Đời sống văn hóa

Ảnh xuân một thời

Vinh Huỳnh 09/02/2024 14:22

Một chiều cuối năm ngang qua Hồ Gươm, tôi chợt nhận ra thời gian trôi đi thật nhanh. Mới ngày nào đi quanh hồ còn ngước lên ngắm Tháp Rùa, thế mà giờ đây cao ốc san sát, có thể đứng từ khu sân thượng các tòa nhà ven hồ để nhìn xuống ngắm rõ Hồ Gươm. Quán cà phê tấp nập khách ra vào, trên tay mỗi người là một chiếc điện thoại thông minh (smartphone). Góc nọ là nhóm bạn đang selfie bằng chiếc Iphone đời mới, góc kia là một chàng trai vừa khom người vừa giơ chiếc Ipad và căn góc đẹp để chụp ảnh cho bạn gái đang tạo dáng bên giò phong lan…

Thoáng bồi hồi, tôi nhớ về những ngày Tết ngỡ chưa xa mà đã trở thành xưa. Đó là thời chưa có smartphone, những ngày mà người Hà Nội đều kéo nhau lên bờ hồ hoặc vào hiệu ảnh để chụp ảnh Tết…

a2hbhjbj.jpg
Ảnh Tết năm 1991 của gia đình tác giả (người đứng ngoài, hàng sau cùng bên phải).

Nhà tôi có thông lệ chụp ảnh cả gia đình sau bữa cơm tân niên vào chiều mồng một Tết Nguyên Đán ở hiệu ảnh Phương Đông. Bởi “mồng một Tết cha, mồng hai Tết mẹ, mồng ba Tết thầy” nên đây là dịp cả nhà tề tựu đông đủ nhất. Đây cũng là ngày tinh khôi đầu tiên trong năm, là nền tảng cho tương lai cả năm mới. Chụp ảnh gia đình đón chào xuân mới là một cách đánh dấu những trưởng thành, lưu lại những gương mặt thân thiết của cả nhà và cũng như là tấm gương cho cả năm. Khoảnh khắc hiếm hoi và thiêng liêng tụ hội đông đủ mọi người, sẽ trở nên bất tử, nó gần như một hình thức điểm danh bởi chỉ sau thời điểm này ai nấy sẽ tỏa đi thăm thú, du xuân mỗi người một ngả. Chính vì thế, việc chụp ảnh gia đình trở nên đặc biệt và vô cùng có ý nghĩa với gia đình tôi mỗi dịp đầu năm mới.

Nhớ năm đó, anh cả tôi đóng quân ở biên giới Cao Bằng về phép để ăn Tết và dạm ngõ chị hàng xóm. Còn chị gái tôi lúc ấy đã tới tuần cập kê, “dập dìu tài tử giai nhân” nên cũng xúng xính quần áo rồi qua hiệu ảnh làm mấy “pô” lưu giữ tuổi xanh. Ngày 30 Tết năm đó, tôi mới chỉ là chú nhóc còn ham ăn ham chơi. Lúc tôi đang khoái khẩu thưởng thức chiếc bánh nhỏ ngay sau khi vớt bánh chưng trong nồi ra, anh cả tôi đang ngồi bên bếp dầu huơ huơ đôi đũa trên ngọn lửa liền lập tức tóm lấy tôi. Anh bảo tôi giúp uốn tóc anh cho bồng bềnh như nhà thơ Xuân Diệu để anh còn sang thăm nhà chị hàng xóm và đi chụp ảnh Tết cho sang chảnh. Những năm 1980, tôi còn nhớ mấy hiệu ảnh được nhiều người tìm đến như Nắng Xuân ở phố Hàng Bài, Hợp tác xã Quốc Tế ở Hàng Khay, Phương Đông ở góc cuối Hàng Bông đầu Thợ Nhuộm. Và cũng những năm đó, gia đình nào thực khá giả một chút thì mới có thể đều đặn chụp ảnh Tết mỗi năm.

image1.jpg

Sáng mồng một năm ấy, ông tôi mặc ba-đờ-xuy, bố tôi khoác áo vải dù chần bông, mẹ ấm áp trong áo nhung xanh đậm, anh cả diện quần bò, áo Nato, xỏ đôi ghệt đúng tác phong nhà binh. Chị gái tôi thì lượt là quần lụa, áo len thêu hoa hồng. Tôi diện bộ đồ mới nhất, áo poplin màu trứng sáo, quần kaki ống rộng đã là ly sắc như dao lam, đi đôi gò trắng (dép nhựa trắng Tiền Phong). Vừa xúng xính quần áo mới, đẹp, lại đang hân hoan không khí tươi vui cùng đất trời nên sau bữa cơm đầu năm mới, cả nhà tôi kéo nhau ra hiệu ảnh Phương Đông. Hiệu ảnh được trang trí bằng một phông nền là cảnh bình minh, giữa phòng là cành đào và cây quất bonsai lớn. Ở đây có các máy ảnh cao cấp như Praktica hay Leica của Đức thuộc hàng quý hiếm. Bác thợ ảnh là nghệ nhân có kỹ thuật và kinh nghiệm lâu năm, rất tận tâm, bác bảo: “Mỗi lần chụp là một khoảnh khắc, một góc độ khác nhau. Phải tinh tế ngắm vào kính mờ thật kỹ, mở ống kính bắt hình chỉnh đi chỉnh lại cả tiêu cự lẫn hình dáng người chụp sao cho thật chuẩn rồi mới chụp”.

Tốc độ máy chụp thời đó khá chậm nên mỗi nhà dễ mất tới cả nửa tiếng. Vì khách đông và rất nhiều trẻ em nên phải ghi tên xếp hàng chờ đến lượt, chị gái tôi hay lai vãng nên đã hẹn trước với chủ hiệu. Trước khi bấm máy, mọi người chộn rộn, chăm chút lại ngoại hình, chị tôi hết gương lược tóc tai lại đến phấn son kẻ mắt tạo dáng. Vì hiệu ảnh có tới cả hai chục bộ comple nên bác “phó nháy” khuyên bố tôi mặc vào cho đẹp. Bác phải rất vất vả sắp xếp, chỉnh đốn hàng ngũ theo hình tháp đứng ngồi nghiêm cẩn theo nguyên tắc “kính lão đắc thọ”, từ ông nội tới bố mẹ và mấy anh em sao cho ai ai cũng đủ mặt, thoải mái tự tin để chụp hình cho thật tự nhiên. Bác “phó nháy” lắp cuộn phim 36 kiểu vào máy ảnh Praktica và bắt đầu tác nghiệp. Bức ảnh tổng thể sẽ được rửa cho mỗi người một ảnh. Anh cả và chị gái tôi còn muốn chụp riêng để tặng người thương. Hồi đó, giá tiền một cuộn phim bằng cả tháng lương của bố tôi. Dù đã hết sức kiềm chế nhưng bố tôi cũng không thể ngăn cản hai anh chị được. Phải mất cả tuần mới lấy được ảnh, tiếc thay khi chụp do phim lắp chồng lên nhau nên bị mất dăm kiểu, nhưng hầu hết ảnh đều rất đẹp. Chị gái tôi cao hứng còn thuê hiệu ảnh tô màu, dẫu giá đắt gấp rưỡi so với ảnh đen trắng nhưng quả thật nhìn những bức ảnh được thêm màu này thật ấn tượng.

Bức ảnh chung của gia đình tôi được phóng to lồng vào khung treo trang trọng giữa nhà. Mỗi khi có khách đến chơi nhà, việc đầu tiên bố mẹ tôi sẽ chỉ vào ảnh giới thiệu: Cháu nó thế này, cháu nó thế kia thật xiết bao vinh dự, tự hào. Còn quý khách tha hồ mà ngắm nghía, tha hồ mà trầm trồ. Ảnh cả nhà cỡ nhỏ cũng được ép vào sổ tay của mỗi thành viên, hình ảnh những người thân yêu nhất ấy như một hành trang đồng hành với mỗi người. Đôi khi chỉ mở ra xem đỡ nhớ, cũng có khi để khoe khoang bạn bè vì bức ảnh như một bằng chứng hào sảng về người thân của mình… Anh cả tôi lên đơn vị thể nào chả có chuyện khoác lác với đồng đội: “Con em gái tao xinh chưa! Các cậu có muốn tớ dấm cho”.

Thời gian như bóng câu ngang cửa, mới đấy mà nay đã mấy chục năm trôi qua. Người trên ảnh đó mà nay đâu rồi… Thời đại 4.0 khiến người ta dễ dàng tự chụp ảnh và chụp cho nhau bằng smartphone, lưu trữ cũng dễ dàng hơn. Tới tiệm chụp ảnh kỷ niệm gia đình hay bóng dáng những người “thợ nháy” lang thang chụp ảnh Tết ngoài phố đang dần trở nên thưa thớt và đi vào dĩ vãng. Sự phổ biến và dễ dàng ấy phù hợp với nhịp sống nhộn nhịp này, nhưng sao có điều gì khiến lòng tôi rưng rưng. Những người thân yêu trong bức ảnh gia đình tôi năm xưa cũng không được đông đủ để gặp nhau mỗi năm nữa, hiệu ảnh Phương Đông ở góc phố năm xưa cũng không còn… Tiết xuân đang tới, mà sao lòng đầy bâng khuâng hoài niệm nhớ thương…

Bài liên quan
  • "Khoác áo mới" cho nhạc cụ truyền thống
    Tối ngày 20/1, tại Trung tâm Văn hóa nghệ thuật (22 Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã diễn ra chương trình hòa nhạc “TRAIECT IV VietNam”. Chương trình thuộc chuỗi dự án quốc tế “TRAIECT” (Traditional Asian Instruments and Electronics) của Hiệp hội Nhạc mới Hanover (HGNM) với sự hợp tác của Đại học Âm nhạc, Kịch nghệ và Truyền thông Hanover và được thực hiện bởi Quỹ Văn hóa Liên bang, Quỹ Lower Saxony và thành phố Hanover, Đức.
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Lễ Quốc khánh tại Thủ đô Hà Nội: Biểu tượng văn hóa sống động, nghĩa tình, thanh lịch, văn minh
    Thủ đô Hà Nội đang trong những ngày mùa Thu lịch sử, với rất nhiều hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh mà trọng tâm là Lễ diễu binh, diễu hành vào ngày 2/9. Đây không chỉ là ngày lễ lớn của dân tộc, mà còn là dịp để Thủ đô khẳng định đây không chỉ là nơi ghi dấu lịch sử, mà còn là biểu tượng văn hóa sống động, nghĩa tình và thanh lịch – xứng đáng là “trái tim” của cả nước.
  • Ngoại giao trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc
    Đồng chí Lương Cường - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Nước Cộng hòa XHCN Việt Nam vừa có bài viết “Ngoại giao Việt Nam - 80 năm xây dựng, trưởng thành cùng đất nước” nhân Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập ngành ngoại giao (28/8/1945 – 28/8/2025). Tạp chí Người Hà Nội trân trọng trích đăng nội dung “Ngoại giao trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” trong toàn văn bài viết của Chủ tịch nước Lương Cường.
  • “Công cuộc đổi mới, tư duy mới, thực tiễn mới”: Kiến giải sâu sắc nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn
    Trước khi trở thành chính khách, tác giả Phạm Quang Nghị từng là chiến sĩ trực tiếp chiến đấu nơi chiến trường Nam Bộ, đồng thời ông còn là nhà báo, nhà văn, nhà nghiên cứu có tâm có tầm dành cả cuộc đời cống hiến cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những trải nghiệm thực tế sâu sắc cùng vốn sống phong phú đã hun đúc trong ông một tầm nhìn rộng mở và cả những trăn trở với thời cuộc.
  • Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh: Công an Hà Nội bản lĩnh, “mềm mại, linh hoạt”, vì Nhân dân phục vụ
    Việc đảm bảo an ninh trật tự dịp Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh trên địa bàn Thủ đô sẽ được Công an Thành phố Hà Nội tổ chức chặt chẽ, chắc chắn nhưng có sự “mềm mại, linh hoạt” để nhân dân là người thụ hưởng. Đồng thời, Công an Thành phố đưa ra khuyến cáo tới nhân dân về việc đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC) khi tham gia các sự kiện, hoạt động tập trung đông người dịp Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.
  • VietChain Talents 2025: Hành trình tìm kiếm và ươm mầm tài năng Blockchain Việt Nam
    Cuộc thi Tìm kiếm Tài năng Blockchain Việt Nam (VietChain Talents 2025) không chỉ tạo cơ hội để các bạn trẻ Việt Nam khẳng định trí tuệ, mà còn là một trong những giải pháp nhằm tìm ra lời giải cho các bài toán lớn của quốc gia, hướng tới mục tiêu thúc đẩy sự hình thành của Hệ sinh thái Blockchain Việt Nam minh bạch, bền vững.
Đừng bỏ lỡ
  • Ứng dụng “A80 - Tự hào Việt Nam”: Hỗ trợ tra cứu chuỗi hoạt động dịp Quốc khánh 2/9
    Ứng dụng “A80 - Tự hào Việt Nam” cập nhật chi tiết thông tin về chương trình triển lãm, nghệ thuật, diễu binh kèm theo hướng dẫn tham gia và các lưu ý cần thiết.
  • Lan tỏa ý thức, chung tay bảo vệ môi trường trong đại lễ Quốc khánh 2/9
    Những ngày tháng Tám lịch sử, Thủ đô Hà Nội khoác lên mình diện mạo mới rực rỡ và tràn đầy sức sống với hàng triệu sắc đỏ cờ Tổ quốc tung bay trên nền trời xanh, tạo nên khung cảnh trang nghiêm và thiêng liêng, khơi dậy niềm tự hào, xúc động sâu lắng trong trái tim mỗi người dân.
  • Không khí Tháng Tám rực rỡ trên từng góc phố Tây Hồ
    Trong những ngày tháng Tám lịch sử, khi cả nước hướng về kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, khắp các tuyến phố của Thủ đô Hà Nội đều rộn ràng sắc đỏ sao vàng. Tại phường Tây Hồ, những lá cờ Tổ quốc tung bay kiêu hãnh trên từng ngõ nhỏ, con hẻm, tạo nên bức tranh rực rỡ, chan chứa niềm tự hào dân tộc và tinh thần chuẩn bị cho ngày lễ trọng đại của đất nước.
  • Hà Nội miễn vé xe buýt và đường sắt đô thị dịp Quốc khánh 2/9
    UBND TP Hà Nội quyết định miễn tiền vé sử dụng các phương tiện vận tải hành khách công cộng có trợ giá, gồm xe buýt và đường sắt đô thị trong bốn ngày từ 30/8- 2/9/2025.
  • Khát vọng phát triển, xây dựng người Kim Liên thanh lịch, văn minh
    Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Kim Liên lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra ngày 22/8 với chủ đề “Phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa, anh hùng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; kỷ cương, sáng tạo, trách nhiệm".
  • Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Hà Nội - Sáng mãi khát vọng Việt Nam”
    Chương trình là lời tri ân sâu sắc tới các thế hệ đi trước - những người đã hiến dâng tuổi trẻ và xương máu cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Đồng thời, tôn vinh những thành tựu nổi bật, toàn diện và bền vững mà đất nước nói chung và Thủ đô Hà Nội nói riêng đã đạt được, đặc biệt sau 40 năm đổi mới.
  • "Nhà tôi có treo một lá cờ" - MV mới của Hà Anh Tuấn rợp sắc cờ đỏ, gợi niềm tự hào Việt Nam
    Ca khúc "Nhà tôi có treo một lá cờ" là bài hát trong MV mới của ca sĩ Hà Anh Tuấn. Ca khúc chứa chan tình yêu dành cho Quốc kỳ của người Việt Nam. Đồng thời là lời tri ân đến các thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập, tự do; đồng thời gửi gắm thông điệp về niềm tự hào và trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong hành trình dựng xây đất nước.
  • [Podcast] Cổng trại bảo an binh – Dấu ấn ngày toàn thắng
    Mùa thu năm 1945, Hà Nội rợp cờ đỏ sao vàng, khắp phố phường vạn người như một cùng cất tiếng hô vang “Độc lập – Tự do”, đánh dấu thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám. Trải qua tám thập kỷ, nhiều di tích từ mùa thu năm ấy vẫn còn hiện hữu giữa đời sống hôm nay, kể lại câu chuyện của một Thủ đô Anh hùng của đất nước Việt Nam anh hùng. Trong dòng chảy ấy, Cổng Trại Bảo An binh chính là dấu tích của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 - một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước.
  • "Hạt giống hạnh phúc" - Phim tài liệu đặc biệt về tình hữu nghị Việt Nam và Cuba phát sóng tối 2/9
    Bộ phim tài liệu với tên gọi "Hạt giống hạnh phúc" sẽ được phát sóng vào 20h10 tối 2-9-2025 trên kênh VTV1. Cùng thời điểm này, Truyền hình Quốc gia Cuba - Cubavisión cũng phát sóng bộ phim đặc biệt này, mở ra một dấu mốc hiếm có trong lịch sử hợp tác truyền hình giữa hai nước.
  • [Video] Triển lãm “Mùa Xuân độc lập”: Tôn vinh khát vọng tự do và hòa bình qua lăng kính hội họa
    Với phong cách kết hợp giữa chất liệu sơn mài truyền thống và tư duy tạo hình đương đại, các tác phẩm được trưng bày trong triển lãm “Mùa Xuân độc lập” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8 thành công và 80 năm Quốc khánh 2/9, mỗi bức tranh của họa sỹ trẻ Chu Nhật Quang mang đến cảm nhận về chiều sâu thẩm mỹ mới mẻ, tôn vinh khát vọng độc lập, tự do và hòa bình của dân tộc Việt Nam.
Ảnh xuân một thời
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO