Tìm về văn hóa Thăng Long

Bùi Sỹ Căn| 09/06/2010 17:46

(NHN) Văn hiến Việt Nam được khởi nguồn từ ngà n năm vử trước của người Việt cổ. Và o thời kử³ Phùng Nguyên, người Việt đã biết rời núi rừng bử hái lượm chuyển sang trồng trọt, chăn nuôi và  là m đồ gốm.

Trên 4.000 năm trước, các bộ lạc Phùng Nguyên đã biết dùng đồng thau để chế tác công cụ sản xuất, đồ dùng, vũ khí... xây dựng nên nửn văn hoá sông Hồng, tạo nên cơ sở vật chất cho quốc gia đầu tiên của nước Văn Lang dưới thời đại các Vua Hùng lấy đất Phong Châu “ Việt Trì là m trung tâm văn hoá. Sinh cơ lập nghiệp đôi bử sông Hồng phù sa trù phú nhưng giặc dã, thiên tai là  mối nguy cơ thường trực, dân tộc Việt Nam đã đoà n kết, hun đúc nên truyửn thống phòng thủ, chống giặc ngoại xâm và  xây dựng nên nửn độc lập, tự chủ và  tạo nên nhiửu kử³ quan độc đáo là  hệ thống đê, kè phòng lụt dọc bử sông Hồng.

Tìm về văn hóa Thăng Long

Thục Phán An Dương Vương theo triửn sông Hồng chuyển dần vử phía đông, xây thà nh Kinh đô Cổ Loa, với ba vòng thà nh kiên cố, một vòng thà nh nằm trong hà o khí Rồng bay mà  sau nà y khi lên ngôi Lý Công Uẩn chọn đất nà y là m đất Kinh kử³ của nước Аại Việt. Từ đó đến nay, tinh hoa của nước Việt, con người và  truyửn thống cùng cảnh vật của đất nước của nửn văn hiến Việt Nam.

Suốt chiửu dà i 1000 năm Thăng Long “ Hà  Nội xây nên nửn văn hoá vật thể như chùa chiửn, đình tháp, những bức thà nh trị thuỷ, những phố phường đô hội, nửn văn hoá tinh thần cốt lõi của truyửn thống bảo vệ đất nước.

Từ ngà y dời đô vử Thăng Long (Thế kỷ thứ XI) Lý Công Uẩn cho xây dựng 4 cử­a thà nh để chống giặc ngoại xâm, kết thà nh Tứ chấn đi và o tâm thức dân gian trở nên huyửn thoại hơn bởi có các thần linh phù hộ vòng trong và  vòng ngoà i. Tứ trấn bảo vệ kinh kử³ từ xa có Trấn Аoà i (Sơn Tây), Trấn Bắc (Kinh Bắc), Trấn Аông (Hải Dương) và  Trấn Nam (Nam Аịnh). Bốn phương của đất Thăng Long có 4 vị thần trấn giữ.

Аửn Quán Thánh thử Huyửn Thiên “ Trấn Vũ phía Bắc. Аửn Bạch Mã phía Аông, cử­a Nam có thần Cao Sơn trấn giữ còn cử­a Tây có thần Linh Lang “ đửn Voi Phục “ Thủ Lệ. Tương ứng lối và o thà nh phải đi qua bốn cử­a thà nh: à” Cầu Dửn, Аồng Lâm, Cầu Giấy và  Yên Hoà . Bốn phương yên ổn, nhà  vua cho xây điện Cà n Nguyên ở giữa, núi Nùng là m chỗ thiết triửu.

Lý Công Uẩn lớn lên từ cử­a Phật nên khi lên ngôi cho xây dựng ở Thăng Long nhiửu chùa phật giáo. à”ng cũng là  người lo lắng nhất đến phòng thủ kinh đô và  đất nước, cho nên cua lập trường Giảng Võ trên một cánh đồng rộng để ngà y đêm quân sĩ luyện tập. Không xa Giảng Võ là  Trại ngựa (Kim Mã), kho đạn đặt ở Ngọc Khánh, Trại Voi ở Cống Vị (Voi Phục). Khi đà m dạo văn chương thì có Thủ Lệ, lập ra Văn Miếu là m trường học. Từ đây hình thà nh nên truyửn thống bản sắc văn hoá đất Kinh kử³ trong nửn văn hoá Việt Nam, hun đúc khí phách anh hùng từ đời nà y qua đời khác. Chôn vùi bao kẻ thù hùng mạnh của thế giới.

Từ Lý Thường Kiệt phá Tống, Hưng Аạo Vương ba lần đại thắng quân Nguyên Mông. Giúp nhà  Lê có Nguyễn Trãi. Аất Thăng Long chứng kiến những trận đáng oanh liệt phá tan giặc Bắc phương của Nguyễn Huệ. Thăng Long mãi mãi ghi dấu ấn. Thăng Long còn ghi dấu ấn đức độ của thầy Chu Văn An... Những trang sử­ còn ghi chép từ đất Thăng Long nghìn đời tạo nên hà o khí Аông Аô.

Từ thủa mang gươm đi mở cõi

Nghìn năm thương nhớ đất Thăng Long.

(Huử³nh Văn Nghệ)

Аất là nh chim đậu, Thăng Long là  nơi tụ hội của các tà i hoa, trí tuệ văn vật của mọi miửn đất nước từ đời nà y qua đời khác, người Việt Nam tôn vinh Thợ Kinh Kử³ - Hà ng Kẻ Chợ những ngà nh nghử truyửn thống tinh xảo trở vử đất Kinh kử³ và  được bà n tay tà i hoa chế tác nên Hà ng hoá Kẻ chợ, loại hà ng có chất lượng cao đẹp và  tinh tuý.

Thăng Long tự hà o với các phường nghử truyửn thống như: Giấy, vải, mộc, đúc đồng, kim hoà n, và ng bạc như Giấy Bưởi, Yên Thái; đúc đồng Ngũ Xã; nghử trạm bạc ở Аịnh Công... cùng với 36 phố phường gắn liửn với nghử truyửn thống. Thăng Long còn là  nơi tập trung của những của ngon vật lạ từ khắp nơi dồn vử không chỉ là  sản vật tiến vua mà  nơi đây tụ hội bao lớp người phong lưu, biết là m ăn, tạo nên văn hoá ẩm thực độc đáo, lịch thiệp, hà o hoa phong nhã.

Lịch sử­, cảnh vật, con người Thăng Long “ Hà  Nội là  một biểu tượng văn hoá Việt Nam. Cốt cách văn hoá Thăng Long là  mẫu hình để người Thủ đô cùng cả nước nâng lên tầm cao mới, hoà  nhập với thế giới và  bên ngoà i, thật đáng tự hà o.

(0) Bình luận
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Khi âm thanh trở thành ngôn ngữ của sáng tạo nghệ thuật
    Nằm trong chuỗi hoạt động hưởng ứng Festival Thăng Long - Hà Nội 2025, sáng 5/11, Bảo tàng Hà Nội phối hợp cùng Lên Ngàn (giám tuyển nội dung) và Bắt Sóng (đơn vị sản xuất chương trình) tổ chức tọa đàm học thuật - sáng tạo “Đối thoại Sóng Âm”. Tọa đàm quy tụ các nhà nghiên cứu, nghệ sĩ, nhà quản lý văn hóa và chuyên gia âm thanh trong và ngoài nước, không chỉ mở ra hướng tiếp cận mới về mối quan hệ giữa ngôn ngữ tiếng Việt, thanh điệu và sóng âm, mà còn đặt nền tảng cho các hoạt động sáng tạo dựa trên di sản văn hóa phi vật thể.
  • Ba đột phá chiến lược để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới
    Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đã xác định 3 đột phá chiến lược để thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030 khi Đảng ta tròn 100 năm thành lập (1930 - 2030), đồng thời hiện thực hóa tầm nhìn phát triển đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1945 - 2045).
  • Tiếng hát trong vỏ ốc
    Đêm. Run rủi thế nào hai người phụ nữ ấy lại gặp nhau ngay trên bãi cát. Biển về khuya vắng lặng. Những cặp tình nhân thậm chí cũng đã rời đi vì gió trời bắt đầu trở lạnh. Cô đang giẫm lên dấu chân xiêu vẹo của người phụ nữ đi trước mình. Người đàn bà ấy chậm rãi từng bước, dáng đi có phần nghiêng ngả như một kẻ say.
  • Chuẩn bị cho kỳ thi học sinh giỏi lớp 9 vào đầu năm 2026 trên địa bàn Thủ đô
    Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội vừa ban hành kế hoạch tổ chức kỳ thi chọn học sinh giỏi thành phố các môn văn hóa lớp 9 cấp trung học cơ sở năm học 2025-2026, dự kiến kỳ thi sẽ tổ chức thi ngày 10/01/2026 (thứ Bảy).
  • Hà Nội chuẩn bị cho cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031
    Ngày 5/11/2025, Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh vừa ký ban hành Chỉ thị số 18/CT-UBND về việc thực hiện cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 tại Thành phố Hà Nội.
Đừng bỏ lỡ
  • Hà Nội lan tỏa phong trào thôn, tổ dân phố văn hóa tiêu biểu
    Phát biểu khai mạc Sơ khảo Liên hoan Thôn, Tổ dân phố văn hóa tiêu biểu Thành phố Hà Nội năm 2025, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Phạm Xuân Tài, nhấn mạnh: “Liên hoan không chỉ là dịp để biểu dương, tôn vinh những tập thể tiêu biểu trong phong trào, mà còn là một nhịp cầu nối để phong trào tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ và bền vững trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền đô thị hai cấp”.
  • Hoàn thiện thể chế để công nghiệp văn hóa trở thành động lực phát triển bền vững
    Ngày 4/11, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) phối hợp cùng UBND phường Cửa Nam (TP Hà Nội) tổ chức hội thảo khoa học "Cơ sở lý luận và kinh nghiệm quốc tế về hoàn thiện thể chế phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, nhằm góp phần tạo động lực phát triển nhanh và bền vững đất nước trong điều kiện mới".
  • Thành lập Hội đồng cấp thành phố xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân", "Nghệ nhân Ưu tú" nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025
    Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh đã ký ban hành Quyết định số 5425/QĐ-UBND ngày 03/11/2025 về việc thành lập Hội đồng cấp thành phố xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân Nhân dân", "Nghệ nhân Ưu tú" nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025 và Tổ thư ký giúp việc Hội đồng.
  • Bắc Ninh tổ chức Liên hoan hát Then, đàn Tính
    Liên hoan góp phần cụ thể hóa Chương trình hành động quốc gia về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam”, được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể. Liên hoan dự kiến diễn ra trong 2 ngày trung tuần tháng 11/2025, tại Trung tâm Văn hóa - Triển lãm tỉnh Bắc Ninh.
  • Chiếu miễn phí “Mưa đỏ” tại 9 tỉnh thành chào mừng LHP Việt Nam lần thứ XXIV
    Phim điện ảnh "Mưa đỏ" sẽ được trình chiếu trong Tuần phim chào mừng "Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXIV - năm 2025" tại 9 tỉnh, thành gồm: Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Huế, Đà Nẵng, Đắk Lắk, Cần Thơ và TP.HCM
  • NSND Trần Quốc Chiêm - Người nghệ sĩ của đất Sơn Cao
    Một trong những người bạn thân thiết nhất của tôi thời thơ ấu là Nghệ sĩ Nhân dân Trần Quốc Chiêm. Thuở nhỏ, chúng tôi học cùng lớp, ngồi cùng bàn, là “đôi bạn cùng tiến” cả ở trường lẫn khi học nhóm ở nhà.
  • Lễ dâng hương kỷ niệm ngày hóa Đức Đại vương Trần Lựu tại đình Thanh Hà
    Sáng ngày 4/11/2025 (tức ngày 15 tháng 9 năm Ất Tỵ), tại Đình Thanh Hà, số 10 Ngõ Gạch, phường Hoàn Kiếm, Hà Nội, Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội phối hợp với Tiểu ban Di tích đình Thanh Hà và nhân dân phường Hoàn Kiếm long trọng tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm ngày hóa Đức Đại vương Trần Lựu. Buổi lễ được tổ chức đúng vào dịp công trình đình Thanh Hà vừa hoàn thành trùng tu, tôn tạo.
  • Trống đồng và những tục kiêng kỵ của người Hà Nội xưa
    Người Hà Nội thời Hùng Vương - An Dương Vương cư trú trên vùng đất thiêng thuộc bộ Giao Chỉ, một trong 15 bộ của thời kỳ ấy. Khoảng 2.000 - 2.500 năm trước, nơi đây đã là trung tâm lớn, có nhiều làng mạc và là địa điểm phát hiện nhiều trống đồng Đông Sơn. Những di vật, di tích của thời cổ đại này phản ánh quan niệm tín ngưỡng của tổ tiên, đặc biệt là tục kiêng kỵ gắn với trống đồng. Nhiều điều đã được giải mã dưới ánh sáng của khoa học liên ngành mà chủ yếu là những câu chuyện về tín ngưỡng, tâm thức, tư duy…
  • Hướng tới Đại hội XIV của Đảng: Chủ đề Đại hội khẳng định bản lĩnh, trí tuệ của Đảng và sức mạnh dân tộc
    Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành trung ương Đảng khóa XIII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng đã xác định chủ đề mang tính chất khẳng định mạnh mẽ, chắc chắn thông điệp và tính hiệu triệu ngắn gọn, súc tích tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của Đảng. Chủ đề của Đại hội lần thứ XIV của Đảng cũng là một điểm mới, được nhân dân đồng tình và đánh giá cao.
  • Công bố Di sản Quốc gia nghề làm mão, mặt nạ của đồng bào Khmer
    Nghề làm mão, mặt nạ của người Khmer là nghề thủ công truyền thống được hình thành cách đây hơn 2 thế kỷ nhằm phục vụ cho các loại hình sinh hoạt văn hóa - nghệ thuật dân gian của đồng bào Khmer mà phổ biến là múa dân gian, múa truyền thống, múa tín ngưỡng, ca kịch,…
Tìm về văn hóa Thăng Long
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO