Văn hóa – Di sản

Nghệ thuật trang trí, chạm khắc ở bảo vật Quốc gia “Thần Oai Vô địch Thượng tướng quân”

Hà Oai 17:13 21/09/2024

“Cửu vị thần công” được đúc bằng đồng tại Kinh đô Phú Xuân (TP Huế ngày nay) dưới thời vua Gia Long (1762 - 1820) với nghệ thuật trang trí và chạm khắc đỉnh cao thời Nguyễn.

Cố đô Huế nổi tiếng với những bảo vật cung đình và minh chứng cho sự tồn tại hơn 140 năm của vương triều nhà Nguyễn. Trong số những báu vật quý thì đáng chú ý nhất là 9 khẩu súng thần công đặt trước cửa Ngọ Môn được gọi là “Cửu vị thần công”.

z5852815385144_626658bb00a3ea11d65a0b9ca402525a.jpg
Khách tham quan chiêm ngưỡng 4 khẩu có tên Xuân - Hạ - Thu – Đông.

Theo sử sách, sau khi đánh bại nhà Tây Sơn vua Gia Long ra lệnh tập trung tất cả khí dụng bằng đồng tịch thu được đúc thành 9 khẩu thần công để “làm kỷ niệm muôn đời” về chiến thắng của mình. Công việc được bắt đầu vào ngày 31/1/1803 và hoàn tất vào cuối tháng 1/1804, mỗi khẩu dài 5,10m và nặng hơn 17.000 cân được đặt trên một giá súng (giá súng đều được chạm trổ cực kỳ công phu, tinh xảo) bằng gỗ dài 2,75m, cao 0,73m, bánh xe của đế súng có đường kính 0,62m.

Ban đầu, “Cửu vị thần công” được đặt ở lũy ngoài Hoàng thành Huế nằm về phía trái của Ngọ Môn với nòng súng hướng ra ngoài thành (hướng về phía Nam), năm 1816 vua Gia Long sắc phong cho cả 9 khẩu súng thần công danh hiệu “Thần Oai Vô địch Thượng tướng quân” được khắc trên cả 9 khẩu.

Năm 1917, dưới thời vua Khải Định toàn bộ Cửu vị thần công được chuyển ra khỏi Hoàng thành đến khu vực Kỳ đài và giữ nguyên vị trí cho đến nay. Tại đây, các cỗ súng được xếp thành hai nhóm quay mặt vào nhau với nhóm bên tả (trái) xếp phía sau cửa Thể Nhân gồm 4 khẩu có tên theo 4 mùa Xuân - Hạ - Thu – Đông và nhóm bên hữu (phải) xếp phía sau cửa Quảng Đức gồm 5 khẩu có tên theo ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ.

Theo quan sát cho thấy, các khẩu thần công có miệng hơi loe, thân thuôn dài và phình dần về phía đuôi có trang trí hình hoa lá chạy quanh được chạm nổi với đường nét mềm mại, tinh xảo, ở gờ cuối cùng gần khối hậu trên thân mỗi súng có hàng chữ Hán với ba chữ “Mệnh Gia Long” (Lệnh vua Gia Long ban xuống). Đặc biệt, du khách vào Đại nội Huế tham quan thì sẽ gặp Cửu vị thần công sau khi qua xong cửa Quảng Đức và cửa Thể Nhơn.

Ngoài giá trị lịch sử, Cửu vị thần công còn mang giá trị nghệ thuật về kỹ thuật luyện kim và đúc đồng đỉnh cao thời Nguyễn, nghệ thuật trang trí và chạm khắc trên đồng cũng như trên giá súng đều rất điêu luyện, tinh xảo. Trải qua hơn 200 năm, những khẩu thần công lớn nhất Việt Nam vẫn tồn tại gần như nguyên vẹn và hiện diện như một phần quan trọng trong hệ thống di sản văn hóa của tỉnh Thừa Thiên Huế, ngày 1/10/2012 Cửu vị thần công được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật Quốc gia Việt Nam.

Hình ảnh PV Tạp chí Người Hà Nội ghi nhận “Cửu vị thần công” trong Kinh thành Huế.

z5852815372815_495f9477784cc2de2a7efb257c316717.jpg
5 khẩu súng thần công có Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ được đặt gần cửa Quảng Đức.
z5852815370993_86607a4a0b2979b671f8d2709e508523.jpg
4 khẩu thần công có tên Xuân - Hạ - Thu – Đông đặt gần cửa Thể Nhơn.
z5852815390766_647a29d521730acc0b800f9680977c17.jpg
Mái che bảo vệ 5 khẩu Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ.
z5852815370334_6274e97b76ff05feff05d340002cfe7d.jpg
Trang trí chạm khắc điêu luyện thời nhà Nguyễn trên giá súng.
z5852815390982_ebdf458548ff5f762f1d136063abffa7.jpg
Trang trí chảy trên thân súng đỉnh cao của thời nhà Nguyễn.
z5852815388524_d6aa4e64cd94fadb4f8e5dd5358689ce.jpg
Miệng các khẩu thần công hơi loe và chạm khắc đẹp.
z5852821862097_bfed22d2578283c57e4ffa7d975396a8.jpg
Khách tham quan tại 4 khẩu Xuân - Hạ - Thu – Đông.
z5852821866701_e38a59c0e34656f76d3db42016b31eb4.jpg
Khách tham quan tại 5 khẩu Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ.
Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Huyện Thanh Oai tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt chùa Bối Khê, Khai hội xuân Ất Tỵ 2025
    UBND huyện Thanh Oai (TP. Hà Nội) vừa thông tin, ngày 7/2/2025 (mùng 10 tháng Giêng năm Ất Tỵ), Huyện ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Thanh Oai sẽ tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt chùa Bối Khê, đồng thời Khai hội Xuân Ất Tỵ 2025.
  • Nhớ bát cháo sườn chợ quê xưa
    Chợ nhỏ làng lụa Vạn Phúc quê tôi xưa không sầm uất, ồn ào mà mang dáng vẻ như những người thợ dệt nhẹ nhàng, mảnh mai, mềm mại. Chợ họp trên một đoạn đường sau ngôi đình làng cổ kính nổi tiếng thờ đức Thành hoàng làng Ả Lã Đê Nương, người có công dạy nghề dệt lụa cho dân, để hôm nay tiếng thơm của lụa Vạn Phúc vang xa thật xa…
  • Khai hội đền Sóc năm 2025
    Hòa chung không khí của cả nước đang tưng bừng chào Xuân mới Ất Tỵ 2025 và kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2025); sáng 3/2/2025, (tức mùng 6 Tết Nguyên đán Ất Tỵ), huyện Sóc Sơn đã long trọng tổ chức khai hội đền Sóc năm 2025, tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt đền Sóc (huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội).
  • Lễ hội xuân miền di sản
    Địa linh, tự bản thân nó đã là nơi chung đúc nên linh khí và kiến tạo các giá trị vật thể của vùng đất. Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội, “nơi trung tâm trời đất, được thế rồng cuộn hổ ngồi, chính giữa Nam Bắc Đông Tây” (Chiếu dời đô), là một địa linh từ ngàn xưa. Ở nơi này, người người tụ họp, do cố kết với nhau, cộng mệnh cộng cảm mà thành ra những lễ hội của cộng đồng.
  • Hoành tráng với công nghệ 3D mapping tại lễ hội Gò Đống Đa 2025
    Tối ngày 2/2/2025 (tức ngày mùng 5 tháng Giêng năm Ất Tỵ), tại Di tích quốc gia đặc biệt Gò Đống Đa, quận Đống Đa long trọng tổ chức “Lễ hội kỷ niệm 236 năm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa” (Lễ hội Gò Đống Đa), để tôn vinh, tưởng nhớ công lao to lớn của Hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ cùng các tướng sĩ quân Tây Sơn đã anh dũng chiến đấu, hy sinh, chống giặc ngoại xâm, giữ vững độc lập dân tộc.
  • Tết Việt dưới góc nhìn di sản
    Tết Nguyên đán còn được gọi là Tết Cả. Đã có nhiều huyền thoại, truyền thuyết, truyện cổ dân gian xưa phản ánh nguồn gốc của Tết Cả mang tính thuần Việt như “Truyện Lang Liêu” (hay còn gọi là “Sự tích bánh chưng, bánh dày”), “Sự tích Táo Quân”, “Sự tích cây nêu”,… Và trong lịch sử hàng nghìn năm qua, Tết Cả không ngừng duy trì và củng cố mối liên kết tình cảm giữa các cá nhân, gia đình và đất nước, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong sự tiếp nối của nền văn minh nông nghiệp.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Lấm tấm xuân
    Tạp chí Người Hà Nội trân trọng giới thiệu tới quý độc giả bài thơ Lấm tấm xuân của tác giả Nguyễn Đình Hiển.
  • [Podcast] Lễ chùa đầu xuân: Nét văn hóa, thanh lịch của người Tràng An - Hà Nội
    Đi lễ chùa đầu năm là một nét đẹp văn hóa tâm linh lâu đời của người Việt Nam ta nói chung và người Hà Nội nói riêng. Phong tục này phản ánh sự hòa quyện giữa tín ngưỡng tôn giáo và đời sống tinh thần của dân tộc. Trong ngày đầu năm mới, người dân Hà Nội nô nức đến các đền, chùa đầy vốn trầm mặc nhưng đầy vẻ trang nghiêm, linh thiêng để dâng hương, cầu nguyện và hướng lòng mình đến những điều thiện lành.
  • Ngày thơ Việt Nam lần thứ 23 sẽ được tổ chức tại thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình
    Ngày 12/2/2025, tại thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, Ngày thơ Việt Nam lần thứ 23 sẽ chính thức được tổ chức với chủ đề “Tổ quốc bay lên”. Đây là lần đầu tiên sự kiện thơ lớn này được tổ chức ngoài Thủ đô Hà Nội, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc đưa Ngày thơ Việt Nam đến gần hơn với công chúng cả nước.
  • Quận Hai Bà Trưng phát động Tết trồng cây Xuân Ất Tỵ 2025
    Sáng ngày 7/2, tại Công viên Tuổi trẻ Thủ đô, UBND quận Hai Bà Trưng tổ chức Lễ phát động “Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ" Xuân Ất Tỵ 2025. Dự chương trình có: Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong.
  • Hà Nội trao tặng hơn 2,2 triệu suất quà dịp Tết Nguyên đán 2025
    Dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Hà Nội đã trao tặng 2.271.379 suất quà cho các đối tượng chính sách ưu đãi người có công; người nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội; người cao tuổi; cán bộ nghỉ hưu, mất sức, người lao động có hoàn cảnh khó khăn...
Đừng bỏ lỡ
Nghệ thuật trang trí, chạm khắc ở bảo vật Quốc gia “Thần Oai Vô địch Thượng tướng quân”
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO