Tác giả - tác phẩm

Bộ sách cho những ai muốn tìm hiểu cái hay, cái đẹp của tiếng Việt

Yến Ly 07:49 22/02/2023

Ngày tiếng mẹ đẻ Quốc tế (International Mother Language Day) được UNESCO chọn là ngày 21/2 hằng năm. Bộ sách “Tiếng Việt giàu đẹp” là một gợi ý cho những ai muốn tìm hiểu những cái hay, cái đẹp của ngôn ngữ nói chung và tiếng Việt nói riêng.

“Tiếng Việt giàu đẹp” là bộ sách gồm 9 cuốn: “Cuộc sống ở trong ngôn ngữ” của cố giáo sư Hoàng Tuệ; “Ăn, uống, cười, nói & khóc” của tác giả Trần Huiền Ân; “Đi tìm bản sắc tiếng Việt” của Trịnh Sâm; bốn cuốn “Triết lý tiếng Việt”, “Từ câu sai đến câu hay”, “Nỗi oan thì, là, mà”, “Muôn màu lập luận” của tác giả Nguyễn Đức Dân, “Vẻ đẹp ngôn ngữ vẻ đẹp văn chương” của Lê Xuân Mậu, “Tiếng Việt phương Nam” của Trần Thị Ngọc Lang… do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành.

z4126434695351_10ac46f26f6ef150a979af7ce112800f.jpg
Bộ sách “Tiếng Việt giàu đẹp”. Ảnh: Nxb Trẻ

“Cuộc sống ở trong ngôn ngữ” là tập hợp những bài viết bàn về tiếng Việt của cố giáo sư Hoàng Tuệ. Ngoài việc nêu lên những cái hay cái đẹp của ngôn ngữ nói chung và tiếng Việt nói riêng là các bài viết của tác giả về những đóng góp của các nhà văn, nhà thơ lớn như Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu… và sau này là Hồ Chủ tịch, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đối với nền ngôn ngữ học nước nhà. Thông qua các bài viết là những trăn trở của tác giả về việc giữ gìn, phát triển tiếng nói dân tộc. Với ngòi bút tài hoa, tác giả đã biến những vấn đề phức tạp trở nên đơn giản, dễ đọc và dễ hiểu, mang đến cho người đọc một hình dung dễ dàng hơn về bản chất của ngôn ngữ học.

“Ăn, uống, nói, cười & khóc” là một công trình biên khảo về hoạt động của cái miệng trên khuôn mặt con người. Thông qua các hoạt động ăn, uống, nói, cười và khóc, tác giả trích dẫn những thuật ngữ, từ ngữ, thành ngữ liên quan đến các hoạt động đó của người Việt Nam. Đọc cuốn sách, chúng ta hiểu rõ hơn tại sao ông bà ta vẫn dạy phải “học ăn, học nói, học gói, học mở”…

“Đi tìm bản sắc tiếng Việt” là các bài viết nghiên cứu đặc trưng ngôn ngữ báo chí và khảo sát một số bình diện thuộc phong cách ngôn ngữ cá nhân, cũng như miêu tả, giải thích một số vấn đề thực tiễn của tiếng Việt nói chung và tiếng Việt ở một số địa phương miền Nam nói riêng, nhất là vùng Nam bộ.

“Triết lý tiếng Việt” là cuốn sách phân tích điểm nhìn, tầm quan trọng của tư duy trong đọc hiểu và ứng dụng ngôn ngữ vào đời sống, đồng thời giải thích những điều tưởng như là “nghịch lý” trong ca dao, tục ngữ một cách thuyết phục và hợp lý. 

“Từ câu sai đến câu hay” là cuốn sách bàn về việc sử dụng tiếng Việt. Những lỗi cơ bản và mức độ sai khi viết câu từ sai kiến thức, sai ngữ pháp đến sai chính tả. Từ những ví dụ cụ thể trên báo chí, phát thanh, tác phẩm văn học hay kho tàng văn học dân gian, tác giả hướng bạn đọc đến cách tiếp cận vấn đề, nhận ra những lỗi câu, đánh giá mức độ sai và tìm cách chỉnh sửa hợp lý. Để sửa từ câu sai đến câu đúng rồi từ câu đúng đến câu hay là một quá trình cần quan sát và chọn lọc kỹ lưỡng cùng với khả năng tiếng Việt phong phú, linh hoạt. Bên cạnh đó là những lỗi sai mà hiện nay hầu như không ai nhận ra nữa, do hiện tượng “để lâu câu sai hóa đúng”.

“Nỗi oan thì, là, mà” là cuốn sách mà tác giả muốn minh oan cho những phê phán “dùng thì, là, mà” nhiều quá thành ra câu văn lủng củng. Bởi vì bên cạnh đó, “thì, là, mà” là những liên từ làm cho câu văn thêm mượt mà, sinh động và để nhấn mạnh ý nghĩa trong câu khi cần.

“Muôn màu lập luận” là cuốn sách cung cấp những kiến thức “nền” về lập luận với ví dụ minh họa, dẫn chứng sinh động từ những nguồn ngữ liệu có uy tín, sách chuyên ngành ngôn ngữ nhưng nội dung dễ hiểu.

“Vẻ đẹp ngôn ngữ vẻ đẹp văn chương” là những bài nghiên cứu về ngôn ngữ của nhà giáo Lê Xuân Mậu. Tác giả đề cập đến những hiện tượng ngôn ngữ, lời nói gần gũi trong xã hội mang tính ứng dụng cao với những ví dụ cụ thể sinh động. Đó là những nghiên cứu, phát hiện lý thú về một số hiện tượng ngôn ngữ mang tính phổ quát và sức biểu cảm của ngôn ngữ nghệ thuật trong văn chương. Dù là những bài viết nghiên cứu nhưng được trình bày giản dị, sinh động, súc tích và gần gũi, dễ hiểu.

“Tiếng Việt phương Nam” là tập hợp các công trình nghiên cứu về phương ngữ Nam bộ trong sự so sánh với các từ ngữ Bắc bộ, Trung bộ và từ toàn dân nói chung. Tác giả đã phân tích, lý giải các hiện tượng ngôn ngữ một cách thấu đáo và vô cùng thú vị với 3 phần: Phân tích, giải thích sự khác biệt các hiện tượng từ vựng ngữ nghĩa ở hai miền Nam-Bắc; Tập hợp ngữ liệu, những nhóm từ chính trong phương ngữ Nam bộ; Và cuối cùng là những bài viết tản mạn về ngôn ngữ, phân tích các tác phẩm văn chương của Hồ Biểu Chánh, Sơn Nam, Nguyễn Ngọc Tư để làm rõ hơn những đặc điểm thú vị trong tiếng nói Nam bộ, đảm bảo tính chính xác khoa học nhưng lại giàu hình ảnh và cảm xúc thể hiện sự cảm nhận tinh tế và tình yêu đối với ngôn ngữ, nhất là ngôn ngữ phương Nam của tác giả.

Bộ sách “Tiếng Việt giàu đẹp” được viết nên bởi các nhà nghiên cứu ngôn ngữ, nhà ngôn ngữ học trong nước. Bộ sách là công trình to lớn, góp phần lý giải nhiều điều thú vị về ngôn ngữ tiếng Việt 3 miền Bắc Trung Nam. Tiếng Việt phong phú, đa dạng, và còn nhiều điều có thể chúng ta chưa hiểu rõ tường tận đều được các tác giả đề cập trong bộ sách này. Bộ sách “Tiếng Việt giàu đẹp” phù hợp với tất cả mọi người, mỗi người một quyển sách để hiểu thêm về tiếng Việt cũng đã góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

Bài liên quan
  • Tiểu thuyết và hồi ký về chiến tranh biên giới phía Bắc
    Chiến tranh biên giới phía Bắc cách đây 45 năm đã trở thành đề tài được nhiều cây bút khai thác, trong đó có những tác giả đã từng trực tiếp tham gia cuộc chiến đấu bảo vệ biên cương Tổ quốc. Xin điểm lại một vài cuốn sách tiêu biểu viết về cuộc chiến này của tác giả là quân nhân.
(0) Bình luận
  • Xuất bản sách "Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo"
    “Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo” là nhan đề cuốn sách được Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra mắt nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025).
  • Ra mắt bộ sách đặc sắc kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi
    Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi (17/5/1925 – 17/5/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt bộ sách đặc biệt gồm 8 tác phẩm tiêu biểu, đồng thời tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Tiền Giang nhằm tôn vinh một trong những tên tuổi lớn của văn học Việt Nam.
  • “Lính thời bình” - những trang ký sự ấm nóng, đượm nghĩa tình
    Nhà xuất bản Quân đội nhân dân vừa cho ra mắt cuốn ký sự “Lính thời bình” của Đại tá, nhà báo Nguyễn Mạnh Thắng – một cây bút đã gắn bó trọn ba thập kỷ với nghiệp lính và nghiệp báo. Đây là tập sách ký sự độc lập thứ 3 của anh trong vòng hai năm trở lại đây, tiếp tục khẳng định sức bền lao động nghệ thuật và chiều sâu vốn sống quân ngũ.
  • Truyện tranh: Khi văn hóa - lịch sử “kết duyên” cùng hội họa
    Sáng 11/5, tọa đàm "Truyện tranh: Khi văn hóa – lịch sử “kết duyên” cùng hội họa" do NXB Kim Đồng phối hợp với Viện Pháp tổ chức đã diễn trong khuôn khổ chuỗi hoạt động của dự án phát triển truyện tranh tại Việt Nam và Những ngày văn học châu Âu 2025. Sự kiện được tổ chức nhân dịp ra mắt hai cuốn truyện tranh "Ký ức kiều bào: Lính thợ – Lao động Việt tại Pháp giữa Thế chiến II" và "Ký ức kiều bào: Chân đăng – Phu mỏ người Việt ở Tân Thế giới". Hai tác phẩm như lát cắt lịch sử sinh động, tái hiện bằng hình họa và màu sắc số phận những người Việt tha hương giữa thế kỷ XX đầy biến động.
  • Dấu ấn tuổi thơ Bác Hồ qua trang viết của nhà văn Sơn Tùng
    Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tái bản lần thứ ba tác phẩm "Bông sen vàng" của nhà văn Sơn Tùng – một trong những cuốn sách tiêu biểu viết về thời niên thiếu của Bác.
  • Ra mắt cuốn sách “Việt Nam – Ăn mặc thong dong”
    Công ty cổ phần Văn hóa Chi (Chibooks) phối hợp với Nhà Xuất bản Lao động vừa cho ra mắt độc giả cuốn sách “Việt Nam – Ăn mặc thong dong” của tác giả Đỗ Quang Tuấn Hoàng. Tác phẩm thuộc Tủ sách Văn hóa Việt giới thiệu những nét đặc trưng và độc đáo trong văn hóa ăn mặc của các dân tộc Việt Nam.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Chủ tịch Hồ Chí Minh qua góc nhìn của nghệ thuật tạo hình
    Nhân kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức triển lãm chuyên đề “Hồ Chí Minh trong nghệ thuật tạo hình”, khai mạc sáng 16/5 tại Hà Nội. Với 60 tác phẩm chọn lọc từ bộ sưu tập của Bảo tàng, triển lãm là dịp để công chúng trong và ngoài nước chiêm ngưỡng những hình tượng nghệ thuật đặc sắc về lãnh tụ của dân tộc Việt Nam.
  • Xuất bản sách "Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo"
    “Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo” là nhan đề cuốn sách được Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra mắt nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025).
  • Tiếp tục phát triển tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Kỷ nguyên mới của dân tộc (Bài 1)
    Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành trọn đời cho tự do, độc lập của dân tộc và hạnh phúc của Nhân dân. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục soi đường cho dân tộc Việt Nam bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu.
  • Hà Nội: “Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả” trong thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã
    Quán triệt tinh thần chỉ đạo của Trung ương, UBND Thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của thành phố năm 2025. Trong đó, Thành phố thể hiện 5 rõ: “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả”, để quá trình thực hiện đảm bảo đoàn kết, thống nhất, không làm ảnh hưởng đến giao dịch hành chính đối với các tổ chức và công dân.
  • Hà Nội triển khai thi hành Luật Phòng, chống mua bán người
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 133/KH-UBND ngày 14/5/2025 về Triển khai thi hành Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Đừng bỏ lỡ
Bộ sách cho những ai muốn tìm hiểu cái hay, cái đẹp của tiếng Việt
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO