Góc nhìn

Tác phẩm văn học chuyển thể thành phim - nhìn từ "Đất rừng phương Nam"

Quỳnh Chi 27/10/2023 21:31

Bộ phim điện ảnh “Đất rừng phương Nam” của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, đã vượt mốc 100 tỷ doanh thu phòng vé sau hơn 10 ngày công chiếu.

1. Theo trang thống kê phòng vé độc lập phim Việt – Box Office Vietnam, tính đến hết ngày 26/10/2023, phim điện ảnh Đất rừng phương Nam đã đạt doanh thu hơn 111 tỷ đồng. Như vậy, sau 10 ngày công chiếu chính thức trên hệ thống rạp toàn quốc (tối 16/10), tính đến hiện tại, bộ phim của đạo diễn Dũng “khùng” dựa trên tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam” của nhà văn Đoàn Giỏi lọt top 3 phim điện ảnh có doanh thu cao nhất trong năm 2023.

dat-phuong-nam.png
Tính đến hết ngày 26/10/2023, phim điện ảnh Đất rừng phương Nam đạt doanh thu hơn 111 tỷ đồng, theo trang thống kê phòng vé độc lập phim Việt – Box Office Vietnam. (Ảnh chụp màn hình).

Doanh thu phim Đất rừng phương Nam hiện chỉ kém hơn 2 tác phẩm đã công chiếu dịp đầu năm nay là Nhà bà Nữ (đạo diễn Trấn Thành) với 458 tỷ đồng và Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh (đạo diễn Lý Hải) doanh thu 272 tỷ đồng. Với việc được ưu tiên chiếu vào các khung giờ vàng cùng tần suất dày đặc ở các rạp, thời gian trụ rạp khoảng một tháng (hoặc hơn), Đất rừng phương Nam có thể sẽ "bùng nổ" doanh thu. Có thể nói, việc đạt doanh thu hơn 100 tỷ sau hơn 10 ngày ra rạp của Đất rừng phương Nam là một thành công đối với nhà sản xuất, ít nhiều tạo động lực cho các nhà làm phim cố gắng, phấn đấu nhiều hơn nữa để góp phần phát triển ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam.

Tuy nhiên, doanh thu trăm tỷ không đồng nghĩa với việc chất lượng, nội dung phim Đất rừng phương Nam đã làm thỏa mãn hầu hết khán giả. Trên thực tế, bộ phim của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng trước khi chính thức ra rạp đã vấp phải một số ý kiến phản biện từ giới phê bình điện ảnh lẫn khán giả về yếu tố lịch sử, xây dựng hình tượng nhân vật. Ngay sau đó, nhà sản xuất đã chủ động xin phép Hội đồng duyệt phim Quốc gia cho bỏ tên Thiên Địa hội và Nghĩa Hòa đoàn ra khỏi các lời thoại, thay bằng tên Chính Nghĩa hội và Nam Hòa đoàn tại bản điện ảnh hoàn chỉnh Đất rừng phương Nam.

Dù sao cũng phải thừa nhận, nhà sản xuất cũng như đạo diễn Nguyễn Quang Dũng đã biết lắng nghe, tôn trọng các ý kiến phản hồi của công chúng, giới chuyên môn để Đất rừng phương Nam có nội dung tốt hơn, nhất là không để những tranh luận về lịch sử nổ ra và kéo dài. Bản điện ảnh lần này có thể còn một số hạn chế, qua đó sẽ giúp ê-kíp rút kinh nghiệm, đầu tư hơn để những phần tiếp theo Đất rừng phương Nam chất lượng hơn.

2. Nếu so doanh thu của Đất rừng phương Nam với các phim điện ảnh được chuyển thể/dựa theo tác phẩm văn học đã từng được thực hiện, chiếu rạp trước đó tại Việt Nam, thì bộ phim của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng vẫn thắng lớn.

mat-biec.jpg
Mắt biếc chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Đến nay, đây là phim điện ảnh chuyển thể văn học có doanh thu cao nhất ở nước ta (180 tỉ đồng).

Đạo diễn Victor Vũ là người “chăm” làm phim điện ảnh chuyển thể từ tác phẩm văn học nhất. Phim Thiên mệnh anh hùng do Victor Vũ đạo diễn, dựa theo tiểu thuyết “Bức huyết thư” của nhà văn Bùi Anh Tấn, mang màu sắc cổ trang mới lạ. Phim ra rạp thu về hơn 16 tỷ đồng, nhà sản xuất sau đó cho biết Thiên mệnh anh hùng lỗ vốn khoảng… 17 tỷ. Sau đó, nam đạo diễn Việt kiều làm Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh chuyển thể từ truyện dài cùng tên của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, thu về 78 tỷ đồng. Dự án điện ảnh chuyển thể văn học có doanh thu cao nhất của đạo diễn Victor Vũ chính là Mắt biếc với 180 tỉ đồng. Mắt biếc được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên phát hành năm 1990 của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.

Đất rừng phương Nam may mắn hơn cả phim điện ảnh Cậu Vàng (đạo diễn Trần Vũ Thủy), lấy cảm hứng từ nhiều truyện ngắn của nhà văn Nam Cao. Cậu Vàng chỉ có 3 tỷ đồng doanh thu và nhận nhiều lời chê bai về kịch bản lẫn kỹ thuật, phải âm thầm rút khỏi rạp. Một dự án điện ảnh được quảng bá rầm rộ là Kiều của nhà sản xuất Mai Thu Huyền, lấy cảm hứng từ Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du. Kiều bản điện ảnh thất bại nặng nề khi thu về gần 3 tỷ đồng sau 3 tuần công chiếu, rút khỏi rạp so với dự định và chuyển sang chiếu online. Phim điện ảnh Kiều bị khán giả chê nhiều vì kịch bản kém, phần diễn xuất cũng chưa đủ tốt, nội dung phim nhạt nhòa, cũ kỹ.

3. Hầu hết các phim điện ảnh ảnh chuyển thể/dựa theo tác phẩm văn học khi ra rạp, dù doanh thu cao hay thấp đều có điểm chung bị “soi” rất kỹ, khó thỏa mãn được đa số người xem. Kể cả thành công như Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh Đất rừng phương Nam với doanh thu trăm tỷ thời điểm hiện tại cũng có nhiều ý kiến, đánh giá trái chiều.

dat-pnam-2.jpg
Cảnh trong phim Đất rừng phương Nam.

Lịch sử điện ảnh thế giới đã tổng kết và đưa ra 3 hình thức chuyển thể từ tác phẩm văn học cơ bản nhất: chuyển thể trung thành với nguyên tác, chuyển thể không theo sát nguyên tác, và chuyển thể dung hòa hai hình thức trên. Có thể các phim tại Việt Nam thường chuyển thể theo hai hình thức đầu tiên, nên khi khán giả xem phim không như tác phẩm văn học đã được đọc nên thất vọng ?!

Nếu xem một bộ phim chuyển thể từ tác phẩm văn học và đem so sánh 2 tác phẩm với nhau, rất khó có phim “đạt chuẩn” với khán giả. Tác phẩm văn học đưa đến thế giới nghệ thuật và thế giới ấy tồn tại trong tư duy, tưởng tượng của người đọc. Nhưng khi thế giới đó được đưa vào phim thì không gian, thời gian, nhân vật… trở nên trực quan, sinh động, có thể khác so với tưởng tượng của người đọc trước đây.

Từ sự giống và khác nhau, công chúng có thể đưa ra đánh giá tác phẩm điện ảnh trung thành hoặc không trung thành so với nguyên tác, rồi theo cảm quan có thể đánh giá phim hay/không hay, nên xem hoặc không xem. Nhưng các phim kể trên ở nước ta, dễ dàng nhận thấy không tác phẩm nào chuyển thể theo sát từng chi tiết của cốt truyện, dựng tỉ mỉ từng nét của nhân vật trong tác phẩm văn học.

Thực tế, mỗi tác phẩm ở mỗi loại hình nghệ thuật đều có đời sống riêng và cần có những dấu ấn sáng tạo riêng./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Nhà văn Tô Hoài: Người “thuyền trưởng” tâm huyết và bản lĩnh
    Trong chặng đường 40 năm của Tạp chí Người Hà Nội, dấu ấn của nhà văn Tô Hoài - Tổng Biên tập đầu tiên vẫn luôn hiện hữu sâu đậm. Không chỉ là người đặt nền móng, định hướng phát triển cho tờ báo, ông còn là người truyền cảm hứng về một cách làm báo cẩn trọng, tinh tế, nhân văn và tràn đầy trách nhiệm.
  • "Người Hà Nội" đã và đang làm tốt sứ mệnh lan tỏa văn hóa Thủ đô ngàn năm văn hiến
    "Người Hà Nội" sẽ mừng "sinh nhật" tuổi 40 vào ngày 8/5/2025. Chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển, Người Hà Nội đã có được một “hệ thống” cộng tác viên là văn nghệ sỹ ở nhiều lĩnh vực: văn học, mỹ thuật, nhiếp ảnh, điện ảnh, lý luận phê bình;… các nhà báo, nhà nghiên cứu, nhà khoa học hàng đầu Thủ đô và cả nước.
  • PGS.TS Nguyễn Hữu Sơn: “Người Hà Nội ” luôn giữ được “chất” Hà Nội
    PGS. TS Nguyễn Hữu Sơn là một cộng tác viên có nhiều bài viết chất lượng đăng trên Người Hà Nội, từ những ngày đầu nhà văn Tô Hoài làm Tổng Biên tập báo Người Hà Nội. “Đọc Người Hà Nội, người ta thấy được cái "chất" Hà Nội, thấy được những tâm tư, tình cảm của nhiều cây bút là văn nghệ sỹ tài năng và những câu chuyện, vấn đề của Hà Nội” - PGS.TS Nguyễn Hữu Sơn, chia sẻ.
  • Nhà văn Lê Phương Liên: "Còn có thể gõ bàn phím thì tôi còn viết về Hà Nội, viết cho Người Hà Nội"
    Nhà văn Lê Phương Liên nổi tiếng trên văn đàn Việt Nam với nhiều tác phẩm văn học thiếu nhi đặc sắc. Ít ai biết, tác giả truyện ngắn “Câu hỏi trẻ thơ” là cộng tác viên gắn bó với Tạp chí Người Hà Nội suốt 40 năm nay. Nhà văn Lê Phương Liên, chia sẻ: “Tên gọi Người Hà Nội luôn nhắc nhở tôi “dù có đi bốn phương trời” thì cũng luôn nhớ về Người Hà Nội để gửi, viết bài”, và viết bài cho “Người Hà Nội” chính là viết cho quê hương mình.
  • Văn học trong thời đại số - Những cơ hội và thách thức
    Vai trò không thể thay thế của văn học trong việc phản ánh đời sống và truyền tải giá trị nhân văn, đặc biệt trong bối cảnh thời đại số.
  • Đổi mới thi ca cũng không được xa lạ với con người
    Cuộc đối thoại của nhà thơ với thời đại trong thơ ca mang lại hy vọng, nâng cao giá trị con người ngay cả trong thời điểm bi tráng nhất của lịch sử hoặc thời khắc đau khổ nhất của mỗi một số phận. Một nhà thơ đích thực phải biết dùng ngôn ngữ của thơ để chạm vào tâm hồn con người. Không chỉ bằng sự phá vỡ sắc cạnh của lý trí, ngôn ngữ đó cần có thêm cảm xúc của trái tim - những cảm xúc được tái hiện từ chất liệu đời thường.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Ra mắt sách tranh song ngữ “Kể chuyện Bác Hồ”
    Nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (6/1925 – 6/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách tranh "Kể chuyện Bác Hồ", ấn bản song ngữ Việt – Trung.
  • Chuyện kể về Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam
    Trong hành trình mở cõi về phương Nam của dân tộc Việt Nam, các chúa Nguyễn hiện lên như những nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa, với các quyết sách chiến lược và nghệ thuật bang giao khôn khéo, đặc biệt trong quan hệ với triều đình Chân Lạp. Cuốn sách “Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” của nhà giáo, nhà nghiên cứu sử học Nguyễn Hữu Hiếu, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành tháng 6/2025, là một công trình giàu tư liệu và cảm hứng góp phần tái hiện sinh động giai đoạn lịch sử đặc biệt ấy.
  • Nhìn lại nửa thế kỷ văn học nghệ thuật Việt Nam
    Ngày 27/6/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức hội thảo khoa học “Nhìn lại sự vận động, phát triển của VHNT Việt Nam 50 năm sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 – 30/4/2025)”. Với 33 tham luận cùng nhiều ý kiến trao đổi sôi nổi, hội thảo là dịp tổng kết quá trình phát triển của VHNT Việt Nam trong bối cảnh đất nước thống nhất, đổi mới và hội nhập, từ đó đưa ra các đề xuất nhằm phát triển VHNT trở thành thành tố quan trọng của nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
  • Huyện Thường Tín đón nhận danh hiệu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
    Sáng 28/6, huyện Thường Tín (Hà Nội) tổ chức Lễ công bố và đón nhận danh hiệu huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024. Sau 4 năm nỗ lực, huyện đã đạt nhiều kết quả nổi bật, kinh tế-xã hội chuyển biến tích cực, hạ tầng ngày càng khang trang, đời sống người dân được nâng cao.
  • Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh
    Tối 27-6, Chương trình thúc đẩy sản xuất – tiêu dùng bền vững 2025 chính thức khai mạc tại Hà Nội với chủ đề “Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh”.
Đừng bỏ lỡ
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
  • [Podcast] Đình Mễ Trì Thượng – Nơi lưu giữ những lớp trầm tích văn hóa Hà Nội
    Trong hàng ngàn di tích lịch sử văn hóa của Thủ đô ngàn năm văn hiến, thì đình Mễ Trì Thượng là ngôi đình cổ kính bậc nhất. Ngôi đình này nằm trên gò Quy Sơn (núi Rùa), thuộc làng Mễ Trì Thượng (tên Nôm là Kẻ Mẩy). Mễ Trì Thượng không chỉ mang dáng dấp kiến trúc cổ đặc trưng Bắc Bộ, mà ngôi đình này còn là nơi lưu giữ những lớp trầm tích văn hóa của một Hà Nội đang chuyển mình theo vòng quay thời gian.
Tác phẩm văn học chuyển thể thành phim - nhìn từ "Đất rừng phương Nam"
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO