Đây là cuốn sách do vua Thiệu Trị (vị vua thứ ba thời nhà Nguyễn, trị vì từ năm 1841 đến 1847) tặng cho bà phi Vũ Thị Viên khi bà được phong từ Lương Tần lên Lương Phi (1846). Cuốn sách bằng bạc được dát và ng kích thước 14 x 23 cm, có 5 tử, 10 trang, nặng gần 2 kg, với 186 chữ Hán nói vử thân thế cũng như sự nghiệp của bà phi nà y. Bìa sách được chạm trổ hình rồng, bên trong là chữ Hán nói vử tiết hạnh cũng như các đức tính của bà phi Vũ Thị Viên.
Nhà sưu tầm cổ vật Cao Xuân Trường cho biết, lần đầu tiên được cầm trên tay cuốn sách và ng, anh hồi hộp, tay run bần bật vì xúc động. Ảnh: Hà Đan. |
Căn nhà số 31 Bà Triệu (Hà Nội) chứa đầy cổ vật với những bộ bình cổ thời Khang Hy, tủ gỗ từ thế kỷ 19, đôi bình phong cẩn và ng bạc của vua Bảo Đại... Nhà sưu tầm cổ vật Cao Xuân Trường cho biết, cuốn sách và ng là món đồ anh quý nhất. Anh nhớ lại, năm 2002, lần đầu tiên anh được nghe nói vử cuốn sách quý qua một người bạn Việt kiửu Pháp. "Nghe tin có cuốn sách như vậy, tôi rất xúc động, chỉ mong được tận mắt nhìn thấy, sử và o từng trang sách", anh Trường bà y tử.
Nhưng phải đến những năm 2004 - 2006, niửm ao ước nà y của người đà n ông mê cổ vật mới thực hiện được. Anh chia sẻ, tay anh run bần bật vì quá xúc động khi được cầm món cổ vật có một không hai. Từ lúc đó cho đến tận khi đấu giá được món đồ quý nà y và o năm 2011, anh mới được một lần chạm tay và o cuốn sách.
Nhà sưu tầm cổ vật Cao Xuân Trường kể, để mang được cuốn sách vử Việt Nam, anh phải đi đi vử vử từ Canada sang Pháp không dưới 10 lần. Dò la và biết cuốn sách và ng đang được một tướng viễn chinh Pháp trong cuộc chiến tranh Việt Nam lưu giữ, anh đã lặn lội đến tận nhà riêng và thuyết phục người nà y bán. Dù vậy, mỗi lần đử cập chuyện mua bán, anh đửu bị người Pháp kia từ chối.
Cơ duyên đến với Cao Xuân Trường và o khoảng tháng 10/2010, trong một lần đến Pháp, anh biết thông tin món đồ quý nói trên được đưa ra bán đấu giá. "Vượt mặt" cả người Tây, Trung Quốc và một vị khách bí mật trả giá qua điện thoại và phải bán cả một căn nhà tại Canada, Cao Xuân Trường mới đem được quyển sách và ng vử Việt Nam. Ngà y cuốn sách vử Việt nam là cuối tháng 3/2011.
Bìa sách được chạm trổ hình rồng tinh xảo. Các trang kết nối với nhau bằng 4 chiếc khuyên cũng được đúc từ và ng pha bạc. Ảnh: Hà Đan. |
Anh kể lại, mức khởi điểm trong buổi đấu giá là 30.000 euro, tương đương hơn 830 triệu đồng (tỷ giá hiện tại). Ngay sau đó, một vị khách Tây trả 45.000 euro (khoảng 1,2 tỷ đồng). Người Trung Quốc nâng lên 55.000 euro (hơn 1,5 tỷ đồng). Một khách bí mật định giá 70.000 euro (trên 1,9 tỷ đồng) qua điện thoại. Cuối cùng, Cao Xuân Trường là người thắng cuộc, với mức giá cho cuốn sách là 72.750 euro (hơn 2 tỷ đồng).
Theo Cao Xuân Trường, sách có giá trị vật chất lớn, nhưng không thể sánh với giá trị tinh thần. Anh bà y tử, bán một căn nhà , có thể mua lại căn khác, nhưng nếu không mua được cuốn sách trong buổi đấu giá tại Pháp, thì cơ hội để đem được vử Việt Nam rất khó. Nhà sưu tầm cổ vật nà y cũng cho hay, anh không có ý định bán cuốn sách và ng cho người khác. Cũng có khả năng, anh sẽ hiến tặng cổ vật nà y cho một bảo tà ng tại Việt Nam để báu vật mãi mãi ở trong nước.
Tiến sĩ Trần Đức Anh Sơn - nguyên Giám đốc Bảo tà ng mử¹ thuật Cung đình Huế cho biết, cuốn sách nói trên là sách phong duy nhất bằng bạc mạ và ng vẫn tồn tại. Ở Việt Nam và hải ngoại, chỉ còn trông thấy một số sách bằng đồng (đồng sách), và thể sách (sách bằng lụa).