(NHN) Là một trong những là ng nghử lâu đời của Hà Tây (cũ), từ nhiêu năm nay, nghử kim khí ở Thanh Thùy đã đem lại miếng cơm, manh áo và là m già u cho hà ng nghìn người dân. Tuy nhiên, cũng từng ấy thời gian ATLĐ ở đây bị lãng quên. Theo ước tính có ít nhất 30 % người lao động bị mất đốt ngón tay và hà ng trăm tai nạn LĐ xảy xa mỗi năm...
Nhức nhối những tai nạn...
Chị Cù Thị Hiửn, chủ cơ sở sản xuất (CSSX) nhử ở Thôn Rùa Hạ chia sẻ, hầu như ai là m nghử nà y cũng mắc phải tai nạn. Nhẹ thì xây sớt, chảy máu chân tay, nặng thì mất đốt, mất cả bà n tay... ngay gia đình tôi cũng có người em gái bị máy phanh lấy đi mất một đốt ngón tay và o thời điểm năm ngoái, biết là nguy hiểm nhưng vẫn phải là m chứ biết là m cách nà o.
Một số người lao động (NLĐ) lý giải, việc đeo gang tay với nhiửu người lại cà ng dễ gây tai nạn mất đốt hơn, bởi khi bà n tay tiếp xúc với máy dễ mất cảm giác, vì thế cảnh thợ dùng tay trần đưa ra, đưa và o giữa họng máy đột, máy phanh, máy rập... là điửu dễ bắt gặp ở các CSSX. Cũng chính từ những việc chủ quan và không tuân thủ các biện pháp bảo vệ, bảo hộ trong LĐ như trên đã gây ra không ít những tai nạn đáng tiếc mà trường hợp của ông Nguyễn Văn Gốt và anh Nguyễn Văn Đức ở thôn Rùa Thượng là hai điển hình trong số rất nhiửu trường hợp bị tai nạn mất đốt. Trong đó, ông Gốt đã bị chiếc máy cán tôn xén mất ba ngón tay vì sơ ý để bà n tay và o khe máy đang chạy còn anh Đức thì bị máy cắt chéo bà n tay... Bà Hoà ng Thị Xuân, trưởng thôn Rùa Thượng, rùng mình kể lại.
Không có gì bảo vệ, NLĐ sẽ khó tránh khửi tai nạn - Ảnh Hữu Oanh.
Theo ông Lý Duy Bình phó chủ tịch xã Thanh Thùy, là ng nghử kim khí phát triển theo tự phát, vì vậy các chủ CSSX và NLĐ hầu như không chấp hà nh các biện pháp ATLĐ. Trong khi đó, máy móc dùng trong sản xuất đa số là những loại máy sản xuất có nguồn gốc từ Trung Quốc và Nhật Bản từ thập niên 70-80 của thế kỷ trước và đã bị loại thải như: máy đá mà i, máy tiện, máy dập...Vì vậy hệ thống bảo hà nh, và độ an toà n là không đảm bảo... Vì thế, tình trạng ATLĐ ở là ng nghử kim khí đang ở mức báo động với 20% NLĐ trong khoảng 900 hộ mắc tai nạn mỗi năm. Thậm chí, theo thống kê của trạm y tế xã, thì thực tế có tới 30% NLĐ bị mất đốt, còn tai nạn nhử như xây xớt, chảy máu, khâu vai mũi thì có tới 90%.
...Vẫn chưa bốc được thuốc chữa
Đử cập vấn đử giải pháp cho ATLĐ ở địa phương, ông Lý Duy Bình cho biết, năm 2008 xã đã phối hợp với phòng lao động huyện Thanh Oai cho 50 doanh nghiệp và công ty là m kim khí đi học 2 ngà y vử phương pháp đảm bảo ATLĐ trong SX. Sau khi học vử một thời gian có đỡ hơn nhưng rồi đâu lại và o đấy, bởi đa số chỉ toà n chủ CSSX đi học nên có người áp dụng có người không, thực tế đa số chủ xưởng ít quan tâm đến ATLĐ còn NLĐ vẫn là m theo tự phát mà không có ý thức bảo vệ mình.
Mục sở thị tại CSSX của anh Nguyễn Văn Thanh ( hộ được đi học vử ATLĐ ở thôn Rùa Hạ) 6 công nhân đánh vật cùng các loại máy dập, máy cắt nặng hà ng tấn, tuy nhiên không người nà o được trang bị khẩu trang, giầy và mũ bảo hộ LĐ, thậm chí dụng cụ bảo vệ tối thiểu là gang tay có người còn không đeo, ngay cả vợ của ông chủ xưởng vốn chỉ lo công việc nội trợ cũng được huy động ra cắt tôn, rập khuôn trên máy... Ở và o môi trường là m việc nguy hiểm hơn khi phải thường xuyên tiếp xúc với các chất hoá học, tẩy rửa kim loại, song anh Hà Trí Đại một NLĐ đến từ xã Can Thượng, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ cũng chỉ được chủ xưởng trang bị mỗi gang tay và bịt mặt sơ sà i. Trong khi đó, người bình thường đứng xa hà ng chục mét vẫn bị đau đầu và khó thở khi ngửi thấy mùi axít và các chất tẩy rửa hoá học ở xưởng mạ trên. Theo anh Đại, hợp đồng của anh với chủ xưởng chỉ qua thửa thuận miệng với nhau, cũng không thấy được đóng bảo hiểm, thậm chí còn chưa biết lương là bao nhiêu, nhưng cũng không dám đòi hửi gì...
Công nhân chuẩn bị tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa và mạ kim loại - Ảnh: Hữu Oanh.
Theo ông Đỗ Văn Thi, trạm trưởng trạm y tế xã Thanh Thùy, thì những trường hợp NLĐ tiếp xúc với các loại hóa chất ở các CS là m mạ kim loại còn nguy hỉêm hơn cả những công nhân có nguy cơ mất đốt, bởi hóa chất có thể là m thần kinh bị suy nhược; đau ngực, khó thở và suy hô hấp; ăn mòn và mất bà i tiết của da...nếu không có bảo hộ hoặc bảo hộ không đúng cách. Thực tế, nhiửu NLĐ là m trong các xưởng mạ mắc phải những triệu chứng trên, nhưng rất ít người đến khám, đa số là những LĐ thời vụ là m được một thời gian bị nhiễm độc hại rồi bử đi là m việc khác.
Bà Nguyễn Thị Xuân trưởng thôn Rùa Hạ cho biết, tính cả LĐ ở địa phương và ở nơi khác thì thôn có khoảng 1000 người đang là m nghử kim khí (chiếm 1/3 dân số của cả xã) trong đó đa số NLĐ trình độ chỉ tốt nghiệp cấp 1, cấp 2, vì vậy ý thức bảo vệ bản thân trong LĐ là rất hạn chế. Trong khi đó, chủ các CSSX thì lại rất ít người quan tâm đến việc đảm bảo ATLĐ, gần như 100% các hộ sx không thực hiện hợp đồng LĐ và không mua Bảo hiểm cho công nhân.
Như vậy, trong khi cả NLĐ và chủ sử dụng LĐ gần như không có các biện pháp đảm bảo ATLĐ trong là ng nghử thì chính quyửn địa phương cũng tử ra bất lực và chỉ dừng lại việc tuyên truyửn ở một và i ngà y học một năm. Hệ quả là hà ng nghìn NLĐ ở Thanh Thùy vẫn cứ phải đối mặt với tình trạng tai nạn LĐ nhức nhối gia tăng từng ngà y, từng giử. Nhiửu trường hợp là trụ cột của gia đình đã mất khả năng LĐ, mang tật cả đời, rồi con cái họ lại phải bử học tiếp tục đối mặt với những guồng máy tử thần... Đử nghị UBND TP Hà Nội và các cấp chính quyửn địa phương sớm có những biện pháp cấp bách giải cứu tình trạng tai nạn LĐ đang ở mức báo động trên.