Đình Tây Đằng

Phương Anh (T/h)| 06/12/2022 09:05

Toạ lạc trên sườn đồi, đình Tây Đằng trông về phía núi Tản Viên hùng vĩ. Nơi đây thờ Sơn Tinh - Tản Viên Sơn Thánh, một nhân vật huyền thoại, một anh hùng văn hoá có công trị thuỷ, một trong “Tứ bất tử” của tâm thức dân gian người Việt.

Nằm ở trung tâm huyện lị Ba Vì, thuộc thị trấn Tây Đằng, huyện Ba Vì, Hà Nội. Đình cách Hà Nội khoảng hơn 60km về phía tây. Từ trung tâm Thủ đô, theo Quốc lộ 32 đến km 52 rẽ trái đi khoảng 1km nữa là tới di tích.

8a3583258164683a3175_nwky.jpg

Đây là công trình kiến trúc đình làng tiêu biểu, đặc trưng: Cầu Nam, chùa Bắc, đình Đoài, có giá trị nghệ thuật cao, niên đại vào loại sớm nhất nước ta (thế kỷ XVI). Quy mô kiến trúc của đình hiện nay gồm: Cổng ra vào, hồ bán nguyệt, Nghi môn, Tả hữu mạc và toà Đại đình.

Phía trước Đại đình, cách một khoảng sân rộng, bên ngoài 411. Không gian bên trong đình Tây Đằng Nghi môn là hồ nước thả sen. Hai bên hồ nước là hai lối đi vào đình và được giới hạn bởi 2 cột trụ biểu, có tiết diện hình vuông. Đấu cột bổ trụ ô lồng đèn vuông vức.

gjereij-1(1).jpg

Nghi môn đình Tây Đằng xây dựng kiểu Nghi môn trụ biểu gồm hai cột lớn và hai cột nhỏ. Thân cột đề hai đôi câu đối ca ngợi cảnh quan và công đức của vị thần. Phía trên cột trụ đắp nổi hình tứ linh, đôi lân chầu, mặt hổ phù, chim phượng chụm chân vào nhau tạo thành hình hoa dành cách điệu.

Tiếp đến là hai dãy nhà Tả, Hữu mạc đối diện nhau. Mỗi nhà có kết cấu ba gian hai dĩ, kiểu chồng rường giá chiêng, phía bên ngoài làm theo lối chồng diêm hai tầng tám mái. Các đạo đình làm cong hình đầu rồng. Mái lợp ngói mũi hài. Toà nhà này được xây dựng năm Canh Thân dưới triều vua Tự Đức (1960).

Toà Đại đình làm kiểu chữ “nhất”, gồm ba gian hai dĩ. Các bờ nóc, bờ dải đắp cao và trang trí một đường gạch hoa chanh. Hai bờ nóc đao đình có hai con kìm. Bốn đầu đao và giữa các bờ dải đắp nổi một con lân. Bộ khung nhà được làm chắc chắn trên các hàng chân cột to, tròn chu vi từ 2,20m - 1,55m. Gian giữa Đại đình được làm cao để thờ

Thành hoàng làng. Các gian bên để trống tạo không gian rộng rãi cho sinh hoạt văn hoá cộng đồng làng xã.

Điều đặc biệt ở đình Tây Đằng là nghệ thuật điêu khắc. Hầu hết các cấu kiện gỗ đều được chạm khắc độc đáo, đặc sắc với các đề tài phong phú như: tứ linh, vân mây, hoa lá, rồng, phượng. Hình rồng, phượng ở đây được trang trí mềm mại, linh hoạt và rất hiếm gặp ở các đình làng khác. Hoa lá cũng được chạm trổ nhiều, phổ biến nhất là hoa cúc, hoa phù dung. Những cánh hoa nở xoè ra ở giữa những lớp cánh khác còn chụm lại, bên cạnh là những lá cúc cách điệu trông rất sống động. Nhưng có lẽ độc đáo hơn cả trong nghệ thuật điêu khắc ở đình Tây Đằng là những bức chạm trên các bức cốn, ván lóng phản ánh sinh động nhiều mặt cuộc sống của người dân.

anh-3_ioxg.jpg

Chỉ với vài nét đục chạm đơn giản, các nghệ nhân xưa đã thổi hồn vào những thớ gỗ bao cảnh đời khác nhau: từ những cảnh lam lũ của người tiểu phu đốn củi, hào hứng như người làm trò trồng cây chuối, say sưa như cảnh bơi thuyền chuốc rượu, trăn trở như cảnh mẹ gánh con hoặc tình tứ như cảnh trai gái chải tóc cho nhau. Đó là những tác phẩm nghệ thuật đắc sắc trong kho tàng di sản văn hoá dân tộc, tiêu biểu cho nghệ thuật điều khắc gỗ Việt Nam thế kỷ XVI, XVII.

Ngoài ra, đình còn lưu giữ nhiều di vật quý gồm: 1 sập thờ bằng gỗ sơn son. Đôi hạc gỗ, 1 hương án sơn son thếp vàng, chạm lộng đề tài hổ phù, tứ linh, hoa lá, niên đại thế kỷ XVII. Bức cửa võng, bức đại tự Hiển vu tây thổ, 4 cỗ kiệu, 3 cỗ long ngai và một số đồ thờ tự khác, chất liệu bằng đồng, gốm.

Đình Tây Đằng đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, theo Quyết định số 29/VH- QĐ ngày 13/1/1964.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
  • Khu di tích Sóc Sơn
    Khu di tích Sóc Sơn là khu di tích đền Sóc hiện nay thuộc xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội, cách trung tâm thành phố gần 40km.
(0) Bình luận
  • Bảo tàng Mỹ thuật ở giữa làng quê (huyện Ba Vì)
    Xứ Đoài là một vùng đất tối cổ - vùng địa văn hoá, địa thi hoạ - nơi mà con người có thể trải nghiệm đời mình trong hệ sinh thái tự nhiên của vùng đất, đi qua những truyền thuyết, cổ tích, để từ đó tạo nên tâm tính, giọng nói đặc trưng của con người xứ Đoài. Nắng và gió, núi và sông xứ Đoài đã gợi cảm hứng sáng tác cho một Tản Đà, một Quang Dũng và nhiều thi nhân, hoạ sĩ: từ Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí đến Sĩ Tốt, Nguyễn Tiến Chung, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... và những thế hệ văn nghệ sĩ sau này, ở họ đều có những sáng tác xuất sắc về xứ Đoài.
  • Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày (huyện Phú Xuyên)
    Đi khắp các vùng miền của Tổ quốc, những cựu tù binh Phú Quốc đã sưu tầm kỷ vật, di vật, tranh ảnh có liên quan đến các nhà tù trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược mà đồng đội và các ông đã trải qua. Hơn 20 năm kiếm tìm và góp nhặt, Bảo tàng Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày, do chính những người cựu tù năm xưa thành lập là những minh chứng chân thực về một thời oanh liệt và hào hùng của dân tộc.
  • Bảo tàng Quê hương phong trào chiếc gậy Trường Sơn (huyệnỨng Hoà)
    Hoà Xá là một làng quê nằm sát bờ tả sông Đáy, thuộc vùng ven chiêm trũng Khu Cháy. Nơi đây sớm có phong trào cách mạng ngay từ những năm 1930, là hậu phương trung thành của cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hòa Xá được xem là quê hương của phong trào động viên thanh niên lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” và câu chuyện huyền thoại “chiếc gậy Trường Sơn”.
  • Khu Cháy, Bảo tàng Khu Cháy - một địa chỉ đỏ về truyền thống đấu tranh cách mạng ở Ứng Hoà, Phú Xuyên
    “Khu Cháy” là thuật ngữ để nói về một khu du kích trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp gồm 22 xã ở phía nam huyện Ứng Hoà và tây huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
  • Bảo tàng Tổng cục II (quận Hoàng Mai)
    Toạ lạc tại số 322 đường Lê Trọng Tấn, quận Hoàng Mai, Hà Nội trên khuôn viên rộng 3.500m2, gồm 2 tầng nhà và phần trưng bày ngoài trời, Bảo tàng Tổng cục II hiện lưu giữ 5.830 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý hiếm gắn liền với cuộc đời hoạt động của nhiều chiến sĩ tình báo xuất sắc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Với chức năng phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan học tập, giáo dục truyền thống, Bảo tàng Tổng cục II chính thức được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận nằm trong hệ thống các bảo tàng cấp 2 toàn quân.
  • Bảo tàng Binh chủng Thông tin (quận Ba Đình)
    Bảo tàng Binh chủng Thông tin thuộc loại hình bảo tàng lịch sử chuyên ngành quân sự, là thể chế văn hoá, có chức năng bảo quản và trưng bày các sưu tập về lịch sử Binh chủng Thông tin liên lạc nhằm phục vụ nhu cầu nghiên cứu, giáo dục, tham quan và hưởng thụ văn hoá của cán bộ, chiến sĩ trong Binh chủng và nhân dân, bạn bè quốc tế.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Vở chèo cổ “Trinh Nguyên” trở lại sân khấu trong mùa Vu lan báo hiếu
    Vào 20h tối ngày 13/9, tại Rạp Đại Nam, Nhà hát Chèo Hà Nội sẽ tiếp tục công diễn vở chèo cổ “Trinh Nguyên” mang đến cho khán giả món quà nghệ thuật giàu ý nghĩa trong mùa Vu lan báo hiếu.
  • Ngày hội Văn hóa dân tộc Chăm lần thứ VI sẽ diễn ra tại Khánh Hòa
    Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Kế hoạch số 4625/KH-BVHTTDL về việc tổ chức Ngày hội Văn hóa dân tộc Chăm lần thứ VI tại tỉnh Khánh Hòa. Sự kiện sẽ diễn ra từ 17 đến 19/10/2025 với sự tham gia của 6 tỉnh, thành phố gồm Khánh Hòa, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng, An Giang và TP. Hồ Chí Minh.
  • Triển lãm “Việt Nam qua ống kính nhiếp ảnh gia Quốc tế”
    Hàng trăm tác phẩm đẹp về đất nước con người Việt Nam của các nhiếp ảnh gia trong nước và quốc tế được trưng bày triển lãm tại “Festival Nhiếp ảnh quốc tế Việt Nam”.
  • Ra mắt nền tảng AI hợp nhất “make in Vietnam” hướng tới phổ cập trí tuệ nhân tạo
    Một nền tảng trí tuệ nhân tạo hợp nhất mang tên MISA AMIS OneAI vừa được giới thiệu, với kỳ vọng sẽ góp phần đưa công nghệ AI đến gần hơn với cộng đồng. Giải pháp này hướng tới nhiều đối tượng sử dụng như cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, trường học, bệnh viện, hộ kinh doanh và cả gia đình, phù hợp với định hướng phổ cập AI mà Chính phủ đặt ra.
  • Tây Hồ: Xây dựng thương hiệu “Công dân số” từ chiến dịch 45 ngày đêm chuyển đổi số
    Chiều 12/9, tại Hội nghị tổng kết Chiến dịch “45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số”, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng nhấn mạnh yêu cầu hình thành thương hiệu “Công dân số Tây Hồ”. Thực hiện Chỉ thị số 11/CT-UBND ngày 25/7/2025, UBND phường Tây Hồ đã khẩn trương ban hành kế hoạch, thành lập Ban chỉ đạo và 67 tổ chuyển đổi số cộng đồng, huy động sức mạnh tổng hợp của chính quyền và Nhân dân để triển khai hiệu quả nhiệm vụ được giao.
Đừng bỏ lỡ
Đình Tây Đằng
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO