Thế giới điện ảnh

Phim truyện điện ảnh: Vẫn thiếu những đề tài hiện đại

Minh Nguyệt 26/12/2023 06:14

Đề tài sáng tác và đối tượng khán giả luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của các nhà làm phim và là trăn trở của những nhà quản lý văn hóa, nhất là trong lĩnh vực nghệ thuật điện ảnh dù ở bất cứ giai đoạn nào. Việc mở được "chìa khóa" luận đề trên sẽ đảm bảo cho việc đầu tư và tổ chức làm phim đúng hướng, mang lại giá trị tinh thần thiết thực cho khán giả nói riêng và cho xã hội nói chung.

Chúng ta đang sống ở kỷ nguyên cách mạng Công nghiệp lần thứ 4, một xã hội hiện đại với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ. Phim truyện điện ảnh cũng phải kịp thời bắt nhịp đời sống, để đáp ứng được yêu cầu, thị hiếu của khán giả và cao hơn là phát huy tính dự báo thời đại.

poster-phim-tuong-ve-huu.jpg
Poster phim “Tướng về hưu”.

"Đề tài hiện đại" là các nội dung bám sát cuộc sống, các vấn đề và những chuyển biến đương đại của đời sống hiện đại, có tác động đến tư tưởng của đông đảo công chúng, được tác giả sáng tạo thông qua các hình tượng nghệ thuật hiện đại.

Như chúng ta đã biết, hiện đại và đương đại hoàn toàn khác nhau; nội hàm của hiện đại là cơ sở hạ tầng khoa học kỹ thuật nhằm hỗ trợ các hoạt động liên quan đến sản xuất, đời sống của con người tại thời điểm hiện tại; còn nội hàm đương đại, là những vấn đề của xã hội hiện đại tác động đến tư tưởng, nhận thức và hành động của đại đa số dân chúng. Vì thế, những vấn đề đương đại sẽ nảy sinh những xung đột, mâu thuẫn, làm chất liệu tiền đề cho một câu chuyện phim.

Để khai thác được các đề tài hiện đại, ngoài những vấn đề đương đại có tác động tới tư tưởng công chúng thì cũng cần để ý tới các hình tượng, thủ pháp nghệ thuật. Nghệ thuật là sáng tạo, phải luôn cập nhật và phù hợp với xã hội hiện đại thì mới có thể thu hút khán giả. Vấn đề đặt ra hiện nay là, chúng ta đang có quá ít bộ phim về đề tài hiện đại.

poster-phim-mua-oi.jpg
Banner phim “Mùa ổi”.

"Khi những vấn đề lớn của cuộc sống được đặt ra, những vấn đề làm day dứt lòng người, rung chuyển thời đại, nhưng nghệ sĩ lại không thấu hiểu nó, không quan tâm tới nó, thậm chí còn thờ ơ với nó thì không sao đạt được tới một tác phẩm nghệ thuật có nội dung tốt" (Giáo trình mỹ học Mác - Lênin).

Điện ảnh Việt từng có thời kỳ hoàng kim với dòng phim chiến tranh cách mạng như “Mối tình đầu”, “Cánh đồng hoang”, “Đường về quê mẹ”, “Vĩ tuyến 17”, “Em bé Hà Nội”... Những tác phẩm đã lay động hàng triệu trái tim người Việt Nam, hun đúc mãnh liệt lòng yêu nước và thôi thúc thanh niên lên đường nhập ngũ, giành độc lập tự do cho Tổ quốc. Hay những bộ phim hiện thực xã hội chủ nghĩa như: “Tướng về hưu”, “Mái trường yên tĩnh”, “Mùa ổi”… cũng gây được tiếng vang trong xã hội và đặt ra những vấn đề trăn trở thời cuộc.

Còn hôm nay, những bộ phim ra rạp, phần lớn là tâm lý xã hội thuần túy, cổ trang, hài hước; thế hệ trẻ đang rất thiếu những bộ phim có tính thời đại như trước đây, dẫn đến bỏ ngỏ một cánh cửa xung yếu trên mặt trận văn hóa trong việc giáo dục lý tưởng sống cho thanh thiếu niên.

Tính lý tưởng trong phim rất quan trọng. Đó là mục tiêu cao đẹp mà con người có khát vọng đạt tới, là tấm gương sáng mà con người muốn noi theo, là hình ảnh tươi sáng và hoàn chỉnh của tương lai mà con người coi là cần phải được thực hiện trên đường đời của mình. "Lý tưởng chính là cái mà vì nó người ta sống và dưới ánh sáng của lý tưởng người ta hiểu được ý nghĩa cuộc đời của mình" (I-va-nốp, Tâm lý học, 1959, tr.71).

Giống như bao hình thức nghệ thuật khác, phim truyện điện ảnh có tác động mạnh mẽ tới đời sống, tư duy con người. Đó là những phút giây người trẻ hoang mang tự hỏi, mình phải trở thành con người như thế nào, phải sống như thế nào để trở thành con người có ích hay là làm nên một cuộc đời có ý nghĩa?... Và rất nhiều trong số họ đã tìm thấy câu trả lời từ những bộ phim có ý nghĩa lớn lao về thời cuộc.

Chúng ta không hề thiếu những câu chuyện mang hơi thở cuộc sống hiện tại nhưng tại sao vẫn thiếu những bộ phim có đề tài hiện đại. Do thiếu kịch bản? Do thẩm định của hội đồng nghệ thuật? Hay là do thiếu sự chỉ đạo của cơ quan chức năng quản lý văn hóa? Đây là những câu hỏi cần nhiều bên liên quan cùng suy ngẫm và giải quyết.

Ở dòng phim lịch sử, chiến tranh cách mạng, nếu được khai thác thêm hoặc dựng lại phiên bản mới, cần nhiều hơn sự cẩn thận, tỉ mỉ và nghiên cứu kỹ về nền tảng văn hóa, bối cảnh lịch sử. Phải làm sao để vừa không có lỗi với các thế hệ cha anh đi trước, tạo hiệu ứng tích cực cho người xem, vừa trân trọng, biết ơn và bồi dưỡng tinh thần dân tộc.

Phim truyện điện ảnh ngày nay không còn phụ thuộc vào một kênh chiếu rạp để đến với khán giả nữa. Các không gian điện ảnh trên mạng internet đã bổ sung thêm cho khán giả những trải nghiệm mới mẻ và tiện lợi. Vì thế, khán giả xem phim điện ảnh không giới hạn ở độ tuổi nào. Và những điều này cũng đặt ra nhiều vấn đề cần phải giải quyết cho phim truyện.

Bên cạnh việc chú trọng thẩm định nội dung kịch bản, thì vấn đề quảng bá cho bộ phim cũng hết sức quan trọng. Về việc này, thì các hãng phim tư nhân làm rất tốt. Thật tiếc cho một số bộ phim được Nhà nước đầu tư với kinh phí lớn nhưng do truyền thông kém nên công chúng ít được biết tới. Tình trạng này dẫn đến cảnh phim bị “đắp chiếu” xếp vào kho tư liệu; vừa lãng phí tiền bạc, vừa lãng phí công sức của biết bao người.

Khi một bộ phim được ra mắt công chúng, không những mang đến ý nghĩa, giá trị về mặt nghệ thuật, nội dung mà còn là thêm một lần khẳng định giá trị thực tế của phim. Những phản hồi của công chúng với từng bộ phim là một kênh tham khảo quan trọng và cần được lưu tâm. Qua hiệu ứng khán giả, người làm phim sẽ nhận biết được nhu cầu, thị hiếu và mong muốn của khán giả; đánh giá được thực trạng công tác làm phim điện ảnh của nước nhà… Từ đó, giới làm phim có thêm những chiến lược đúng đắn hơn trong hành trình phát triển nền điện ảnh thời hiện đại và thúc đẩy nghệ thuật điện ảnh phát triển.

image1.png
"Bên trong vỏ kén vàng" là một bộ phim có nhiều giá trị tư tưởng.

Hiện nay, việc đánh giá phim truyện điện ảnh mới chỉ dừng ở hội đồng nghệ thuật chức năng mà bỏ khuyết phần đánh giá của khán giả - một kênh đánh giá khách quan và quan trọng không kém để có thể tham khảo. Ngoài một cách khá truyền thống là lấy ý kiến khảo sát khán giả sau mỗi bộ phim ra mắt thì người làm phim có thể lưu tâm theo dõi những phản hồi của công chúng trên mạng xã hội. Có rất nhiều diễn đàn thảo luận review phim, bàn về phim mới ra, so sánh phim cũ và phim mới… với sự tham gia chia sẻ của những khán giả bình dân đến những người có chuyên môn, kiến thức về điện ảnh. Qua đó, người làm phim biết được ưu, khuyết điểm của mỗi bộ phim; làm căn cứ để biên kịch, đạo diễn và nhà sản xuất rút ra được bài học, làm tốt hơn cho những bộ phim sau./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Cục Điện ảnh tìm một bộ phim tham dự Oscar lần thứ 98
    Cục Điện ảnh vừa có thông báo mời các cá nhân, hãng sản xuất phim gửi tác phẩm tham dự vòng tuyển chọn quốc gia để chọn một bộ phim đại diện Việt Nam tranh giải tại Giải Oscar lần thứ 98, dự kiến tổ chức tại Los Angeles (Mỹ) vào năm 2026.
  • Phim hoạt hình Việt: Định hình bản sắc, vươn ra toàn cầu
    Với những hình ảnh sống động, chiều sâu văn hóa và thông điệp nhân văn được lồng ghép tinh tế… bản sắc Việt không chỉ là nét chấm phá tạo nên sự khác biệt cho hoạt hình nước nhà mà còn là chiếc chìa khóa vàng mở lối đưa hoạt hình Việt Nam vươn tầm thế giới.
  • Ra mắt "Cải mả" - Bộ phim điện ảnh nói về tục cải táng
    Phim lấy cảm hứng từ nghi lễ cải táng — một nét tín ngưỡng lâu đời trong văn hóa Việt. Đây là nghi thức gia đình tiến hành cải táng cho người đã khuất sau nhiều năm an táng để cầu mong linh hồn được siêu thoát, an yên, đồng thời mang lại bình an và may mắn cho con cháu.
  • Khắc họa chân dung người làm báo giữa lửa đạn
    Hướng tới Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (1925-2025), Bảo tàng Báo chí Việt Nam tổ chức chiếu phim tài liệu “Kim Toàn, Nhà báo - Chiến sĩ”. Bộ phim khắc họa chân thực cuộc đời, sự nghiệp và tinh thần chiến đấu vì Tổ quốc của nhà báo Kim Toàn, một hình mẫu tiêu biểu của thế hệ “nhà báo - chiến sĩ”.
  • Tuần phim Nga sắp diễn ra tại Hà Nội
    Tuần phim Nga tại Việt Nam năm 2025 sẽ diễn ra từ ngày 26 - 28/6/2025 tại Trung tâm Chiếu phim quốc gia, Hà Nội. Các bộ phim có nội dung ca ngợi cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của nhân dân Nga, về nền văn hóa rực rỡ và quá khứ huy hoàng của nước Nga.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
Phim truyện điện ảnh: Vẫn thiếu những đề tài hiện đại
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO