Đời sống văn hóa

Cận cảnh ngôi mộ cổ của một Chưởng Thái giám trong triều Nguyễn

Hà Oai • 15:36 08/12/2024

Lập được nhiều công trạng trong thời gian phục vụ triều Nguyễn nhưng Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan lại chọn cho mình một nơi an nghỉ giản đơn ở trên đường Thiên Thai (phường An Tây, TP Huế).

Nằm cạnh đường Thiên Thai (phường An Tây, TP Huế) và gần tháp của bổn sư Liễu Quán (người khai lập Thiền phái Liễu Quán và một nhánh Thiền mang đậm phong cách của văn hóa Phật giáo Việt Nam) có một ngôi mộ được giới nghiên cứu quan tâm tìm hiểu bởi thân phận của người được chôn cất bên dưới khá đặc biệt, ngôi mộ được xây theo hình lục giác với 4 cấp, mỗi bậc cấp đều 6 cạnh, trên là ngôi mộ được xây dựng bằng hình hoa sen và che bằng căn nhà lục giác, phía trước là tấm bia lớn làm bằng đá gan gà rất thịnh vào thời chúa Nguyễn và được khắc chữ Hán. Sau khi tìm hiểu mới biết đó là nơi an nghỉ giản đơn của Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan (1689 - 1755). Người dân hay gọi ngôi mộ là lăng “Ông Phèn”.

Lăng "Ông Phèn" là ngôi mộ của Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan.

Cụ thể, nội dung đầu tiên trên văn bia được dịch nghĩa “Trộm hay: Mai công (Mai Văn Hoan) mạnh mẽ khí chất, rộng rãi tấm lòng; thờ Chúa hết dạ trung thành, nào chối từ khổ cực; chọn bạn một lòng đại nghĩa, thực sợ mất ân tình. Hiền lành trung hậu, như chén rượu nồng”.

Theo người dân sinh sống ở gần ngôi mộ cho biết, ngôi mộ Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan được người dân ở đây hay gọi là lăng “Ông Phèn” bởi Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan là đệ tử của sư tổ Liễu Quán. Nếu không có tấm bia đá còn sót lại và được dịch ra thì ít ai biết rằng ngôi mộ là của Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan bởi những biến chuyển của thời gian và sự đổi thay của lịch sử.

Theo bia mộ cũng như những người tìm hiểu về lịch sử, Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan quê ở xã An Xá (viên tử Tân Lập, huyện Duy Xuyên, phủ Thăng Hoa, xứ Quảng Nam). Năm 16 tuổi, Mai Văn Hoan được tuyển chọn vào làm Nội giám ở phủ chúa Nguyễn và đến năm Ất Tỵ (1725) được thăng lên chức Thái giám, chánh Đội trưởng kiêm Tri chư quốc Tào vụ (Chức quan kiêm nhiệm Tri Chư quốc Tào vụ có vai trò quản lý mọi việc liên quan đến hệ thống các tàu buôn của các quốc gia và vùng lãnh thổ đến buôn bán, trao đổi giao thương ở Đàng Trong).

Ngôi mộ của Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan được xây theo hình lục giác với 4 cấp.

Tấm bia trên phần mộ của Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan.

Ngôi mộ nằm sát đường Thiên Thai (phường An Tây, TP Huế).

Năm Mậu Ngọ (1738), Thái giám Mai Văn Hoan được thăng làm Chưởng Thái giám (tức quản lý tất cả các thái giám trong phủ chúa) và kiêm Cai đội (nắm giữ một chức quan võ). Sau đó, những năm cuối đời Chưởng Thái giám Mai Văn Hoan quy y ở Tổ sư Liễu Quán với pháp danh Tế Ý./.