Trên 4.000 năm trước, các bộ lạc Phùng Nguyên đã biết dùng đồng thau để chế tác công cụ sản xuất, đồ dùng, vũ khí... xây dựng nên nửn văn hoá sông Hồng, tạo nên cơ sở vật chất cho quốc gia đầu tiên của nước Văn Lang dưới thời đại các Vua Hùng lấy đất Phong Châu “ Việt Trì là m trung tâm văn hoá. Sinh cơ lập nghiệp đôi bử sông Hồng phù sa trù phú nhưng giặc dã, thiên tai là mối nguy cơ thường trực, dân tộc Việt Nam đã đoà n kết, hun đúc nên truyửn thống phòng thủ, chống giặc ngoại xâm và xây dựng nên nửn độc lập, tự chủ và tạo nên nhiửu kử³ quan độc đáo là hệ thống đê, kè phòng lụt dọc bử sông Hồng.
Thục Phán An Dương Vương theo triửn sông Hồng chuyển dần vử phía đông, xây thà nh Kinh đô Cổ Loa, với ba vòng thà nh kiên cố, một vòng thà nh nằm trong hà o khí Rồng bay mà sau nà y khi lên ngôi Lý Công Uẩn chọn đất nà y là m đất Kinh kử³ của nước Đại Việt. Từ đó đến nay, tinh hoa của nước Việt, con người và truyửn thống cùng cảnh vật của đất nước của nửn văn hiến Việt Nam.
Suốt chiửu dà i 1000 năm Thăng Long “ Hà Nội xây nên nửn văn hoá vật thể như chùa chiửn, đình tháp, những bức thà nh trị thuỷ, những phố phường đô hội, nửn văn hoá tinh thần cốt lõi của truyửn thống bảo vệ đất nước.
Từ ngà y dời đô vử Thăng Long (Thế kỷ thứ XI) Lý Công Uẩn cho xây dựng 4 cửa thà nh để chống giặc ngoại xâm, kết thà nh Tứ chấn đi và o tâm thức dân gian trở nên huyửn thoại hơn bởi có các thần linh phù hộ vòng trong và vòng ngoà i. Tứ trấn bảo vệ kinh kử³ từ xa có Trấn Đoà i (Sơn Tây), Trấn Bắc (Kinh Bắc), Trấn Đông (Hải Dương) và Trấn Nam (Nam Định). Bốn phương của đất Thăng Long có 4 vị thần trấn giữ.
Đửn Quán Thánh thử Huyửn Thiên “ Trấn Vũ phía Bắc. Đửn Bạch Mã phía Đông, cửa Nam có thần Cao Sơn trấn giữ còn cửa Tây có thần Linh Lang “ đửn Voi Phục “ Thủ Lệ. Tương ứng lối và o thà nh phải đi qua bốn cửa thà nh: à” Cầu Dửn, Đồng Lâm, Cầu Giấy và Yên Hoà . Bốn phương yên ổn, nhà vua cho xây điện Cà n Nguyên ở giữa, núi Nùng là m chỗ thiết triửu.
Lý Công Uẩn lớn lên từ cửa Phật nên khi lên ngôi cho xây dựng ở Thăng Long nhiửu chùa phật giáo. à”ng cũng là người lo lắng nhất đến phòng thủ kinh đô và đất nước, cho nên cua lập trường Giảng Võ trên một cánh đồng rộng để ngà y đêm quân sĩ luyện tập. Không xa Giảng Võ là Trại ngựa (Kim Mã), kho đạn đặt ở Ngọc Khánh, Trại Voi ở Cống Vị (Voi Phục). Khi đà m dạo văn chương thì có Thủ Lệ, lập ra Văn Miếu là m trường học. Từ đây hình thà nh nên truyửn thống bản sắc văn hoá đất Kinh kử³ trong nửn văn hoá Việt Nam, hun đúc khí phách anh hùng từ đời nà y qua đời khác. Chôn vùi bao kẻ thù hùng mạnh của thế giới.
Từ Lý Thường Kiệt phá Tống, Hưng Đạo Vương ba lần đại thắng quân Nguyên Mông. Giúp nhà Lê có Nguyễn Trãi. Đất Thăng Long chứng kiến những trận đáng oanh liệt phá tan giặc Bắc phương của Nguyễn Huệ. Thăng Long mãi mãi ghi dấu ấn. Thăng Long còn ghi dấu ấn đức độ của thầy Chu Văn An... Những trang sử còn ghi chép từ đất Thăng Long nghìn đời tạo nên hà o khí Đông Đô.
Từ thủa mang gươm đi mở cõi
Nghìn năm thương nhớ đất Thăng Long.
(Huử³nh Văn Nghệ)
Đất là nh chim đậu, Thăng Long là nơi tụ hội của các tà i hoa, trí tuệ văn vật của mọi miửn đất nước từ đời nà y qua đời khác, người Việt Nam tôn vinh Thợ Kinh Kử³ - Hà ng Kẻ Chợ những ngà nh nghử truyửn thống tinh xảo trở vử đất Kinh kử³ và được bà n tay tà i hoa chế tác nên Hà ng hoá Kẻ chợ, loại hà ng có chất lượng cao đẹp và tinh tuý.
Thăng Long tự hà o với các phường nghử truyửn thống như: Giấy, vải, mộc, đúc đồng, kim hoà n, và ng bạc như Giấy Bưởi, Yên Thái; đúc đồng Ngũ Xã; nghử trạm bạc ở Định Công... cùng với 36 phố phường gắn liửn với nghử truyửn thống. Thăng Long còn là nơi tập trung của những của ngon vật lạ từ khắp nơi dồn vử không chỉ là sản vật tiến vua mà nơi đây tụ hội bao lớp người phong lưu, biết là m ăn, tạo nên văn hoá ẩm thực độc đáo, lịch thiệp, hà o hoa phong nhã.
Lịch sử, cảnh vật, con người Thăng Long “ Hà Nội là một biểu tượng văn hoá Việt Nam. Cốt cách văn hoá Thăng Long là mẫu hình để người Thủ đô cùng cả nước nâng lên tầm cao mới, hoà nhập với thế giới và bên ngoà i, thật đáng tự hà o.
