Cân bằng giữa nghiên cứu và sáng tác: Ta còn thơ

Yến Ly| 03/02/2023 15:27

“Sống thơ” là chủ đề của buổi tọa đàm hướng tới Ngày Thơ Việt Nam 2023, do Khoa Viết văn – Báo chí, trường Đại học Văn hóa Hà Nội tổ chức sáng ngày 3/2/2023 tại phòng đọc của Khoa. Buổi tọa đàm do Tiến sĩ Mai Anh Tuấn dẫn dắt, cùng những giao lưu chia sẻ từ hai nhà thơ trẻ là Nguyễn Thị Thuý Hạnh và Lý Hữu Lương.

Mở đầu buổi giao lưu, Tiến sĩ Mai Anh Tuấn chia sẻ: Trong khi trên thế giới, “mô hình” người trí thức vừa nghiên cứu vừa sáng tác vốn phổ biến từ lâu thì tại Việt Nam, các đối tượng này vẫn còn khá chật vật. Phải làm sao để cân bằng giữa con người nghiên cứu và con người sáng tạo là việc cần thiết. Vậy người sáng tác nói chung và người làm thơ nói riêng, làm sao để có thể vẫn “sống thơ”? Đó cũng là lý do Ban tổ chức chọn “sống thơ” làm chủ đề cho buổi tọa đàm. 

Trong khi Nguyễn Thị Thúy Hạnh (tác giả của hai tập thơ: “Di chữ”, “Văn học vết thâm”) là tác giả hướng tới những thể nghiệm và cách tân mạnh mẽ thì Lý Hữu Lương (với tác phẩm “Yao”, đoạt giải Nhà văn trẻ của Hội Nhà văn Việt Nam 2021) tập trung đi sâu vào căn tính tộc người. Và dù với lựa chọn con đường sáng tác nào thì cả hai nhà thơ đều đã có những thành công nhất định. 

toa-dam-song-tho(1).jpg

Buổi toạ đàm “Sống thơ” tại phòng đọc khoa Viết văn – Báo chí, hướng đến kỷ niệm Ngày Thơ Việt Nam 2023.

Nguyễn Thị Thuý Hạnh không chỉ là một người sáng tác mà chị còn làm công việc nghiên cứu, dịch thuật ở Viện Văn học. Chia sẻ với bạn đọc yêu thơ, nhà thơ Nguyễn Thị Thuý Hạnh nhấn mạnh rằng, để có thể cân bằng giữa con người nghiên cứu và con người sáng tạo thì chị luôn xác định rõ những thứ tự ưu tiên để hoàn thành vai trò của mình trong từng hoàn cảnh. Trong quá trình dịch thuật và nghiên cứu văn học phương Đông mà cụ thể nhất là văn học Trung Quốc, chị nhận ra thơ ca đương đại trên thế giới phát triển phong phú với nhiều trào lưu trưởng thành khác nhau (Văn học đương đại Trung Quốc có ba trào lưu tiêu biểu là: trào lưu thơ Mông Lung, trào lưu thơ thế hệ thứ Ba và trào lưu thơ ca mạng), về điểm này thì thơ ca Việt Nam còn nhiều hạn chế. Với chị, câu chuyện cách tân hình thức không chỉ đơn giản vì muốn đổi mới/ đột phá trong hình thức mà còn là ý đồ riêng của tác giả và ý đồ đó phụ thuộc vào từng tác phẩm khác nhau. Và một bước rẽ đáng ghi nhận là, thơ ca đương đại Việt Nam đã hướng thêm về sự duy lý thay vì chỉ thiên về trữ tình như truyền thống.

Nhà thơ Lý Hữu Lương ngoài là tác giả thì với kinh nghiệm của một biên tập viên ban Thơ của Tạp chí Văn nghệ Quân đội, anh cho rằng, một tác phẩm đã hay thì dù hình thức cũ hay cách tân cũng không có nhiều ảnh hưởng đến cái hay duy nhất đó. Anh ví von nền văn học giống như một cái cây, để cây phát triển thì cần cả một quá trình trưởng thành, và cây phát triển ra sao cũng phụ thuộc vào các yếu tố như thời tiết, khí hậu, thổ nhưỡng… Với Lý Hữu Lương, những câu chuyện dân tộc khiến anh suy nghĩ nhiều, nhất là tính thiên di của người Dao, có lẽ đó cũng là thôi thúc khiến những sáng tác của anh quay về bên trong, trở về nguồn cội và truyền thống dân tộc. Có thể nói, thơ như là nơi để anh hiểu hơn về dân tộc mình.

Nhận định về thơ ca đương đại Việt Nam, nhà phê bình Văn Giá bày tỏ nỗi lòng phải làm sao để thơ trẻ Việt Nam có nhiều ấn tượng hơn nữa. Ông đồng ý là các tác giả trẻ đã thông minh hơn, hiện đại hơn trong sáng tác nhưng vẫn rất cần nhiều những những sáng tác dày thêm chất triết lý và bớt đi những du dương chỉ thiên về cảm xúc, thiếu lý tính.

Góp phần giao lưu chia sẻ trong buổi tọa đàm là các bày tỏ quan điểm, các màn đọc thơ của nhà thơ Hoàng Liên Sơn, nhà phê bình Nguyễn Thanh Tâm, tác giả Nam Thiên Phú, tác giả Nguyên Như… 

Kết thúc buổi tọa đàm, Tiến sĩ Mai Anh Tuấn đọc trích đoạn 21 trong trường ca “Em ơi! Hà Nội phố” của Phan Vũ với lời gửi gắm: Dù thế nào, ta vẫn còn thơ!

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Giá trị văn hóa bền vững của nền văn học cách mạng Việt Nam 1945 - 2025
    Vai trò to lớn và quyết định của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh trong sự nghiệp sáng lập nền văn học cách mạng Việt Nam đã được khẳng định nhất quán. Người là kiến trúc sư vĩ đại của nền văn học cách mạng Việt Nam có bề dày truyền thống tính từ những năm 20 thế kỷ XX, với những sáng tác văn xuôi bằng tiếng Pháp (xuất bản ở Pháp), đặt nền móng cho nền văn học cách mạng (về sau được tập hợp trong tác phẩm “Nguyễn Ái Quốc: Truyện và ký”, Phạm Huy Thông dịch và giới thiệu, NXB Văn học, 1974).
  • “Lời trăm năm” và vẻ đẹp trữ tình trong thơ Hạnh Nhi
    Tiến sĩ ngôn ngữ học Nguyễn Hạnh Nhi - người con của quê hương Quảng Ngãi hiện là giảng viên Trường Đại học Phạm Văn Đồng. Chị còn được biết tới ở mảng sáng tác thơ với nhiều bài mang dấu ấn riêng. Thơ Hạnh Nhi giàu chất tự sự, lặng lẽ mà thấm sâu.
  • Còn mãi một “Thời hoa đỏ”
    Trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam, nhà thơ Thanh Tùng là gương mặt quan trọng của văn học nghệ thuật Hải Phòng nói riêng, của nền văn học Việt Nam nói chung. Cuộc đời bươn chải nhưng phóng khoáng cùng tài năng thi ca đặc biệt khiến ông được giới văn nghệ sĩ và đông đảo công chúng yêu mến, kính trọng. Dù đã khuất, nhưng thơ ông, đặc biệt là thi phẩm “Thời hoa đỏ” vẫn ghi dấu một phong cách riêng và sẽ còn sống mãi với thời gian.
  • Thiên nhiên trong kí viết về chiến tranh của Minh Chuyên
    Năm 2025, nhà văn, nhà báo, đạo diễn Minh Chuyên được Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động, ghi nhận những đóng góp nổi bật cho văn học và sự nghiệp gìn giữ ký ức chiến tranh Việt Nam của ông. Không chỉ có trải nghiệm thực tế của một người lính từng xông pha gần chục năm trên chiến trường miền Nam vào những năm máu lửa, Minh Chuyên còn có đủ độ lùi thời gian cần thiết của một nhà văn thời hậu chiến để có thể nhìn về chiến tranh từ nhiều phía. Bởi vậy, chiến tranh trong ký của Minh Chuyên hiện lên đa diện, vừa chân thực vừa thấm đẫm suy tư. Thiên nhiên trong tác phẩm không chỉ là chứng nhân của tội ác, mà còn là hình tượng nghệ thuật giàu cảm xúc - như người mẹ bao dung, lặng lẽ chở che con người giữa mất mát và tàn phá.
  • Thơ ca về những người xả thân vì nghĩa lớn
    Nhân dân ta trải qua hàng nghìn năm chống chọi với thiên tai, giữ cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Nhưng trên hết, chiến tranh chống ngoại bang xâm lược hung tàn, dai dẳng là thử thách lớn nhất đối với Tổ quốc, dân tộc.
  • “Con đường tương lai ” – Hành trình trí tuệ nối dài khát vọng Việt
    Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, ngày 19/6, tại Thư viện Quốc gia Việt Nam, Hội Nhà văn Hà Nội, Viện Nhân học Văn hóa, Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường kết hợp với Sàn văn hóa Học và Đọc Việt Nam, Nhà xuất bản Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo khoa học đánh giá tập 1 và định hướng tập tiếp theo của dự án sách “Con đường tương lai”.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • “Hồi ức Quảng Trị”: Nguồn sử liệu quý về cuộc chiến 81 ngày đêm Thành cổ
    Trong lịch sử chống Mỹ cứu nước, trận chiến 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ Quảng Trị mùa hè năm 1972 được xem là một trong những trang sử bi tráng nhất. Đó là thử thách khốc liệt của dân tộc, đồng thời trở thành biểu tượng về ý chí độc lập, khát vọng tự do của dân tộc Việt Nam. Cuốn sách “Hồi ức Quảng Trị” của tác giả Nguyễn Thụy Kha do NXB Chính trị quốc gia Sự thật ấn hành đã tái hiện sự kiện ấy qua những trang nhật ký, hồi ký của những người lính ở cả hai bên chiến tuyến.
  • Ra mắt tập sách “Thu Hà Nội”
    Hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Chi hội 1 – Hội Nhà văn Hà Nội cho ra mắt tập sách “Thu Hà Nội”. Buổi tọa đàm giới thiệu sách này do Hội Nhà văn Hà Nội tổ chức sáng 29/8, thu hút đông đảo hội viên tham dự.
  • Vang mãi bản hùng ca Hà Nội...
    Hà Nội đã trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, nhưng bản hùng ca của Thủ đô ngàn năm văn hiến mãi ngân vang cùng thời cuộc. Điều đó được chứng minh từ không gian “Vang mãi bản hùng ca” thuộc chủ đề “Thủ đô Hà Nội văn hiến, anh hùng – 80 năm hành trình cùng đất nước” được giới thiệu tại triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” diễn ra từ 28/8 đến 5/9 tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia, Hà Nội.
  • Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mở cửa miễn phí từ 30/8 - 2/9
    Chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam sẽ mở cửa đón khách tham quan miễn phí hoàn toàn trong dịp nghỉ Lễ Quốc khánh năm nay. Chương trình được áp dụng liên tục trong 4 ngày, từ 30/8 đến hết ngày 2/9/2025.
  • 21 loạt đại bác rền vang mở màn Lễ tổng duyệt A80
    Sáng 30-8, cùng thời điểm Quốc ca vang lên tại Quảng trường Ba Đình, trên Quảng trường Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình, 21 loạt đại bác đã đồng loạt vang rền cùng bài hát "Như có Bác trong ngày vui đại thắng".
Đừng bỏ lỡ
Cân bằng giữa nghiên cứu và sáng tác: Ta còn thơ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO