Tác giả - tác phẩm

Phác họa 40 chân dung “tỏa sáng đất trời Nam”

Đặng Thủy 11:23 24/12/2024

Sau khi cuốn sách “Vinh quang nhiếp ảnh nghệ thuật Việt Nam” (năm 2020) và cuốn “Một góc nhìn đất nước” (năm 2022) ra mắt, những tưởng nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Hoàng Kim Đáng sẽ gác bút đề nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng vì khi đó ông đã qua tuổi bát thập và sức khỏe cũng không còn được như xưa. Ấy vậy mà cuối tháng 10/2024 ông lại tiếp tục trình làng cuốn sách mới mang tên “Tỏa sáng đất trời Nam”. Đây có lẽ là cuốn sách đồ sộ nhất trong số gần 20 đầu sách của Hoàng Kim Đáng.

nha-bao-nghe-si-nhiep-anh-hoang-kim-dang-tai-buoi-ra-mat-sach.jpg
Nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Hoàng Kim Đáng

Chia sẻ về tập sách này, tác giả Hoàng Kim Đáng bộc bạch: “Đất trời Việt Nam hồn thiêng sông núi, địa linh nhân kiệt, nhân tài thời nào cũng có. Họ chính là vĩ nhân thời đại, là tinh hoa đất Việt mà tên tuổi đã tỏa sáng đất trời Nam”. Thuộc thế hệ văn nghệ sĩ thời đại Hồ Chí Minh, Hoàng Kim Đáng có cơ hội quen biết, làm việc cùng không ít tên tuổi và nhân vật tiêu biểu trong mấy chục năm qua. Ông muốn phác thảo những chân dung về họ bằng những mẩu chuyện, bài viết, bức ảnh mà mình có cơ hội được nghe, được biết, được tiếp xúc để lưu lại với hậu thế.

“Tỏa sáng đất trời Nam” dày gần 500 trang được tác giả hoàn thành trong quãng thời gian gần 2 năm nhưng đó là chắt chiu, gom nhặt trong suốt chặng đường gần 50 năm gắn bó với nhiếp ảnh, báo chí, văn nghệ… Hoàng Kim Đáng đến với nhiếp ảnh, báo chí sau khi đã trải qua nghề thầy ở Hưng Yên và đời lính công binh trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại. Một sự rẽ lối tình cờ nhưng là duyên nợ của đời ông. Kể từ khi gắn bó với báo Trường Sơn (1966 - 1973), báo Văn nghệ (1974 - 1985), rồi báo (nay là tạp chí) Người Hà Nội (1985 - 1990), tiếp đó là Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam (1991 - 1994), Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (1995 - 2002), ông đã có cơ hội gặp gỡ, trò chuyện với biết bao con người, từ những người nổi tiếng cho đến con người bình dị. Với sự trân trọng tài năng và cảm mến nhân cách, Hoàng Kim Đáng đã tập hợp, lưu giữ những câu chuyện về họ để rồi hình thành nên “chất liệu” riêng cho tác phẩm của mình.

40 chân dung được tác giả phác họa trong tập sách không chỉ sinh động qua ống kính nghệ thuật của Hoàng Kim Đáng mà còn được tái hiện một cách hấp dẫn qua những trang viết. Lật giở và nghiền ngẫm từng trang sách, bạn đọc như được bước vào trang đời của từng nhân vật. Nào các nhạc sĩ (Văn Cao, Đỗ Nhuận, Trịnh Công Sơn, Văn Ký); các nhà văn (Nguyễn Tuân, Ngọc Giao, Nguyên Hồng, Tô Hoài, Ông Văn Tùng, Hoàng Quốc Hải, Lê Lựu; các nhà thơ (Tố Hữu, Bằng Việt, Phạm Tiến Duật, Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh); các họa sĩ (Nam Sơn, Nguyễn Tư Nghiêm, Bùi Xuân Phái), nhà điêu khắc Điềm Phùng Thị; các nghệ sĩ nhiếp ảnh (Nguyễn Bá Khoản, Lê Vượng, Đinh Đăng Định), NSND Tào Mạt. GS. Trần Văn Giàu, GS. Trần Quốc Vượng, PGS. Dương Viết Á, PGS.TS Đỗ Văn Khang, GS. Nguyễn Văn Huyên, bác sĩ Tôn Thất Tùng, Thượng tướng, giáo sư Hoàng Minh Thảo, Thượng tướng Phùng Thế Tài, phóng viên, nhiếp ảnh gia Nick Út, bác sĩ Nguyễn Hữu Trọng, Huỳnh Tiểu Hương - người sáng lập trung tâm nhân đạo Quê hương…

Viết chân dung, Hoàng Kim Đáng không đi theo tuyến tính thời gian cuộc đời của nhân vật. Ông chọn những góc nhìn gắn với những câu chuyện riêng để làm nổi bật đặc trưng, tính cách cũng như những đóng góp của từng người. Cũng bởi thế, 40 nhân vật là 40 góc nhìn, không ai giống ai, tất cả đều cho thấy sự dày công tích lũy, tìm tòi, chắt lọc và tâm huyết của tác giả. Có những nhân vật Hoàng Kim Đáng chỉ khai thác và phản ánh ở một khía cạnh nhưng người đọc đều dễ nhận ra phải hiểu và thấu tỏ nhân vật sâu sắc đến nhường nào ông mới có thể để chọn ra góc nhìn riêng ấy.

Trong nhiều bài viết, Hoàng Kim Đáng để nhân vật xuất hiện trong những cuộc trò chuyện, đối đáp giúp cho chân dung được phản ánh thêm chân thực, sinh động và có cảm giác nhân vật như bước ra từ trang sách. Ví như khi viết về nhạc sĩ Văn Cao, ông tái hiện lại buổi trò chuyện của mình với nhạc sĩ, để Văn Cao bộc bạch về duyên cớ tác phẩm “Tiến quân ca” được chọn làm Quốc ca cũng như tiểu sử ca khúc “Tiến về Hà Nội”. Hay có không ít câu chuyện thú vị về nhân vật lần đầu tiên được ông hé mở từ ký ức của mình khiến người đọc đi từ tò mò đến ngạc nhiên. Cũng qua những hồi tưởng, trò chuyện và cả đánh giá của tác giả, bạn đọc hiểu hơn về cuộc đời, về tác phẩm, về những trăn trở đau đáu của mỗi nhân vật.

bia-sach-toa-sang-dat-troi-nam.jpg

PGS.TS Nguyễn Ngọc Thiện nhận định: “Hoàng Kim Đáng luôn chú ý kết hợp, phát huy mặt mạnh, sở trường của ông vừa là một nghệ sĩ nhiếp ảnh vừa là người viết báo, viết nghiên cứu - phê bình tác giả và tác phẩm. Chân dung ảnh và chân dung bằng chữ bố cục linh hoạt mà phóng khoáng, không rập khuôn đơn điệu, đã kết hợp chặt chẽ thành một chỉnh thể nhận diện nhân vật dưới nhiều góc độ soi chiếu. Từ chỗ đứng, góc nhìn riêng, từ nội tâm và cảm nhận ngày càng thêm rộng và sâu của mình, ông chú mục vào những “điểm nghẽn”, những uẩn khúc, những gì còn tiềm ẩn trong con người họ bấy lâu nay chưa được khám phá, ít được quan tâm thể hiện”. Còn nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam thì nhận định, những gương mặt được Hoàng Kim Đáng phác họa trong “Tỏa sáng đất trời Nam” đã góp phần làm nên vẻ đẹp của lịch sử, văn hóa đất nước, và qua họ, ta như thấy lại cả một thời đại, thấy được bức chân dung của dân tộc Việt Nam. Mỗi câu chuyện kể, mỗi bức chân dung trong cuốn sách chính là những tư liệu quý giá mang vẻ đẹp của quá khứ đến với lớp độc giả trẻ ngày nay.

Và khi khép lại những trang cuối của tập sách, bạn đọc như thấy thấp thoáng chân dung của chính tác giả - một Hoàng Kim Đáng cần mẫn, say mê miệt mài gom nhặt những “vỉa tầng” trong sáng tạo nghệ thuật, cuộc sống đời thường và những cống hiến đầy ý nghĩa của những con người mà ông đã gặp. Dẫu đã bước sang tuổi xưa nay hiếm, ông vẫn bền bỉ sáng tạo, lan tỏa những khoảnh khắc quý báu, mang dấu ấn của lịch sử và văn hóa dân tộc từ mỗi chân dung. Cuốn sách “Tỏa sáng đất trời Nam” là minh chứng tinh thần làm việc, cống hiến hết mình của nghệ sĩ Hoàng Kim Đáng và cả ước mong của ông “để thế hệ sau biết và hiểu hơn về một thế hệ đã tỏa sáng đất trời Nam để từ đó noi gương phấn đấu cho sự nghiệp góp phần làm rạng danh cho Tổ quốc Việt Nam”./.

Bài liên quan
  • Ra mắt bộ truyện tranh giúp trẻ phát triển kĩ năng sống an toàn
    Với mong muốn truyền tải một cách dễ hiểu và gần gũi những kiến thức cơ bản về an toàn trong sinh hoạt hằng ngày ở nhà, ở trường, ở lớp, ở nơi vui chơi, nơi công cộng nói chung cho bạn đọc nhỏ tuổi, NXB Kim Đồng vừa ra mắt bộ truyện tranh “Comic kĩ năng sống - Dành cho trẻ tiểu học”.
(0) Bình luận
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Ra mắt sách tranh song ngữ “Kể chuyện Bác Hồ”
    Nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (6/1925 – 6/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách tranh "Kể chuyện Bác Hồ", ấn bản song ngữ Việt – Trung.
  • Chuyện kể về Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam
    Trong hành trình mở cõi về phương Nam của dân tộc Việt Nam, các chúa Nguyễn hiện lên như những nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa, với các quyết sách chiến lược và nghệ thuật bang giao khôn khéo, đặc biệt trong quan hệ với triều đình Chân Lạp. Cuốn sách “Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” của nhà giáo, nhà nghiên cứu sử học Nguyễn Hữu Hiếu, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành tháng 6/2025, là một công trình giàu tư liệu và cảm hứng góp phần tái hiện sinh động giai đoạn lịch sử đặc biệt ấy.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • “Con rối hát ngoài rừng xa”: Bước chuyển trong hành trình sáng tác của Khải Đơn
    Tác giả Khải Đơn từ lâu đã được biết đến như một cây bút sắc sảo trong địa hạt tản văn, ký và du ký với văn phong giàu chiều sâu nội tâm, sự cô đơn, bản dạng, ký ức và cảm thức di cư. Năm 2025, chị đánh dấu một bước chuyển mới táo bạo khi lần đầu tiên ra mắt độc giả ở thể loại truyện ngắn qua tác phẩm “Con rối hát ngoài rừng xa”. Sách vừa được Nhã Nam giới thiệu tới bạn đọc.
  • Tiểu thuyết “Khi bà nội mặc bikini” ra mắt độc giả Việt
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt độc giả tiểu thuyết thiếu nhi “Khi bà nội mặc bikini” của tác giả Đài Loan Bành Tố Hoa. Với lối viết hóm hỉnh, tác phẩm chuyển tải tinh thần nữ quyền qua lăng kính thiếu nhi, một hướng tiếp cận hiếm gặp nhưng giàu sức gợi.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • UNESCO trao Bằng công nhận Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn
    Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là minh chứng rõ nét cho nỗ lực gìn giữ và quảng bá di sản văn hóa Việt Nam cùng với các di sản văn hóa phi vật thể như tín ngưỡng thờ Mẫu, hát Then của người Tày, Nùng, Thái...
  • 9 tựa sách hay trong Tủ sách gia đình của Nhã Nam
    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 là dịp để mỗi người lắng lại, cảm nhận rõ hơn giá trị của tình thân, của những khoảnh khắc bên nhau giản dị mà quý giá. Trong nhịp sống hiện đại, một trong những cách đẹp đẽ để giữ gìn và bồi đắp sợi dây gắn kết gia đình chính là cùng nhau đọc sách – những cuốn sách đầy yêu thương, sẻ chia và thấu cảm. Hiểu được điều đó, Nhã Nam đã kỳ công tuyển chọn và xây dựng Tủ sách Gia đình. Đây là những cuốn sách giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, lan tỏa giá trị yêu thương trong mỗi mái ấm, để mỗi em bé đều được lớn lên trong vòng tay chan chứa hạnh phúc của gia đình.
  • Phu nhân Tổng Bí thư và Tổng Giám đốc UNESCO tham dự triển lãm ảnh "Chúng tôi có thể"
    Các tác phẩm là sản phẩm tiêu biểu của dự án “Chúng tôi CÓ THỂ” – sáng kiến phối hợp giữa UNESCO và Bộ Giáo dục và Đào tạo, hướng đến mục tiêu trao quyền học tập và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em gái dân tộc thiểu số tại các vùng khó khăn.
  • Người đẹp Phú Yên Hà Trúc Linh đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2024
    Hà Trúc Linh - 21 tuổi, quê Phú Yên, sinh viên Đại học Tài chính Marketing TP HCM - vượt top 24 để đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2024.
  • Ra mắt sách “Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn"
    Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam vừa ra mắt cuốn sách "Phụ nữ bàn về vấn đề phụ nữ trên Phụ nữ tân văn", tuyển chọn các bài viết tiêu biểu của nữ trí thức trên tuần báo Phụ nữ tân văn – một diễn đàn quan trọng trong phong trào nữ quyền Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ấn phẩm dày 600 trang, do Đoàn Ánh Dương biên soạn và giới thiệu, được phát hành trên toàn quốc từ tháng 6/2025.
  • Hà Nội nêu cao tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”
    Tại kỳ họp thứ 24 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 27/6, HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đã thông qua Nghị quyết về phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố, bảo đảm thực hiện đúng phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
  • Phát động cuộc thi ảnh báo chí 'Việt Nam trên hành trình đổi mới’
    Cuộc thi ảnh báo chí “Việt Nam trên hành trình đổi mới” do Báo Nhân Dân phối hợp Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, những thành tựu về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế trong quá trình 40 năm đổi mới.
  • Hà Nội sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp nguồn thu, chi để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động hiệu quả
    Để có cơ sở điều chỉnh, giao dự toán ngân sách năm 2025 cho các xã, phường sau sắp xếp đảm bảo nguồn ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ được giao từ ngày 1/7/2025, HĐND Thành phố Hà Nội ngày 27/6 đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND ngày 08/12/2022 về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách Thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách giai đoạn 2023-2025.
  • Trình chiếu loạt phim đỉnh cao của Hàn Quốc tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3
    Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần 3 diễn ra từ ngày 29/6 – 5/7 sẽ có nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc biệt khán giả sẽ có cơ hội gặp gỡ nhiều diễn viên Hàn Quốc.
  • Festival Nông sản Hà Nội: Thúc đẩy mô hình canh tác, chế biến và tiêu dùng nông sản gắn với văn hóa – du lịch
    Từ ngày 26 - 29/6/2025, tại quận Tây Hồ, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp UBND quận Tây Hồ tổ chức Festival Nông sản Hà Nội lần thứ 4 – sự kiện xúc tiến thương mại nông nghiệp thường niên đang ngày càng khẳng định vị thế là điểm hẹn lớn của người tiêu dùng và các nhà sản xuất nông sản trên cả nước.
Phác họa 40 chân dung “tỏa sáng đất trời Nam”
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO