Văn hóa – Di sản

“Bến chờ” đưa di sản công nghiệp Hà Nội đến gần công chúng

Phạm Hoa 23/11/2023 07:42

Tại Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023, Pavilion “Bến chờ” trong Nhà máy Xe lửa Gia Lâm (quận Long Biên, Thành phố Hà Nội) là điểm dừng chân của du khách. Tại “Bến chờ”, tất cả được “chạm” vào không gian di sản công nghiệp của Thủ đô đã hơn trăm năm tuổi.

ben-cho(1).jpg
Pavilion “Bến chờ” trong Nhà máy Xe lửa Gia Lâm tại Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023.

Pavilion (những công trình kiến trúc đem tới không gian mở, nơi diễn ra các hoạt động...) Bến chờ là một triển lãm mô phỏng lại dấu ấn của thời gian hiện hữu trong di sản trăm tuổi. Thực hiện Pavilion này là kiến trúc sư (KTS) Lê Quang Thạch và các cộng sự công ty kiến trúc nội thất Avalo.

Bến chờ tại Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023 có chức năng làm công trình biểu trưng cho lễ hội, đồng thời là sân khấu chính của các sự kiện. Thiết kế pavilion Bến chờ được lấy cảm hứng từ ký ức của nhà ga đường sắt. Công trình được KTS Lê Quang Thạch đặt trên một đoạn đường ray chờ trong Nhà máy Xe lửa Gia Lâm, nơi có những nhà xưởng công nghiệp đã phong kín bởi thời gian và cây cỏ.

Khiêm nhường và trân trọng vẻ đẹp có sẵn của di sản công nghiệp, pavilion Bến chờ không muốn xuất hiện như một thực thể kiến trúc xâm lấn, thay vào đó là một hình thái vừa hữu cơ vừa tan biến. Kiến trúc sư sử dụng những đường nét tối giản, hình khối cơ bản, kiến tạo không gian thay vì tạo dựng chi tiết. Chất liệu cấu thành Bến chờ chủ yếu là thép, nguyên liệu chính cấu thành nhà xưởng. Trong đó, lớp vỏ của công trình sử dụng chất liệu phản quang, để ẩn mình vào bối cảnh xung quanh.

2p2-2-.jpg
Dừng chân tại Pavilion “Bến chờ”, người dân và du khách có thể ngắm nhìn và cảm nhận vẻ đẹp của di sản công nghiệp – Nhà máy Xe lửa Gia Lâm.

Trong suy nghĩ của KTS Lê Quang Thạch, nhà ga không chỉ là nơi để di chuyển. Đây là nơi mà người mẹ chờ đến khi tàu sắp chuyển bánh mới rời khỏi toa tàu, tiễn biệt người con đi học xa. Đây là nơi tuổi trẻ chờ đợi hằng giờ đồng hồ, có khi đến cả ngày, chỉ để mong người kia bước xuống từ khoang cửa của toa tàu. Bởi nhà ga là nơi của chia xa, là nơi của gặp lại, nơi đọng lại những kỷ niệm buồn vui từ những cuộc đợi chờ.

“Di sản là những thứ tôi muốn mọi người hướng tới sự hoài niệm. Nhà ga bến tàu không chỉ đơn thuần là nơi di chuyển, đó còn là nơi của chờ đợi, chia xa, của sự đoàn tụ, gặp mặt. Những thế hệ trước có rất nhiều hoài niệm, kỷ niệm ở những nhà ga. Vì thế tôi muốn tái hiện lại cảm xúc đó trong Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023. Đó cũng là cách để chúng ta tôn vinh lại di sản công nghiệp và tôi đặt tên cho Pavillon này là Bến chờ”, KTS Lê Quang Thạch chia sẻ.

Anh Thạch cho biết thêm, thời gian cùng cộng sự thực hiện Pavillon này, có hai hôm gặp trời mưa nên có vất vả một chút, song tất cả đã cố gắng hoàn thành thiết kế theo ý tưởng đặt ra. KTS Lê Quang Thạch thông tin, Bến chờ được đặt ngay trên đường ga xe lửa đang hoạt động trong Nhà máy Xe lửa Gia Lâm, mang ý nghĩa kiến trúc. Pavillon này được thiết kế như một nhà ga thật sự, người dân và du khách có thể ngồi, ngắm, trú mưa và chờ đợi những chuyến tàu.

quang-thach.jpg
KTS Lê Quang Thạch chỉ điểm đến Pavillon Bến chờ trong không gian Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023.

“Hình thái Bến chờ xuất hiện tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm rất đẹp nhưng không hiện hữu mà là “tan biến”, để làm sao người dân, du khách đến với Bến chờ cảm thấy vẻ đẹp của di sản công nghiệp – Nhà máy Xe lửa Gia Lâm chứ không phải là vẻ đẹp của không gian Pavillon”, KTS Lê Quang Thạch tiết lộ.

Vì thế, để thể hiện hình thái Bến chờ không phải đơn giản. Như việc một sợi dây căng lên một thời gian sẽ bị chùng xuống, KTS Lê Quang Thạch dùng một tấm thép đặt phẳng và cho nó chùng xuống giống như một sợi vải được căng bốn mặt. Qua đó đội ngũ thiết kế muốn nói di sản có thời gian quá dài thì sắt thép cũng bị chùng xuống.

Tham quan tại Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023, nếu muốn hồi sức, mọi người có thể dừng lại Bến chờ, ngồi đây để được ngắm di sản công nghiệp – Nhà máy Xe lửa Gia Lâm rất xinh đẹp của Thủ đô. Từ Bến chờ, du khách được được tiếp cận gần hơn với văn hóa di sản công nghiệp của Hà Nội nói riêng, Việt Nam nói chung.

“Di sản công nghiệp là bảo tàng sống, lưu giữ sự phát triển của văn minh loài người thời hiện đại. Dù đã bước sang thời đại thứ 4, nhưng những nhà máy công nghiệp vẫn là một thực thể kiến trúc biết nói. Bảo tồn di sản công nghiệp, chúng ta có thể cho nó một đời sống mới”, KTS Lê Quang Thạch nhấn mạnh.

Bởi vậy, Bến chờ là một trong những điểm nhấn thiết kế sáng tạo tại lễ hội năm nay. Đây không chỉ là một pavilion mang tính hoài niệm mà còn là thiết kế cho du khách mỗi lần cần nghỉ ngơi, để lắng mình lại giữa tấp nập của thời cuộc, ngồi lại bên nhau, ngắm nhìn một vẻ đẹp đang bị lãng quên của của một thời xưa cũ.

Kiến trúc sư Lê Quang Thạch có gần 20 năm hoạt động trong lĩnh vực thiết kế. Anh đã giành Giải thưởng “Kiến trúc sư Xanh châu Á 2017” (Specgo Green International Award 2017). Nhiều triển lãm chuyên ngành của Lê Quang Thạch được chú ý có thể kể đến: Hanoi Architect, Phù Sa No1, Learn&Do HAU, LỘ - triển lãm kiến trúc và nghệ thuật đương đại.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Giang Văn Minh và những giai thoại rạng danh xứ Đoài
    Nằm dưới chân núi Tổ, vùng đất cổ Đường Lâm, xứ Đoài không chỉ nổi tiếng là nơi sinh ra vua Phùng Hưng (cuối thế kỷ thứ VIII) và vua Ngô Quyền (thế kỷ thứ X) mà còn được biết đến là quê hương của Thám hoa Giang Văn Minh - một nhân vật lỗi lạc trong lịch sử ngoại giao của nước nhà, hồi cuối thế kỷ XVI - đầu thế kỷ XVII.
  • Tiếp thêm sức sống cho nghề truyền thống Thủ đô
    Là địa phương đứng đầu cả nước về số lượng các làng nghề truyền thống, các nghệ nhân và người làm nghề truyền thống Hà Nội đang không ngừng sáng tạo trong công tác gìn giữ, bảo tồn các làng nghề. Sự sáng tạo không chỉ mang lại một diện mạo mới, một sức sống mới cho các làng nghề mà còn gợi mở những không gian trải nghiệm văn hóa mới cho người dân Thủ đô và du khách.
  • Khởi công xây dựng đền thờ Đức vua Ngô Quyền
    Sáng 26/6, Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ khởi công dự án xây dựng đền thờ Đức vua Ngô Quyền tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Cổ Loa (xã Cổ Loa, huyện Đông Anh).
  • Trưng bày “Báo chí Huế trong dòng chảy Báo chí Cách mạng Việt Nam”
    Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Hội Nhà báo Thành phố Huế phối hợp Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành uỷ, Sở Văn hoá Thể thao tổ chức Triển lãm trưng bày “Báo chí Huế trong dòng chảy Báo chí cách mạng Việt Nam”.
  • Hà Nội: Thêm 9 di tích được xếp hạng cấp thành phố
    Ngày 10/6, UBND Thành phố Hà Nội ban hành Quyết định số 2859/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích lịch sử-văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
  • Công nhận hội Lim ở Bắc Ninh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
    Hội Lim là nơi các giá trị lịch sử, tín ngưỡng và đặc biệt là Dân ca Quan họ Bắc Ninh được thực hành, bảo tồn và lan tỏa, thể hiện tính gắn kết bền chặt và tinh tế giữa các làng Quan họ.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Danh sách Bí thư, Chủ tịch 126 xã, phường Hà Nội
    Sáng 30/6, Hà Nội công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, phường và chỉ định nhân sự cấp ủy, lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy Ban MTTQ Việt Nam cấp xã, phường.
  • Cơ hội trải nghiệm văn hóa truyền thống tại “Ngôi nhà chung”
    Từ ngày 1 đến 31/7/2025, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) tổ chức chuỗi hoạt động với chủ đề “Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”. Sự kiện có sự tham gia của hơn 100 đồng bào đến từ 16 dân tộc, nhằm tạo sân chơi bổ ích ngày hè cho thiếu nhi, đồng thời giới thiệu những giá trị đặc sắc trong đời sống văn hóa của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.
  • “Gặp tôi trong tương lai”: Khơi dậy ước mơ nghề nghiệp từ trang sách thiếu nhi
    Sáng 29/6/2025, tại Nhà xuất bản Kim Đồng, lễ khai mạc trưng bày “Gặp tôi trong tương lai” đã diễn ra, mở đầu cho chuỗi hoạt động tổng kết chương trình kêu gọi ý tưởng sáng tác sách thiếu nhi. Đây là một sáng kiến được khởi xướng bởi The Initiative of Children’s Book Creative Content (ICBC), phối hợp thực hiện cùng ECUE VGEM và Nhà xuất bản Kim Đồng, với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ chương trình Investing in Women, một sáng kiến của Chính phủ Australia.
  • Khán giả Hà Nội chuẩn bị được thưởng thức kịch rối truyền thống Bunraku Nhật Bản
    Ra đời từ đầu thế kỷ 17 và phát triển rực rỡ trong thời kỳ Edo, Bunraku không chỉ là di sản văn hóa đặc sắc của Nhật Bản mà còn được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2003.
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
“Bến chờ” đưa di sản công nghiệp Hà Nội đến gần công chúng
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO