Hà Nội - Thành phố đáng sống

Diễn thuyết trong buổi tọa đàm “Điều gì khiến Hà Nội đáng sống?” được tổ chức cuối tháng 3 vừa qua, anh Aaron Vansintjan – Nghiên cứu sinh tại trường University of London cho biết điều đặc biệt tại Hà Nội đó là thành phố dành chỗ cho tất cả mọi người, từ người giàu đến người nghèo, từ trí thức đến người lao động phổ thông… Hà Nội dung nạp tất cả và mọi người đều có thể tìm cho mình một cuộc sống khá thoải mái trong hoàn cảnh, điều kiện của mình. 

“Một thành phố đáng sống là một thành phố đa dạng những lối sống và mọi người đều nên có quyền được sống, mọi người đều có thể lo cho cuộc sống của mình. Hà Nội chính là Thành phố như vậy” - Aaron Vansintjan chia sẻ.

Còn KTS Hoàng Thúc Hào - Giảng viên trường Đại học Xây dựng Hà Nội lại phân tích một khía cạnh khác đó là mặt kiến trúc, quy hoạch của Thủ đô Hà Nội để thấy điều khiến Hà Nội là thành phố đáng sống. Dẫn triết lý về “kiến trúc hạnh phúc” - Là kiến trúc sẽ chống lại mất đi sự đa dạng của văn hóa kiến trúc, bản sắc vốn có của thành phố khi toàn cầu hóa diễn ra và công trình “Ngạc nhiên bền vững” - Là làm mới, làm bất ngờ, lạ hóa, đột biến những giá trị cũ trên nền hệ quy chiếu mới ở 2 khía cạnh: bền vững vật lý và giữ được nhân văn, anh nhận định Hà Nội là một công trình “Ngạc nhiên bền vững”, từ hàng nghìn năm nó đã giữ một thế cân bằng sinh thái, hiếm có Thủ đô nào trên thế giới nhiều không gian mặt nước như Hà Nội. “Cho đến ngày hôm nay, dù con người tàn phá kinh khủng nhưng Hà Nội vẫn đẹp, vẫn giữ được những nét truyền thống và hài hòa với thiên nhiên” - Anh nói. 

PGS. KTS Phạm Thúy Loan - Viện phó Viện Kiến trúc quốc gia thì cho rằng Hà Nội có rất nhiều điều thú vị để mọi người khám phá và yêu. Thành phố luôn biến đổi không ngừng nhưng vẫn giữ được hình hài làm nên cái hồn của nó. 

Ưu tiên những công trình vì cộng đồng

Theo chia sẻ của KTS Phạm Thúy Loan, trước nay chúng ta chỉ nghĩ đến việc có thể mở rộng thành phố như thế nào, xây dựng thành phố hoành tráng ra sao... để tạo ra một thành phố hiện đại, đáng sống. Nhưng chúng ta lại không quan tâm mấy đến những câu chuyện rất gần gũi trong cuộc sống tại thành phố như: không gian công cộng cho mọi người, sân chơi trẻ em hay sự yếu thế của kiến trúc cho cộng đồng... Những vấn đề này cũng có ảnh hưởng sâu sắc đến việc tạo nên một thành phố đáng sống và chúng ta cần phải quan tâm đến nó.

Đề cập tới vấn đề tạo dựng những kiến trúc cho cộng đồng, KTS Hoàng Thúc Hào chia sẻ: ngoài những kiến trúc tại Paris, Thượng Hải, New York mà chúng ta hay bàn đến hoặc thấy qua sách báo, truyền hình... đều là những kiến trúc có các KTS chuyên nghiệp thiết kế, thì một bộ phận rất lớn các công trình nhà ở trên thế giới này là những kiến trúc không có KTS chuyên nghiệp thiết kế. Bởi rất khó có 1 người nông dân nào có đủ khả năng để trả tiền cho những kiến trúc sư, thiết kế nhà cho họ. Còn các nhà ở xã hội, nhà tình nghĩa của các chính sách tái định cư, tái thiết đô thị thì được làm rất nhanh, giá rẻ, gọn... rất khó có những đất nước làm thực sự vì con người vì văn hóa. Do đó “để giải quyết các công trình kiến trúc vừa phù hợp với quá trình đô thị hóa của đất nước, vừa giữ được nét bản sắc vốn có cho cộng đồng yếu thế trong thành phố, nếu chờ Nhà nước đưa ra chính sách thì rất lâu, mà người nông dân thì khó có thể tiếp cận các KTS, nên việc này đòi hỏi các KTS phải chủ động suy nghĩ, đưa ra ý tưởng về những công trình mang tính cộng đồng này. Anh nói. 

Còn về vấn đề tạo dựng không gian công cộng cho trẻ em – nhóm người khó có tiếng nói trong cộng đồng, KTS Chu Kim Đức – đồng sáng lập dự án Think Playgrounds (Nghĩ về sân chơi trong thành phố) bày tỏ: “Trong khi trẻ em nông thôn có những khu vực rộng rãi, những bãi cỏ xanh có thể đi lại chạy nhảy thì trẻ em thành phố lại rất thiếu không gian vận động, vui chơi.”

Từ mong muốn giải quyết vấn đề thiếu không gian vui chơi cho trẻ em trong thành phố, nhóm Think Playgrounds đã có ý tưởng tạo ra những sân chơi cộng đồng cho trẻ em. Đây là nơi gặp gỡ của những đứa trẻ, là không gian trẻ em có thể chạy nhảy, vận động. Ở đó, mọi trẻ em đều có quyền được chơi, có quyền tiếp cận sân chơi bình đẳng và đặc biệt những sân chơi này hoàn toàn miễn phí. Sau ba năm triển khai, Think Playgrounds đã xây dựng thành công hơn 40 sân chơi cho trẻ em ở Hà Nội và các tỉnh thành khác. 

Buổi tọa đàm “Điều gì khiến Hà Nội trở nên đáng sống” cũng đã khép lại với một thông điệp rất ý nghĩa. Đó là thay vì chúng ta cứ băn khoăn thành phố thế nào là đáng sống thì chúng ta hãy sống sao cho đáng, làm những việc để thành phố của chúng ta trở nên tốt đep hơn, đáng sống hơn. Đây không phải chỉ là vấn đề của chính quyền, của các nhà hoạch định chính sách, mà ngay bản thân mỗi chúng ta cũng có thể làm được, từ những việc nhỏ như không xả rác bừa bãi, không lấn chiếm không gian công cộng... đến việc cao hơn nữa là đưa ra những sáng kiến có ích cho xã hội.