Một cách đóng góp cho làng thơ Việt

Nguyễn Cảnh Ân đã dùng thơ để dựng lại chân dung cả trăm nhà thơ. Đây cũng là sở trường và thế mạnh của Nguyễn Cảnh Ân, một nhà thơ đồng thời là nhà giáo. Ông đã đọc rất nhiều, đọc rất kỹ tác phẩm của họ, để hiểu họ, để đồng cảm với họ, để đồng hành với họ, để rút ra những nét tinh hoa, những khoảnh khắc xuất thần của họ. Ông bảo: “Nếu dạy học là nghề thì viết văn, làm thơ là cái nghiệp của tôi. Một khi đã là nghiệp thì chỉ biết hết lòng với nó, phụng sự nó mà thôi!”.

Không phải ngẫu nhiên ông chọn 6 câu thơ trong “Lời mẹ dặn” của nhà thơ Phùng Quán để nhắc nhở mình phải luôn trung thực, khách quan khi viết “Chân dung 111 nhà thơ Việt Nam”: “Yêu ai cứ bảo là yêu/ Ghét ai cứ bảo là ghét/ Dù ai ngon ngọt nuông chiều/ Cũng không nói yêu thành ghét/ Dù ai cầm dao dọa giết/ Cũng không nói ghét thành yêu”.

Thơ viết về chân dung các nhà thơ Việt Nam của Nguyễn Cảnh Ân có nhiều bài mới mẻ, đáng nói. Đây là những câu thơ viết về Huy Cận: "Ai tình tự buồn đêm mưa/ Thu rừng vàng nẻo đẹp xưa, nhạc sầu/ Tràng giang vạn lý tình đau/ Ngậm ngùi áo trắng sáng màu chiều mơ/ Thả hồn đi giữa đường thơ”… Đây là những câu thơ viết về Phạm Tiến Duật: “Con chim lửa của Trường Sơn/ Cây săng lẻ của núi non rừng già/ Vầng trăng quầng lửa sáng lòa/ Ở hai đầu núi vẫn ta với mình”. Đây là những câu thơ viết về Quang Dũng: “Tây Tiến dừng quán ven đường/ Làng đồi đánh giặc vẫn vương dáng Kiều/ Mây đầu ô bay phiêu diêu/ Sông Mã gầm cả buổi chiều ngả nghiêng”. Còn đây là những câu thơ viết về Bùi Giáng: “Đi có thơ, đứng có thơ/ Ngủ ra thơ, thở ra thơ một thời/ Cuộc đời là cuộc đời ơi/ Còn hai con mắt khóc người một con”... Đây là những câu thơ viết về nhà thơ Trần Huyền Trân: “Mười năm cứ độc hành ca/ Buồn uống rượu với Tản Đà mà vui/ Mặc cho sóng dập gió vùi/ Trên trời, dưới đất, tiến - lui là gì?”.

Đó là những câu thơ gan ruột và rất giàu cảm xúc về các thi sĩ nước Việt. Điều lạ là những bài này đều lấy chất liệu từ những bài thơ và những câu thơ của các tác giả để gọi tên từng tác giả một cách vừa chuẩn xác, vừa có lý, vừa có tình. Theo tôi “Chân dung 111 nhà thơ Việt Nam” cũng là một cách đóng góp cho làng thơ Việt của Nguyễn Cảnh Ân.