Hà Nội xưa - nay

Làng nghề Hà Nội qua góc nhìn của nghệ sĩ nhiếp ảnh Thủ đô

Thụy Phương 11/10/2023 06:03

52 tác phẩm về đề tài “Làng nghề Hà Nội” vừa được giới thiệu trong Triển lãm ảnh nghệ thuật Hà Nội lần thứ 53 diễn ra vào dịp kỷ niệm 69 năm Ngày Giải phóng Thủ đô đã mang đến cho công chúng những góc nhìn đa chiều về làng nghề, phố nghề Thăng Long – Hà Nội. Không chỉ góp phần tái hiện không gian các làng nghề Hà Nội, những bức ảnh này còn cho thấy sự phong phú, đa dạng và đầy dấu ấn của nghề thủ công truyền thống – một yếu tố nền tảng cho sự phát triển công nghiệp văn hóa.

Bức tranh đa sắc về làng nghề Thủ đô

Trong số 1702 tác phẩm của 227 tác giả dự thi ở hai đề tài “Làng nghề Hà Nội” và “Vẻ đẹp mọi miền Tổ quốc” thì có tới 778 tác phẩm tham gia cuộc thi ở đề tài "Làng nghề Hà Nội", điều đó cho thấy sức hấp dẫn không nhỏ của làng nghề Thủ đô với các nhiếp ảnh gia.

Tác giả Lê Hoàn Diệu chủ nhân của tác phẩm “Vườn xuân – làng nghề trồng đào truyền thống Nhật Tân” (giải Nhì đề tài Làng nghề Hà Nội) chia sẻ, gia đình chị hiện sống trên địa bàn quận Tây Hồ, nơi đây nổi tiếng với nghề trồng đào (Nhật Tân), ngoài ra còn có nghề trồng quất ở Tứ Liên, xôi ở Phú Thượng cũng đặc sắc không kém. Cũng bởi thế góc máy của chị đã chớp lại không biết bao nhiêu khoảnh khắc về nghề truyền thống ở địa phương mình.

ve-dep-moi-mien-to-quoc-gt-3.jpg

Khoảnh khắc trong tác phẩm "Vườn xuân – làng nghề trồng đào truyền thống Nhật Tân" chị Diệu tình cờ nhận ra trong lần trở lại vườn đào cuối năm 2021, khi ấy chị đã vội vàng bấm máy. Tác phẩm ghi lại hình ảnh vườn đào thắm sắc, phía xa xa là bóng dáng của cây cầu Nhật Tân mới được xây dựng như một sự giao thoa của truyền thống và hiện đại.

Không chỉ riêng tác giả Lê Hoàn Diệu, rất nhiều các nghệ sĩ nhiếp ảnh Thủ đô đã lưu giữ những hình ảnh của làng nghề Thủ đô bằng những tác phẩm chân thật và sống động. Đó là những khoảnh khắc về những người nghệ nhân đang say sưa với công việc của mình; hay nhịp sống của những phố nghề trong khu phố cổ và những làng nghề ngoại ô thành phố.

70-x-50-anh-10-10-2023-lang-nghe-x-42-anh-7.jpg

Với sự lăn lộn, tìm tòi, sáng tạo cùng những những xúc cảm của người nghệ sĩ, các nhiếp ảnh gia đã mang tới cho công chúng một bức tranh đa sắc về làng nghề của mảnh đất Hà thành. Bức tranh ấy có sự phong phú đa dạng của các làng nghề Thủ đô, nào nghề dệt lụa Vạn Phúc (Hà Đông), gốm sứ Bát Tràng (Gia Lâm), mây tre đan Phú Vinh (Chương Mỹ), thêu Quất Động, sơn mài Hạ Thái (Thường Tín), khảm trai Chuôn Ngọ (Phú Xuyên), nghề làm tương ở Đường Lâm (Sơn Tây)…; rồi cả những phố nghề nổi tiếng một thời trong khu phố cổ như tranh dân gian Hàng Trống, nghề kim hoàn trên phố Hàng Bạc…

ve-dep-moi-mien-to-quoc-gt-6.jpg

Trong bức tranh đa sắc của làng nghề Thủ đô, không thể không nhắc tới những nghệ nhân – những “báu vật sống” của làng nghề. Nhiều tác giả đã giả lặn lội tìm đến với các nghệ nhân để lưu giữ những “báu vật sống” ấy trong ống kính của mình như thể sợ rằng mai này họ không còn thì nghề truyền thống cũng mờ phai. Có thể kể tới tác giả Đỗ Thị Thược với tác phẩm “Nét thăng hoa cho tác phẩm sơn mài” (nghệ nhân Vũ Huy Mến); tác giả Phan Huy Thiệp với tác phẩm “Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyền và tình yêu với đèn kéo quân”; tác giả Phạm Thị Lan Anh với tác phẩm “Thẩm đàn ở làng nghề làng nghề làm đàn dân tộc Đào Xá” (nghệ nhân Đào Anh Tuấn) và tác phẩm “Linh hồn của làng nghề mây tre đan Phú Vinh” (nghệ nhân Nguyễn Văn Trung); tác giả Trần Thị Kiều Vân với tác phẩm “Nghệ nhân nhân dân thêu Nguyễn Quốc Sự”...

Tác giả Vũ Bảo Ngọc – người đã giành giải Nhất với tác phẩm “Người lưu giữ hồn tranh dân gian Hàng Trống” cho hay, sở dĩ anh chọn nghệ nhân Lê Đình Nghiên để ghi lại trong tác phẩm của mình bởi anh muốn lưu lại hình ảnh của nghệ nhân là nghệ nhân cuối cùng của dòng tranh dân gian Hàng Trống – một dòng tranh dân gian tồn tại từ xa xưa nhưng bây giờ không còn nhiều người biết tới.

ve-dep-moi-mien-to-quoc-gt-2.jpg

Bên cạnh đó, những khoảnh khắc bình yên của làng nghề cùng nét đẹp trong lao động của những người thợ thủ công cũng đã là những điểm nhấn đáng chú ý trong bức tranh đa sắc của làng nghề màng đã được các nghệ sĩ nhiếp ảnh Thủ đô ghi lại.

Góp phần phát huy giá trị di sản làng nghề

Làng nghề Hà Nội ra đời và phát triển gắn bó chặt chẽ với lịch sử của Thăng Long - Hà Nội. Sự phong phú đa dạng của làng nghề cùng những tinh hoa của các nghệ nhân của làng nghề, phố nghề đã làm nên những nét văn hóa đặc sắc của Thủ đô. Trong quá trình phát triển và hội nhập hiện nay, đặc biệt là khi thành phố tập trung phát triển công nghiệp văn hóa thì nghề thủ công mỹ nghệ vẫn giữ một vị trí rất quan trọng.

Xưa cũng đã có nhiều những bức ảnh chụp phố nghề trong khu 36 phố phường, vùng nội đô của Thành phố. Từ năm 2008 khi địa giới hành chính của Thủ đô được mở rộng thì kho báu di sản làng nghề truyền thống của Hà Nội càng trở nên phong phú hơn. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để các nhà nhiếp ảnh khai thác sâu hơn vẻ đẹp của các làng nghề.

70-x-50-anh-10-10-2023-lang-nghe-x-42-anh-17.jpg

Thực tế cho thấy, đề tài về làng nghề cũng đã được nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh Thủ đô theo đuổi. Điều này đã được minh chứng rất rõ trong các triển lãm riêng, chung được tổ chức nhiều năm qua. Cách đây 5 năm, triển lãm ảnh “Hà Nội trong tôi 2018” tổ chức tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã giới thiệu với công chúng 80 tác phẩm đề tài “Làng nghề, phố nghề” của các hội viên CLB Nhiếp ảnh Người cao tuổi Hà Nội. Tại các triển lãm thường niên do Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội tổ chức, đề tài này cũng đã xuất hiện rải rác. Tuy nhiên, ở triển lãm ảnh nghệ thuật lần thứ 53 thì đây là lần đầu tiên Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội dành riêng chuyên đề về “Làng nghề Hà Nội” để các nghệ sĩ nhiếp ảnh giới thiệu những tác phẩm chụp làng nghề Thủ đô của mình.

NSNA Nguyễn Văn Toản – Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội khẳng định: “Các tác phẩm về đề tài “Làng nghề Hà Nội” tham gia triển lãm thể hiện bản sắc văn hóa của Thủ đô, đồng thời góp phần tích cực vào việc bảo tồn, phát huy giá trị của các nghề thủ công ở Hà Nội, thúc đẩy phát triển kinh tế, quảng bá du lịch”.

xem-trien-lam.jpg
Triển lãm góp phần quảng bá vẻ đẹp của làng nghề Thủ đô.

Là người từng rong ruổi chụp ảnh ở không ít các làng nghề của Việt Nam nói chung, Hà Nội nói riêng, NSNA Vũ Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội cho rằng, làng nghề Thủ đô hiện nay cũng đã mai một đi rất nhiều, nhiều làng nghề chỉ còn lại tên làng, trong ký ức của những người cao tuổi, và đặc biệt những nghệ nhân lưu giữ nghề xưa cũ cũng không còn nhiều nữa. “Việc mở ra một triển lãm riêng biệt về làng nghề Hà Nội, không chỉ tạo điều kiện sân chơi cho các nghệ sĩ nhiếp ảnh mà còn giúp Hà Nội lưu giữ được những hình ảnh đẹp, quý của làng nghề Hà Nội - là hồn cốt của Hà Nội. Triển lãm vừa là sự động viên, vinh danh với những người đang giữ nghề truyền thống, đồng thời cũng góp phần quảng bá văn hóa truyền thống, vẻ đẹp làng nghề Thủ đô”, NSNA Vũ Anh Tuấn nhấn mạnh./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Tự hào Hoàn Kiếm - Nối mạch nguồn xưa, tri ân và tiếp bước
    Tối 13/6/2025, UBND quận Hoàn Kiếm tổ chức chương trình “Tự hào Hoàn Kiếm – Nối mạch truyền thống, tri ân và tiếp bước” tại Trung tâm Giao lưu Văn hóa Phố cổ Hà Nội (số 50 Đào Duy Từ, phường Hàng Buồm), nhân kỷ niệm 64 năm Ngày thành lập quận. Sự kiện nhằm tri ân các tổ chức, cá nhân tiêu biểu đã có nhiều đóng góp trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn.
  • Bách hóa Tổng hợp Hà Nội - Ký ức một thời
    Mỗi lần có dịp qua phố Tràng Tiền, ngắm nhìn tòa nhà Tràng Tiền Plaza lộng lẫy, trong tôi lại tràn về những hoài niệm một thời xa xưa - khi nơi đây còn là Bách hóa Tổng hợp. Vẫn con phố ấy, góc quen ấy mà không gian giờ đã đổi thay.
  • Xứ Đoài - miền đất thiêng, vùng đất thơ
    Có những vùng đất chỉ cần thầm nhắc tên đã khơi dậy bao xúc cảm thi ca như sông Hương - núi Ngự, sông Lam - núi Hồng. Và xứ Đoài, với tâm điểm là núi Tản - sông Đà, cũng là một miền đất thiêng, một vùng đất thơ như thế.
  • Phục dựng nghi lễ tế Đinh tại đền Đức Thánh Cả
    Ngày 9/3/2025, nghi lễ tế Đinh đã điễn ra tại đền Đức Thánh Cả, thôn Hữu Vĩnh, xã Bình Lưu Quang, huyện Ứng Hòa, TP. Hà Nội. Việc phục dựng nghi lễ là một phần trong chiến lược bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của địa phương.
  • Tây Hồ – Nơi giao thoa giữa quá khứ và hiện tại trong bảo tồn văn hóa
    Quận Tây Hồ, một trong những quận trung tâm của Thủ đô Hà Nội, không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên mà còn là nơi chứa đựng nhiều giá trị văn hóa lịch sử. Quận Tây Hồ là một khu vực đặc biệt với sự kết hợp hài hòa giữa không gian xanh mát của các hồ, làng nghề truyền thống và các di sản văn hóa phong phú. Những năm qua, Tây Hồ đã và đang thực hiện công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, tạo nên một hình ảnh đầy bản sắc và thu hút du khách.
  • Một thoáng ký ức Hà Nội xưa
    Nếu mang nắng chiều chiếu nghiêng nghiêng vào ngăn ký ức của người Hà Nội, dễ sẽ thấy gói hàng Tết thời xa vắng, thấy chiếc áo chần bông xúng xính chờ cái rét ngọt để diện đi chơi… Thời gian có khả năng diệu kỳ, đôi khi có thể biến những khoảnh khắc tưởng chừng như thiếu thốn, khó khăn nhất trở thành tình cảm nhất, vui vẻ nhất; biến những điều răn dạy khắt khe nay trở thành lời vàng thước ngọc muốn gửi gắm lại cho thế hệ sau…
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Phường Xuân Phương: Sẵn sàng vận hành, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân
    Chiều 30/6, Đảng uỷ - HĐND - UBND - UBMTTQ Việt Nam phường Xuân Phương đã tổ chức Lễ trao các quyết định của Thành phố về công tác cán bộ tại phường.
  • Danh sách Bí thư, Chủ tịch 126 xã, phường Hà Nội
    Sáng 30/6, Hà Nội công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, phường và chỉ định nhân sự cấp ủy, lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy Ban MTTQ Việt Nam cấp xã, phường.
  • Cơ hội trải nghiệm văn hóa truyền thống tại “Ngôi nhà chung”
    Từ ngày 1 đến 31/7/2025, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) tổ chức chuỗi hoạt động với chủ đề “Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”. Sự kiện có sự tham gia của hơn 100 đồng bào đến từ 16 dân tộc, nhằm tạo sân chơi bổ ích ngày hè cho thiếu nhi, đồng thời giới thiệu những giá trị đặc sắc trong đời sống văn hóa của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.
  • “Gặp tôi trong tương lai”: Khơi dậy ước mơ nghề nghiệp từ trang sách thiếu nhi
    Sáng 29/6/2025, tại Nhà xuất bản Kim Đồng, lễ khai mạc trưng bày “Gặp tôi trong tương lai” đã diễn ra, mở đầu cho chuỗi hoạt động tổng kết chương trình kêu gọi ý tưởng sáng tác sách thiếu nhi. Đây là một sáng kiến được khởi xướng bởi The Initiative of Children’s Book Creative Content (ICBC), phối hợp thực hiện cùng ECUE VGEM và Nhà xuất bản Kim Đồng, với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ chương trình Investing in Women, một sáng kiến của Chính phủ Australia.
  • Khán giả Hà Nội chuẩn bị được thưởng thức kịch rối truyền thống Bunraku Nhật Bản
    Ra đời từ đầu thế kỷ 17 và phát triển rực rỡ trong thời kỳ Edo, Bunraku không chỉ là di sản văn hóa đặc sắc của Nhật Bản mà còn được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2003.
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
Làng nghề Hà Nội qua góc nhìn của nghệ sĩ nhiếp ảnh Thủ đô
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO