Bắc cây cầu nối tranh dân gian Hàng Trống với hiện đại

Khánh Thư| 21/12/2020 15:46

Sau hơn 2 năm chuẩn bị, cuốn sách “Dòng tranh dân gian Hàng Trống” của tác giả - nhà sưu tập Nguyễn Thị Thu Hòa vừa chính thức ra mắt bạn đọc. Sách do NXB Thế giới và Bảo tàng Gốm sứ Hà Nội liên kết xuất bản là một tư liệu quý cho những ai muốn nghiên cứu, tìm hiểu dòng tranh dân gian độc đáo nhất của Hà Nội.

Bắc cây cầu nối tranh dân gian Hàng Trống với hiện đại

Tranh dân gian Hàng Trống từ lâu đã gắn liền với đời sống văn hóa của người Kinh kỳ - Kẻ Chợ. Đây là một trong những dòng tranh dân gian độc đáo, phổ biến nhất ở Việt Nam. Đề tài của tranh dân gian Hàng Trống khá đa dạng: tranh lịch sử, tranh thờ, tranh chúc tụng, tranh trang trí, tranh sinh hoạt xã hội… bởi thế tranh đã đi được vào đời sống của nhiều tầng lớp trong xã hội, được treo ở nhiều không gian khác nhau.

Tác giả Nguyễn Thị Thu Hòa chia sẻ: Ngày trước, tranh Hàng Trống phát triển ở các phố Hàng Trống, Hàng Nón và từng được bày bán tại nhiều nơi ở Hà Nội cũng như một số tỉnh, thành ở Bắc Bộ. Khi đất nước còn khó khăn, cách nghệ nhân làm tranh dân gian Hàng Trống thường in trên giấy dó bồi dày hay giấy báo khổ rộng. Không giống như một số dòng tranh dân gian khác dùng lối in sấp và trực tiếp in là có thể hoàn thành ngay một bức tranh, tranh dân gian Hàng Trống có lối làm tỉ mỉ và cầu kỳ hơn. Ván khắc tranh Hàng Trống chỉ có bản nét, còn màu thì phải vẽ tay toàn bộ. 

Tranh Hàng Trống có những bức nổi tiếng như: Lý ngư vọng nguyệt, Thất đồng, Ngũ hổ, Tố nữ; bộ tranh truyện: Hoa Tiêu, Kiều…; bộ tranh về cảnh dạy học, cảnh nhà nông hay các kiểu khác: canh, tiều, ngư, mục (nhà nông, tiều phu, đánh cá, chăn trâu); các tranh thờ: Tam tòa Thánh Mẫu, Phật, Tứ phủ, Ngọc hoàng… 
Trải qua thời gian, dòng tranh dân gian Hàng Trống cũng mai một dần và giờ chỉ còn duy nhất gia đình nghệ nhân Lê Đình Nghiên giữ nghề. Đây cũng là tín hiệu cảnh báo trước câu chuyện “thất truyền” như đã từng xảy ra ở nhiều dòng tranh dân gian khác, hoặc các nghề truyền thống khác. Đó cũng là lý do thôi thúc tác giả Nguyễn Thị Thu Hòa dồn nhiều tâm sức để ra mắt cuốn sách về dòng tranh này. Để viết cuốn sách này, tác giả đã trực tiếp đến gặp nghệ nhân Lê Đình Nghiên và con trai ông là anh Lê Hòa, để ghi chép lại nhiều câu chuyện. Những chia sẻ thẳng thắn, chân tình của ông và con trai cũng như các thành viên trong gia đình giúp cho cuốn sách có nhiều tư liệu bổ ích. 

Cuốn sách “Dòng tranh dân gian Hàng Trống” dày 340 trang, khổ 21x29cm, được in bốn màu trên giấy couche matt. Ngoài những bản phổ thông bìa mềm còn 100 bản giới hạn, bìa carton cứng dành cho người sưu tầm và chơi sách. Đặc biệt, có 5 bản bìa da, khâu tay, do nghệ nhân Nguyễn Đức Khuynh thực hiện, có chữ ký, triện son của tác giả và nghệ nhân đóng sách. Bản bìa da được đặt trong hộp sơn mài, tặng kèm bức tranh “Độc hổ” có chữ ký và triện của nghệ nhân ưu tú Lê Đình Nghiên.

Ngoài lời nói đầu, nội dung cuốn sách được chia thành 5 chương: Lịch sử tranh dân gian Hàng Trống, Nghệ thuật tranh dân gian Hàng Trống, Kĩ thuật vẽ tranh dân gian Hàng Trống, Phân loại tranh dân gian Hàng Trống, Tranh dân gian Hàng Trống trong đời sống đương đại.

Một trong những điểm nhấn của cuốn sách là gần 400 bức tranh, ảnh, trong đó có nhiều tranh, ảnh tư liệu quý được sưu tập từ nhiều nguồn khác nhau. Số tranh, ảnh khác được trực tiếp chụp từ các bộ sưu tập tranh dân gian Hàng Trống của chính tác giả - nhà sưu tập Nguyễn Thị Thu Hòa và của các nhà sưu tập khác. Đặc biệt, sách có hàng trăm bức ảnh chụp nghệ nhân ưu tú Lê Đình Nghiên cùng con trai là Lê Hoàn để mô tả, minh họa các công đoạn làm tranh. Một số ảnh, tranh có giá trị tư liệu cao được chính gia đình nghệ nhân tranh Hàng Trống Lê Đình Nghiên cung cấp.

“Bằng việc xuất bản cuốn sách này, chúng tôi mong muốn bắc thêm một một cây cầu để nối tranh dân gian Hàng Trống với hiện đại. Qua cuốn sách, bên cạnh cung cấp những tư liệu cần thiết để tìm hiểu về một dòng tranh dân gian nổi tiếng, chúng tôi cũng hi vọng có thể lan tỏa hoặc đánh thức tình yêu văn hóa truyền thống đang tiềm ẩn hoặc khuất lấp đâu đó trong tâm hồn của thế hệ trẻ. Và hơn thế, mong có sự đồng hành mạnh mẽ hơn từ những cơ quan văn hóa của Thủ đô, để một ngày không xa, người dân và du khách gần xa có thể gặp những quầy tranh, hiệu tranh dân gian Hàng Trống trên chính con phố Hàng Trống thân yêu, như đã từng…” - tác giả Thu Hòa chia sẻ. 
(0) Bình luận
  • Tiếng hát trong vỏ ốc
    Đêm. Run rủi thế nào hai người phụ nữ ấy lại gặp nhau ngay trên bãi cát. Biển về khuya vắng lặng. Những cặp tình nhân thậm chí cũng đã rời đi vì gió trời bắt đầu trở lạnh. Cô đang giẫm lên dấu chân xiêu vẹo của người phụ nữ đi trước mình. Người đàn bà ấy chậm rãi từng bước, dáng đi có phần nghiêng ngả như một kẻ say.
  • Quà trung thu của ba
    Khoa đang rất vui vì lần đầu tiên được cùng ba tự tay làm đồ chơi Trung thu. Những năm trước, cậu cũng có đèn lồng, đầu lân nhưng đều là quà mẹ mua sẵn vì ba phải đi công tác. Năm nay, ba được nghỉ phép, liền rủ Khoa cùng làm đầu lân bằng tre và giấy báo cũ.
  • Đôi mắt xuyên bão
    Buổi sáng đầu thu, gió vương chút lạnh và lá trên hàng sấu trước cửa văn phòng Hương bắt đầu úa vàng. Hương pha một ấm trà sen. Thói quen ấy cô đã giữ suốt bao năm cho dù cô chẳng nghiện.
  • Chuyện người đàn bà
    Chín năm về trước, vào khoảng chiều tối, anh phó công tố viên Py-ốt-tơ-rơ Xia-rơ-dếch và tôi ngồi xe ngựa băng qua đồng cỏ đang mùa phơi để đưa mấy lá thư từ trạm về.
  • Sau bão
    Tiếng ấm đun sôi ùng ục. Chị toan mở nắp, chợt nghe có tiếng bước chân. Lại thế. Bà Thịnh giật lấy quả trứng khỏi tay chị. Bà miết ngón trỏ lên vỏ trứng nhẵn bóng như muốn truyền vào đó một thứ nôn nóng khó tả, rồi đập vỡ bằng cái bực dọc đang hừng hực dâng lên. Chẳng ai được ăn quá hai quả trong tuần. “Mì còn dư, lại muốn trương ra rồi húp?” - bà liếc sắc lẹm, ánh nhìn như lưỡi móc câu thọc thẳng vào miệng cá.
  • Tiếng “tút tút” cuối cùng
    Xóm Tìm nằm nép mình bên dòng sông Trà Lý, nơi bầu trời dường như sà xuống thấp hơn, và mùi bùn non cứ thế quyện vào hơi thở, vào máu thịt của những người dân lam lũ. Ở cái xóm nhỏ ven đê này, mỗi buổi sáng, vào lúc sáu giờ, một chuỗi âm thanh quen thuộc “tút tút…” lại vang lên từ chiếc loa truyền thanh của xã đặt trên đỉnh cột làm từ một cây xoan già.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Khai mạc Festival Thu Hà Nội 2025
    Tối 21/11, tại không gian phố đi bộ Trần Nhân Tông và công viên Thống Nhất, Sở Du lịch Hà Nội đã khai mạc Festival Thu Hà Nội lần thứ 3 với chủ đề “Thu Hà Nội - Mùa thu ký ức”. Sự kiện là chuỗi hoạt động văn hóa đặc sắc, mang đến cho người dân và du khách những trải nghiệm độc đáo về vẻ đẹp của mùa thu Hà Nội.
  • Trưng bày triển lãm, hoạt động giáo dục di sản chào mừng Ngày Di sản Văn hoá Việt Nam
    Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Trường Đại học Nghệ thuật - Đại học Huế tổ chức chuỗi các hoạt động tại không gian Cơ Mật Viện (Tam Toà) chào mừng kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản Văn hoá Việt Nam 23/11.
  • Thủ đô Hà Nội - điểm sáng bảo tồn, phát huy giá trị di sản vật thể
    Phong phú về loại hình, giàu có về giá trị, các di sản vật thể trên địa bàn Hà Nội là niềm tự hào của Thủ đô ngàn năm văn hiến, đồng thời đặt ra nhiều thách thức cho công tác quản lý, tôn tạo và phát huy giá trị di sản. Song, với quyết tâm và vào cuộc của cả hệ thống chính trị, người dân nên việc quản lý, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích trên địa bàn Hà Nội đã gặt được nhiều “quả ngọt”, trở thành điểm sáng của cả nước.
  • Phường Hoàng Mai triển khai nhiệm vụ tạo sự đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số
    Nhằm tạo bước đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, UBND phường Hoàng Mai (TP. Hà Nội) vừa ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị và Kế hoạch số 01-KH/BCĐTW của Ban chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
  • Khai mạc Phòng trưng bày Hàng thật - Hàng giả
    Đây là lần thứ 18 Phòng trưng bày Hàng thật - Hàng giả được Cục tổ chức tại địa chỉ 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội mở cửa, đón khách tham quan tìm hiểu thông tin về sản phẩm.
Đừng bỏ lỡ
Bắc cây cầu nối tranh dân gian Hàng Trống với hiện đại
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO