Âm nhạc

Chất liệu dân gian - lợi thế phát triển công nghiệp âm nhạc

Thanh Thư 28/11/2023 05:46

Những năm gần đây, trong các dự án, MV, sản phẩm âm nhạc đại chúng mới ra mắt đã xuất hiện nhiều yếu tố dân gian, chất liệu cổ truyền với những cách kết hợp mới mẻ. Điều này không chỉ tạo sự thích thú và để lại nhiều ấn tượng mạnh mẽ trong lòng công chúng mà còn là lợi thế trong hành trình phát triển nền công nghiệp âm nhạc.

Từ bình cũ rượu mới…

Yếu tố dân gian, chất liệu cổ truyền không còn xa lạ trong các tác phẩm nghệ thuật, nhất là trong âm nhạc. Nhìn vào dòng nhạc dân gian, và nhất là qua tác phẩm của các thế hệ nhạc sĩ Việt Nam như Hoàng Việt, Hoàng Vân, Đỗ Nhuận, Doãn Nho, Phó Đức Phương, Trần Tiến, Nguyễn Cường, Giáng Son, Lê Minh Sơn, Duy Hùng, Nguyễn Vĩnh Tiến... có thể thấy rõ điều đó. Sự kết hợp các yếu tố dân gian có thể là đưa vào giai điệu, tiết tấu, ngôn từ lời ca... hoặc trang phục nghệ sĩ khi biểu diễn, thể hiện ca khúc. Đối với âm nhạc đại chúng đương đại ở các thế hệ trẻ hơn, việc kết hợp, vận dụng những yếu tố này đã bắt nhịp với xu hướng thời đại thiên về âm nhạc điện tử; được biến tấu, làm mới và có nhiều thay đổi để phù hợp hơn giống như một làn sóng làm nên hương vị mới cho bình rượu cũ.

chat-lieu-dan-gian1.jpg
Một tiết mục âm nhạc dân gian trong đêm Chung kết cuộc thi Giọng hát trẻ “Thanh âm Hà Nội” 2023.

Sự đón nhận của công chúng đối với các sản phẩm âm nhạc này trong những năm qua là minh chứng. Một số tác phẩm đã kết hợp tính chất hiện đại và các yếu tố cổ truyền, chất dân gian và mang về hàng triệu lượt xem hoặc tạo thành hiện tượng gần đây như ca khúc “Bốn chữ lắm” (tác giả Phạm Toàn Thắng, ca sĩ Trúc Nhân - Thảo Nhi); “Người ơi người ở đừng về” (tác giả DTAP, ca sĩ Đức Phúc - Suboi); bài rap “Nam quốc sơn hà” (tác giả DTAP - Rtee, ca sĩ Phương Mỹ Chi - Erik); “Để Mị nói cho mà nghe”, “See tình” (tác giả DTAP - ca sĩ Hoàng Thùy Linh); ca khúc “Thị Mầu” (tác giả Nguyễn Hoàng Phong, ca sĩ Hòa Minzy); “À lôi” (tác giả Masew, rapper Double2T)...

chat-lieu-dan-gian.jpg
Tạo hình ca sĩ Hòa Minzy trong MV triệu view “Thị Mầu”. Nguồn ảnh: Poster MV.

Có thể nói, việc vận dụng chất liệu dân gian, yếu tố cổ truyền vào sản phẩm âm nhạc vốn đã có từ lâu. Sự khác biệt mang đến những mới mẻ của mỗi tác phẩm phụ thuộc vào yếu tố thời đại, các xu hướng cũng như những ảnh hưởng, giao thoa văn hóa và thị hiếu của công chúng. Và đây là một thực tế tất yếu.

Nhạc sĩ Nguyễn Tiến Mạnh - Phó Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội cho rằng, các sản phẩm âm nhạc này đã “góp phần trong việc phát huy một cách sáng tạo, lưu giữ âm hưởng âm nhạc dân tộc và tạo nhịp cầu thân thiện với giới trẻ trong giai đoạn hiện nay. Mặt khác, nó cũng góp phần làm cân bằng thị trường âm nhạc đang hỗn loạn với nhiều khuynh hướng phát triển khác nhau trước sự ồ ạt của những dòng văn hóa âm nhạc ngoại lai với các thể loại Pop, Rock, Hip hop, R&B, Jazz, nhạc Hoa, Nhật, Hàn,…”

…đến điểm nhấn trong nền công nghiệp âm nhạc

Phát triển nền công nghiệp văn hóa nói chung và công nghiệp âm nhạc nói riêng đang là xu thế chung toàn cầu. Và trong các sản phẩm biểu diễn âm nhạc đại chúng hiện nay, sự trau chuốt cần có không chỉ lời ca, tiết tấu, giai điệu, hòa âm phối khí... hay giọng hát mà cả ở phần vũ đạo, tiết mục biểu diễn của nghệ sĩ. Với sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của hệ thống phân phối nhạc số, lượng khán giả đón nhận các sản phẩm âm nhạc này được mở rộng, có nhiều xu hướng và tiềm năng vươn ra thế giới, nếu tác phẩm đó đủ sức hút và sức lan tỏa. Trường hợp này có thể nhắc tới “See tình” - ca khúc đã gây sốt tại nhiều quốc gia châu Á và một số vùng lãnh thổ khác. Theo giới chuyên môn, “See tình” có độ lan tỏa nhanh và rộng phần lớn vì vũ điệu cuốn hút, dễ nhớ; nhất là nhờ bản remix với đoạn điệp khúc “tình tang tang tính” vốn được sử dụng từ chất liệu dân gian Việt. Sự kết hợp khéo léo các yếu tố nhạc số với chất liệu dân gian đã mang đến cảm giác vừa gần gũi lại vừa tươi mới, khác lạ.

Tại cuộc thi Giọng hát trẻ “Thanh âm Hà Nội” 2023 do Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội và Hội Âm nhạc Hà Nội phối hợp tổ chức vừa qua, có nhiều thí sinh dự thi với tiết mục thuộc dòng âm nhạc dân gian hoặc sử dụng yếu tố dân gian, chất liệu cổ truyền vào tiết mục biểu diễn. Đáng chú ý, ở các tiết mục dự thi dòng nhạc nhẹ, nhiều thí sinh đã sáng tạo vận dụng và khéo léo đưa các yếu tố dân gian, chất liệu cổ truyền vào tiết mục biểu diễn.

Có thể thấy, chất liệu dân gian và cổ truyền dường như đang là một sức hút lớn với các nghệ sĩ, là mảnh đất đầy tiềm năng cho những sáng tạo không ngừng. Đánh giá cao sức sáng tạo của lớp trẻ hiện nay, đặc biệt là cách vận dụng các yếu tố dân gian, chất liệu cổ truyền vào âm nhạc đại chúng, PGS. nhạc sĩ Đặng Hoành Loan, nguyên Phó Viện trưởng Viện Âm nhạc cho rằng, những sáng tạo đó cần được phát huy qua các cuộc trình diễn. Tại đây, sự đón nhận của khán giả cũng là những đánh giá công tâm cho nghệ sĩ biết kết quả sáng tạo của họ đến đâu.

Trong cuộc trò chuyện “Nghệ sĩ Việt Nam ở thị trường quốc tế” được tổ chức tại Hà Nội mới đây, nhà nghiên cứu nghệ thuật Đỗ Tường Linh cho biết, “sự khác biệt trong các câu chuyện nghệ thuật và cách kể chuyện của nghệ sĩ Việt Nam nói chung là một trong những yếu tố thu hút sự quan tâm của thị trường thế giới. Trong đó, bản sắc hay biểu tượng dân tộc/ tính bản địa trong tác phẩm cũng là một điểm nhấn”. Có thể nói, việc khéo léo vận dụng các yếu tố dân gian, chất liệu cổ truyền vào sản phẩm âm nhạc đại chúng hiện nay là một cách tạo điểm nhấn bản sắc dân tộc. Và trong hành trình phát triển nền công nghiệp âm nhạc với mục tiêu vươn ra thế giới thì điểm nhấn này là một lợi thế lớn nên được phát huy./.

Bài liên quan
  • Chân dung 6 nghệ sĩ Việt hội tụ trên sân khấu Siêu nhạc hội 8Wonder Winter
    Tóc Tiên, Justatee, Phương Ly, Double 2T, Grey D và 2Pillz sẽ tái hiện loạt hit “triệu view” đình đám, với những bản phối đầy mới mẻ và vũ đạo điêu luyện hứa hẹn sẽ bùng nổ trên sân khấu mô phỏng đồng hồ cổ khổng lồ của 8Wonder Winter Festival tại Phú Quốc ngày 16/12. Tất cả sẽ cộng hưởng hoàn hảo với setlist đỉnh cao quốc tế từ nhóm nhạc huyền thoại Maroon 5, mang đến cho hàng chục nghìn khán giả “kỳ quan cảm xúc không giới hạn – Infinity Wonder”.
(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Ra mắt sách tranh song ngữ “Kể chuyện Bác Hồ”
    Nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (6/1925 – 6/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách tranh "Kể chuyện Bác Hồ", ấn bản song ngữ Việt – Trung.
  • Chuyện kể về Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam
    Trong hành trình mở cõi về phương Nam của dân tộc Việt Nam, các chúa Nguyễn hiện lên như những nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa, với các quyết sách chiến lược và nghệ thuật bang giao khôn khéo, đặc biệt trong quan hệ với triều đình Chân Lạp. Cuốn sách “Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” của nhà giáo, nhà nghiên cứu sử học Nguyễn Hữu Hiếu, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành tháng 6/2025, là một công trình giàu tư liệu và cảm hứng góp phần tái hiện sinh động giai đoạn lịch sử đặc biệt ấy.
  • Nhìn lại nửa thế kỷ văn học nghệ thuật Việt Nam
    Ngày 27/6/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức hội thảo khoa học “Nhìn lại sự vận động, phát triển của VHNT Việt Nam 50 năm sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 – 30/4/2025)”. Với 33 tham luận cùng nhiều ý kiến trao đổi sôi nổi, hội thảo là dịp tổng kết quá trình phát triển của VHNT Việt Nam trong bối cảnh đất nước thống nhất, đổi mới và hội nhập, từ đó đưa ra các đề xuất nhằm phát triển VHNT trở thành thành tố quan trọng của nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
  • Huyện Thường Tín đón nhận danh hiệu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
    Sáng 28/6, huyện Thường Tín (Hà Nội) tổ chức Lễ công bố và đón nhận danh hiệu huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024. Sau 4 năm nỗ lực, huyện đã đạt nhiều kết quả nổi bật, kinh tế-xã hội chuyển biến tích cực, hạ tầng ngày càng khang trang, đời sống người dân được nâng cao.
  • Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh
    Tối 27-6, Chương trình thúc đẩy sản xuất – tiêu dùng bền vững 2025 chính thức khai mạc tại Hà Nội với chủ đề “Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh”.
Đừng bỏ lỡ
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
  • [Podcast] Đình Mễ Trì Thượng – Nơi lưu giữ những lớp trầm tích văn hóa Hà Nội
    Trong hàng ngàn di tích lịch sử văn hóa của Thủ đô ngàn năm văn hiến, thì đình Mễ Trì Thượng là ngôi đình cổ kính bậc nhất. Ngôi đình này nằm trên gò Quy Sơn (núi Rùa), thuộc làng Mễ Trì Thượng (tên Nôm là Kẻ Mẩy). Mễ Trì Thượng không chỉ mang dáng dấp kiến trúc cổ đặc trưng Bắc Bộ, mà ngôi đình này còn là nơi lưu giữ những lớp trầm tích văn hóa của một Hà Nội đang chuyển mình theo vòng quay thời gian.
Chất liệu dân gian - lợi thế phát triển công nghiệp âm nhạc
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO