Văn hóa – Di sản

Đình Bát Tràng

Phương Anh 11:31 21/03/2023

Đình Bát Tràng thuộc thôn Bát Tràng, xã Bát Tràng huyện Gia Lâm, ngoại thành Hà Nội.

Tên gọi của đình là tên gọi theo địa danh của làng. Nằm trên vùng đất nổi tiếng với nghề gốm từ rất lâu đời, đình Bát Tràng là một ngôi đình cổ nổi tiếng vùng Kinh Bắc xưa. Theo truyền thuyết, đình được xây dựng từ rất sớm, khoảng thế kỷ XV, do các ông họ Nguyễn và họ Phùng góp công xây dựng.

Căn cứ vào hệ thống sắc phong, đình thờ 6 vị thần có công với dân, với nước làm Thành hoàng làng. Đó là các vị thần: Bạch Mã đại vương, Lưu Thiên Tử đại vương, Trang Thuận Nghi Dung Lã Thánh Mẫu, Hộ Quốc đại vương, Phan Đại Tướng đại vương và Cao Minh Tự đại vương.

Thần Bạch Mã đại vương là vị Thành hoàng làng Hà Nội, gốc được lập đền thờ tại phía đông kinh thành. Tương truyền khi Lý Thái Tổ dời đô đến Thăng Long, đô thành cứ đắp lại lở, vua sai người đến cầu đảo, chợt thấy con ngựa trắng từ trong di ra, đi quanh một vòng, đi đến đâu để lại dấu chân ngựa đến đó rồi quay trở lại đền, biến mất. Vua theo dấu chân ngựa mà đắp luỹ thành thì không lở nữa nên thờ làm Thành hoàng Thăng Long.

Trang Thuận Nghi Dung Lã Thánh Mẫu là vị thần có linh ứng, phù trợ dân làng. Tương truyền năm nọ nước lên có người đi câu cá, thấy một bộ khám trôi dạt vào bờ, đẩy mãi không ra nên dưa về thờ lấy mỹ tự là “Trung Thuận Nghi Dung”. Từ đó ngài có linh ứng với dân làng Bát Tràng nên được các triều đại phong kiến công nhận và ban sắc phong tặng.

Phan Đại Tướng tên thật là Phan Chính Nghị, người Phan Xá, huyện Nghi Xuân, Nghệ An. Năm ông 36 tuổi ông đỗ Đệ Nhị giáp Tiến sĩ, làm quan đến chức Đô ngự sử. Khi nhà Mạc tiếm ngôi nhà Lê, ông không chịu khuất phục. Nhân dân địa phương kể rằng: Khi Mạc cướp ngội, ông không chịu theo, trốn mất. Nhà Mạc bắt được giải về khúc sông Bát Tràng. Ông nhảy xuống tự vẫn. Từ đó dân Bát Tràng thờ ông làm Thành hoàng làng.

Hộ Quốc đại vương là người giúp nước, dẹp giặc. Trong khi giao chiến ông bị giặc chém đứt đầu, ông chắp đầu lại chạy qua Bát Tràng, sau đó hy sinh. Do vậy dân làng thờ ông trong ngôi đình của mình.

Cao Minh Tự đại vương là một vị quan cao trong triều có công giúp dân, giúp nước.

Lưu Thiên Tử đại vương là vị thần luôn ngầm giúp, bảo hộ cho cuộc sống của dân làng. Do vậy thần được các triều đại phong kiến sắc phong thần.

Đình Bát Tràng có quy mô kiến trúc khá lớn, trông ra dòng sông Hồng. Quy hoạch tổng thể của di tích gồm: Nghi môn, sân đình, hai dãy tả hữu mạc và đình chính. Nghi môn có dạng trụ biểu kết hợp với tường lửng tạo thành. Trên đỉnh trụ có gắn tượng nghê, 4 ô lồng bên dưới đắp nổi đề tài tứ quý. Dọc theo thân của ba mặt trụ có đắp những câu đối bằng chữ Hán. Qua Nghi môn là đến một khoảng sân rộng, lát gạch Bát Tràng. Tiếp đến là đình chính gồm Đại đình và Hậu cung. Nhà Đại đình xây theo kiểu nhà 8 mái. Chính giữa mái trên đắp một con rồng lớn.

Đình Bát Tràng đã qua nhiều lần tu sửa. Năm 2006 là lần trùng tu lớn với sự đóng góp của nhân dân Bát Tràng.

Trải qua thời gian, đình vẫn bảo lưu được một khối lượng hiện vật phong phú như long ngai, bài vị mang phong cách nghệ thuật nhà Lê và đặc biệt hơn cả là 44 đạo sắc phong thần có niên đại từ thời Lê đến thời Nguyễn.

Lễ hội đình Bát Tràng trước đây được tổ chức vào 7 ngày từ 15 đến 22 tháng hai âm lịch, với nhiều nghi lễ như rước nước, rước thần, tế thần... và nhiều trò chơi. Ngày nay hội được tổ chức vào ngày 15 tháng hai với những nghi lễ đơn giản. Ngoài ra, đình còn tổ chức kết chạ với làng Nam Dư Hạ bên bờ nam sông Hồng.

Sự tồn tại của đình Bát Tràng là một minh chứng sống động cho quá trình hình thành và phát triển của làng cổ Bát Tràng. Đình đã được UBND Thành phố Hà Nội xếp hạng là di tích lịch sử, kiến trúc, nghệ thuật năm 2002.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01

Bài liên quan
  • Những địa điểm chụp ảnh đậm chất Hà Nội xưa
    Nếu bạn đã chán những bức ảnh với phong cách hiện đại tại các địa điểm sống ảo “hot” nhất thì bạn hãy thử chuyển sang phong cách cổ xưa, hoài niệm với danh sách địa điểm chụp ảnh đậm chất Hà Nội xưa dưới đây của Người Hà Nội nhé!
(0) Bình luận
  • Làng nghề Gốm sứ Bát Tràng và lụa Vạn Phúc là thành viên Mạng lưới các thành phố Thủ công sáng tạo Thế giới
    Vào lúc 19h30 ngày 14/2/2025, tại Hoàng Thành Thăng Long sẽ diễn ra Lễ đón nhận làng nghề Gốm sứ Bát Tràng và Dệt Vạn Phúc là thành viên Mạng lưới các thành phố Thủ công sáng tạo Thế giới.
  • Khai hội đình Tây Đằng: Góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ di sản
    Vào ngày 7/2 (tức mùng 10 tháng Giêng năm Ất Tỵ), Lễ hội truyền thống đình Tây Đằng, một di tích quốc gia đặc biệt, chính thức khai hội, thu hút sự tham gia đông đảo của nhân dân địa phương và du khách thập phương. Đây là dịp không chỉ để tưởng nhớ lịch sử, văn hóa của địa phương mà còn thể hiện sự tiếp nối và gìn giữ các giá trị truyền thống của dân tộc.
  • Huyện Thanh Oai tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt chùa Bối Khê, Khai hội xuân Ất Tỵ 2025
    UBND huyện Thanh Oai (TP. Hà Nội) vừa thông tin, ngày 7/2/2025 (mùng 10 tháng Giêng năm Ất Tỵ), Huyện ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Thanh Oai sẽ tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt chùa Bối Khê, đồng thời Khai hội Xuân Ất Tỵ 2025.
  • Nhớ bát cháo sườn chợ quê xưa
    Chợ nhỏ làng lụa Vạn Phúc quê tôi xưa không sầm uất, ồn ào mà mang dáng vẻ như những người thợ dệt nhẹ nhàng, mảnh mai, mềm mại. Chợ họp trên một đoạn đường sau ngôi đình làng cổ kính nổi tiếng thờ đức Thành hoàng làng Ả Lã Đê Nương, người có công dạy nghề dệt lụa cho dân, để hôm nay tiếng thơm của lụa Vạn Phúc vang xa thật xa…
  • Khai hội đền Sóc năm 2025
    Hòa chung không khí của cả nước đang tưng bừng chào Xuân mới Ất Tỵ 2025 và kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2025); sáng 3/2/2025, (tức mùng 6 Tết Nguyên đán Ất Tỵ), huyện Sóc Sơn đã long trọng tổ chức khai hội đền Sóc năm 2025, tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt đền Sóc (huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội).
  • Lễ hội xuân miền di sản
    Địa linh, tự bản thân nó đã là nơi chung đúc nên linh khí và kiến tạo các giá trị vật thể của vùng đất. Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội, “nơi trung tâm trời đất, được thế rồng cuộn hổ ngồi, chính giữa Nam Bắc Đông Tây” (Chiếu dời đô), là một địa linh từ ngàn xưa. Ở nơi này, người người tụ họp, do cố kết với nhau, cộng mệnh cộng cảm mà thành ra những lễ hội của cộng đồng.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • [Podcast] Truyện ngắn: Duyên nợ mai vàng (Kỳ 2)
    "Chẳng có điều gì là không thể. Cơ bản là ta có thực sự muốn hay không!”. Nếu với ai đó thì đây quả là một hành động bộc phát điên rồ, nhưng tôi thì hoàn toàn nhận thức rõ điều mà tôi đang làm. “Cancel” tất cả những hợp đồng công việc mang đến nhiều lợi lộc cho tôi chỉ vì một bức ảnh trên màn hình máy tính vô tình đập vào mắt nhưng có sức hút với tôi rất mãnh liệt...
  • Thiền đào
    Chàng vẫn âm thầm dõi theo những bài viết của nàng và không bỏ sót bất kỳ phóng sự nào về nàng. Đôi mắt nàng khi bảy tuổi hay của bây giờ vẫn vậy. Xoáy xiết, ám ảnh. Nhấn chàng xuống đỉnh vực. Vẫy vùng. Ngộp thở. Toàn thân không trọng lượng. Đôi vực sâu đồng tử đã xoáy chàng đến một nơi quen thuộc. Là dinh đào, khi ấy chàng đang ở tuổi mười ba.
  • [Video] Rộn ràng sắc xuân chùa Bối Khê - Di tích Quốc gia đặc biệt của Thủ đô
    Sáng ngày 7/2 (tức mùng 10 tháng Giêng năm Ất Tỵ), Huyện uỷ - HĐND – UBND – Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Thanh Oai đã long trọng tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt chùa Bối Khê, đồng thời khai hội chùa Bối Khê xuân Ất Tỵ 2025 với nhiều hoạt động đặc sắc.
  • Hà Nội kiến nghị Thủ tướng giao thực hiện dự án xây cầu Ngọc Hồi
    UBND TP Hà Nội đã có công văn số 326/UBND-ĐT ngày 4/2 gửi Thủ tướng Chính phủ về việc giao cơ quan chủ quản thực hiện Dự án đầu tư xây dựng cầu Ngọc Hồi và đường dẫn hai đầu kết nối TP Hà Nội và tỉnh Hưng Yên.
  • Hà Nội công khai danh sách hơn 2.700 cơ sở mầm non độc lập
    Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội vừa công khai danh sách cơ sở mầm non độc lập được cấp phép, giúp phụ huynh có thông tin để lựa chọn nơi gửi trẻ.
Đừng bỏ lỡ
Đình Bát Tràng
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO