Văn hóa – Di sản

Nghệ thuật trang trí, chạm khắc ở bảo vật Quốc gia “Thần Oai Vô địch Thượng tướng quân”

Hà Oai 17:13 21/09/2024

“Cửu vị thần công” được đúc bằng đồng tại Kinh đô Phú Xuân (TP Huế ngày nay) dưới thời vua Gia Long (1762 - 1820) với nghệ thuật trang trí và chạm khắc đỉnh cao thời Nguyễn.

Cố đô Huế nổi tiếng với những bảo vật cung đình và minh chứng cho sự tồn tại hơn 140 năm của vương triều nhà Nguyễn. Trong số những báu vật quý thì đáng chú ý nhất là 9 khẩu súng thần công đặt trước cửa Ngọ Môn được gọi là “Cửu vị thần công”.

z5852815385144_626658bb00a3ea11d65a0b9ca402525a.jpg
Khách tham quan chiêm ngưỡng 4 khẩu có tên Xuân - Hạ - Thu – Đông.

Theo sử sách, sau khi đánh bại nhà Tây Sơn vua Gia Long ra lệnh tập trung tất cả khí dụng bằng đồng tịch thu được đúc thành 9 khẩu thần công để “làm kỷ niệm muôn đời” về chiến thắng của mình. Công việc được bắt đầu vào ngày 31/1/1803 và hoàn tất vào cuối tháng 1/1804, mỗi khẩu dài 5,10m và nặng hơn 17.000 cân được đặt trên một giá súng (giá súng đều được chạm trổ cực kỳ công phu, tinh xảo) bằng gỗ dài 2,75m, cao 0,73m, bánh xe của đế súng có đường kính 0,62m.

Ban đầu, “Cửu vị thần công” được đặt ở lũy ngoài Hoàng thành Huế nằm về phía trái của Ngọ Môn với nòng súng hướng ra ngoài thành (hướng về phía Nam), năm 1816 vua Gia Long sắc phong cho cả 9 khẩu súng thần công danh hiệu “Thần Oai Vô địch Thượng tướng quân” được khắc trên cả 9 khẩu.

Năm 1917, dưới thời vua Khải Định toàn bộ Cửu vị thần công được chuyển ra khỏi Hoàng thành đến khu vực Kỳ đài và giữ nguyên vị trí cho đến nay. Tại đây, các cỗ súng được xếp thành hai nhóm quay mặt vào nhau với nhóm bên tả (trái) xếp phía sau cửa Thể Nhân gồm 4 khẩu có tên theo 4 mùa Xuân - Hạ - Thu – Đông và nhóm bên hữu (phải) xếp phía sau cửa Quảng Đức gồm 5 khẩu có tên theo ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ.

Theo quan sát cho thấy, các khẩu thần công có miệng hơi loe, thân thuôn dài và phình dần về phía đuôi có trang trí hình hoa lá chạy quanh được chạm nổi với đường nét mềm mại, tinh xảo, ở gờ cuối cùng gần khối hậu trên thân mỗi súng có hàng chữ Hán với ba chữ “Mệnh Gia Long” (Lệnh vua Gia Long ban xuống). Đặc biệt, du khách vào Đại nội Huế tham quan thì sẽ gặp Cửu vị thần công sau khi qua xong cửa Quảng Đức và cửa Thể Nhơn.

Ngoài giá trị lịch sử, Cửu vị thần công còn mang giá trị nghệ thuật về kỹ thuật luyện kim và đúc đồng đỉnh cao thời Nguyễn, nghệ thuật trang trí và chạm khắc trên đồng cũng như trên giá súng đều rất điêu luyện, tinh xảo. Trải qua hơn 200 năm, những khẩu thần công lớn nhất Việt Nam vẫn tồn tại gần như nguyên vẹn và hiện diện như một phần quan trọng trong hệ thống di sản văn hóa của tỉnh Thừa Thiên Huế, ngày 1/10/2012 Cửu vị thần công được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật Quốc gia Việt Nam.

Hình ảnh PV Tạp chí Người Hà Nội ghi nhận “Cửu vị thần công” trong Kinh thành Huế.

z5852815372815_495f9477784cc2de2a7efb257c316717.jpg
5 khẩu súng thần công có Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ được đặt gần cửa Quảng Đức.
z5852815370993_86607a4a0b2979b671f8d2709e508523.jpg
4 khẩu thần công có tên Xuân - Hạ - Thu – Đông đặt gần cửa Thể Nhơn.
z5852815390766_647a29d521730acc0b800f9680977c17.jpg
Mái che bảo vệ 5 khẩu Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ.
z5852815370334_6274e97b76ff05feff05d340002cfe7d.jpg
Trang trí chạm khắc điêu luyện thời nhà Nguyễn trên giá súng.
z5852815390982_ebdf458548ff5f762f1d136063abffa7.jpg
Trang trí chảy trên thân súng đỉnh cao của thời nhà Nguyễn.
z5852815388524_d6aa4e64cd94fadb4f8e5dd5358689ce.jpg
Miệng các khẩu thần công hơi loe và chạm khắc đẹp.
z5852821862097_bfed22d2578283c57e4ffa7d975396a8.jpg
Khách tham quan tại 4 khẩu Xuân - Hạ - Thu – Đông.
z5852821866701_e38a59c0e34656f76d3db42016b31eb4.jpg
Khách tham quan tại 5 khẩu Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ.
Bài liên quan
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Ứng dụng “A80 - Tự hào Việt Nam”: Hỗ trợ tra cứu chuỗi hoạt động dịp Quốc khánh 2/9
    Ứng dụng “A80 - Tự hào Việt Nam” cập nhật chi tiết thông tin về chương trình triển lãm, nghệ thuật, diễu binh kèm theo hướng dẫn tham gia và các lưu ý cần thiết.
  • Lan tỏa ý thức, chung tay bảo vệ môi trường trong đại lễ Quốc khánh 2/9
    Những ngày tháng Tám lịch sử, Thủ đô Hà Nội khoác lên mình diện mạo mới rực rỡ và tràn đầy sức sống với hàng triệu sắc đỏ cờ Tổ quốc tung bay trên nền trời xanh, tạo nên khung cảnh trang nghiêm và thiêng liêng, khơi dậy niềm tự hào, xúc động sâu lắng trong trái tim mỗi người dân.
  • Không khí Tháng Tám rực rỡ trên từng góc phố Tây Hồ
    Trong những ngày tháng Tám lịch sử, khi cả nước hướng về kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, khắp các tuyến phố của Thủ đô Hà Nội đều rộn ràng sắc đỏ sao vàng. Tại phường Tây Hồ, những lá cờ Tổ quốc tung bay kiêu hãnh trên từng ngõ nhỏ, con hẻm, tạo nên bức tranh rực rỡ, chan chứa niềm tự hào dân tộc và tinh thần chuẩn bị cho ngày lễ trọng đại của đất nước.
  • Hà Nội miễn vé xe buýt và đường sắt đô thị dịp Quốc khánh 2/9
    UBND TP Hà Nội quyết định miễn tiền vé sử dụng các phương tiện vận tải hành khách công cộng có trợ giá, gồm xe buýt và đường sắt đô thị trong bốn ngày từ 30/8- 2/9/2025.
  • Khát vọng phát triển, xây dựng người Kim Liên thanh lịch, văn minh
    Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Kim Liên lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra ngày 22/8 với chủ đề “Phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa, anh hùng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; kỷ cương, sáng tạo, trách nhiệm".
  • Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Hà Nội - Sáng mãi khát vọng Việt Nam”
    Chương trình là lời tri ân sâu sắc tới các thế hệ đi trước - những người đã hiến dâng tuổi trẻ và xương máu cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Đồng thời, tôn vinh những thành tựu nổi bật, toàn diện và bền vững mà đất nước nói chung và Thủ đô Hà Nội nói riêng đã đạt được, đặc biệt sau 40 năm đổi mới.
  • "Nhà tôi có treo một lá cờ" - MV mới của Hà Anh Tuấn rợp sắc cờ đỏ, gợi niềm tự hào Việt Nam
    Ca khúc "Nhà tôi có treo một lá cờ" là bài hát trong MV mới của ca sĩ Hà Anh Tuấn. Ca khúc chứa chan tình yêu dành cho Quốc kỳ của người Việt Nam. Đồng thời là lời tri ân đến các thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập, tự do; đồng thời gửi gắm thông điệp về niềm tự hào và trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong hành trình dựng xây đất nước.
  • [Podcast] Cổng trại bảo an binh – Dấu ấn ngày toàn thắng
    Mùa thu năm 1945, Hà Nội rợp cờ đỏ sao vàng, khắp phố phường vạn người như một cùng cất tiếng hô vang “Độc lập – Tự do”, đánh dấu thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Tám. Trải qua tám thập kỷ, nhiều di tích từ mùa thu năm ấy vẫn còn hiện hữu giữa đời sống hôm nay, kể lại câu chuyện của một Thủ đô Anh hùng của đất nước Việt Nam anh hùng. Trong dòng chảy ấy, Cổng Trại Bảo An binh chính là dấu tích của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 - một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước.
  • "Hạt giống hạnh phúc" - Phim tài liệu đặc biệt về tình hữu nghị Việt Nam và Cuba phát sóng tối 2/9
    Bộ phim tài liệu với tên gọi "Hạt giống hạnh phúc" sẽ được phát sóng vào 20h10 tối 2-9-2025 trên kênh VTV1. Cùng thời điểm này, Truyền hình Quốc gia Cuba - Cubavisión cũng phát sóng bộ phim đặc biệt này, mở ra một dấu mốc hiếm có trong lịch sử hợp tác truyền hình giữa hai nước.
  • [Video] Triển lãm “Mùa Xuân độc lập”: Tôn vinh khát vọng tự do và hòa bình qua lăng kính hội họa
    Với phong cách kết hợp giữa chất liệu sơn mài truyền thống và tư duy tạo hình đương đại, các tác phẩm được trưng bày trong triển lãm “Mùa Xuân độc lập” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8 thành công và 80 năm Quốc khánh 2/9, mỗi bức tranh của họa sỹ trẻ Chu Nhật Quang mang đến cảm nhận về chiều sâu thẩm mỹ mới mẻ, tôn vinh khát vọng độc lập, tự do và hòa bình của dân tộc Việt Nam.
Nghệ thuật trang trí, chạm khắc ở bảo vật Quốc gia “Thần Oai Vô địch Thượng tướng quân”
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO