Hà Nội xưa - nay

Phố mới & ký ức cũ

Lê Phương Liên 12:37 03/05/2023

Tôi sinh ra và lớn lên ở phố Hàng Dầu bên hồ Hoàn Kiếm nơi trung tâm Hà Nội. Hơn 40 năm xa nơi ấy, giờ mỗi lần trở lại tôi thấy mình đã như một người xa lạ.

Con phố vẫn ở đó, cây đa đền Bà Kiệu vẫn còn đây, nước hồ Gươm vẫn xanh như nghìn năm trước, thế mà sao bước chân tôi đã không còn thong thả và bình yên đi trên vỉa hè như khi xưa. Tôi luôn luôn phải tránh những chiếc xe máy, những bàn ghế của các quán ăn uống bày ra. Phố giờ đây là những tòa nhà cao bên những cửa hàng san sát. Khách du lịch tấp nập đi lại. Mừng cho phố xưa phát triển nhưng cũng bâng khuâng tiếc nuối dáng vẻ hiền lành yên tĩnh của con phố nhỏ đã không còn.

mot-goc-pho-hang-dau-xua.jpg
Một góc phố Hàng Dầu xưa.

Phố Hàng Dầu xưa chỉ có một cửa hàng bán guốc gỗ ở bên dãy số lẻ. Giờ đây đến phố Hàng Dầu người ta tưởng là phố Hàng Giầy. Những cây sưa, cây bàng đã cao lớn ra dáng cây cổ thụ nhưng dường như không còn vẻ trầm tư nghiêng bóng lá xanh duyên dáng. Bởi bây giờ cây ấy đang xòe tán lá che rợp cảnh đông đúc ô tô, xe máy chen nhau trong một quãng phố nhỏ xíu (chỉ dài vài trăm mét). Tôi đã xa con phố này lâu lắm rồi, nơi đây đã không còn ai quen biết tôi nữa, nên thật khó để tìm một ánh nhìn thương mến gặp lại người trở về. Tôi bâng khuâng tự hỏi, phải chăng mình đã bỏ quên phố xưa? Phải chăng chính tôi đã mải mê đi tìm những điều mới mẻ trên những ngả đường khắp bốn phương trời?

Không, trong trái tim tôi vẫn là hình bóng con phố cũ. Phố Hàng Dầu xưa là một dãy phố gồm những ngôi nhà thấp hai tầng, tầng trên là căn gác áp mái có một cửa sổ giống như bức tranh Phố Phái đã miêu tả. Đầu phố (số nhà 2 - 4) là nhà hộ sinh của ông bà bác sĩ Cận và bác sĩ Tâm. Giữa phố có ngôi nhà số 22 như một biệt thự nhỏ, là trường tiểu học với bốn lớp học chủ yếu là con em của những người dân khu vực bên bờ đông hồ Hoàn Kiếm.

Xưa, phố này còn có hai hiệu cắt tóc, một hiệu ở số nhà 24 và một hiệu ở số nhà 14. Hiệu nào cũng đàng hoàng gương kính, ghế ngồi có thể xoay đi xoay lại, khăn choàng cắt tóc trắng tinh tươm. Hàng cắt tóc cho cả nam, nữ và trẻ em, giá bình dân và không có dịch vụ gội đầu.
Tôi đứng lặng nhìn số nhà 22, 20, 18, 16... Tất cả những căn nhà xưa đã đi vào hư vô. Không còn một chút bóng dáng nào còn lại nữa. Đã có một phố Hàng Dầu khác mọc lên trên đất cũ. Những đứa trẻ sinh ở nơi đây vào đầu thế kỷ XXI sẽ không còn biết phố xưa đã từng yên tĩnh êm đềm. Vỉa hè xưa đã từng là nơi trẻ con có thể vui chơi nhảy dây, chơi ô lò cò… Vào những buổi sáng trên vỉa hè ấy, người dân đứng tập thể dục theo bản nhạc “Thể dục buổi sáng” của Đài Tiếng nói Việt Nam.

Nơi vỉa hè thuở đó rộng rãi bởi không có một ai để bất cứ một cái gì trên vỉa hè, xe đạp cũng để ở trong nhà! Ở phố Hàng Dầu ngày xưa có hàng cơm bình dân. Hàng cơm cho khách ngồi ăn trong nhà. Những tấm gỗ làm cửa bức bàn được dỡ xuống, ngả ra làm ghế ngồi cho khách ăn cơm. Khi hết giờ bán hàng, lại dựng những tấm gỗ lên để xếp khít bên nhau.

Hàng nước, cũng bán hàng trong nhà. Ghế khách ngồi uống nước cũng để trong nhà. Cửa hàng ấy cũng có cửa gỗ bức bàn. Khi mở của hàng, người ta bỏ những tấm gỗ ra để người mua thấy rõ trong nhà có “Hàng Nước”. Trên bàn “Hàng Nước” còn bày các lọ kẹo lạc, kẹo vừng, lọ ô mai, thuốc lá, thuốc lào, trà khô... Hoa quả tươi như chuối đã được cắt chia thành từng chùm vài quả, bưởi đã được bóc vỏ ngoài, để quả còn vỏ múi. Người bán hàng có thể bán một chùm chuối hai ba quả, vài múi bưởi theo yêu cầu của khách. “Hàng Nước” bán nước chè tươi hoặc nước vối đựng trong những bình to được ủ nóng. Người mua hàng đi vào trong nhà đứng hỏi mua và nhận hàng. Hồi nhỏ tôi hay được bà và mẹ sai đi mua những thứ lặt vặt nên rất nhớ chuyện này! Sau năm 1965, người phố phường Hà Nội đi sơ tán, khi đó mới có cảnh bán hàng chè chén 5 xu trên vỉa hè.

Những năm 1954 - 1964, người phố cũ Hà Nội sống trong nề nếp “đời sống mới”. Nhớ những chiều thứ Bảy, các gia đình đều phải cử người ra tổng vệ sinh vỉa hè trước cửa nhà mình. Đầu tiên là quét sạch rác bụi, sau đó ra máy nước công cộng lấy nước về dội trên vỉa hè và vệ sinh thật sạch nước bẩn để nước trôi xuống cống. Người phố xưa như thế đấy, không những không xâm phạm khoảng vỉa hè trước cửa nhà mình mà còn có trách nhiệm giữ gìn khoảng vỉa hè đó thật sạch sẽ để cho mọi người đi qua đi lại được hưởng thụ không gian chung. Tôi nghĩ rằng, sự phát triển của phố phường, sự thay đổi của cư dân nơi phố cổ cũng là sự tất nhiên. Nơi ấy không phải quê hương của riêng ai. Từ xưa đến nay, các gia đình đã sinh sống và lập nghiệp ở phố cổ đều không phải là người quê ở đất ấy.

Viết đến đây, những hình ảnh phố mới và ký ức phố xưa vẫn đan xen ẩn hiện trong tâm hồn tôi. Bởi tôi yêu nơi đây, yêu từng cái lá rơi trên đường, yêu lắm./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Tây Hồ – Nơi giao thoa giữa quá khứ và hiện tại trong bảo tồn văn hóa
    Quận Tây Hồ, một trong những quận trung tâm của Thủ đô Hà Nội, không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên mà còn là nơi chứa đựng nhiều giá trị văn hóa lịch sử. Quận Tây Hồ là một khu vực đặc biệt với sự kết hợp hài hòa giữa không gian xanh mát của các hồ, làng nghề truyền thống và các di sản văn hóa phong phú. Những năm qua, Tây Hồ đã và đang thực hiện công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, tạo nên một hình ảnh đầy bản sắc và thu hút du khách.
  • Một thoáng ký ức Hà Nội xưa
    Nếu mang nắng chiều chiếu nghiêng nghiêng vào ngăn ký ức của người Hà Nội, dễ sẽ thấy gói hàng Tết thời xa vắng, thấy chiếc áo chần bông xúng xính chờ cái rét ngọt để diện đi chơi… Thời gian có khả năng diệu kỳ, đôi khi có thể biến những khoảnh khắc tưởng chừng như thiếu thốn, khó khăn nhất trở thành tình cảm nhất, vui vẻ nhất; biến những điều răn dạy khắt khe nay trở thành lời vàng thước ngọc muốn gửi gắm lại cho thế hệ sau…
  • Lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống qua chương trình "Tết Việt - Tết Phố 2025"
    Hòa chung không khí đón chào Xuân mới, Ban Quản lý Hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội sẽ tổ chức chương trình hoạt động văn hóa với chủ đề “Tết Việt - Tết Phố 2025” nhằm lan tỏa những giá trị văn hóa độc đáo, kết nối cộng đồng và quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới.
  • Xôi cây làng Tây Mỗ
    Phường Tây Mỗ (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) có ba thôn là Miêu Nha, Phú Thứ và Tây Mỗ. Nhắc đến Mỗ, người ta nhớ câu “Mỗ, La, Canh, Cót tứ danh hương”. Có danh hương từ bốn làng khoa bảng và hương nếp từ ngày hội thi xôi cây. Đình làng thờ Thủy Hải Long vương, Ả Lã nàng Đê - nữ tướng thời Hai Bà Trưng; đền làng thờ Phúc Vương Tranh - người con của vua Lê Thánh Tông.
  • Hà Nội - 36 khúc giao thời: Khám phá sự giao thoa quá khứ và hiện tại của 36 phố phường
    “Hà Nội - 36 khúc giao thời” - chuỗi hoạt động khám phá 36 phố phường Hà Nội và những nét văn hóa đặc sắc từ Hà Nội xưa sẽ diễn ra vào ngày 15/12/2024 tại Cafe Phố Hàng (251 Phố Hồng Hà, Phường Phúc Tân, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Đến với không gian mang đậm dấu ấn đặc trưng của từng góc phố cổ Hà Nội, công chúng, đặc biệt là giới trẻ sẽ có cơ hội khám phá và hiểu hơn những giá trị văn hóa của Thủ đô.
  • Ký ức Hà Nội thời bao cấp qua di sản kiến trúc
    Lịch sử đô thị Hà Nội có tầng tầng, lớp lớp các công trình kiến trúc được chia thành nhiều giai đoạn. Nếu như các công trình kiến trúc Pháp là minh chứng cho bước đầu du nhập văn minh phương Tây thì những công trình mang phong cách kiến trúc Đông Dương lại là sự kết hợp độc đáo giữa văn hóa phương Đông và phương Tây. Những công trình kiến trúc thời kì 1954 - 1986 đã thể hiện một tiếng nói mới, có sự kế thừa, học hỏi và sáng tạo, mang bản sắc kiến trúc Việt Nam, góp phần kiến tạo xã hội trong tâm thế một dân tộc được làm chủ vận mệnh của mình.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Hoàn thiện khung khổ pháp lý để quản lý, bảo vệ Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới ở Việt Nam
    Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho biết, ngành đang xây dựng và hoàn thiện Dự thảo “Nghị định quy định về quản lý và bảo vệ Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới ở Việt Nam” để trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành.
  • [Podcast] Truyện ngắn: Hương chanh
    Những ngọn gió mát rượi thổi từ cánh đồng mang theo mùi rơm rạ, phả từng đợt vào mái tóc dài của Hương. Hương phổng mũi hít thật sâu vào ngực, mùi hương dân dã mà cô bé thèm khát ngay từ hồi còn nhỏ. Hương xòe bàn tay, nhìn con bướm ép bằng cánh phượng. Con bướm từ mùa hè năm nảo năm nào còn sót lại trong đáy rương cũ của ngoại. Hôm về nghỉ hè, ngoại mang cái rương ra để Hương xếp quần áo vào. Trong lúc dọn dẹp, Hương tìm thấy nó và giữ lại. Hương tung nó lên cao.
  • Thành phố bình yên
    Là dân “ngụ cư”, mới chỉ sống ở Hà Nội hơn nửa thế kỷ nhưng mỗi khi có việc phải xa Hà Nội dăm bữa nửa tháng, tôi đã nôn nao nhớ nơi này. Có lần đến Sài Gòn một tuần, vì nhớ Hà Nội quá, tôi đã một mình lang thang qua nhiều con phố để mong tìm thấy cảm giác thân quen. Rồi khi bắt gặp cái ngõ nhỏ chờ đợi ấy, tôi như vỡ ra một điều: tôi yêu vẻ bình dị, tĩnh lặng của những ngôi nhà, mái ngói, hàng cây…
  • Hà Nội: Cung cấp thông tin kịp thời về chính sách, quy trình CCHC trong lĩnh vực y tế
    Nhằm nâng cao nhận thức về cải cách hành chính (CCHC), tuyên truyền sâu rộng để cán bộ, công chức, viên chức ngành y tế hiểu rõ vai trò, ý nghĩa của CCHC; tạo sự đồng thuận và nâng cao trách nhiệm trong thực hiện các nhiệm vụ CCHC cũng như cung cấp thông tin kịp thời về chính sách, quy trình CCHC để người dân, doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và thực hiện, Sở Y tế Hà Nội đã xây dựng kế hoạch thông tin, tuyên truyền về CCHC nhà nước của ngành y tế Hà Nội năm 2025.
  • Không khí lạnh tăng cường, miền Bắc chuyển mưa rét
    Ở phía Đông Bắc Bộ trời rét, vùng núi có nơi rét đậm. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở phía Đông Bắc Bộ phổ biến từ 14-17 độ, vùng núi có nơi dưới 13 độ. Khu vực Hà Nội: có mưa, mưa nhỏ; trời rét. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này phổ biến 15-17 độ.
Đừng bỏ lỡ
Phố mới & ký ức cũ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO