Chiửu 19/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận vử dự án Luật đất đai sửa đổi. Những nội dung còn nhiửu ý kiến khác nhau như vử xác định quyửn sở hữu, sử dụng đất, việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, cườ¡ng chế thu hồi đất... đã được mổ xẻ, phân tích sâu thêm.
Tham gia thảo luận, đa số các đại biểu đánh giá, Luật đất đai năm 2003 đã có tác dụng tích cực, giải quyết được nhiửu vấn đử bức bối trước đó. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, Luật đã thể hiện những bất cập trước sự phát triển của kinh tế, thậm chí gây ra những hệ lụy rất lớn, vì vậy, việc sửa đổi luật để tháo gỡ những bất cập và để quản lý tốt hơn lĩnh vực đất đai là cần thiết.
Theo đại biểu Châu Thị Thu Nga “ Hà Nội, dự thảo luật sửa đổi đã bổ sung được nhiửu nội dung mới, tạo hà nh lang pháp lý cụ thể, minh bạch hơn như vử sử dụng tiết kiệm tà i nguyên đất, giảm tải khiếu nại, khiếu kiện vử đất đai... Tuy nhiên, dự luật chưa nêu rõ căn cứ để lập kế hoạch sử dụng đất, trong khi thực tế, việc chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp hiện đang bộc lộ nhiửu yếu kém vử khâu quy hoạch, bử hoang nhiửu, hiệu quả sử dụng đất kém. Quy định vử các trường hợp bị cườ¡ng chế thu hồi đất cũng chưa rõ nên khó có thể tháo gỡ được ách tắc hiện nay.
Gợi lại tư tưởng chủ quyửn đất đai thuộc vử nhân dân là một trong những điểm mấu chốt của dự thảo Hiến pháp sửa đổi, đại biểu Nguyễn Mạnh Cường “ Quảng Bình cho rằng, tư tưởng nà y chỉ thực sự có ý nghĩa khi luật chuyên ngà nh cụ thể hóa và quán triệt đầy đủ.
Đại biểu Cường không ủng hộ việc dự luật bử thẩm quyửn HĐND các cấp thông qua kế hoạch sử dụng đất, bởi đây là công việc quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyửn và lợi ích của nhân dân, trong đó có xác định diện tích đất chuyển đổi...
Một trong những nơi dễ phát sinh lợi ích nhóm là khâu quy hoạch, lập kế hoạch. Việc giữ lại cơ chế HĐND thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trước khi trình cơ quan có thẩm quyửn quyết định là cần thiết. Nếu việc là m của HĐND là hình thức thì chúng ta cần sửa đổi chứ không phải bử đi, đại biểu Cường nói.
Đại biểu Lê Văn Lai “ Quảng Nam, ủng hộ quan điểm xác lập chế độ sở hữu đất đai là toà n dân, do Nhà nước là đại diện, nhưng phải coi trọng quyửn lợi của nhân dân. Theo ông, người Việt Nam sinh ra từ đất, sống lên từ đất, chết lại vử với đất nên đất đai với người Việt là rất quan trọng, nên thừa nhận quyửn sử dụng đất đai với tư cách là quyửn sở hữu tà i sản, bởi không thừa nhận thì cũng đã có mua bán, trao đổi, nhưng không chính danh.
Cà ng nhiửu không chính danh cà ng nhiửu khuất tất, bất bình, tiêu cực, vì vậy nên thừa nhận quyửn đất đai như thừa nhận quyửn tà i sản và thừa nhận việc buôn bán, cung-cầu, đại biểu Lai nói.
Chung quam điểm, đại biểu Vũ Chí Thực “ Quảng Ninh cũng cho rằng, hiện nay, tâm lý và xử sự của người dân đửu tự coi mình là chủ sở hữu, không ai coi mình là chủ sử dụng, vì vậy, quan trọng nhất là phải đảm bảo quyửn bình đẳng trong sở hữu, sử dụng đất.
Theo đại biểu Thực, vấn đử quan tâm của đa số người dân với đất không phải chỉ vì tiửn, bởi còn đất là còn tư liệu sản xuất. Nhưng khi có quyết định thu hồi đất, người dân quan tâm đến việc thu hồi đó có hợp lý không, giá đửn bù có thửa đáng không...
Theo tôi, chúng ta chỉ trưng thu có bồi thường với đất phục vụ lợi ích an ninh quốc phòng và quốc gia, còn lại là trưng mua, tiến tới xây dựng quử¹ đất sạch để đấu thầu, đại biểu Thực đử nghị.
Vử hạn mức giao đất nông nghiệp, theo đại biểu Lợi và một số đại biểu khác, đất nông nghiệp hiện đang bị chia nhử thà nh những thửa hẹp nên sinh kế không bửn vững, vì vậy nên bử bớt các hạn chế vử hạn mức, tạo điửu kiện tích tụ đất và tạo cơ hội cho những nông dân là m ăn kém hiệu quả chuyển giao đất để tìm hướng là m ăn mới.
Cũng quan tâm đến đất nông nghiệp, đại biểu Nguyễn Lâm Thà nh - Lạng Sơn băn khoăn với quy định giao đất nông nghiệp với thời hạn 50 năm, được gia hạn một lần. Theo ông, thời gian giao đất như vậy là quá dà i, gộp cả thời gian gia hạn thì lên tới 100 năm, đủ ra đời cho 3-6 thế hệ.
Việt Nam là nước có quử¹ đất không lớn, thuộc nhóm thấp trên thế giới vử diện tích đất trên đầu người, trong đó ¾ dân số sống nhử đất và quá trình phân chia đất đai mới ở giai đoạn đầu, hệ thống pháp luật vẫn đang trong quá trình hoà n thiện, nảy sinh nhiửu vấn đử, nhiửu nhóm được hưởng lợi nhưng cũng có nhiửu nhóm yếu thế khi thực hiện chính sách đất đai. Vì vậy, thời hạn giao đất nên tăng lên 30 năm, được gia hạn 30 năm nữa, là phù hợp, đại biểu Thà nh nói.
Quan điểm của đại biểu Thà nh nhận được sự ủng hộ từ một số đại biểu khác, trong đó có các đại biểu Phạm Xuân Thường “ Thái Bình, Nguyễn Thanh Thủy “ Bình Định. Theo các đại biểu nà y, việc tăng thời hạn sử dụng đất lên tới 50 năm với đất lâm nghiệp thì phù hợp, nhưng với đất nông nghiệp thì chưa hợp lý. Ban soạn thảo cho rằng, thời hạn kéo dà i thì người dân yên tâm sản xuất nhưng đất kéo dà i thời hạn ở đây chủ yếu là đất nông nghiệp, sản xuất hà ng năm, thời hạn thực hiện quay vòng của đất không dà i, nên nói tăng thời hạn giao đất để người dân yên tâm sản xuất là không có cơ sở khoa học. Quan trọng hơn, nếu thực hiện thời hạn giao đất nà y, những người sinh sau năm 1993 sẽ không có đất, họ sẽ được giải quyết chính sách như thế nà o?
Tôi ủng hộ việc không chia lại đất vì phức tạp, không công bằng. Nhưng nếu kéo dà i thời hạn giao đất thì xảy ra 4 trường hợp: đang quản lý đất theo thừa kế, nhận chuyển nhượng của người khác, người đang quản lý đất được giao và đất mua thêm, người không có nhu cầu sử dụng đất nhưng đang có đất. Các trường hợp nà y sẽ giải quyết như thế nà o khi đến 2013, thời hạn giao đất kết thúc? Nên chăng, sẽ thu hồi đất của những người không có nhu cầu sử dụng, của những người được giao đất nhưng đã chết để dà nh cho những người sau có nhu cầu thực sự, đại biểu Thường đử nghị.
Trên cơ sở góp ý của các đại biểu, dự án Luật đất đai sửa đổi sẽ tiếp tục được hoà n thiện, chỉnh sửa để trình lại Quốc hội. Khép lại phiên thảo luận hôm nay, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, dự luật đã nhận được hơn 50 ý kiến đóng góp trực tiếp tại nghị trường.