Văn hóa – Di sản

Triển lãm kỷ niệm 1.085 năm Ngô Quyền xưng Vương và định đô tại Cổ Loa

Quỳnh Chi 18/04/2024 15:57

Thông tin từ Ban quản lý Khu di tích Cổ Loa (xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội), sáng 19/4/2024, đơn vị sẽ tổ chức lễ khai mạc triển lãm “Ngô Quyền – Anh hùng dân tộc kiệt xuất” nhân kỷ niệm 1.085 năm Ngô Quyền xưng Vương và định đô tại Cổ Loa (939 - 2024).

Triển lãm diễn ra tại Nhà trưng bày khu di tích Cổ Loa (thôn Chùa, xã Cổ Loa). Ban tổ chức cho biết, triển lãm chia thành 3 chủ đề: Hào trưởng đất Đường Lâm, Nổi sóng Bạch Đằng Thành Cổ Loa mở nền độc lập.

trien-lam-3.jpg
Triển lãm “Ngô Quyền – Anh hùng dân tộc kiệt xuất” kỷ niệm 1.085 năm Ngô Quyền xưng Vương và định đô tại Cổ Loa

Hào trưởng đất Đường Lâm

Sử cũ đều chép Ngô Quyền xuất thân trong một dòng họ quý tộc, có thế lực ở Giao Châu. Đại Việt sử ký toàn thư chép: “Tiền Ngô vương: ở ngôi 6 năm, thọ 47 tuổi (898-944). Vua mưu tài đánh giỏi, làm nên công tái tạo, đứng đầu các vua. Họ Ngô, tên húy là Quyền, người Đường Lâm, đời đời là nhà quý tộc. Cha là [Ngô] Mân làm chức Châu mục ở bản châu”.

Đại Việt sử ký tiền biên chép: “Tiền Ngô vương: Vua họ Ngô, húy là Quyền, người Đường Lâm… Vua đời đời là quý tộc ở Đường Lâm, cha là [Ngô] Mân làm quan Mục ở châu đó. Khi vua mới sinh ra có một luồng ánh sáng lạ tỏa khắp nhà. Vua hình dạng khác thường, sau lưng có ba nốt ruồi, người xem tướng cho là khác thường, bảo rằng người này có thể làm chúa một phương, bèn đặt tên là Quyền. Khi lớn lên, vẻ người khôi ngô, mắt sáng như tia chớp, đi thong thả như dáng cọp, có chí dũng, sức có thể giơ nổi vạc…”.

Khâm định Việt sử thông giám cương mục chép: “Ngô Quyền, người xã Đường Lâm, thuộc dòng quý tộc đã lâu đời, cha là [Ngô] Mân trước làm quan Mục ngay châu nhà (tức Giao Châu - TG)…”. Như vậy, cho thấy Ngô Quyền sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước chống quân xâm lược phương Bắc.

ngo-quyen.jpg
Tượng đài Ngô Quyền tại Khu di tích Bạch Đằng Giang (TP. Hải Phòng).

Nổi sóng Bạch Đằng

Năm Đinh Dậu (937), Kiều Công Tiễn - bộ tướng của Dương Đình Nghệ đã sát hại chủ tướng, đoạt chức Tiết độ sứ. Từ Ái Châu, Ngô Quyền là tướng và là con rể của Dương Đình Nghệ chuẩn bị lực lượng tiến ra Bắc diệt trừ tên phản bội. Trước sự căm ghét và phản kháng của quân dân trong nước, Kiều Công Tiễn tự thấy mình thế cô lực yếu, đã cho người sang cầu cứu vua Nam Hán.

Đoán trước được ý đồ “nội công ngoại kích” của địch, Ngô Quyền đã nhanh chóng tập hợp lực lượng chống thù trong giặc ngoài. Tháng 10 năm 938, Ngô Quyền tiến quân bao vây thành Đại La, tiêu diệt Kiều Công Tiễn, đập tan thế lực phản động, làm thất bại âm mưu dùng nội ứng của nhà Nam Hán. Tiếp đó, ông tập hợp mọi lực lượng dân tộc, kêu gọi động viên nhân dân cả nước, đặc biệt là dân binh các làng xã ở miền Đông Bắc tham gia đánh giặc; mặt khác, ông chủ trương lợi dụng địa hình hiểm trở của núi rừng, sông nước ở vùng cửa sông Bạch Đằng bí mật bố trí một trận địa mai phục, với bãi cọc ngầm đóng dưới lòng sông và triển khai quân đội mai phục ở hai bên bờ sông sẵn sàng đón đánh quân địch.

ngo-quyen-4.jpg
Trận chiến trên cửa sông Bạch Đằng.

Cuối tháng 12 năm 938, đoàn binh thuyền Nam Hán do Hoằng Tháo chỉ huy từ Quảng Đông (Trung Quốc) vượt biển, qua đường Đông Kênh, châu Vĩnh An, tiến vào vùng vịnh Hạ Long. Đúng như kế hoạch, khi nước triều đang lên, Ngô Quyền cho một bộ phận thủy quân ra khiêu chiến, rồi giả vờ thua. Hoằng Tháo thúc quân đuổi theo nhưng chúng đã lọt vào trận địa phục binh mà Ngô Quyền đã bày sẵn.

Khi nước thủy triều xuống, Ngô Quyền ra lệnh cho quân thủy bộ từ các vị trí mai phục, bất thần xông ra chặn đầu, đánh tạt hai bên sườn đội hình thuyền giặc. Bị đánh bất ngờ và mạnh liệt, thủy quân Nam Hán không kịp trở tay, đội hình rối loạn, tổn thất lớn, buộc phải quay đầu tháo chạy hòng thoát ra biển, nhưng lại bị sa vào trận địa cọc ngầm. Trong thời gian ngắn, toàn bộ đoàn chiến thuyền của Nam Hán bị nhấn chìm, hầu hết quân địch bị tiêu diệt, trong đó có cả chủ tướng Lưu Hoằng Tháo.

Thành Cổ Loa mở nền độc lập

ngo-quyen-2.jpg
Hệ thống chính quyền triều Ngô (từ năm 939 - 965).

Sau chiến thắng trên của biển Bạch Đằng, kết thúc hơn 1000 năm Bắc thuộc, mở ra thời kỳ phong kiến độc lập tự chủ cho dân tộc, mùa xuân năm Đại (939) Ngô Quyền bỏ chức Tiết độ sứ, xưng Vương, định đô ở Cổ Loa, lập Dương Thị làm hoàng hậu, thiết lập bộ máy triều đình gồm trăm văn võ bá quan, chế định triều nghi phẩm phục, tạo ra những bước bản lề cho xã hội Việt Nam thế kỷ 10.

Ngô Quyền chọn Cổ Loa làm kinh đô là muốn dựa vào thành can, hào sâu, vị trí đầu mối của các luồng giao thông thủy bộ giữa trung tâm châu thổ sông Hồng, để triều đình có thể nắm chắc miền châu thổ mà vươn ra quản lý toàn bộ lãnh thổ quốc gia. Tiền Ngô Vương ý thức rất rõ việc quốc thống, nối nghiệp của các vua Hùng, vua Thục, từ đó cho thấy Ngô Quyền xứng với vị thế là Tổ trung hưng của dân tộc Việt./.

Thông qua hình ảnh, tư liệu giới thiệu có hệ thống, triển lãm “Ngô Quyền – Anh hùng dân tộc kiệt xuất” giúp người dân có cái nhìn khái quát nhất về Ngô Quyền với chiến công trên sông Bạch Đằng năm 938, chấm dứt 1.000 năm Bắc thuộc, định đô tại Cổ Loa và mở ra một kỷ nguyên mới, phát triển độc lập, làm rạng danh lịch sử Việt Nam.

Bài liên quan
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Tiếp tục phát triển những tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam (Bài 2)
    Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhấn mạnh: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền... Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”. Thấm nhuần tư tưởng của Người về xây dựng “Đảng cầm quyền”; Đảng ta đã và đang kế thừa, phát triển, nâng cao hơn nữa bản lĩnh và trí tuệ của Đảng, để Đảng thực sự “là đạo đức là văn minh”.
  • Chủ tịch Hồ Chí Minh qua góc nhìn của nghệ thuật tạo hình
    Nhân kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức triển lãm chuyên đề “Hồ Chí Minh trong nghệ thuật tạo hình”, khai mạc sáng 16/5 tại Hà Nội. Với 60 tác phẩm chọn lọc từ bộ sưu tập của Bảo tàng, triển lãm là dịp để công chúng trong và ngoài nước chiêm ngưỡng những hình tượng nghệ thuật đặc sắc về lãnh tụ của dân tộc Việt Nam.
  • Xuất bản sách "Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo"
    “Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo” là nhan đề cuốn sách được Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra mắt nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025).
  • Học sinh thỏa sức sáng tạo, phát huy niềm đam mê khoa học kỹ thuật
    Cuộc thi Robotics là sân chơi bổ ích giúp học sinh Tiểu học và THCS quận Ba Đình thêm cơ hội giao lưu, học hỏi, trao đổi kiến thức về lĩnh vực robot và tự động hóa.
  • Trải nghiệm triển lãm số “Rạng rỡ tên Người”
    Ngày 16/5, tại Hà Nội, Báo Nhân Dân khai mạc triển lãm ảnh “Rạng rỡ tên Người” và ra mắt số báo Nhân Dân Cuối tuần đặc biệt, nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh – vị lãnh tụ thiên tài, người khai sáng con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam, đồng thời đặt nền móng cho nền báo chí cách mạng nước nhà.
Đừng bỏ lỡ
Triển lãm kỷ niệm 1.085 năm Ngô Quyền xưng Vương và định đô tại Cổ Loa
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO