Văn hóa – Di sản

Nhiều phát hiện khảo cổ học quan trọng tại Di chỉ Vườn Chuối

Duy Minh 11:56 20/10/2024

Mới đây, tại Di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối (thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, Hà Nội), đoàn công tác khai quật khảo cổ học đã công bố nhiều phát hiện quan trọng liên quan đến thời đại Kim khí.

anh-man-hinh-2024-10-20-luc-061433-0613.jpg
Các nhà khảo cổ học tại Di chỉ Vườn Chuối. Ảnh: Viện khảo cổ học

Từ cuối tháng 3-2024, Viện Khảo cổ học phối hợp Bảo tàng Hà Nội, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội và các cơ quan liên quan tiến hành khai quật khu vực phía tây Di chỉ Vườn Chuối với tổng diện tích 6.000m2.

Theo Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường, Tổng Thư ký Hội Khảo cổ học Việt Nam, phát hiện nổi bật nhất trong đợt khai quật này nằm ở khu mộ táng: Một số di cốt được đeo rất nhiều vòng ở hai cánh tay, cùng với đó là tục nhổ răng cửa trên hay bỏ đồ gốm, đồ đồng chôn cất theo di cốt. Do chứa nhiều đồ tùy táng có giá trị nên khu mộ này bị đào trộm rất nhiều lần.

“Chúng tôi đã phát hiện hơn 70 mộ táng tiền Đông Sơn và 40 mộ táng Đông Sơn, chia thành 2 giai đoạn mộ Đông Sơn sớm và mộ Đông Sơn muộn. Trong số đó, một đặc điểm quan trọng là mộ táng tiền Đông Sơn có tục nhổ răng cửa ở người trưởng thành nhưng đến giai đoạn văn hóa Đông Sơn thì không còn thấy tục lệ này,” ông Cường nói.

Hệ thống di cốt trong các mộ táng thuộc các giai đoạn khác nhau và vẫn còn được bảo tồn khá tốt. Tuy nhiên, di tích từng nhiều lần bị xâm phạm, đào trộm trong những năm qua.

aln881bh.png
Đồ tùy táng trong mộ Đông Sơn giai đoạn sớm. (Nguồn: Viện Khảo cổ học)

Những phát hiện mới này sẽ giúp các nhà khoa học tìm hiểu sâu hơn khi triển khai nghiên cứu về nhân chủng học, di truyền, bệnh lý, vận động, chế độ dinh dưỡng... của người Việt cổ trong thời đại kim khí ở miền Bắc Việt Nam.

Một phát hiện quan trọng khác trong lần khai quật Vườn Chuối mới đây là những dấu tích vật chất của công trình kiến trúc liên quan đến nhà ở của người Đông Sơn.

Theo TS Nguyễn Ngọc Quý (cán bộ Viện Khảo cổ học), việc này giúp bước đầu nhận diện khả năng người Đông Sơn cư trú trong các ngôi nhà dài, tương tự như những ngôi nhà của một số tộc người Trường Sơn - Tây Nguyên. Phát hiện mở ra triển vọng mới về việc tìm hiểu kiến trúc nhà ở thường nhật trong ngôi làng Việt cổ thời Đông Sơn, cũng như cách thức bố trí không gian cư trú trong làng.

Ông Quý cho biết di tích thời đại kim khí mà có bốn giai đoạn từ thời Phùng Nguyên đến thời Đông Sơn ở miền Bắc rất hiếm, hiện chỉ còn hai di tích là Đồng Đậu và Vườn Chuối. Các nhà sử học như GS.TSKH Vũ Minh Giang, GS.TS Nguyễn Quang Ngọc… đều khẳng định giá trị lớn của di chỉ Vườn Chuối là "không cần bàn cãi".

Ông Quý cho biết phần khai quật di chỉ Vườn Chuối hiện đã làm gần xong nhưng phần bảo tồn rất chậm. Từ năm 2019 Viện Khảo cổ học cùng các đơn vị liên quan đã lập bộ hồ sơ trình sở, ban, ngành chức năng nhưng tới nay phần phía đông của di chỉ Vườn Chuối (phần được phép giữ lại) mới chỉ ghi vào danh mục di tích được kiểm kê.

Trong khi cùng mức độ giá trị quý hiếm, di chỉ khảo cổ Đồng Đậu đã được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt. Các nhà khảo cổ thắc mắc "không biết vì lý do gì" mà việc xếp hạng di tích cho di chỉ này lại chậm như vậy.

Đại diện Bảo tàng Hà Nội cho biết ngay sau hội thảo, Phòng quản lý di sản của bảo tàng sẽ làm việc với Phòng văn hóa của huyện Hoài Đức để hướng dẫn các thủ tục, quy trình hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích cho di chỉ Vườn Chuối.

Chủ tịch UBND huyện Hoài Đức cam kết cố gắng cùng các nhà khoa học, các cơ quan có thẩm quyền của thành phố sớm hoàn thành việc khai quật và đồng thời thực hiện bảo tồn di chỉ Vườn Chuối./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Phố Hàng Buồm - Không gian di sản giữa lòng thành phố sáng tạo
    Nằm trong lòng khu phố cổ Hà Nội, phố Hàng Buồm không chỉ là nơi lưu giữ những di sản quý giá của Thăng Long xưa mà còn là minh chứng sinh động cho sự hòa quyện giữa bảo tồn văn hóa và phát triển du lịch trong bối cảnh thành phố đang vươn mình trở thành đô thị sáng tạo. Giữa dòng chảy hiện đại hóa và đô thị hóa nhanh chóng, Hàng Buồm trở thành một mô hình điển hình cho việc phát huy giá trị di sản để hướng tới phát triển bền vững, vừa gìn giữ cốt cách văn hóa, vừa mở ra những trải nghiệm độc đáo cho khách du lịch.
  • Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội tổng kết 6 tháng đầu năm 2025: Tiếp tục ổn định tổ chức, đẩy mạnh hoạt động chuyên môn
    “Đổi mới phương thức hoạt động, phát huy năng lực hội viên, nâng cao chất lượng sáng tác là yêu cầu tất yếu để Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội đồng hành cùng Thủ đô trong giai đoạn phát triển mới”, NSND Trần Quốc Chiêm - Chủ tịch Hội nhấn mạnh tại Hội nghị tổng kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2025 do Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật (VHNT) Hà Nội tổ chức sáng 16/7/2025.
  • Thiên nhiên trong kí viết về chiến tranh của Minh Chuyên
    Năm 2025, nhà văn, nhà báo, đạo diễn Minh Chuyên được Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động, ghi nhận những đóng góp nổi bật cho văn học và sự nghiệp gìn giữ ký ức chiến tranh Việt Nam của ông. Không chỉ có trải nghiệm thực tế của một người lính từng xông pha gần chục năm trên chiến trường miền Nam vào những năm máu lửa, Minh Chuyên còn có đủ độ lùi thời gian cần thiết của một nhà văn thời hậu chiến để có thể nhìn về chiến tranh từ nhiều phía. Bởi vậy, chiến tranh trong ký của Minh Chuyên hiện lên đa diện, vừa chân thực vừa thấm đẫm suy tư. Thiên nhiên trong tác phẩm không chỉ là chứng nhân của tội ác, mà còn là hình tượng nghệ thuật giàu cảm xúc - như người mẹ bao dung, lặng lẽ chở che con người giữa mất mát và tàn phá.
  • Hà Nội vận động mở cửa nhà vệ sinh miễn phí phục vụ du khách, nhân dân
    Ngày 14/7, UBND Thành phố ban hành Công văn số 4071/UBND-NNMT về việc vận động mở cửa nhà vệ sinh miễn phí phục vụ du khách, nhân dân; đẩy mạnh thực hiện phong trào "Sáng - xanh - sạch - đẹp", phục vụ các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
  • Hà Nội triển khai “Bữa cơm Công đoàn” năm 2025
    Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP Hà Nội mới ban hành Hướng dẫn triển khai tổ chức “Bữa cơm Công đoàn” năm 2025 đến Công đoàn cơ sở trên địa bàn Hà Nội.
Đừng bỏ lỡ
Nhiều phát hiện khảo cổ học quan trọng tại Di chỉ Vườn Chuối
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO