Hà Nội chuẩn bị kỹ lưỡng thí điểm vùng phát thải thấp, tạo không gian sống trong lành hơn cho người dân

Hội nghị do đồng chí Vũ Minh Tuấn – Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy và đồng chí Lê Thị Ánh Mai – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chủ trì. Cùng dự Hội nghị còn có lãnh đạo các Sở, Ban, Ngành của Thành phố; Hội Nhà báo Thành phố Hà Nội; các đồng chí lãnh đạo cơ quan báo chí của Thành phố.

Trao đổi tại Hội nghị thông tin chuyên đề, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Minh Tấn cho biết, ngày 26/11/2025 vừa qua, HĐND Thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết số 57/2025/NQ-HĐND quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn Thành phố Hà Nội, triển khai theo điểm a khoản 2 Điều 28 của Luật Thủ đô 2024. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 10/12/2025, thay thế Nghị quyết số 47/2024/NQ-HĐND.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội chia sẻ những nội dung cơ bản của Nghị quyết số 57/2025/NQ-HĐND. Cụ thể, theo Nghị quyết, vùng phát thải thấp là khu vực được xác định nhằm hạn chế các phương tiện giao thông gây ô nhiễm, từ đó nâng cao chất lượng không khí và giảm tác động tiêu cực của khí thải. Các tiêu chí để xác định vùng phát thải thấp bao gồm khu vực được định hướng bảo vệ nghiêm ngặt theo Quy hoạch Thủ đô; khu vực thường xuyên ùn tắc giao thông mức D–F; khu vực có chỉ số AQI dưới mức trung bình trong tối thiểu 1 năm.

Nghị quyết quy định lộ trình triển khai theo các giai đoạn, trong đó từ 1/7/2026 – 31/12/2027 sẽ thí điểm vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong vành đai 1; Giai đoạn 2028–2029 mở rộng vùng phát thải thấp toàn bộ vành đai 1 và một số khu vực vành đai 2. Từ 1/1/2030, triển khai vùng phát thải thấp từ vành đai 3 trở vào toàn bộ các phường, xã được quy định. Kể từ năm 2031, các khu vực đáp ứng tiêu chí nêu tại Điều 4 của Nghị quyết số 57/2025/NQ-HĐND phải tổ chức vùng phát thải thấp.

Nghị quyết quy định nhiều nhóm giải pháp nhằm kiểm soát khí thải và điều tiết phương tiện, bao gồm hỗ trợ phát triển hạ tầng và phương tiện sạch (khuyến khích vận tải hành khách công cộng; phát triển không gian đi bộ, xe đạp, điểm dừng đỗ hợp lý; phát triển trạm tiếp năng lượng sạch, hạ tầng xử lý pin; tăng cường cung cấp thông tin giao thông và văn hóa giao thông). Các phương tiện được phép lưu thông gồm có xe không phát thải trực tiếp (xe điện, xe pin nhiên liệu…); xe sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường; xe ưu tiên và phương tiện có giấy phép lưu thông đặc thù.

Nghị quyết quy định đối với phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch với việc cấm xe tải trên 3,5 tấn sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong vùng; cấm xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch hoạt động kinh doanh qua ứng dụng công nghệ lưu thông trong vùng. Xe mô tô, xe gắn máy dùng xăng/diesel khác: cấm theo khung giờ; ngoài khung giờ chỉ được lưu thông khi đáp ứng quy chuẩn khí thải. Cấm xe ô tô dùng nhiên liệu hóa thạch không đạt mức khí thải 4 theo QCVN 85:2025/BNNMT vào các khung giờ/ thời điểm.

“Ngoài ra, Nghị quyết quy định các chính sách ưu đãi, hỗ trợ thực hiện vùng phát thải thấp được áp dụng theo Nghị quyết của HĐND Thành phố ban hành về chính sách, biện pháp, hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn Thành phố Hà Nội.

Để bảo đảm việc thực hiện hiệu quả, Nghị quyết yêu cầu thiết lập hệ thống giám sát phương tiện và chất lượng không khí; tăng cường camera giao thông, tích hợp AI; kết nối cơ sở dữ liệu đăng kiểm, thuế, công an, ứng dụng công nghệ ETC, mã QR trên biển kiểm soát và thiết lập đường dây nóng và tích hợp tiếp nhận phản ánh qua ứng dụng VNeID, iHanoi” – ông Nguyễn Minh Tấn cho biết thêm.

Từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ triển khai thí điểm vùng phát thải thấp trong khu vực vành đai 1. Đây được xem là một bước đi quan trọng nhằm cải thiện chất lượng không khí, giảm ô nhiễm từ phương tiện giao thông và tạo ra không gian sống trong lành, an toàn hơn cho người dân Thủ đô.

Chuẩn bị kỹ lưỡng để đạt hiệu quả cao nhất

Theo đó, để chuẩn bị cho việc triển khai mô hình mới này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp chặt chẽ với Sở Xây dựng và UBND các phường trong khu vực vành đai 1 để xây dựng Đề án vùng phát thải thấp. Đề án sẽ được lấy ý kiến rộng rãi người dân, các cơ quan, tổ chức liên quan, các nhà khoa học… trước khi trình HĐND Thành phố thông qua vào quý I/2026. Các đơn vị đang rà soát hiện trạng, đồng thời nghiên cứu các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế của từng tuyến phố, từng khu dân cư, trong đó định hướng giai đoạn hoạt động thí điểm cấm xe mô tô, xe gắn máy, xe ô tô (không đáp ứng quy chuẩn khí thải mức 4) sử dụng nhiên liệu hóa thạch: cấm theo khung giờ/ thời điểm.

Lựa chọn các khu vực đã có không gian đi bộ, khu vực bảo vệ môi trường nghiêm ngặt (như khu di sản văn hóa thế giới, khu di tích quốc gia đặc biệt…) nơi đã hình thành nền tảng quản lý giao thông và du lịch bền vững. Đồng thời lựa chọn thí điểm một số tuyến đường có khả năng liên thông giữa các phường, bảo đảm kết nối đồng bộ, thuận tiện cho tổ chức giao thông và kiểm soát phương tiện trong vùng thí điểm.

Rà soát, khảo sát hiện trạng, lên phương án lắp đặt các trạm sạc pin cho xe điện đảm bảo quy chuẩn. Tăng các điểm cho thuê xe đạp điện, xe máy điện, các điểm gửi xe công cộng. Cùng đó, lên phương án đầu tư lắp đặt các trạm quan trắc chất lượng không khí trong khu vực phát thải thấp để đánh giá hiệu quả. Hiện tại, Sở Xây dựng Hà Nội đang dự thảo và sẽ trình HĐND Thành phố ban hành Nghị quyết về chính sách, biện pháp, hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn thành phố Hà Nội, dự kiến trình vào kỳ họp đầu năm 2026.

Đề án dự kiến sẽ được trình HĐND Thành phố xem xét vào Quý I/2026. Các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục hoàn thiện hạ tầng giao thông, bổ sung biển báo, tổ chức lại giao thông và triển khai các hoạt động tuyên truyền để người dân hiểu rõ hơn về lợi ích cũng như cách thức hoạt động của vùng phát thải thấp. Việc áp dụng vùng phát thải thấp là xu hướng chung của nhiều đô thị lớn trên thế giới nhằm giảm ô nhiễm không khí, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hướng đến phát triển giao thông bền vững.

“Hà Nội kỳ vọng mô hình này sẽ giúp cải thiện đáng kể chất lượng không khí tại khu vực trung tâm, đồng thời tạo nền tảng để mở rộng sang các khu vực khác trong thời gian tới” - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Minh Tấn, nhấn mạnh./.