"Va đập" văn hóa trong tập truyện "Tỏ giăng tỏ đèn"
Đời sống và sự phát triển của nông thôn là câu chuyện chưa bao giờ cũ trong văn chương. Đó cũng là đề tài tập trung trong tập truyện ngắn “Tỏ giăng tỏ đèn” của nhà văn Trần Chiến. Sách do Nxb Trẻ ấn hành, vừa ra mắt độc giả vào tháng 6/2023.
Cuốn sách Tỏ giăng tỏ đèn của nhà văn Trần Chiến là tập truyện ngắn gồm 16 tác phẩm. Nhan đề của cuốn sách được lấy từ truyện ngắn cùng tên trong ấn bản.
Rời khỏi những trang viết gắn chặt với Hà Nội, nhà văn Trần Chiến đã đưa vốn sống, vốn đi của mình vào trong tập truyện ngắn mới. Đó là những câu chuyện rất gần gũi, rất đời thường hằng ngày, mà tập trung chủ yếu ở vùng nông thôn.
Đó là những câu chuyện về thành tích tốt nghiệp đại học hạng ưu tiến dần đến thất nghiệp hay mối quan hệ trong họ hàng ở chốn làng quê như trong truyện ngắn Ai bảo viết chữ đẹp; chuyện “trai lớn dựng vợ, gái lớn gả chồng” trong thời buổi nhiều nam tài nữ sắc mải theo đuổi sự nghiệp mà bỏ quên mối tơ hồng, từ bản Mông đến phố huyện hay Thủ đô… trong Đèo dốc quanh co. Hay là những câu chuyện về biến đổi khí hậu, tận hưởng cuộc sống thời hiện đại như thế nào trong một góc nhìn khác…
Bằng giọng văn dí dỏm và lối dẫn chuyện tự nhiên, Tỏ giăng tỏ đèn làm bật lên bức tranh nông thôn đang từ từ thay bộ trang phục từ truyền thống đến hiện đại. Tuy nhiên, trong quá trình đổi thay ấy, vẫn còn không ít gượng gạo, pha trộn kiểu: “Làng quê đô thị hóa lấp lóa biển hiệu “Lòng lợn tiết canh made in Bùm Bùm”, “Thịt cầy 7 món since 1998”, “Kẹo dồi youth by 1965 hotline 09...”, sáng ra gặp nhau nhất loạt “hồ lế hao ả íu”. Nhưng sự học đâu phải túm tóc mà cao nhanh được, phải đi trước, có bài bản…” (trích truyện ngắn Ai bảo viết chữ đẹp).
Dấu ấn thời kỳ nông thôn đổi mới trong cuốn sách không chỉ qua các câu chuyện đời thường mà tác giả đã quan sát, chắt lọc và chuyển hóa đưa vào từng truyện ngắn; mà đó còn là cách sử dụng ngôn từ rất bắt nhịp với thời đại, ngôn ngữ nói được tác giả sử dụng rất tự nhiên và linh hoạt, gần gũi với đời sống hằng ngày như “gia đình có điều kiện”, “Để con đừng cảm lạnh anh ấy”,…
Ai cũng biết nhà văn Trần Chiến sống ở phố Hà Nội, là nhà văn không thể không nhắc tới khi gọi tên một trong những nhà văn gắn bó với Hà Nội và viết về Hà Nội. Thế nhưng với Tỏ giăng tỏ đèn, Trần Chiến giống như một người con sinh ra ở làng quê mộc mạc, lớn lên và trưởng thành khi làng quê từng bước đô thị hóa. Một Trần Chiến rất phố nhưng cũng rất làng quê đầy suy ngẫm và trăn trở. Có điều, sự trăn trở ấy đã được chuyển hóa nhẹ đi, bằng cách kể chuyện tưng tửng mà duyên dáng và lôi cuốn.
“Tôi không định viết, cũng không có ý gì để viết về nông thôn. Mà vẫn khư khư ý nghĩ mình là người viết về thành thị, nhất là về Hà Nội, mà là một Hà Nội trung lưu trở lên và cũng có một chút cổ xưa thì mới là sở trường của mình. Nhưng mà suy cho cùng, tôi sống ở Hà Nội, nghĩ kiểu thị dân nhưng lại thấy căn cốt Việt là ở nông thôn.” (nhà văn Trần Chiến trả lời báo Dân Việt)./.
.jpg "“Vì tình yêu Hà Nội”: Câu chuyện về bảo tồn di sản và phát triển đô thị")
.png "“Kiếp mưa” - những trang lòng từ trải nghiệm và thấu cảm")
.jpg "“Ngày chưa sương vội” - một cách tân thơ táo bạo của Trần Việt Hoàng")
