Tác giả - tác phẩm

Bộ sách cho những ai muốn tìm hiểu cái hay, cái đẹp của tiếng Việt

Yến Ly 07:49 22/02/2023

Ngày tiếng mẹ đẻ Quốc tế (International Mother Language Day) được UNESCO chọn là ngày 21/2 hằng năm. Bộ sách “Tiếng Việt giàu đẹp” là một gợi ý cho những ai muốn tìm hiểu những cái hay, cái đẹp của ngôn ngữ nói chung và tiếng Việt nói riêng.

“Tiếng Việt giàu đẹp” là bộ sách gồm 9 cuốn: “Cuộc sống ở trong ngôn ngữ” của cố giáo sư Hoàng Tuệ; “Ăn, uống, cười, nói & khóc” của tác giả Trần Huiền Ân; “Đi tìm bản sắc tiếng Việt” của Trịnh Sâm; bốn cuốn “Triết lý tiếng Việt”, “Từ câu sai đến câu hay”, “Nỗi oan thì, là, mà”, “Muôn màu lập luận” của tác giả Nguyễn Đức Dân, “Vẻ đẹp ngôn ngữ vẻ đẹp văn chương” của Lê Xuân Mậu, “Tiếng Việt phương Nam” của Trần Thị Ngọc Lang… do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành.

z4126434695351_10ac46f26f6ef150a979af7ce112800f.jpg
Bộ sách “Tiếng Việt giàu đẹp”. Ảnh: Nxb Trẻ

“Cuộc sống ở trong ngôn ngữ” là tập hợp những bài viết bàn về tiếng Việt của cố giáo sư Hoàng Tuệ. Ngoài việc nêu lên những cái hay cái đẹp của ngôn ngữ nói chung và tiếng Việt nói riêng là các bài viết của tác giả về những đóng góp của các nhà văn, nhà thơ lớn như Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu… và sau này là Hồ Chủ tịch, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đối với nền ngôn ngữ học nước nhà. Thông qua các bài viết là những trăn trở của tác giả về việc giữ gìn, phát triển tiếng nói dân tộc. Với ngòi bút tài hoa, tác giả đã biến những vấn đề phức tạp trở nên đơn giản, dễ đọc và dễ hiểu, mang đến cho người đọc một hình dung dễ dàng hơn về bản chất của ngôn ngữ học.

“Ăn, uống, nói, cười & khóc” là một công trình biên khảo về hoạt động của cái miệng trên khuôn mặt con người. Thông qua các hoạt động ăn, uống, nói, cười và khóc, tác giả trích dẫn những thuật ngữ, từ ngữ, thành ngữ liên quan đến các hoạt động đó của người Việt Nam. Đọc cuốn sách, chúng ta hiểu rõ hơn tại sao ông bà ta vẫn dạy phải “học ăn, học nói, học gói, học mở”…

“Đi tìm bản sắc tiếng Việt” là các bài viết nghiên cứu đặc trưng ngôn ngữ báo chí và khảo sát một số bình diện thuộc phong cách ngôn ngữ cá nhân, cũng như miêu tả, giải thích một số vấn đề thực tiễn của tiếng Việt nói chung và tiếng Việt ở một số địa phương miền Nam nói riêng, nhất là vùng Nam bộ.

“Triết lý tiếng Việt” là cuốn sách phân tích điểm nhìn, tầm quan trọng của tư duy trong đọc hiểu và ứng dụng ngôn ngữ vào đời sống, đồng thời giải thích những điều tưởng như là “nghịch lý” trong ca dao, tục ngữ một cách thuyết phục và hợp lý. 

“Từ câu sai đến câu hay” là cuốn sách bàn về việc sử dụng tiếng Việt. Những lỗi cơ bản và mức độ sai khi viết câu từ sai kiến thức, sai ngữ pháp đến sai chính tả. Từ những ví dụ cụ thể trên báo chí, phát thanh, tác phẩm văn học hay kho tàng văn học dân gian, tác giả hướng bạn đọc đến cách tiếp cận vấn đề, nhận ra những lỗi câu, đánh giá mức độ sai và tìm cách chỉnh sửa hợp lý. Để sửa từ câu sai đến câu đúng rồi từ câu đúng đến câu hay là một quá trình cần quan sát và chọn lọc kỹ lưỡng cùng với khả năng tiếng Việt phong phú, linh hoạt. Bên cạnh đó là những lỗi sai mà hiện nay hầu như không ai nhận ra nữa, do hiện tượng “để lâu câu sai hóa đúng”.

“Nỗi oan thì, là, mà” là cuốn sách mà tác giả muốn minh oan cho những phê phán “dùng thì, là, mà” nhiều quá thành ra câu văn lủng củng. Bởi vì bên cạnh đó, “thì, là, mà” là những liên từ làm cho câu văn thêm mượt mà, sinh động và để nhấn mạnh ý nghĩa trong câu khi cần.

“Muôn màu lập luận” là cuốn sách cung cấp những kiến thức “nền” về lập luận với ví dụ minh họa, dẫn chứng sinh động từ những nguồn ngữ liệu có uy tín, sách chuyên ngành ngôn ngữ nhưng nội dung dễ hiểu.

“Vẻ đẹp ngôn ngữ vẻ đẹp văn chương” là những bài nghiên cứu về ngôn ngữ của nhà giáo Lê Xuân Mậu. Tác giả đề cập đến những hiện tượng ngôn ngữ, lời nói gần gũi trong xã hội mang tính ứng dụng cao với những ví dụ cụ thể sinh động. Đó là những nghiên cứu, phát hiện lý thú về một số hiện tượng ngôn ngữ mang tính phổ quát và sức biểu cảm của ngôn ngữ nghệ thuật trong văn chương. Dù là những bài viết nghiên cứu nhưng được trình bày giản dị, sinh động, súc tích và gần gũi, dễ hiểu.

“Tiếng Việt phương Nam” là tập hợp các công trình nghiên cứu về phương ngữ Nam bộ trong sự so sánh với các từ ngữ Bắc bộ, Trung bộ và từ toàn dân nói chung. Tác giả đã phân tích, lý giải các hiện tượng ngôn ngữ một cách thấu đáo và vô cùng thú vị với 3 phần: Phân tích, giải thích sự khác biệt các hiện tượng từ vựng ngữ nghĩa ở hai miền Nam-Bắc; Tập hợp ngữ liệu, những nhóm từ chính trong phương ngữ Nam bộ; Và cuối cùng là những bài viết tản mạn về ngôn ngữ, phân tích các tác phẩm văn chương của Hồ Biểu Chánh, Sơn Nam, Nguyễn Ngọc Tư để làm rõ hơn những đặc điểm thú vị trong tiếng nói Nam bộ, đảm bảo tính chính xác khoa học nhưng lại giàu hình ảnh và cảm xúc thể hiện sự cảm nhận tinh tế và tình yêu đối với ngôn ngữ, nhất là ngôn ngữ phương Nam của tác giả.

Bộ sách “Tiếng Việt giàu đẹp” được viết nên bởi các nhà nghiên cứu ngôn ngữ, nhà ngôn ngữ học trong nước. Bộ sách là công trình to lớn, góp phần lý giải nhiều điều thú vị về ngôn ngữ tiếng Việt 3 miền Bắc Trung Nam. Tiếng Việt phong phú, đa dạng, và còn nhiều điều có thể chúng ta chưa hiểu rõ tường tận đều được các tác giả đề cập trong bộ sách này. Bộ sách “Tiếng Việt giàu đẹp” phù hợp với tất cả mọi người, mỗi người một quyển sách để hiểu thêm về tiếng Việt cũng đã góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

Bài liên quan
  • Tiểu thuyết và hồi ký về chiến tranh biên giới phía Bắc
    Chiến tranh biên giới phía Bắc cách đây 45 năm đã trở thành đề tài được nhiều cây bút khai thác, trong đó có những tác giả đã từng trực tiếp tham gia cuộc chiến đấu bảo vệ biên cương Tổ quốc. Xin điểm lại một vài cuốn sách tiêu biểu viết về cuộc chiến này của tác giả là quân nhân.
(0) Bình luận
  • NXB Kim Đồng ra mắt loạt ấn phẩm đặc sắc dịp Ngày sách Việt Nam 2025
    Hướng tới Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ tư và kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu nhiều ấn phẩm mới dành cho thiếu nhi. Các tác phẩm không chỉ mang giá trị giáo dục sâu sắc mà còn truyền cảm hứng về khoa học, văn hóa và lòng yêu nước.
  • Nhà văn Bùi Tiểu Quyên ra mắt sách mới viết cho thiếu nhi - "Xám Ngố đi thành phố"
    Sau thành công của “Cà Nóng chu du Trường Sa” và “Hùm Xám qua sông”, nhà văn Bùi Tiểu Quyên tiếp tục ghi dấu trong lòng độc giả với “Xám Ngố đi thành phố” - phần hai tiếp nối hành trình của chú chó đặc biệt mang sứ mệnh lưu giữ ký ức và sẻ chia tình yêu thương. Tác phẩm do Nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành, ra mắt đúng dịp Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam 21/4, cũng là dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025).
  • "Thành phố Hồ Chí Minh – Giờ khắc số 0": Lịch sử Việt Nam qua góc nhìn báo chí quốc tế
    Kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra mắt bạn đọc cuốn sách “Thành phố Hồ Chí Minh - Giờ khắc số 0 - Những phóng sự về kết thúc cuộc chiến tranh 30 năm”. Đây là một ấn phẩm đặc biệt không chỉ tái hiện thời khắc lịch sử trọng đại của dân tộc Việt Nam qua góc nhìn của các nhà báo quốc tế mà còn là minh chứng sống động cho giá trị của sự thật, của ký ức và của niềm tin vào một tương lai hòa bình sau những năm tháng chiế
  • "Gia đình, bạn bè và đất nước" - Hồi ký sinh động về cuộc đời bà Nguyễn Thị Bình
    Nhằm tái hiện chân thực cuộc đời của bà Nguyễn Thị Bình - một nhân chứng lịch sử đã trực tiếp tham gia và chứng kiến những biến cố, thăng trầm của dân tộc trong thế kỷ XX - từ thời thơ ấu, quá trình tham gia hoạt động cách mạng đến những dấu mốc quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập, và cả những năm tháng sau khi nghỉ hưu, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã xuất bản lần thứ hai cuốn sách “Gia đình, bạn bè và đất nước”.
  • Tập thơ “Trắng mây tóc mẹ”: Chất chứa cảm xúc yêu thương
    Sáng 13/4, tại trụ sở Nhà xuất bản Kim Đồng (55 Quang Trung, Hà Nội), buổi ra mắt tập thơ “Trắng mây tóc mẹ” của nhà thơ Trương Anh Tú đã diễn ra trong không khí trang trọng, ấm cúng. Chương trình nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng Ngày Sách Việt Nam, do NXB Kim Đồng tổ chức với tên gọi “Trắng mây tóc mẹ: Mở trang sách – Chạm vần thơ”.
  • Hai kiệt tác của Jimmy Liao tái ngộ độc giả Việt trong diện mạo mới
    Nhà xuất bản Kim Đồng vừa chính thức giới thiệu tới bạn đọc Việt Nam bản nâng cấp 2025 của hai tác phẩm kinh điển từ tác giả nổi tiếng toàn cầu Jimmy Liao: “Hòn đá xanh” và “Âm thanh của sắc màu”. Sau một thập kỷ kể từ lần đầu tiên ra mắt tại Việt Nam, hai tác phẩm đã chiếm trọn cảm tình của độc giả nay trở lại với diện mạo mới mẻ, hiện đại và đầy cảm xúc.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Trưng bày "Non sông liền một dải": Tái hiện hành trình thống nhất thiêng liêng của dân tộc
    Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức trưng bày chuyên đề “Non sông liền một dải” nhằm tái hiện hành trình đấu tranh kiên cường, bất khuất của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong suốt 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
  • “Di sản công nghiệp” - nguồn lực để Hà Nội tạo ra các trung tâm công nghiệp văn hóa
    Phát triển công nghiệp văn hóa (CNVH) được Thành phố Hà Nội xác định là một trong những chủ trương quan trọng, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. Thực tế, Hà Nội có nhiều lợi thế để xây dựng, phát triển trung tâm CNVH, trong đó Thành phố có thể tái sử dụng và hồi sinh các “di sản công nghiệp” để mở ra các không gian sáng tạo.
  • Hồi sinh nghệ thuật truyền thống trong đời sống đương đại
    Nghệ thuật truyền thống là một phần không thể tách rời trong đời sống văn hóa Việt Nam, góp phần gìn giữ bản sắc dân tộc qua bao thế hệ. Từ những câu hò, điệu lý, làn điệu chèo, tuồng, cải lương, đến tranh dân gian Đông Hồ, Hàng Trống hay nghệ thuật múa rối nước… tất cả đều mang trong mình hơi thở của lịch sử và tâm hồn Việt. Tuy nhiên, trong guồng quay của nền kinh tế thị trường và sự lên ngôi của các loại hình giải trí hiện đại, nghệ thuật truyền thống đang đối mặt với nhiều thách thức. Làm thế nào để bảo tồn và phát huy nghệ thuật truyền thống trong đời sống hiện đại - đó là yêu cầu, nhiệm vụ cần thiết, đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng.
  • Cục trưởng Lê Quang Tự Do: "Chúng tôi đau lòng về trường hợp của Quang Linh Vlogs "
    Ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử - Bộ VHTTDL chia sẻ về trường hợp Quang Linh Vlogs vì thiếu hiểu biết pháp luật mà vi phạm pháp luật, ông bày tỏ: "Chúng tôi rất đau lòng".
  • Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN ra mắt 4 chuyên ngành mới ngành Quản trị Kinh doanh theo chuẩn quốc tế
    Sáng ngày 20/4/2025, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN đã tổ chức thành công Hội thảo “Ra mắt các chuyên ngành đào tạo cử nhân ngành Quản trị Kinh doanh và Định hướng Nghề nghiệp”. Sự kiện thu hút sự quan tâm của đông đảo học sinh, sinh viên, quý phụ huynh, giảng viên, chuyên gia, cơ quan báo đài và doanh nghiệp đối tác, tạo nên một không gian học thuật – kết nối – truyền cảm hứng đặc biệt.
Đừng bỏ lỡ
Bộ sách cho những ai muốn tìm hiểu cái hay, cái đẹp của tiếng Việt
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO