Kiến trúc - Quy hoạch

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): “Đánh thức” không gian ngầm Hà Nội

Trung Kiên 28/05/2024 07:27

Quản lý, sử dụng không gian ngầm là một nội dung mới của Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), với những phương án cụ thể nhằm đưa Hà Nội đi đúng và trúng quan điểm của Trung ương đặt ra, đó là phát triển Thủ đô Hà Nội: Văn hiến - Văn minh - Hiện đại, “Thành phố Sáng tạo”...

KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, nhận định, phát triển không gian ngầm đô thị có vai trò rất lớn nhằm giảm thiểu áp lực hạ tầng, sự quá tải trong khu vực đô thị trung tâm. Đối với Hà Nội, Thủ đô có nhiều thuận lợi, đặc biệt là đô thị đầu tiên trong cả nước phê duyệt “Quy hoạch chung không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm thành phố Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” (Quyết định số 913/QĐ-UBND ngày 15/3/2022).

ham-levanluong.jpg
Hầm chui Lê Văn Lương (quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội). Đây là công trình giao thông ngầm góp phần giải quyết tình trạng ùn tắc tại khu vực đường Lê Văn Lương - Tố Hữu - Vành đai 3.

Mặc dù vậy, thực tế chứng minh, Hà Nội chưa khai thác hết tiềm năng, lợi thế để phát triển không gian ngầm nhằm chia sẻ “gánh nặng” với hạ tầng mặt đất do nhiều yếu tố. Trong đó nổi bật là điều kiện dữ liệu phục vụ công tác quy hoạch còn thiếu; thể chế, chính sách, pháp luật về khai thác phát triển không gian ngầm, bảo đảm tính đồng bộ với hệ thống pháp luật về đất đai, xây dựng, quy hoạch chưa đầy đủ; thiếu các hướng dẫn, quy định, tiêu chuẩn quy hoạch không gian ngầm, các quy định sở, ban ngành liên quan...

Chiều ngày 28/5/2024 tại Kỳ họp thứ 7 - Quốc hội Khóa XV sẽ thảo luận ở Hội trường về Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi). Cơ quan trình và cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp giải trình, làm rõ một số vấn đề Đại biểu Quốc hội nêu. Tại Kỳ họp này trên cơ sở Dự thảo Luật (sửa đổi) đã được chỉnh lý, bổ sung theo góp ý của Đại biểu Quốc hội, Quốc hội khóa XV sẽ thông qua Luật Thủ đô (sửa đổi).

Xác định việc quy hoạch không gian ngầm có vai trò rất quan trọng trong việc mở rộng không gian, đáp ứng các nhu cầu công năng của Thành phố trong điều kiện quỹ đất hạn hẹp, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã xây dựng Điều khoản về “Quản lý, sử dụng không gian ngầm” (Chương III “Xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô) với các nội dung về phát triển, khai thác không gian ngầm thể hiện tầm nhìn mới nhằm cụ thể hóa mục tiêu, định hướng của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 06-NQ/TW, Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Theo đó, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) về “Quản lý, sử dụng không gian ngầm” quy định việc quản lý, sử dụng không gian ngầm đô thị phải tuân theo các nguyên tắc: Dựa trên cơ sở đánh giá đầy đủ về điều kiện tự nhiên, địa chất, địa mạo, thủy văn; Bảo đảm quốc phòng, an ninh; phải có tính lưỡng dụng, sẵn sàng chuyển sang phục vụ nhu cầu quốc phòng, an ninh; bảo tồn không gian văn hóa và cảnh quan môi trường, di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh; Phù hợp với các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; Việc xây dựng công trình ngầm phải thực hiện theo dự án đầu tư hoặc hạng mục của dự án đầu tư theo quy định của pháp luật; Trường hợp gây thiệt hại đến việc sử dụng đất của người sử dụng đất trên bề mặt của công trình ngầm phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Cơ quan soạn thảo Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đưa ra 2 phương án về quản lý, sử dụng không gian ngầm:

Phương án 1: Không gian ngầm phải được phân vùng chức năng để quản lý, khai thác, sử dụng. Người sử dụng đất thuộc địa bàn thành phố Hà Nội chỉ được sử dụng lòng đất theo chiều thẳng đứng trong phạm vi ranh giới thửa đất tính từ mặt đất đến 15 mét vào lòng đất. Việc sử dụng lòng đất ngoài giới hạn độ sâu 15 mét phải được cấp phép phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt.

Tổ chức, cá nhân được Nhà nước cho phép sử dụng lòng đất ngoài giới hạn độ sâu 15 mét để xây dựng công trình ngầm đô thị (bao gồm cả phần ngầm của công trình xây dựng trên mặt đất) phải trả tiền sử dụng không gian ngầm. Trường hợp xây dựng công trình ngầm đô thị không nhằm mục đích kinh doanh thì được xem xét miễn, giảm tiền sử dụng không gian ngầm.

Phương án 2: Không gian ngầm phải được phân vùng chức năng để quản lý, khai thác, sử dụng. Người sử dụng đất thuộc địa bàn thành phố Hà Nội được sử dụng lòng đất theo chiều thẳng đứng trong phạm vi ranh giới thửa đất tính từ mặt đất đến mức giới hạn độ sâu theo quy định của Chính phủ. Việc sử dụng lòng đất ngoài giới hạn độ sâu do Chính phủ quy định phải được cấp phép phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt.

Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) về không gian ngầm đang quy định không giới hạn trong phạm vi xây dựng công trình. Điều đó có nghĩa khu nhà này, không gian ngầm có thể mở rộng ra xung quanh mà không bị giới hạn, từ đó sẽ tạo thành những “thành phố ngầm” trong lòng thành phố. GS.TS Hoàng Văn Cường rất kỳ vọng vào việc khai thác không gian ngầm của Thủ đô trong tương lai.

GS.TS Hoàng Văn Cường (Đại biểu Quốc hội đoàn Thành phố Hà Nội), Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo sư nhà nước nhiệm kì 2024 - 2029

Tổ chức, cá nhân được Nhà nước cho phép sử dụng lòng đất ngoài giới hạn độ sâu do Chính phủ quy định để xây dựng công trình ngầm đô thị (bao gồm cả phần ngầm của công trình xây dựng trên mặt đất) phải trả tiền sử dụng không gian ngầm. Trường hợp xây dựng công trình ngầm đô thị không nhằm mục đích kinh doanh thì được xem xét miễn, giảm tiền sử dụng không gian ngầm.

Cả 2 phương án trên, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) quy định Chính phủ quy định chi tiết việc cấp phép sử dụng lòng đất, thu tiền sử dụng không gian ngầm quy định tại khoản này. Đồng thời, Chính phủ quy định chi tiết việc đầu tư xây dựng công trình trong không gian ngầm dùng chung hoặc không gian ngầm khu vực giao thông công cộng (TOD) căn cứ vào quy hoạch chi tiết. Đặc biệt, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) thể hiện sự phân cấp, trao quyền và trao trách nhiệm cho Hà Nội khi UBND Thành phố ban hành danh mục các công trình ngầm được khuyến khích đầu tư xây dựng.

Nhìn từ thực tế, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) với phương án quản lý, sử dụng không gian ngầm nói trên đã tạo cơ sở pháp lý cho Thành phố Hà Nội trong việc chủ động quản lý, khai thác, sử dụng không gian ngầm hiệu quả, đồng thời minh bạch hóa quyền và trách nhiệm của người sử dụng đất, tạo thuận lợi cho việc khai thác giá trị gia tăng từ đất và triển khai xây dựng hệ thống đường sắt đô thị. Những phương án này rõ ràng đã “đánh thức” không gian ngầm Hà Nội để phát triển Thủ đô ngày một hiện đại, ngang tầm với các Thủ đô các nước trong khu vực và trên thế giới./.

Quyết định số 913/QĐ-UBND của UBND Thành phố Hà Nội ngày 15/3/2022 về việc Quy hoạch chung không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm – Thành phố Hà Nội đến 2030, tầm nhìn đến 2050, tỷ lệ 1/10.000, đây là cơ sở quan trọng cho Hà Nội triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu không gian xây dựng ngầm đô thị, lập quy hoạch chi tiết không gian xây dựng ngầm cho các khu vực đô thị, lập dự án đầu tư xây dựng ngầm trong khu vực đô thị trung tâm Thành phố.

Theo Quyết định số 913/QĐ-UBND, khu phố cổ Hà Nội sẽ hạn chế tối đa việc xây dựng công trình ngầm. Các hoạt động xây dựng, khai thác không gian ngầm sẽ bị cấm tại Khu vực bảo vệ I các công trình, khu vực được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt ở đô thị trung tâm, gồm: Hoàng thành Thăng Long; Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch; Văn Miếu – Quốc Tử Giám; Khu Cổ Loa; Khu đền Hai Bà Trưng; Khu hồ Hoàn Kiếm và Đền Ngọc Sơn.

Bài liên quan
  • Sáng rõ tinh thần “Cả nước vì Hà Nội, Hà Nội vì cả nước”
    Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) nhấn mạnh quy định “xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô là nhiệm vụ thường xuyên, trực tiếp của các cấp chính quyền và nhân dân Thành phố Hà Nội; là trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, lực lượng vũ trang và nhân dân cả nước”.
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Danh sách Bí thư, Chủ tịch 126 xã, phường Hà Nội
    Sáng 30/6, Hà Nội công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, phường và chỉ định nhân sự cấp ủy, lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy Ban MTTQ Việt Nam cấp xã, phường.
  • Cơ hội trải nghiệm văn hóa truyền thống tại “Ngôi nhà chung”
    Từ ngày 1 đến 31/7/2025, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) tổ chức chuỗi hoạt động với chủ đề “Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”. Sự kiện có sự tham gia của hơn 100 đồng bào đến từ 16 dân tộc, nhằm tạo sân chơi bổ ích ngày hè cho thiếu nhi, đồng thời giới thiệu những giá trị đặc sắc trong đời sống văn hóa của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.
  • “Gặp tôi trong tương lai”: Khơi dậy ước mơ nghề nghiệp từ trang sách thiếu nhi
    Sáng 29/6/2025, tại Nhà xuất bản Kim Đồng, lễ khai mạc trưng bày “Gặp tôi trong tương lai” đã diễn ra, mở đầu cho chuỗi hoạt động tổng kết chương trình kêu gọi ý tưởng sáng tác sách thiếu nhi. Đây là một sáng kiến được khởi xướng bởi The Initiative of Children’s Book Creative Content (ICBC), phối hợp thực hiện cùng ECUE VGEM và Nhà xuất bản Kim Đồng, với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ chương trình Investing in Women, một sáng kiến của Chính phủ Australia.
  • Khán giả Hà Nội chuẩn bị được thưởng thức kịch rối truyền thống Bunraku Nhật Bản
    Ra đời từ đầu thế kỷ 17 và phát triển rực rỡ trong thời kỳ Edo, Bunraku không chỉ là di sản văn hóa đặc sắc của Nhật Bản mà còn được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2003.
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): “Đánh thức” không gian ngầm Hà Nội
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO