Hồ Yên Trung bức tranh sơn thủy mạc tỏa sáng

Hồ Yên Trung là công trình thủy lợi của TP Uông Bí

Hồ Yên Trung  là một công trình thủy lợi ngăn suối giữ nước, đắp đập xả lũ hạ lưu để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp của thành phố Uông Bí. Hồ còn gắn bó với khu di tích Yên Tử linh thiêng nằm dưới thung lũng dãy núi Bạch Vân Sơn, vòm cánh cung khu di tích lịch sử nhà Trần Đông Triều. Năm 2000, hồ Yên Trung đã nằm trong tầm ngắm của nhiều nhà đầu tư du lịch lớn. Các nhà đầu tư lần lượt đến rồi lại lần lượt bỏ đi, trong đó có các nhà đầu tư đã bỏ ra tiền tỷ lập quy hoạch, xây dựng rất công phu, còn duy tâm mời cả pháp sư đến trấn yểm... Nhưng cũng không thu hút được các nhà đầu tư du lịch lớn về đây. Năm 2000 Công ty CP Hoàng Gia được UBND tỉnh cấp phép đầu tư xây dựng khu du lịch sinh thái ở đây, đã xây dựng nhà cấp 4 làm trụ sở điều hành và nhà sàn gỗ mái lợp lá cọ, một số hạng mục hạ tầng nhưng cũng chỉ để hoang hóa. Năm 2009, Công ty CP Đầu tư ATS được UBND tỉnh cấp phép đầu tư rồi lại phải thu hồi giấy phép đầu tư, tương tự như nhà đầu tư trước. Năm 2016, Công ty CP Nông trại nghỉ dưỡng và Du lịch Phương Đông đến hồ Yên Trung có vẻ hoành tráng hơn, yêu cầu được mở rộng quy mô dự án lên 500 ha (tổng diện tích đất mặt nước hồ Yên Trung 80 ha). Nhìn trên giấy thì choáng ngợp với hình vẽ một đô thị nghỉ dưỡng cao cấp đồ sộ, nhưng rồi họ tự bỏ bễ, tỉnh lại phải ra quyết định thu hồi.

Từ khi tỉnh Quảng Ninh có chủ trương chuyển nền kinh tế từ nâu sang xanh, khuyến khích du lịch nhân dân phát triển, các dịch vụ ăn uống, giải khát theo chân người mọc lên. Hàng quán chủ yếu của các hộ dân được giao đất giao rừng quanh lòng hồ tự xây dựng, lúc đầu là một quán nhỏ sau là nhiều quán to. Khách thập phương cũng kéo đến ngày một đông hơn. Đằng sau mặt tích cực là đáp ứng nhu cầu du lịch, an sinh xã hội, hình thức kinh doanh tự phát này đã bộc lộ nguy cơ ô nhiễm môi trường, hỏa hoạn và tình trạng đuối nước.

Trước thực trạng bất ổn trên, TP Uông Bí chủ động giao thêm chức năng cho Ban quản lý Di tích và rừng quốc gia Yên Tử quản lý khu vực hồ Yên Trung; UBND phường Phương Đông (sở tại) quản lý an toàn, an ninh trật tự, môi trường... TP Uông Bí căn cứ vào quy hoạch chung của địa phương đến năm 2030, tầm nhìn 2050, được UBND tỉnh ra Quyết định số 1088/QĐ-UBND ngày 11/4/2016 phê duyệt quy hoạch khu vực hồ Yên Trung là đất thương mại dịch vụ. Địa phương đã chủ động huy động nguồn lực ngoài ngân sách theo phương châm xã hội hóa quy hoạch xây dựng, chỉnh trang, tạo lâm viên tiểu cảnh, tôn giá trị cảnh quan hồ Yên Trung.  Các hạng mục lòng hồ được vệ sinh thu dọn rác, thanh sạch nguồn nước, làm mương máng đưa nước từ đập Baza cách đó 4 km về bổ sung cho hồ luôn có mực nước đầy. Giữa hồ tạo cảnh rồng chầu phun châu nhả ngọc; Trên bờ chỉnh trang đường sá, trồng cây xanh bóng mát, xây dựng công viên tiểu cảnh, tạo điểm dừng chân cho du khách. Các hạng mục xây dựng bằng vật liệu đơn giản, rẻ tiền như khung sắt lắp ghép ván gỗ, dễ tháo ra khi cần. Ngoài ra thành phố Uông Bí hướng dẫn các hộ kinh doanh dựng hàng quán hài hòa với cảnh quan tự nhiên. Tuyệt đối không xây dựng công trình kiên cố, hàng quán chỉ kiến trúc kiểu lán rừng, tranh tre mái lá, cảnh quan môi trường, thu gom rác thải, nước thải... góp phần làm cho khu vực hồ Yên Trung đẹp như công viên. Ngày 30/12/2019, UBND tỉnh Quảng Ninh ra Quyết định số 5538/QĐ-UBND công nhận hồ Yên Trung là khu du lịch cấp tỉnh.

Hồ Yên Trung được ví như Đà Lạt thu nhỏ

Trong thời gian chờ đợi nhà đầu tư chiến lược vào hồ Yên Trung, Uông Bí và Sở Xây dựng vận dụng cơ hội mà Văn bản số 2912/UBND-QH1 của UBND tỉnh gợi mở, điều chỉnh lại quy hoạch tạm, dỡ bỏ những hạng mục không phù hợp, phối hợp với Sở Du lịch, Sở NN&PTNT xây dựng quy chế quản lý khu du lịch hồ Yên Trung, quy hoạch lại phù hợp với không gian kiến trúc, thân thiện với môi trường, bảo vệ nguồn nước và rừng phòng hộ, bản quy hoạch mới về hồ Yên Trung sẽ đem lại cho không gian nơi đây đẹp hơn.

Đến Hồ Yên Trung được thả mình với không khí trong lành, hồ nước mênh mông, tháng năm vào hè tiếng ve kêu râm ran hòa với tiếng gió vi vu của rừng thông, men theo những sườn đồi là bạt ngàn hoa sim tím.. Không gian tĩnh mịch chẳng còn nghe thấy tiếng nẹt pô hay ồn ào nào nhiệt của phố phường, nơi đây thành địa điểm để trốn cái nắng gay gắt mùa hè thật lý tưởng.