“Mãi đến Munchen tôi mới tìm được Huế như chính Huế trong mình. Mãi trong tuyết giá và sương mù, Huế mới long lanh, và bước qua ngọn cỏ vườn sau nhà bên Tây, tím Huế bỗng hiển hiện gọi lời nơi phương ấy…” - Đó chỉ là một trong rất nhiều cảm xúc về xứ Huế mà tác giả Thái Kim Lan đã chia sẻ trong tập sách “Mai rồi mưa tạnh trong xuân”. Cuốn sách vừa ra mắt bạn đọc trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày sách Việt Nam (21/4).
Tác giả Thái Kim Lan (giữa) chia sẻ với bạn đọc tại buổi giao lưu ra mắt sách.
Ảnh: Đặng Thủy
Trong lời đầu sách, tác giả Thái Kim Lan nói rằng 45 tản văn là 45 tiểu tự sự của mình. Nó được viết giữa hai đầu múi giờ, trong một tâm trạng luôn ngóng mãi bên ấy, bên này. Mỗi tiểu tự sự là một cung bậc cảm xúc của tác giả vừa hư ảo mà cũng rất đỗi nên thơ. Người đọc bắt gặp ở đó khi là giọt mưa bụi thinh không, bóng lá trong chung trà sớm, cọng hoa cỏ trên đường, giọt nắng bên thềm; lúc lại là trái mận, cành mai, cơn mưa, tuyết lạnh, bóng núi triền sông, trăng sao lộng gió…
Và lôi cuốn không kém đó chính là những câu chuyện tuổi thơ về bà, về mạ, về chị, về những bạn học trường nữ sinh Đồng Khánh, trong những dịp lễ Vu Lan, ngày Phật đản, Tết Nguyên đán… Hãy nghe Thái Kim Lan tả về vẻ đẹp xứ Huế: “Thuở ấy bờ sông Hương xanh um cây lá, bốn mùa nở rộ những loài hoa mộc mạc của ruộng vườn, hoa mướp hoa cà hoa bí xen với râm bụt thêu đường đi và lúa biền óng ả xanh bắt chước sóng nhấp nhô. Phong cảnh chảy theo hai bên bờ như hát cùng một nhịp đò đưa. Cây dại cây dứa níu áo bắt đền những trái mâm xôi chín mọng đang òa hương nơi từng bụm tay úp vào miệng. Có đứa đã lên xe, đứa còn dùng dắng gỡ gai mắc áo. Ðỉnh đồi Hà Khê như mõm con rồng chênh vênh trên con sông uốn khúc. Tới đây mà xem nì! Dòng sông cứ lửng lơ trong mơ mộng mãi hoài”. Hay những dòng chị viết về mẹ: “Mai Lan ngắm nhìn bà, khuôn mặt trái xoan, da trắng mịn, mũi cao thẳng, đầu tóc bối, mái tóc mướt óng, quý phái, nụ cười đen nhánh lạ lẫm khác với những cô giáo của em, những bà Đức hàng xóm mập mạp, dáng bà ngoại thanh thanh, mà hình như cái răng đen làm cho gương mặt bà có chiều sâu… đầy bí mật, như kho tàng cổ tích chưa được kể”.
Nhà thơ Nguyễn Hữu Quý trong buổi ra mắt sách của Thái Kim Lan nói rằng lâu rồi ông mới đọc một tập tản văn dày dặn và hay đến thế. “Đọc những trang văn của Thái Kim Lan, chúng ta hình dung ra một con người, một miền đất, một miền văn hóa. Chị viết về bà, về mẹ nhưng mẹ đã không còn là mẹ mà là một nền văn hóa. Chị kể về chiếc áo dài nhưng nó cũng không còn là tấm áo dài bình thường mà trở thành một nét văn hóa tiêu biểu của người Việt. Và qua từng trang viết, thấy thấp thoáng đâu đó bóng dáng tuổi thơ mà mình đã đi qua. Văn của chị cũng rất đẹp, vừa trong sáng, tinh tế, vừa giàu cảm xúc và nhịp điệu, có những câu đọc lên ngỡ như thơ ” - Nhà thơ Hữu Quý chia sẻ. Còn nhà văn Lê Phương Liên thì nhận xét: “Thái Kim Lan là một giáo sư triết học và Phật học nên những suy nghĩ của chị về xứ Huế vì lẽ đó cũng đượm màu thiền. Để thấu cảm được cái đẹp trong văn của chị có lẽ chỉ đọc thôi thì chưa đủ mà sau đó phải tìm hiểu, nghĩ suy mới có thể hiểu sâu sắc được” .
Tác giả Thái Kim Lan bày tỏ, chị viết những tiểu tự sự này như một sự giải tỏa, một sự đi tới để hoàn thiện những suy nghĩ của mình. Sau bao năm xa quê hương, những tưởng bản tính Đức mạnh mẽ đã “bứng” Thái Kim Lan ra khỏi căn tính Huế. Nhưng không, chỉ một tiếng chuông chùa thoảng ngân, một cánh hoa hải đường bé bỏng, một nụ mai vàng chớm nở, một vài sợi nắng le lói trên từng không buổi giao mùa, màu áo trắng tinh khôi bảng lảng hay một giọt nước mưa rơi trên cầu Bến Ngự, chút nắng trên tàu chuối trong vườn Vỹ Dạ, câu hò vẳng xa đâu đó… cũng đủ để ký ức về Huế lại bừng lên xôn xao trong Thái Kim Lan. Lần bước theo cảm xúc trong tản văn của Thái Kim Lan, có thể cảm nhận rằng Huế dường như vẫn vẹn nguyên trong ký ức của chị. Và qua những “đường sương”, “đường mưa” người đọc cũng dần ngộ ra giữa chốn nhung nhớ ảo huyền ấy một “Mai rồi mưa tạnh trong xuân”.
.jpg "Câu chuyện một giờ")
.jpg "Xúc động những câu chuyện thời niên thiếu của Bác Hồ ở Huế")
![[Podcast] Truyện ngắn Hố băng](https://nhn.1cdn.vn/thumbs/540x360/2024/05/16/love(1).png "[Podcast] Truyện ngắn Hố băng")
.jpg "“Tình sen” của nghệ sĩ nhiếp ảnh Hoàng Bích Vân")
.jpg "Vẻ đẹp của các sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam")