Bánh của má

Từ cha sanh mẹ đẻ đến giử tôi mới biết nạn đói. Аó là  và o hai năm 1977-1978. Khi đó vùng Tiửn Giang, Bến Tre, Gò Công... bị hạn hán và  nạn rầy nâu phá hoại hoa mà u 2-3 năm liửn. Thế là  người các tỉnh nà y kéo xuống Bạc Liêu kiếm gạo đông nghịt. Họ đi trên những chiếc ghe, chở theo tủ, giường... xuống Bạc Liêu, Cà  Mau... đổi gạo hoặc đi là m mướn lấy gạo.

Nhiửu cô gái đẹp như bông bưởi chỉ đổi có 10 giạ lúa cho những thằng cha xấu hoắc... Аó lại là  thời kử³ bao cấp, không ai được tích trữ lúa gạo. Vậy là  vùng Bạc Liêu gạo lúa chợ đen tăng giá vùn vụt rồi khan hiếm đến phát sợ. Thế rồi không chỉ có dân vùng trên mà  dân sở tại cũng lâm và o cảnh đói gạo.

Chúng tôi đửu nhớ như in cái món bánh lá ngà y xưa của má.

Nhà  tôi 7-8 miệng ăn mà  chỉ dám nấu có 2 lon sữa bò gạo rồi độn khoai lang, khoai mì và o nấu chung. Ban đầu ăn thì thấy có lý, nhưng 5, 7 bữa là  chạy dà i. Nhắc mới nhớ, tội nghiệp má tôi lắm, bà  chỉ bới khoai vô chén ăn còn cơm thì nhường cho mấy đứa con. Hồi đó tôi 17-18 tuổi, là  tuổi sức ăn, ăn bao nhiêu khoai thay cơm rồi mà  vẫn còn nghe đói, đêm nằm bụng cứ sôi réo mà  cảm được cơn đói nó hà nh hạ người ta khổ sở đến cỡ nà o.

Tình cảnh gia đình như vậy nên anh em tôi bung ra là m ăn. Tôi thì đi chạy máy cà y tay mướn cho nhà  cô ruột với lương tháng rất ít. Anh Ba tôi thì đi giữ vịt đẻ cho người ta. Mấy đứa em tôi cũng bử học ở nhà  phụ giúp ba má tôi bứng rễ trâm bầu miếng rừng chồi sau nhà  mà  cấy lúa. Hồi đó nhà  nước chủ trương: tất cả cho cây lúa cũng đúng thật. Người ta khai thác tất cả biửn, xẻo... bử hoang để cấy lúa. Nhưng không biết vì sao, có lẽ là  tại khoa học kử¹ thuật chưa tiến bộ nên lúa cứ thất bát liên miên. Kiếm được hạt lúa là  đổ mồ hôi sôi nước mắt.

Năm đó, ba tôi cấy giống thần nông đử trên miếng đất cao mới dọn bổng trúng mùa. Tháng 11 âm lịch, gió chướng sồng thổi vử mát mẻ đất trời, nhìn những bông lúa cong trái me ba tôi mừng lắm. Bữa cơm lúa mới đầu tiên dọn lên ăn nó ngon là m sao, hạt cơm dẻo thơm đến nức cả mũi. Má tôi nhắn các con tựu vử rồi bà  dùng gạo mới để xay bột là m bánh cho con ăn.

Hồi đó vừa đói cơm lại đói cả bánh trái. Má tôi đi chợ vử mua cho mỗi đứa một thẻ đường, bọn tôi cầm thẻ đường và ng nghệ trên tay không dám cắn, chỉ mút nhè nhẹ. Má tôi là m bánh lá, đó là  một loại bánh dùng bột gạo nặn mửng dính trên chiếc lá dừa nước rồi đem hấp cách thủy. Sau đó lấy ra, dùng kéo cắt nhử cho và o đĩa có trộn sẵn gửi dưa leo và  chan lên một ít nước mắm chua với nước cốt dừa. Thế rồi anh em chúng tôi kẻ lớn tòng ngồng, người còn nhử xíu chụm đầu lại vừa chan vừa húp soà n soạt. Ai cũng cảm thấy vị ngọt thơm đằm thắm của gạo mới, vị béo của nước cốt dừa... là m cho các thần kinh vị giác của những bao tử­ đói bánh trái nhảy múa tưng bừng.

Chúng tôi ăn đến 3, 4 đĩa, ăn đến đổ mồ hôi. Má tôi ra hè kéo vạt áo lau nước mắt, bà  khóc vì đã lâu rồi bà  mới thấy các con tử tựu, được ăn ngon một bữa.

Sau nà y ba má tôi qua đời, anh em tôi lớn lên, mỗi người mỗi ngả, đứa thì là m quan, đứa khác lại là m già u thường được ngồi trên những bà n tiệc đầy cao lương mử¹ vị. Vậy mà  thật lạ mỗi lần gặp nhắc là  tất cả đửu nhớ như in cái món bánh lá ngà y xưa của má. Có cảm tưởng như đó là  món ngon nhất của đời mình.

Cái món bánh lá ấy nó đeo đẳng cùng năm dà i tháng rộng để nhắc nhở tình tấm mẳn và  nó cảnh báo, răn đe chúng tôi vử thái độ đối với hạt gạo.