Đại biểu tỉnh Thừa Thiên - Huế dự tọa đàm có Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Trường Lưu; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ; các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy: Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Cái Vĩnh Tuấn, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Nguyễn Nam Tiến, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Nguyễn Thái Sơn.
Đại biểu thành phố Hồ Chí Minh tham dự có Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Tô Thị Bích Châu; Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Anh Đức…
Dấu ấn sâu đậm của tình đoàn kết
Phát biểu tại Tọa đàm, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế Lê Trường Lưu cho rằng, trong quá trình hình thành và phát triển của lịch sử, ba địa danh Thăng Long, Thuận Hóa, Gia Định hay Hà Nội, Huế, Sài Gòn là ba cột mốc quan trọng. Mối quan hệ lâu đời giữa ba địa phương Hà Nội, Huế, thành phố Hồ Chí Minh là tiền đề quan trọng tạo nên sự phát triển của Việt Nam qua các thời kỳ cũng như trong bối cảnh hội nhập và phát triển hiện nay.
Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế nhấn mạnh: “Mối tình kết nghĩa giữa ba thành phố thể hiện tư tưởng sáng ngời của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một. Sông có thể cạn, núi có thể mòn song chân lý ấy không bao giờ thay đổi". Đồng hành với Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, chúng tôi luôn hướng về Hà Nội nghìn năm văn hiến và tự hào về thành phố Hồ Chí Minh “Thành đồng Tổ quốc”. Chúng tôi đánh giá cao và chúc mừng những thành quả to lớn của công cuộc xây dựng thành phố ngày càng văn minh, hiện đại Đảng bộ và nhân dân Thủ đô Hà Nội cũng như thành phố Hồ Chí Minh”.
Đồng thời tiếp tục hợp tác, trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ đào tạo cán bộ, nhất là lĩnh vực quản lý, vận hành hệ thống về xây dựng chính quyền điện tử, đô thị thông minh. Đồng chí Lê Trường Lưu cũng đề nghị tăng cường trao đổi về cách làm hay trong giải quyết các vấn đề ở cơ sở; đẩy mạnh hợp tác về phát triển kinh tế - xã hội tập trung vào các lĩnh vực: Quy hoạch, kế hoạch, phát triển đô thị, xúc tiến đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp; du lịch, thương mại; văn hóa, xã hội; an ninh quốc phòng...
“Khẳng định cho ý chí sắt đá thống nhất tổ quốc của dân tộc Việt Nam”
Tham luận tại Tọa đàm, PGS.TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam nhấn mạnh, tình cảm của nhân dân Thủ đô đối với đồng bào miền Nam ruột thịt thể hiện bằng phong trào kết nghĩa Hà Nội với hai thành phố lớn nhất ở miền Nam: Huế và Sài Gòn. Một Ban Vận động đã được thành lập do bác sĩ Trần Duy Hưng, Chủ tịch Ủy ban Hành chính Hà Nội làm Trưởng ban. Tối ngày 8/10/1960, tại Câu lạc bộ Ba Đình, Ban Vận động đã tổ chức trọng thể lễ kết nghĩa giữa ba thành phố. Hội nghị đã ra lời kêu gọi toàn thể dồng bào Thủ đô hãy mang hết tình ruột thịt Bắc Nam và ý chí đấu tranh cho hòa bình thống nhất đất nước, tích cực hưởng ứng và tham gia vào mọi phong trào kết nghĩa Hà Nội – Huế - Sài Gòn.
Được tấm gương kết nghĩa Hà Nội, Huế, Sài Gòn khích lệ, nhiều địa phương trong cả nước đã nhiệt liệt hưởng ứng phong trào kết nghĩa giữa các địa phương ở hai miền đất nước, như Hải Phòng kết nghĩa với Đà Nẵng, Vĩnh Phúc kết nghĩa với Bến Tre, Ninh Bình kết nghĩa với Cà Mau, Thanh Hóa với Quảng Nam, Nghệ An với Quảng Ngãi...
Sự gắn bó giữa miền Bắc với miền Nam, giữa các địa phương hai miền với nhau đã là nền tảng vững chắc tạo nên sức mạnh Việt Nam, được biểu hiện qua các phong trào “Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt”, phong trào “Phụ nữ ba đảm đang”, phong trào “Thanh niên sẵn sàng đi bất cứ đâu khi tổ quốc cần” và khí thế ra quân “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”...
Mùa Xuân năm 1975, sau hơn 20 năm chiến đấu, miền Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước được thống nhất. Nhân dân Hà Nội lại sát cánh cùng với nhân dân Huế, Sài Gòn (từ năm 1976 đã được chính thức mang tên là thành phố Hồ Chí Minh) khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục kinh tế, phát triển văn hóa và khoa học đã đạt nhiều thành tựu to lớn, có vị trí xứng đáng về chính trị, kinh tế, văn hóa và đối ngoại của cả nước trong công cuộc đổi mới hiện nay.
60 năm nhìn lại phong trào kết nghĩa Hà Nội – Huế - Sài Gòn là dịp để thấy rõ mối tình đoàn kết keo sơn của quân và dân ba thành phố, của các tỉnh trong cả nước, góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh của toàn dân tộc, đưa nước ta ngày càng phát triển vì mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh...
Tham luận với chủ đề “Huế trong lịch sử dân tộc và mối quan tương quan Huế - Hà Nội - Sài Gòn”, Tiến sĩ Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế nhấn mạnh, “Hà Nội-Huế-Sài Gòn, là cây một cội, là con một nhà” không chỉ là một khẩu hiệu chính trị, mà là một thực tế lịch sử. Từ cái nôi đồng bằng Bắc Bộ và Thanh Nghệ, trong suốt 1.000 năm qua văn minh Việt đã không ngừng được chuyển tải mạnh mẽ về phương Nam thông qua trung tâm Phú Xuân-Huế để rồi sau đó hình thành một trung tâm khác ở Nam Bộ, đó là Sài Gòn - Gia Định.
Về mối tương quan giữa ba thành phố, tham luận của Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) nêu rõ, Hà Nội, Huế, Sài Gòn là đại diện tiêu biểu cho ba miền Bắc, Trung, Nam của Việt Nam. Một điểm chung của ba thành phố này là đều đã từng là kinh đô hoặc thủ đô, thủ phủ của mỗi miền trong tiến trình lịch sử đất nước. Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Quang Ngọc, Giám đốc Trung tâm Hà Nội học và phát triển Thủ đô cho rằng, trong tiến trình lịch sử Việt Nam, Thăng Long – Hà Nội, Huế, Sài Gòn đều là những trụ cột quyết định thành công trong mỗi chặng đường, mỗi giai đoạn mở cõi, định cõi, thống nhất, đất nước, thống nhất quốc gia dân tộc. Tình cảm nghĩa tình giữa ba thành phố Hà Nội, Huế, Sài Gòn đã đi vào lịch sử, khiến những người may mắn được chứng kiến những thời khắc lịch sử đấu tranh gian khổ vẫn bồi hồi xúc động mỗi khi hồi tưởng lại.
Tình nghĩa không gì có thể lay chuyển được
Buổi tọa đàm cũng giao lưu với các nhân chứng lịch sử: GS.TS Đỗ Kim Sơn, nguyên thư Đảng ủy, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức; GS.TS Trình Quang Phú – Viện trưởng viện Phương Đông, TP Hồ Chí Minh; ông Lê Thành Thắng, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Định Công (nay là phường Định Công, quận Hoàng Mai) giai đoạn từ tháng 1/1970 -2/1972 và từ 2/1983 - 3/1987; Chủ tịch ƯBND xã từ 2/1968 - 5/1970 và 5/1987 -11/1989; bà Trần Thị Hằng, nguyên Phó Chủ nhiệm hợp tác xã Nông nghiệp Định Công.
Đáng chú ý, Giáo sư, Tiến sĩ Trình Quang Phú, Viện trưởng Viện Đông Phương thành phố Hồ Chí Minh (cán bộ Ban Thống nhất Trung ương trong thời kỳ chống Mỹ) kể lại kỷ niệm: Đó là trong những năm kháng chiến chống Mỹ, ông đưa dũng sĩ Phan Văn Gừng (Sài Gòn) đi thăm trận địa pháo cao xạ trên đê sông Hồng. Đó là thời kỳ ở Hà Nội và miền Bắc vừa chiến đấu, vừa sản xuất xây dựng xã hội chủ nghĩa và chi viện cho miền Nam. Khi đoàn cán bộ Sài Gòn vừa đến nơi thì máy bay Mỹ tấn công; đúng lúc ấy cô tiểu đội trưởng ở đó hô to: “Vì Sài Gòn, Huế, nhằm thẳng quân thù, bắn!”.
Giáo sư, Tiến sĩ Trình Quang Phú nhấn mạnh: “Đó là những hình ảnh đã ngấm vào máu, vào con tim khiến chúng tôi vô cùng xúc động. Tình nghĩa Hà Nội - Huế - Sài Gòn nói riêng và hai miền Nam Bắc nói chung được xây nên bằng máu, bằng xương nên không gì có thể lay chuyển được”. Nhân dịp này, các đồng chí lãnh đạo thành phố Hà Nội đã đại diện tặng quà lưu niệm cho các đại biểu tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Hồ Chí Minh tham gia buổi toạ đàm.