Văn hóa – Di sản

Đình làng Phú Lương: Bài toán khó về bảo tồn, tôn tạo di tích lịch sử

Kiên Hải 10/09/2023 20:50

Đến đình làng Phú Lương (xã Quảng Phú Cầu, huyện Ứng Hòa, TP. Hà Nội), chúng tôi lặng người khi chứng kiến Di tích lịch sử - văn hóa Quốc gia đang xuống cấp trầm trọng. Người dân địa phương đã phải sử dụng những cột sắt, tre để giữ đình làng hàng trăm năm tuổi không bị đổ gục trước tác động của thời gian.

Giá trị văn hóa, lịch sử, nghệ thuật kiến trúc nổi bật

Hà Nội có hàng chục ngàn đình làng trải đều ở các phường, xã, thôn… của hầu hết 30 quận, huyện, thị xã. Đình làng Phú Lương là một trong di tích nổi bật của đất Thăng Long ngàn năm văn hiến, từ năm 1993, đình làng này đã được Bộ Văn hóa – Thông tin (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hiện nay) xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia.

dinh-1-.jpg
Đình làng Phú Lương nhìn từ xa

Tiếp chúng tôi tại đình làng, ông Đặng Văn Nghiêm, Bí thư Chi bộ - Trưởng ban công tác mặt trận thôn Phú Lương, chia sẻ: Đình làng Phú Lương là biểu tượng của cộng đồng, một thiết chế văn hóa tín ngưỡng, trung tâm sinh hoạt văn hóa tâm linh và là sợi dây gắn bó cộng đồng của người dân địa phương. Hiện đình làng Phú Lương vẫn còn giữ được thần phả niên hiệu Hồng Phúc Tam Niên năm 1674.

Đình làng Phú Lương thờ Bạch Lợi – một vị tướng văn võ song toàn đời vua Hùng Vương thứ 18. Tương truyền, tướng Bạch Lợi cùng Tản Viên Sơn Thánh, Cao Sơn và Quý Minh đánh giặc Thục, giúp Vua Hùng giữ vững quốc gia, bờ cõi. Quá trình hành quân đánh giặc, tướng Bạch Lợi chọn Phú Lương làm điểm đồn binh, sau đó ngài đã hoá ở đây. Tưởng nhớ công lao của ngài với dân với nước, nhân dân làng Phú Lương đã dựng đình và suy tôn ngài làm Thành hoàng làng. Hiện nay, đình Phú Lương vẫn giữ được 7 đạo sắc phong từ các triều đại phong kiến Việt Nam.

img_0323.jpg
Đình có các bức cốn chạm khắc tích “long ngư hí thuỷ” rất sinh động, bức chạm tích tứ linh rất tỉ mỉ và tinh tế.

Ngoài giá trị lịch sử, đình làng Phú Lương được công nhận Di tích Quốc gia bởi kiến trúc nghệ thuật, nét đặc sắc về văn hóa. Đình được bao bọc bởi những cây cổ thụ tỏa bóng mát, phía trước là một con lạch (hoặc) cũng có thể là một nhánh của sông Nhuệ cổ. Tổng diện tích của đình làng hơn 1.400m2, kiến trúc được xây dựng theo hình chữ “Đinh” với 5 gian đại bái và 3 gian hậu cung bên trong. Theo ông Lê Văn Tiến, Chi hội trưởng Người cao tuổi Phú Lương Thượng, kiến trúc của đình theo thời nhà Nguyễn, cột trên được đặt trên khúc gỗ vuông, dưới cột là bệ tảng đá xanh hình tròn. Tòa đại bái có 4 bức cốn ở hai bộ vì gian giữa chạm khắc tích “long ngư hí thuỷ” sinh động, cùng đó được chạm tích tứ linh tỉ mỉ và tinh tế.

“Hàng trăm năm qua, đình Phú Lương là nơi hội tụ, gặp gỡ của cộng đồng dân cư địa phương, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức các hoạt động văn hóa. Hằng năm vào ngày Bảy tháng Giêng, người dân tổ chức lễ hội rước thần và rước mẫu tại đình làng, thu hút hàng ngàn du khách thập phương. Lễ hội có phần lễ trang nghiêm theo phong tục truyền thống, đến phần hội với các trò chơi dân gian như thi vật, đánh đu, đấu gà chọi, bắt vịt… trong sự hồ hởi, tinh thần vui tươi, lành mạnh của tất cả mọi người”, ông Lê Văn Tiến, chia sẻ.

Mỏi mòn chờ ngày di tích được tu bổ

Mang trong mình những giá trị lịch sử văn hóa, nhưng như bao di tích khác, đình Phú Lương theo thời gian đã xuống cấp bởi tác động của mưa nắng. Có mặt tại đình Phú Lương gần đây, Phóng viên Tạp chí Người Hà Nội thấy nhói lòng vì nhiều cột trụ bị mối mọt, có dấu hiệu sụt lún, mái ngói có nhiều chỗ bị cong vênh hoặc vỡ. Cùng đó, nhìn bằng mắt thường cũng thấy các cột, kèo, cốn chạm khắc đã bị mục, tường xuất hiện các vết nứt. Khuôn mặt trầm tư, ông Đặng Văn Nghiêm cho biết, đình Phú Lương xuống cấp nhiều năm nay, nguy cơ sập đổ có thể đến bất cứ lúc nào. Do đó, người dân địa phương đã dùng cột sắt, gỗ, tre để chống đỡ đình cả 5 năm qua.

dinh-2-(1).jpg
Trong tòa đại bái, người dân đã dùng tới hàng chục cột sắt, tre để chống đỡ đình không hư hại nặng thêm.
Ông Lê Văn Tiến, Chi hội trưởng Người cao tuổi Phú Lương chia sẻ về sự xuống cấp của đình làng thời gian qua, đồng thời mong mỏi các cấp ngành sớm tu bổ, tôn tạo đình Phú Lương để giữ lại Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia. (Clip: Quỳnh Phạm/NHN).

Thông tin thêm tới chúng tôi, ông Nghiêm cho biết, từ năm 2018, người dân trong thôn đã kiến nghị UBND xã Quảng Phú Cầu cùng các cơ quan chức năng của huyện, Thành phố Hà Nội có phương án tu bổ, tôn tạo nhằm “cứu” đình làng. Được sự quan tâm từ Cục Di sản văn hóa (Bộ VH-TT&DL), chính quyền cùng các Sở, ban ngành liên quan của Thành phố Hà Nội và huyện Ứng Hòa, năm 2018, dự án tu bổ, tôn tạo di tích đình làng Phú Lương được thông qua. UBND xã Quảng Phú Cầu làm chủ đầu tư, đơn vị thi công thuộc về Công ty TNHH thương mại và dịch vụ tổng hợp Hoàng Hà và thời gian dự kiến hoàn thành việc tu bổ từ 2018 đến 2019.

Vui mừng vì đình làng được tu bổ, người dân thôn Phú Lương lập tức di chuyển toàn bộ vật dụng, đồ thờ sang Miếu để tạm. Nhưng 5 năm đã qua, dù đơn vị thi công đã dựng nhà tạm trước sân đình, song ngày tu bổ, tôn tạo đình làng trăm năm tuổi đã không diễn ra.

20230907_105811.jpg
Bảng thông tin dự án tu bổ, tôn tạo đình Phú Lương năm 2018 treo trên tường trước cổng đình, qua 5 năm cũng "xuống cấp" với rêu mốc phủ đầy.

Trao đổi với chúng tôi về việc 5 năm qua dự án tu bổ đình làng Phú Lương chưa thể triển khai, ông Nguyễn Lương Hậu, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Phú Cầu cho biết, năm 2018 các văn bản, thủ tục chấp thuận tu bổ đình còn thiếu. Đến cuối năm 2022 các thủ tục mới cơ bản đầy đủ thì hợp đồng với Công ty TNHH thương mại và dịch vụ tổng hợp Hoàng Hà, đã hết hạn.

“Vừa rồi cơ quan có thẩm quyền mới thanh lý hợp đồng hết hạn với đơn vị thi công, thực hiện lại các bước và quy trình mới để triển khai dự án tu bổ đình Phú Lương. UBND xã cũng vừa có tờ trình gửi UBND huyện Ứng Hòa. Hiện đang có hai hướng, một là xin nguồn kinh phí của Thành phố và huyện Ứng Hòa làm chủ đầu tư. Hai, xã làm chủ đầu tư và nguồn vốn của huyện. Chúng tôi vẫn đang chờ văn bản chấp thuận của cấp trên, người dân thôn Phú Lương đã đề nghị nhiều lần với chính quyền xã về việc tu bổ, tôn tạo đình làng. Nhưng việc này xã không đủ thẩm quyền, chúng tôi chỉ biết động viên mọi người bình tĩnh, kiên nhẫn chờ đợi để cùng giải quyết”, ông Nguyễn Lương Hậu, chia sẻ.

dinh-4.jpg
Nhiều cột trụ bị mối mọt, nứt nẻ; các kèo, cốn chạm khắc tại đình Phú Lương đã bị mục đi trông thấy.

Trước đây dự án tu bổ đình Phú Lương chỉ ở khu vực đại bái và hậu, nhưng 5 năm đi qua và đến hiện tại, di tích này phải tu bổ gần như toàn bộ, nguồn kinh phí vì thế cũng đội lên. Theo ông Đặng Văn Nghiêm, dự án tu bổ đình thời điểm năm 2018 khoảng 9 tỷ đồng, song đến nay phải 25 tỷ đồng. Vừa rồi có đoàn công tác của huyện Ứng Hòa về đình tiếp tục kiểm tra nhưng chưa có gì cụ thể, chưa triển khai tu bổ đình làng được.

“Nhân dân trong thôn mỗi ngày chứng kiến ngói sụp xuống, cột kèo bị mối mọt mà xót. Thấy vậy, mọi người lại lấy cột tre, sắt chống tạm vào những chỗ yếu của đình. Bà con nhân dân rất mong cơ quan có thẩm quyền, đơn vị chuyên môn nhanh chóng tìm được giải pháp để tu bổ đình Phú Lương - Di sản lịch sử văn hóa của quốc gia, của Hà Nội ngàn năm văn hiến”, ông Đặng Văn Nghiêm, bày tỏ./.

Bài liên quan
(0) Bình luận
  • Giang Văn Minh và những giai thoại rạng danh xứ Đoài
    Nằm dưới chân núi Tổ, vùng đất cổ Đường Lâm, xứ Đoài không chỉ nổi tiếng là nơi sinh ra vua Phùng Hưng (cuối thế kỷ thứ VIII) và vua Ngô Quyền (thế kỷ thứ X) mà còn được biết đến là quê hương của Thám hoa Giang Văn Minh - một nhân vật lỗi lạc trong lịch sử ngoại giao của nước nhà, hồi cuối thế kỷ XVI - đầu thế kỷ XVII.
  • Tiếp thêm sức sống cho nghề truyền thống Thủ đô
    Là địa phương đứng đầu cả nước về số lượng các làng nghề truyền thống, các nghệ nhân và người làm nghề truyền thống Hà Nội đang không ngừng sáng tạo trong công tác gìn giữ, bảo tồn các làng nghề. Sự sáng tạo không chỉ mang lại một diện mạo mới, một sức sống mới cho các làng nghề mà còn gợi mở những không gian trải nghiệm văn hóa mới cho người dân Thủ đô và du khách.
  • Khởi công xây dựng đền thờ Đức vua Ngô Quyền
    Sáng 26/6, Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ khởi công dự án xây dựng đền thờ Đức vua Ngô Quyền tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Cổ Loa (xã Cổ Loa, huyện Đông Anh).
  • Trưng bày “Báo chí Huế trong dòng chảy Báo chí Cách mạng Việt Nam”
    Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Hội Nhà báo Thành phố Huế phối hợp Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành uỷ, Sở Văn hoá Thể thao tổ chức Triển lãm trưng bày “Báo chí Huế trong dòng chảy Báo chí cách mạng Việt Nam”.
  • Hà Nội: Thêm 9 di tích được xếp hạng cấp thành phố
    Ngày 10/6, UBND Thành phố Hà Nội ban hành Quyết định số 2859/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích lịch sử-văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
  • Công nhận hội Lim ở Bắc Ninh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
    Hội Lim là nơi các giá trị lịch sử, tín ngưỡng và đặc biệt là Dân ca Quan họ Bắc Ninh được thực hành, bảo tồn và lan tỏa, thể hiện tính gắn kết bền chặt và tinh tế giữa các làng Quan họ.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • “Sắp xếp đơn vị hành chính nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị, văn hóa, lịch sử... phát huy hiệu quả hơn không gian và nguồn lực Thủ đô”
    Sáng 30/6, cùng với cả nước, Thành ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội đã long trọng tổ chức Lễ công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các Quyết định, Nghị quyết của Thành phố Hà Nội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của Thành phố. Buổi Lễ diễn ra trực tiếp tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt – Xô và được kết nối tới trụ sở 126 xã/phường mới của Thành phố Hà Nội.
  • TP. Hồ Chí Minh trưng bày 17 Bảo vật quốc gia
    Từ ngày 29/6 đến 10/8/2025 tại Bảo tàng Lịch sử TP Hồ Chí Minh sẽ diễn ra trưng bày chuyên đề “Bảo vật quốc gia - Những kiệt tác di sản”.
  • Ra mắt sách tranh song ngữ “Kể chuyện Bác Hồ”
    Nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (6/1925 – 6/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách tranh "Kể chuyện Bác Hồ", ấn bản song ngữ Việt – Trung.
  • Quán quân 'Điểm hẹn tài năng' 2025 gọi tên Nguyễn Thanh Thụy
    Với giọng hát nội lực, cảm xúc sâu lắng và khả năng biểu diễn đầy cuốn hút, Nguyễn Thanh Thụy vượt qua 3 thí sinh xuất sắc khác là Nguyễn Hoàng Minh Khôi, Nguyễn Hoàng Bão Ngọc và Võ Hoài Anh để giành ngôi vị quán quân chương trình "Điểm hẹn tài năng" 2025 – sân chơi âm nhạc mới do Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức.
  • Khởi động cuộc thi "Viết chữa lành"
    Bài dự thi thuộc thể loại văn xuôi, có độ dài từ 1.500-5.000 chữ, kèm 1 hoặc nhiều hình ảnh minh họa có liên quan về chủ đề viết, kể về hành trình đi qua những tổn thương của bạn và của những người bạn gặp, giúp bạn rung động, thấu hiểu, kết nối để gói ghém đổ vỡ và xoa dịu những chấn thương.
Đừng bỏ lỡ
  • Danh sách Bí thư, Chủ tịch 126 xã, phường Hà Nội
    Sáng 30/6, Hà Nội công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, phường và chỉ định nhân sự cấp ủy, lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy Ban MTTQ Việt Nam cấp xã, phường.
  • Cơ hội trải nghiệm văn hóa truyền thống tại “Ngôi nhà chung”
    Từ ngày 1 đến 31/7/2025, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) tổ chức chuỗi hoạt động với chủ đề “Về làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”. Sự kiện có sự tham gia của hơn 100 đồng bào đến từ 16 dân tộc, nhằm tạo sân chơi bổ ích ngày hè cho thiếu nhi, đồng thời giới thiệu những giá trị đặc sắc trong đời sống văn hóa của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.
  • “Gặp tôi trong tương lai”: Khơi dậy ước mơ nghề nghiệp từ trang sách thiếu nhi
    Sáng 29/6/2025, tại Nhà xuất bản Kim Đồng, lễ khai mạc trưng bày “Gặp tôi trong tương lai” đã diễn ra, mở đầu cho chuỗi hoạt động tổng kết chương trình kêu gọi ý tưởng sáng tác sách thiếu nhi. Đây là một sáng kiến được khởi xướng bởi The Initiative of Children’s Book Creative Content (ICBC), phối hợp thực hiện cùng ECUE VGEM và Nhà xuất bản Kim Đồng, với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ chương trình Investing in Women, một sáng kiến của Chính phủ Australia.
  • Khán giả Hà Nội chuẩn bị được thưởng thức kịch rối truyền thống Bunraku Nhật Bản
    Ra đời từ đầu thế kỷ 17 và phát triển rực rỡ trong thời kỳ Edo, Bunraku không chỉ là di sản văn hóa đặc sắc của Nhật Bản mà còn được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2003.
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Đình làng Phú Lương: Bài toán khó về bảo tồn, tôn tạo di tích lịch sử
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO