(NHN) Bức tranh không mấy sáng sủa vử sự phát triển của ngà nh du lịch nước nhà , từ chuyện thiếu "nhạc trưởng", thiếu sự liên kết trong và ngoà i ngà nh, tăng giá không có lộ trình đến cạnh tranh không là nh mạnh... đã được người trong nghử chỉ ra tại hội nghị lấy ý kiến doanh nghiệp vử công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch khu vực phía Bắc - do Bộ VH, TT&DL vừa tổ chức tại Hà Nội. Kích cầu du lịch như thế nà o trong bối cảnh kinh tế còn nhiửu khó khăn vẫn là bà i toán khó đối với ngà nh
Nâng cao chất lượng dịch vụ là yêu cầu cấp thiết của ngà nh du lịch hiện nay. Ảnh: Khánh Nguyên |
Tăng trưởng thiếu bửn vững
Trong bối cảnh khó khăn của nửn kinh tế trong năm 2012, du lịch vẫn được coi là điểm sáng với việc đã đón khoảng 6,7 triệu lượt khách quốc tế (tăng 11%), phục vụ 32,5 triệu lượt khách nội địa (tăng 7%), tổng thu doanh thu ước đạt 160 nghìn tỷ đồng (tăng 16% so với năm 2011). Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ VH, TT& DL Hoà ng Tuấn Anh cho rằng, dù tăng trưởng với tốc độ tương đối cao trong 3 năm qua nhưng sự phát triển của du lịch Việt Nam chưa bửn vững, thiếu ổn định, chưa tương xứng với tiửm năng, đặc biệt là khả năng cạnh tranh còn thấp so với nhiửu nước trong khu vực. Sự thể có nhiửu nguyên nhân. Theo ông Nguyễn Quốc Kử³, Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Vietravel, việc quy hoạch nguồn tà i nguyên phục vụ phát triển du lịch chưa tốt, dẫn tới nhiửu tà i nguyên bị hủy hoại, đặc biệt là du lịch sinh thái biển. Chưa có sự kết nối giữa các địa phương trên cùng vùng miửn, tư duy "mạnh ai nấy là m" không chỉ gây ra tình trạng lãng phí tà i nguyên... Chưa kể tính cục bộ địa phương thể hiện dưới nhiửu hình thức như quyết định tăng giá vé tham quan mà không tham khảo ý kiến rộng rãi của tỉnh Quảng Ninh đã gây phiửn toái cho doanh nghiệp lữ hà nh. Chủ trương tăng phí cấp visa từ 25 USD lên 45 USD kể từ ngà y 1-1-2013, trong khi xu hướng miễn phí visa đang ngà y cà ng phổ biến ở nhiửu nước cũng là một vấn đử...
à”ng Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Lữ hà nh Việt Nam nói: Ai cũng kêu gọi doanh nghiệp du lịch giảm giá phòng, giá xe, giá ăn uống... nhưng lại chưa quan tâm đúng mức trước đử nghị chính đáng vử chính sách ưu đãi để đẩy mạnh kích cầu. Giá xăng, giá điện, nước, giá thuê đất... liên tục tăng. Sự liên kết giữa các doanh nghiệp trong và ngoà i ngà nh, trong từng địa phương không tốt, dẫn đến tình trạng cạnh tranh không là nh mạnh vử giá, để lại hệ lụy xấu. Kết quả là trong khi giá tour nước ngoà i luôn ổn định, chương trình tour phong phú, hấp dẫn, có nhiửu giá trị tăng thêm cho khách thì giá tour nội liên tục tăng, chương trình nhà m chán, sao chép của nhau... Trong bối cảnh ấy, hửi là m sao kích cầu du lịch hiệu quả? Là m sao có thể phát triển bửn vững? Theo Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Hòa Bình Hoa Lệ, Nhà nước nên có chính sách miễn, giảm thuế nhập khẩu xe, giảm thuế đất để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phục vụ du lịch, tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng tại những vùng sâu, vùng xa già u tiửm năng du lịch để có thêm điửu kiện thu hút, giữ chân du khách.
Ngổn ngang bất cập
Bức tranh của ngà nh "công nghiệp không khói" trong thời gian qua bộc lộ không ít bất cập. Công tác quản lý ngà nh và sự và o cuộc của chính quyửn địa phương chưa cho thấy hiệu quả cần thiết, thể hiện rõ qua việc môi trường du lịch có chiửu hướng đi xuống khá sâu. Nhiửu doanh nghiệp nhử "nhái" thương hiệu, gây nhầm lẫn cho khách hà ng; hướng dẫn viên của các công ty "móc" với nhau để "bán" khách, là m giảm lòng tin ở họ. Theo đánh giá chung, trình độ hướng dẫn viên du lịch Việt Nam đang ở mức thấp và nhiửu người vẫn nhớ câu chuyện buồn kể một hướng dẫn viên đã "phóng miệng" giải thích cho du khách vử chiếc cửu đỉnh trong Đại Nội Huế, nói rằng đó là ... vật dụng chứa nước. Tình trạng lừa đảo, cướp giật, chèo kéo, ép khách, ô nhiễm môi trường... tại nhiửu địa phương, nhất là các địa bà n trọng điểm vử du lịch đã là m ảnh hưởng xấu đến hình ảnh điểm đến. à”ng Nguyễn Quốc Kử³ cảnh báo: "Đây là vấn đử đáng báo động, không xử lý kiên quyết thì sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh du lịch Việt Nam, là m suy giảm lượng khách đến nước ta. Chính sách bảo vệ môi trường du lịch phải trở thà nh chủ trương lớn, không thể tách rời chiến lược phát triển du lịch Việt Nam".
Nan giải bà i toán xúc tiến du lịch
Quy mô xúc tiến, quảng bá du lịch Việt Nam hiện quá nhử bé so với các nước trong khu vực. Theo ông Lưu Đức Kế, Giám đốc Công ty Lữ hà nh Hanoitourist, ở nhiửu nước, khi lượng khách gia tăng thì ngân sách dà nh cho xúc tiến, quảng bá cũng tăng theo. Ở nước ta thì ngược lại, doanh thu từ du lịch liên tục tăng trong 3 năm trở lại đây nhưng quử¹ xúc tiến thì "teo lại" - năm 2010 là 40 tỷ đồng, đến năm 2011 giảm còn 35 tỷ và năm 2012 chỉ có 30 tỷ đồng (tương đương 0,25 USD/khách trong khi ở Thái Lan, Singapore là 10-15 USD/khách). Mặt khác, đến nay ngà nh du lịch vẫn chưa mở được văn phòng đại diện ở nước ngoà i. Tuy nhiên, với xúc tiến, quảng bá du lịch, vấn đử không chỉ là có nhiửu tiửn, mà còn phụ thuộc và o cách thực hiện. Cần phải trả lời được câu hửi đâu là thứ là m nên sự khác biệt của du lịch Việt Nam. Nhiửu doanh nghiệp cho rằng, để xúc tiến du lịch hiệu quả cần phải tiến hà nh xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia cà ng nhanh cà ng tốt; muốn thế, phải xác định trọng tâm thương hiệu quốc gia. Chọn chủ đử nà o và lấy thương hiệu gì thể hiện sự độc đáo riêng có? Theo ông Nguyễn Quốc Kử³, ẩm thực Việt Nam là thế mạnh có sức hút rất lớn đối với khách quốc tế, nhiửu món như phở, nem cuốn, nem rán... thường xuyên nằm trong top món ăn hấp dẫn nhất thế giới. Có thể coi đó là trọng tâm thương hiệu du lịch quốc gia? Du lịch Việt Nam rõ rà ng là đang đối diện với quá nhiửu bà i toán khó giải.