tôi mê Hà Nội vì ở đây có nhiều cái ra trò lắm, phở gánh là một ví dụ điển hình.

Chẳng thế mà nhà văn Nguyễn Tuân trong tùy bút về Phở của mình còn cho rằng: “Phở còn tài tình ở cái chỗ là mùa nào ăn cũng thấy có nghĩa thâm thúỵ”. Mùa nắng ăn một bát phở gánh, mồ hôi ra đầm đìa, gặp cơn gió mồ côi lùa qua, thế là mát lạnh. Mùa đông lạnh ăn phở gánh lại còn sướng nữa, da dẻ tím tái vì cái lạnh ăn bát phở lại hồng hào trở lại ngay.

Hàng phở gánh đỗ ở một góc, từ đó nồi nước dùng thơm nức mũi, một mùi thơm đánh thức mọi giác quan tỏa ra khắp con phố nhỏ, làm xôn xao cả ruột gan phèo phổi. Ở đó, chỉ một lát là người ta xúm lại. Người có tiền thì ăn một bát phở đầy đủ cả tái, chín, mỡ gầu giòn thơm, người ít tiền thì chỉ cần bánh phở dẻo thơm, chan vào nước dùng ngon ngọt là đủ. Dù ít, dù nhiều bát phở gánh cũng đủ xua đi cái đói đến hoa cả mắt, cái mệt nhọc đến tái cả người của thực khách.

Thực bụng mà chia sẻ thì tôi thích cái cảm giác ngồi vỉa hè, xì xụp bát phở nóng hổi. Cái thú vị của phở gánh tôi nghĩ là cảm giác, hương vị chắc cũng một phần thôi. Giờ ở Hà Nội hay Sài Gòn, biết kiếm được đâu cái không gian đầy hoài niệm như thế. Bát phở ở trong nhà hàng lớn của hôm nay tôi ăn thấy lạ lắm. Hương vị vẫn vậy nhưng cái cảm giác nó cứ hụt hẫng, thiếu thiếu gì đó.

Những chuyến bay đến rồi đi đều đặn, những cái ôm chặt, những nụ hôn nồng và những lần cùng nhau đi cá kiếm một bát phở gánh trở thành kí ức không thể nào quên. Tuổi trẻ là phải đi, là trải nghiệm, là dám yêu và dám chịu trách nhiệm.

Chúng tôi của thì hiện tại có cuộc sống riêng, mỗi đứa có hạnh phúc mới nhưng bức tranh nhiều màu tươi sáng của một thời hò hẹn thì vẫn treo ở một góc ấm áp theo cách riêng. Tôi vẫn giữ thói quen ăn phở và vẫn yêu phở Thủ đô bằng việc lần tìm quán cũ để ăn phở gánh của U Thoa, dù giờ ngồi trong quán chứ không chồm hổm như ngày xửa ngày xưa. Có lẽ, những gánh phở rong đã trôi dần vào dĩ vãng, song mỗi lần nhắc tới phở gánh không chỉ nhớ đến nó như một thức quà ngon, mà tôi còn nhớ đến phở gánh như là một thức quà mang cả linh hồn, nét văn hóa của ẩm thực Hà Nội và của một thời hoa niên đầy niềm nhớ.

Tác phẩm tham dự cuộc thi viết "Hà Nội và tôi" của tác giả Mai Trung. Thông tin về cuộc thi xem tại đây.

Bài liên quan
  • Lời hẹn với Hà thành
    Mỗi lần nghĩ đến lời hẹn về Thủ đô, tôi lại có cảm giác mình đang mắc nợ. Hà thành lặng im, Hà thành nhẫn nại đợi chờ, Hà thành chẳng bao giờ cất tiếng “đòi” tôi phải thực thi ngay món nợ đã kéo dài suốt hai thập niên. Nhưng tôi lại thấy mình như kẻ thất hứa. Lời hứa về chơi.
(0) Bình luận
  • Nhớ gì khi xa Hà Nội
    Thanh xuân tươi đẹp nhất của tôi gắn bó cùng Hà Nội. Đó là quãng đời sinh viên tươi vui, hồn nhiên được cùng các bạn đồng trang lứa sinh sống và học tập giữa lòng Thủ đô, dưới mái trường Học viện hành chính Quốc gia. Lần đầu tiên bước ra khỏi ngưỡng cửa an toàn của gia đình, Hà Nội đã hiếu khách đón nhận, ôm tôi vào lòng, gieo vào tâm hồn thật nhiều kỉ niệm đặc biệt. Để rồi sau khi ra trường, trở về quê hương công tác, lòng tôi lại bồi hồi xao xuyến mỗi khi nhớ về Hà Nội với những hồi tưởng xuyến xao về quãng đời sinh viên.
  • Tô thắm Hà Nội bốn mùa hoa
    Có lẽ hiếm có Thủ đô của đất nước nào trên thế giới lại có đủ thời tiết đặc trưng của bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, cùng với đó là thiên nhiên tuần hoàn luân chuyển quay vòng bốn mùa như Hà Nội. Để tạo nên diện mạo của Thủ đô, ngoài các công trình kiến trúc, danh lam thắng cảnh… thì còn có cả hệ thống cây xanh và hoa cỏ được trồng khắp các nẻo đường của Hà Nội.
  • Một thoáng Thủ đô, một đời vương vấn
    Tôi đến Thủ đô vào một ngày hè chói chang nắng lửa. Cảm giác nóng nực không ngăn nổi sự hiếu kì trong tôi về mảnh đất ngàn năm văn hiến, về những con người tao nhã, văn minh. Tôi thả hồn phiêu diêu qua từng con phố, lắng tai nghe nhịp thở của Hà thành mà nao nao hồi tưởng về những điều mình đã đọc, đã biết về lịch sử, con người nhân kiệt nơi đây.
  • Giai nhân trong bức ảnh Hà thành bất tử
    Nhân dịp 70 năm giải phóng Thủ đô xin được dâng truyện ngắn này như một nén nhang thơm để tưởng nhớ những nghĩa sĩ anh hùng đã dâng hiến đời mình cho cuộc chiến đấu giải phóng Thủ đô. Trong đó có vợ chồng ông Hai Hiên. Hai Hiên - vị lãnh tụ của cuộc khởi nghĩa “Hà thành đầu độc” năm 1908. Cuộc khởi nghĩa tuy thất bại nhưng đã làm chấn động 3 cõi Đông Dương khiến Paris phải run sợ. Ông Hai Hiên lúc đó mới ngoài 30 tuổi, bị thực dân Pháp xử tử chặt đầu, rồi treo thủ cấp ở Cửa Đông thành, nhằm uy hiếp tinh th
  • Nắng thu theo lối tôi về Hà Nội
    7 giờ sáng, đáp xuống nơi Thủ đô, trái tim của cả nước, tôi lại càng tự hào vì là người con Việt Nam. Đã lâu lắm rồi, kể từ ngày tôi xa nơi đây, hân hoan lắm, 7 tiếng trên máy bay đem tôi về quê nhà. 7 năm xa nhà, tôi từ nơi xa học và làm việc trở về nhưng ký ức của tôi và nơi này không thể xóa nhòa. Từ trên máy bay và từ sân bay về trung tâm, tôi càng thấy sự thay đổi rõ rệt của một Hà Nội chuyển mình, hiện đại, văn minh.
  • Cả nhà ước năm mới
    Đêm 30, sau khi tôi và Thạo (con cả của tôi) chuẩn bị xong mâm cúng giao thừa, như đã thống nhất, cả nhà quây quần bên bàn trà để cùng nhau mơ ước.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Khám phá Tây Bắc tại triển lãm "Tây Park - Ngàn"
    Triển lãm thị giác "Tây Park - Ngàn" được thực hiện dựa trên quá trình 10 năm đi và trải nghiệm tại Tây Bắc (Việt Nam) kết hợp sáng tạo nhiếp ảnh của Nguyễn Thanh Tuấn.
  • Khúc ca tình mẫu tử khi đối thoại với thời gian
    Bài thơ “Mẹ” của Đỗ Trung Lai thuộc đề tài quen thuộc nhưng luôn mang sức gợi lớn: đề tài người mẹ. Bài thơ được chọn vào sách giáo khoa Ngữ văn 7 (tập 1, bộ Cánh diều). Xuyên suốt bài thơ là bóng dáng vất vả, tảo tần của người mẹ gắn liền với tình cảm thiêng liêng, sâu đậm mà người con dành cho mẹ. Bằng nét bút tinh tế và nghệ thuật biểu đạt đầy sáng tạo, bài thơ tựa như một khúc ru trầm, nhẹ nhàng mà da diết, chạm đến từng góc khuất trong tâm hồn người đọc.
  • Hà Nội thông qua Nghị quyết quản lý công trình kiến trúc có giá trị và công trình, hạng mục công trình hạ tầng văn hóa, thể thao
    Tại Kỳ họp 19 (kỳ họp chuyên đề) ngày 19/11 của HĐND Thành phố Hà Nội, UBND Thành phố đã trình Dự thảo quy định việc nhượng quyền khai thác, quản lý công trình kiến trúc có giá trị và công trình, hạng mục công trình hạ tầng văn hóa, thể thao thuộc phạm vi quản lý của thành phố (thực hiện điểm a, b khoản 4 Điều 41 Luật Thủ đô). HĐND Thành phố đã xem xét và thông qua Nghị quyết về nội dung này.
  • Hà Nội phê duyệt đề án vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng năng lượng xanh
    UBND TP Hà Nội vừa có Quyết định số 6004/QD-UBND về việc, phê duyệt “Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn Thành phố”.
  • Trường THCS Xuân La: Viết tiếp trang sử vàng truyền thống
    Hòa chung không khí hân hoan của cả nước chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam, ngày 20/11, Trường THCS Xuân La (Tây Hồ, Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam và tuyên dương tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác giảng dạy năm học 2024.
Đừng bỏ lỡ
Phở gánh, tình yêu và nỗi nhớ Hà Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO