ChuÌng ta dễ nhâÌ£n ra những ngaÌ€y cuôÌi cuÌ€ng của muÌ€a xuân laÌ€ những cơn mưa bay cuôÌi muÌ€a. Thay vaÌ€o đoÌ laÌ€ môÌ£t vaÌ€i tiêÌng sâÌm vang trơÌ€i, sau đoÌ trơÌ€i đổ môÌ£t cơn mưa raÌ€o, nươÌc mưa như truÌt xuôÌng muôn vâÌ£t, như thể tăÌm gôÌ£i cho cây côÌi, muôn vâÌ£t sau những ngaÌ€y đông giaÌ reÌt, co ro, buÌ£i băÌ£m của trâÌ€n gian vương bẩn. Bao nhiêu buÌ£i băÌ£m của ngaÌ€y thươÌ€ng trên thân thể cây côÌi, vaÌ€ muôn vâÌ£t đêÌ€u đươÌ£c cơn mưa đâÌ€u muÌ€a haÌ£ tăÌm gôÌ£i saÌ£ch sẽ. MaÌ€u xanh của laÌ non sau cơn mưa như đươÌ£c khoaÌc lên thân cây môÌ£t caÌnh aÌo mơÌi. MaÌ€u xanh non tơ trông râÌt mãn nhãn.
Những luÌc rảnh rang, ta hoaÌ€ miÌ€nh vơÌi thiên nhiên, cây côÌi, hoa laÌ, chim choÌc, thoả sưÌc maÌ€ quan saÌt muôn. ChuÌng ta sẽ thâÌy sưÌ£ đổi thay của muôn vâÌ£t theo voÌ€ng quay của thơÌ€i gian... Cây baÌ€ng cuôÌi đông laÌ đỏ tiÌa, rôÌ€i ruÌ£ng dâÌ€n, để lôÌ£ những caÌ€nh cây trơ truÌ£i, khẳng khiu. Cây đaÌ€o thêÌ ở vươÌ€n nhaÌ€ cũng vâÌ£y, trươÌc têÌt ta tuôÌt laÌ để kiÌch thiÌch cho hoa nở đuÌng vaÌ€o diÌ£p têÌt, caÌ€nh cây trơ truÌ£i, tơÌi muÌ€a xuân coÌ chôÌ€i non vaÌ€ lôÌ£c biêÌc điểm xuyêÌt vơÌi những bông hoa. HaÌ€ng cây xoan sau lưng nhaÌ€ laÌ cũng ruÌ£ng hêÌt cả, chỉ coÌ€n những chuÌ€m quả xoan khô vỏ laÌ€ vươÌng măÌc laÌ£i trên caÌ€nh cây chơÌ€ ngaÌ€y heÌo ruÌ£ng rơi xuôÌng đâÌt, cho tuÌ£i trẻ con chuÌng tôi nhăÌ£t quả vêÌ€, cho vaÌ€o rổ tre, xaÌt saÌ£ch vỏ, chỉ coÌ€n trơ haÌ£t đem phơi khô, rôÌ€i đoÌng goÌi laÌ£i đem baÌn cho mâÌy ông chủ vươÌ€n ươm cây con, lâÌy tiêÌ€n ăn kem trong những ngaÌ€y heÌ€ oi bưÌc.
SưÌ£ diÌ£ch chuyển của thơÌ€i gian theo qui luâÌ£t, thaÌng ba tơÌi, hoa xoan lơÌp lơÌp ruÌ£ng rơi đâÌ€y đã đi vaÌ€o thơ Nguyễn BiÌnh để rôÌ€i cưÌ đêÌn muÌ€a âÌy haÌ€ng năm ta laÌ£i nhơÌ để maÌ€ thưởng thưÌc băÌ€ng măÌt maÌ€u tiÌm của hoa xoan. Hoa gaÌ£o cũng chẳng keÌm săÌc hoa xoan, hoa bưởi,...cưÌ đêÌn thaÌng ba laÌ€ hoa gaÌ£o nở rưÌ£c trơÌ€i như những thaÌp lửa đươÌ£c thăÌp nên tưÌ€ muôn phương. TrơÌ€i đâÌt như bưÌ€ng saÌng hơn. Quê tôi ở caÌ£nh doÌ€ng sông HôÌ€ng chở năÌ£ng phuÌ€ xa cho vuÌ€ng đôÌ€ng băÌ€ng châu thổ sông HôÌ€ng, những năm 70 của thêÌ kỷ XX, nhaÌ€ maÌy thuỷ điêÌ£n HoaÌ€ BiÌ€nh chưa đươÌ£c xây dưÌ£ng, để chêÌ ngưÌ£ doÌ€ng chảy. Bởi vâÌ£y maÌ€ muÌ€a nươÌc đêÌn, nươÌc traÌ€n vaÌ€o nhaÌ€ cửa dân sôÌng bên ngoaÌ€i con đê chăÌn lũ ven bãi sông. SôÌng trong cảnh luÌ£t lôÌ£i nhiêÌ€u năm, ngươÌ€i dân quê tôi chuyển tâÌt cả vaÌ€o trong đôÌ€ng “ bên trong con đê chăÌn lũ để sinh sôÌng.
Hoa Gạo
Cả caÌnh bãi rôÌ£ng âÌy, nhaÌ€ cửa của dân laÌ€ng đã chuyển hêÌt vaÌ€o trong đê chỉ coÌ€n trơ laÌ£i môÌ£t cây gaÌ£o giaÌ€ đưÌng saÌt bơÌ€ sông. Cây gaÌ£o naÌ€y đã coÌ vaÌ€i trăm năm tuổi. Bởi ngươÌ€i cao niên nhâÌt trong laÌ€ng tôi sôÌng đêÌn nay đã qua tuổi 95, cuÌ£ âÌy kể laÌ£i, thơÌ€i ông đi chăn trâu thiÌ€ cây gaÌ£o âÌy đã to rôÌ€i, cỡ ba ngươÌ€i ôm không xuể. Nhưng đêÌn thaÌng ba năm nay, tôi laÌ£i nhơÌ vêÌ€ cây gaÌ£o giaÌ€ âÌy như nhăÌc nhơÌ vêÌ€ thủa chăn trâu căÌt cỏ, vui đuÌ€a, leo cheÌ€o, haÌi hoa gaÌ£o ở đoÌ. Cây gaÌ£o naÌ€y đã biÌ£ seÌt đaÌnh sau môÌ£t trâÌ£n mưa lơÌn caÌch đây vaÌ€i năm, sẻ doÌ£c thân cây laÌ€m đôi. Bây giơÌ€, cây gaÌ£o chẳng coÌ€n nữa, nhưng muÌ€a hoa gaÌ£o tôi vẫn nhơÌ vêÌ€ nơi âÌy, như môÌ£t điÌ£a danh đã hăÌ€n sâu, lưu giữ trong tâm triÌ, kiÌ ưÌc tuổi thơ của tôi.
ThaÌng ba muÌ€a hoa nở, muÌ€a của những chuÌ ong đi lâÌy mâÌ£t. Hoa bưởi, hoa chanh trăÌng muôÌt, tô điểm nhuyÌ£ vaÌ€ng ở giữa, hương thơm nưÌc mũi! Hoa nhãn, hoa vải, hoa xoaÌ€i, hoa bưởi nở trăÌng xoaÌ cả đâÌt trơÌ€i. NhiÌ€n tưÌ€ trên nhaÌ€ cao tâÌ€ng nhiÌ€n xuôÌng như những mâm xôi đỗ xêÌp thaÌ€nh haÌ€ng, tâÌ€ng tâÌ€ng lơÌp lơÌp dâng hươÌng vêÌ€ đâÌt tổ HuÌ€ng Vương linh thiêng nhân ngaÌ€y giỗ tổ môÌ€ng mươÌ€i thaÌng Ba. Những bông hoa tinh khiêÌt, trăÌng vaÌ€ thơm thảo dâng tăÌ£ng hương săÌc cho đơÌ€i, dâng mâÌ£t ngoÌ£t tưÌ€ sưÌ£ chăÌt chiu của những chuÌ ong câÌ€n cuÌ€, chăm chỉ, siêng năng, đã cho ta haÌ€ng ngaÌ€n liÌt mâÌ£t ong vươÌ€n, mâÌ£t ong rưÌ€ng tưÌ€ nguôÌ€n hoa dôÌ€i daÌ€o âÌy.
Những bông hoa loa keÌ€n, saÌu caÌnh vaÌ€o diÌ£p naÌ€y cũng đua nhau khoe săÌc, caÌnh hoa maÌ€u đỏ, coÌ cả loaÌ€i hoa maÌ€u phơn phơÌt hôÌ€ng nở rôÌ£ trong vươÌ€n nhaÌ€ như muôn ngoÌ£n nêÌn đang chaÌy đỏ rưÌ£c. Những bông hoa hôÌ€ng tuÌ câÌ€u nở thăÌm như muôn tia năÌng chiêÌu saÌng bên hiên nhaÌ€. RôÌ€i săÌc thăÌm của muôn loaÌ€i hoa lan như lan tai trâu, đuôi caÌo, hải âu, hoaÌ€ng thảo, tam bảo săÌc, long tu, haÌ€i vêÌ£ nữ, măÌ£c lan vơÌi đủ maÌ€u trăÌng nhaÌ£t, trăÌng sữa, tiÌm, tiÌm đen, vaÌ€ng nghêÌ£, da cam cuÌ€ng nhau đua khoe phô săÌc thăÌm.
CuôÌi xuân, những bông mai vaÌ€ng nở muôÌ£n trên đâÌt BăÌc cũng khoe săÌc vaÌ€o diÌ£p naÌ€y. Yêu thương lăÌm, da diêÌt lăÌm! Bởi ngươÌ€i SaÌ€i GoÌ€n thiÌ€ nhơÌ săÌc hoa đaÌ€o để hươÌng vêÌ€ đâÌt BăÌc, coÌ€n ngươÌ€i BăÌc thiÌ€ hươÌng vêÌ€ phương Nam để cảm nhâÌ£n vêÌ€ muÌ€a xuân trên những caÌnh mai vaÌ€ng. Bởi thêÌ maÌ€ thaÌng ba đã trở thaÌ€nh đêÌ€ taÌ€i của bao nhiêu hoaÌ£ sỹ, nhaÌ£c sỹ, nhaÌ€ thơ cho ra đơÌ€i những bưÌc hoaÌ£, nhaÌ£c phẩm, thi phẩm, bâÌt hủ như lơÌ€i ca tưÌ€ trong môÌ£t baÌ€i haÌt : - ThaÌng ba, muÌ€a con ong đi lâÌy mâÌ£t...coÌ€n nhaÌ€ thơ Phan ThiÌ£ Thanh NhaÌ€n đã lâÌy hương bưởi laÌ€m chủ đêÌ€ cho saÌng taÌc thi phẩm Hương thâÌ€m của miÌ€nh vaÌ€ đã đăng trên baÌo Văn nghêÌ£ năm 1969, sau đoÌ đoaÌ£t đoaÌ£t giải thưởng của HôÌ£i nhaÌ€ văn ViêÌ£t Nam. BaÌ€i thơ đã đươÌ£c phổ nhaÌ£c vaÌ€ trở nên quen thuôÌ£c đôÌi vơÌi thiÌnh, đôÌ£c giả cả nươÌc tưÌ€ nhiêÌ€u năm nay, nhâÌt laÌ€ những ai đang yêu. VaÌ€ coÌ€n biêÌt bao nhiêu bưÌc hoaÌ£, tâÌm ảnh maÌ€ caÌc hoaÌ£ sỹ, nhiêÌp ảnh gia đang lưu giữ chưa công bôÌ...
ThaÌng ba muÌ€a con ong đi lâÌy mâÌ£t chăÌc chăÌn răÌ€ng thaÌng ba laÌ€ thaÌng của muÌ€a muôn hoa khoe săÌc đưa hương. ThaÌng Ba laÌ€ thaÌng của muÌ€a hoa!