Người Hà Nội thanh lịch, văn minh

Tấm lòng mẹ Cường

Nguyễn Ngọc Châu 09/10/2024 11:16

Tháng 1 năm 1954, đơn vị chúng tôi (C trợ chiến, D79, bộ đội Hà Đông) đóng quân ở đồi Đình, căn cứ du kích xã Tuy Lai, huyện Mỹ Đức. Tại đây, chúng tôi tiếp tục quán triệt Nghị quyết của Tỉnh ủy Hà Đông về phối hợp với chiến trường chính (lúc ấy chưa nói rõ là Điện Biên Phủ) tăng cường hoạt động đánh địch mở rộng khu du kích từ Bắc Mỹ Đức sang Nam Chương Mỹ nhằm tạo thế đứng chân cho bộ đội chủ lực khi về giải phóng Thủ đô.

Nam Chương Mỹ thời gian này còn dày bốt giặc, chỉ trong khoảng cách chừng dưới 20 km từ Ba Thá sang Chúc Sơn, có tới 3 bốt lớn: Phù Yên, Quảng Bị, Chúc Sơn. Ngoài ra, còn có các đồn lính ở Khôn Duy, và vùng phụ cận. Cách Quảng Bị không xa, địch còn cắm các bốt Miếu Môn, Cầu Tây, Núi Sáo.

6-tam-hung-bao-ve-can-bo.jpg
Trong những ngày chiến tranh, có biết bao người như mẹ Cường luôn sẵn sàng bao bọc, chở che cho những người lính. (Ảnh minh họa)

Như thấy quân ta về, địch tăng thêm lượt tuần tra ngày đêm, có lúc mò tới từng gia đình nghi là “ăn ở hai lòng”. Địch tăng cường hoạt động làm dân vùng địch hậu đã thiếu thốn về vật chất, lại thêm căng thẳng về tinh thần nên dân càng mong chờ bộ đội về giải phóng quê hương.

Chúng tôi về Chương Mỹ vào một đêm cuối tháng. Cái rét cuối đông còn sót lại cũng đủ sức tạo nên những mũi kim chích vào da thịt các chiến sĩ quần mỏng, áo sờn. Trời tối như bưng, mưa phùn dài ngày khiến nhiều đoạn đường trơn như đổ mỡ, mỗi bước đi là một lần vấp ngã. Trên không văng vẳng tiếng vạc bay đi ăn đêm. Chúng tôi hành quân lặng lẽ nhưng hối hả. Thỉnh thoảng lại nghe tiếng súng địch từ các bốt Miếu Môn, núi Sáo bắn cầm canh. Pháo 105 của địch từ Phù Yên bắn tọa độ từng đợt, từng đợt làm vỡ tan không khí yên tĩnh vốn có của cảnh quê về đêm.

Khoảng 3 giờ sáng, chúng tôi qua sông Bùi về trú quân ở thôn Đồng Bầu (phía bên kia là chợ Sẽ Khê). Tại đây, cán bộ cơ sở “nằm vùng” từ trước dẫn chúng tôi đến các xóm, từng xóm gửi mỗi gia đình một, hai người. Tiểu đội của tôi lúc ấy có 9 người do anh Cơ, người Nho Tống (Phú Xuyên) làm Tiểu đội trưởng. Tám anh em trong tiểu đội là: Dư và tôi, ở Phù Lưu Tế (Mỹ Đức); Thắng và Xuân ở Thượng Lâm; Du và Luận ở Bột Xuyên; Lượng và Thắm ở Tử Dương (Ứng Hòa).

Dư và tôi được về nhà mẹ Cường, một ngôi nhà nhỏ bên bờ sông Bùi. Ánh đèn dầu hỏa vặn nhỏ như con đom đóm nhưng cũng đủ ánh sáng cho chúng tôi nhìn thấy mọi vật trong căn nhà của mẹ. Nhà một gian, hai chái, khung bằng tre, mái lợp rạ. Gian giữa đặt bàn thờ, hai gian bên kê hai chiếc giường tre. Một bên kề giường là cái chum đựng ngô, cái vại đựng gạo. Một bên lại kê cái hòm chân đựng thóc, dưới gầm giường đổ khoai lang mới dỡ. Ngắm ngôi nhà, tôi hình dung nó như con gà mái xòe cánh ấp đàn con nhỏ khỏi chết cóng vì rét.

Mẹ Cường chừng sáu lăm, bảy mươi tuổi, dáng vẻ còn nhanh nhẹn lắm. Mẹ tươi cười đón chúng tôi vào nhà, chỉ chỗ cho chúng tôi rửa mặt, bê giỏ nước chè tươi ủ sẵn mời chúng tôi uống. Rồi mẹ quay xuống bếp lần thứ hai bưng lên rá khoai lang hầm thơm phức, mời chúng tôi ăn. Từng bước, từng bước chân mẹ thoăn thoắt, nhẹ nhàng nhưng vẫn phát lên tiếng chân chạm đất rậm rịch, đều đều tưởng như tiếng phách cầm nhịp của một dàn nhạc vậy.

Chúng tôi được lệnh “gói quân” trong nhà. Không ai được ra hè, ra sân, không được nói to, càng cấm không được cười đùa. Hình như được biết trước về yêu cầu đảm bảo bí mật cho bộ đội, mẹ đã chuẩn bị sẵn mẹt tro bếp, một ống bơ to đặt ở xó nhà. Khi sáng, mẹ đã nhắc khẽ chúng tôi có đi vệ sinh thì đi vào đấy.

Hai bữa ăn trong ngày đều do mẹ lo. Mẹ còn kể chuyện về mình làm hai chúng tôi vô cùng cảm động. Lấy chồng từ năm 18 tuổi, mẹ trải qua tám lần sinh con nhưng chỉ nuôi được hai. Năm 1947, chồng mẹ bị Pháp bắn chết. Năm 1949, anh con trai cả hy sinh trong trận đánh địch ở Mai Lĩnh để lại vợ và một con trai lên 5 tuổi. Năm 1951, anh thứ hai xin ra vùng tự do nhập ngũ nhưng từ đó chưa một lá thư gửi về. Gửi con dâu và cháu nội ở nhà quen trên phố Hàng Buồm ngoài Hà Nội cho an toàn, mẹ chờ cho bao giờ yên nước yên dân thì về. Hiện mẹ ở nhà một mình, sống nhờ hai sào ruộng cấy và khoai lang trong vườn nhà.

Đêm hôm sau, chúng tôi được lệnh đi công đồn. Mục tiêu là bốt Quảng Bị (cách Đồng Bầu chừng ba, bốn kilômét. Địch đóng ở đây vừa đông, vừa nhiều sắc lính. Chúng bố trí khá chắc chắn, trang bị hỏa lực mạnh. Từ 6 giờ chiều hôm trước đến bốn, năm giờ sáng hôm sau, cứ 15 phút một lần, địch bắn pháo sáng nhằm đe dọa dân, phát hiện bộ đội từ xa và báo cho nhau biết đồn bốt còn an toàn.

Do nắm chắc tình hình, lại được phổ biến kỹ phương án tác chiến trên sa bàn nên khi bộ đội vào gần đồn địch mà chúng không phát hiện được. Bộ đội triển khai về vị trí rất nhanh. Mọi con mắt hướng cả vào đồn giặc, sẵn sàng xông trận.

Khoảng 2 giờ sáng, tiếng súng lệnh tấn công nổ giòn, các mũi xung kích đồng loạt nổ súng. Gần 5 giờ sáng, quân ta san bằng bốt Quảng Bị.

Bảy giờ sáng, nhân dân quanh vùng biết tin Quảng Bị được giải phóng, nhiều bà con rủ nhau đến xem đồn thù tan tác như thế nào và mừng bộ đội ta đánh thắng. Trong số những người dân có mặt hôm đó, tôi thấy có cả mẹ Cường.

Sau trận đánh, mọi việc đều được giải quyết êm xuôi. Riêng việc mai táng các chiến sĩ hy sinh đã làm cho chỉ huy đơn vị rất lo lắng. Chỉ có 3 liệt sĩ thôi mà nhân dân phối hợp cùng bộ đội lo mãi mới được hai cỗ áo, còn thiếu một cỗ nữa biết mua ở đâu?

Các cụ phụ lão đi vận động bà con trong làng ai có ván nằm hay cánh cửa hãy ủng hộ để lo cho các anh, nhưng là vùng bị địch tàn phá nhiều lần nên không thể kiếm ra. Biết được nỗi lo lắng này của đơn vị, mẹ Cường xin gặp ban chỉ huy. Mẹ nói: “Tục quê tôi có từ xưa, hễ đến tuổi như tôi, mà lo được cỗ hậu sự trước thì cứ lo, để trước là chủ động khi “về quê”, hai là đỡ việc cho con cháu. Tôi đã làm được như vậy nhưng nay quê hương đã được giải phóng mà tôi còn đang khỏe, chắc còn thọ thêm. Tôi xin ủng hộ đơn vị cỗ hậu sự của tôi để đơn vị lo cho anh em vừa hy sinh”.

Chúng tôi theo về nhà mẹ lấy cỗ áo quan lo an táng cho cho anh em được mồ yên mả đẹp. Mang cỗ áo quan đi, lòng chúng tôi rưng rưng. Chúng tôi rời quê hương Chương Mỹ, đi hết mấy cuộc chiến tranh nhưng không ai nguôi nghĩ về mẹ Cường, về tấm lòng của mẹ./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Phường Sơn Tây (mới) ngày đầu thực hiện tổ chức chính quyền 2 cấp: Vì Nhân dân phục vụ
    Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, phường Sơn Tây (thị xã Sơn Tây cũ - thành phố Hà Nội) thực hiện hoạt động chính quyền 2 cấp. Từ đầu giờ sáng nay, 1/7, toàn bộ cán bộ, công chức Phục vụ hành chính công phường Sơn Tây đã có mặt đầy đủ, đã bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ.
  • Kỳ họp thứ Nhất HĐND phường Cửa Nam: Không để đứt gãy công việc khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp
    Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, sáng 1/7, HĐND phường Cửa Nam (Thành phố Hà Nội) khóa I, nhiệm kỳ 2021-2026 tổ chức kỳ họp thứ nhất để xem xét, quyết định công tác nhân sự và thực hiện các nội dung quan trọng thuộc thẩm quyền. Đây là kỳ họp đặc biệt của phường Cửa Nam để hoàn thiện tổ chức bộ máy, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp hiệu lực, hiệu quả góp phần xây dựng và phát triển Thủ đô Văn hiến – Văn minh – Hiện đại.
  • Lời cảm ơn của Hội Nhà báo Thành phố Hà Nội
    Ngày 25/6/2025, Hội Nhà báo Thành phố Hà Nội tổ chức trang trọng hội nghị Gặp mặt tri ân các thế hệ nhà báo Thủ đô và khen thưởng tập thể, cá nhân hội viên nhà báo các cơ quan báo chí Hà Nội, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
  • Tôn vinh 80 gia đình văn hóa tiêu biểu Thủ đô
    Hướng tới kỷ niệm 24 năm Ngày Gia đình Việt Nam (28/6/2001 – 28/6/2025), sáng 26/6 tại Hội trường Bảo tàng Hà Nội, Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội đã tổ chức Hội nghị tuyên dương gia đình văn hóa tiêu biểu Thủ đô năm 2025. Sự kiện góp phần tôn vinh những mái ấm gương mẫu, giàu trách nhiệm với cộng đồng, góp phần lan tỏa các giá trị văn hóa trong đời sống xã hội.
  • Tây Hồ: Vững bước trên hành trình kiến tạo đô thị hiện đại, văn minh và giàu bản sắc
    Ba thập kỷ nhìn lại, quận Tây Hồ đã ghi tên mình vào bản đồ đô thị hiện đại của Thủ đô Hà Nội không chỉ bằng những công trình, con đường hay chỉ số tăng trưởng mà bằng cả những chuyển biến sâu sắc trong chất lượng sống, trong tư duy quản trị và trong tinh thần xây dựng cộng đồng người dân “thanh lịch, văn minh”, đúng với bản sắc của đất Kinh kỳ ngàn năm văn hiến.
  • Nhà báo Hồ Quang Lợi: “Viết về Hà Nội luôn có sự rung cảm của trái tim”
    Không sinh ra tại Hà Nội nhưng nhà báo Hồ Quang Lợi – nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, nguyên Tổng Biên tập báo Hà Nội Mới có một tình yêu lớn với Thủ đô. Ông chia sẻ: “Đọc các bài viết, xem một số bộ phim truyền hình anh em báo chí làm về Hà Nội, tôi thấy trong đó không chỉ có kỹ năng về nghề nghiệp, mà luôn có rung cảm của trái tim. Trái tim dành cho Hà Nội. Trái tim dành cho đất nước Việt Nam của chúng...”.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Khơi dậy giá trị di sản bị lãng quên từ quán Đạo giáo
    Trong hệ thống tín ngưỡng tôn giáo của người Việt, đình, chùa, đền, miếu từ lâu đã được nhận diện như những thiết chế tiêu biểu, in đậm dấu ấn trong tâm thức cộng đồng. Tuy nhiên, có một loại hình di tích tôn giáo từng giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần dân tộc nhưng dần bị lãng quên: đó là quán Đạo giáo. Cuốn sách "Quán Đạo giáo với một số vấn đề lịch sử và tôn giáo ở Việt Nam" của TS. Nguyễn Thế Hùng (NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2025) là một chuyên khảo công phu nhằm lấp đầy khoảng trống trong nghiên cứu cũng như nhận thức xã hội về loại hình di sản đặc biệt này.
  • Phường Sơn Tây (mới) ngày đầu thực hiện tổ chức chính quyền 2 cấp: Vì Nhân dân phục vụ
    Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, phường Sơn Tây (thị xã Sơn Tây cũ - thành phố Hà Nội) thực hiện hoạt động chính quyền 2 cấp. Từ đầu giờ sáng nay, 1/7, toàn bộ cán bộ, công chức Phục vụ hành chính công phường Sơn Tây đã có mặt đầy đủ, đã bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ.
  • Kỳ họp thứ Nhất HĐND phường Cửa Nam: Không để đứt gãy công việc khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp
    Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, sáng 1/7, HĐND phường Cửa Nam (Thành phố Hà Nội) khóa I, nhiệm kỳ 2021-2026 tổ chức kỳ họp thứ nhất để xem xét, quyết định công tác nhân sự và thực hiện các nội dung quan trọng thuộc thẩm quyền. Đây là kỳ họp đặc biệt của phường Cửa Nam để hoàn thiện tổ chức bộ máy, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp hiệu lực, hiệu quả góp phần xây dựng và phát triển Thủ đô Văn hiến – Văn minh – Hiện đại.
  • Ngày đầu tiên vận hành chính quyền 2 cấp tại phường Ba Đình diễn ra thông suốt
    Sáng 1/7, 126 xã, phường trên địa bàn Thành phố Hà Nội chính thức vận hành theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được đánh giá diễn ra thuận lợi, người dân đánh giá cao tinh thần phục vụ chu đáo của đội ngũ cán bộ, công chức.
  • Kỳ họp thứ Nhất HĐND phường Phú Thượng: Nâng cao hiệu quả phục vụ nhân dân
    Sáng 1/7, HĐND phường Phú Thượng (Hà Nội) khóa I tổ chức kỳ họp thứ Nhất, nhiệm kỳ 2021-2026, thông qua nhiều nghị quyết quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Đừng bỏ lỡ
Tấm lòng mẹ Cường
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO