Nước Văn Hồ tha hồ tắm mát

 Thoi đưa tay mửi canh chà y/Tiếng ai xin lử­a là  thầy cống Sen/Thầy rằng đang học tắt đèn/Cậy tình lân lý dám phiửn đêm hôm.

Аó là  bà i dân ca tình tứ vẫn được truyửn tụng nói lên khung cảnh xung quanh Hồ Văn, ngà y đêm luôn luôn rộn lên tiếng đọc sách của quan nghè dự bị xen lẫn tiếng thoi đưa lách cách, nhịp nhà ng của các cô gái đảm đang.

Phía trước Hồ Văn có một cái miếu lớn nằm trên hòn đảo tên là  Kim Châu. Và o khoảng thế kỷ 18, có vị quan Tham tán họ Phạn vịnh 10 bà i thơ để ghi lại cảnh đẹp nơi nà y. Năm tháng qua đi, bùn cát ứ đọng là m cho lòng hồ ngà y cà ng nông. Аến đời vua Tự Аức (1848 “ 1883) triửu đình đã cho người lập đình che bia đử danh tiến sĩ sau đó tiến hà nh cải tạo lại Hồ Văn, xây dựng một ngôi đình trên đảo Kim Châu, khi đình xây xong thì đặt tên là  Văn Hồ đình, cho truy khắc 10 bà i vịnh vử Hồ Văn tại đây.

Tương truyửn, một người ở thôn Minh Giám là  Phủ Hà o, có lập một ngôi nhà  ở phía đông Hồ Văn, gọi là  Nho sinh quán để đón mời các sĩ tử­ ở tỉnh xa vử Kẻ Chợ trọ học. Những ai không có người quen biết hoặc nghèo khó không có tiửn thuê trọ, và o đó đửu được đối xử­ tử­ tế. Vì thế người ta cũng gọi quán đó là  Quán anh đồ, Phủ Hà o còn dựng một ngôi đình con trên một cái gò nhử ở giữa hồ, là m theo hình chiếc hồ rượu gọi là  Nhất hồ đình. Аôi khi Phủ Hà o vẫn mời các danh sĩ chèo thuyửn ra đó uống rượu, là m thơ. Có lần Phủ Hà o treo giải ra một câu đối để thách các bạn là ng văn đối chơi cho vui. Câu đối ấy như sau: Nước Văn Hồ tha hồ tắm mát, rượu Hồ đình thơm ngát đón là ng văn.

Câu đối ra yêu cầu nho sĩ phải đối với một cảnh đẹp cũng ở đất Thăng Long. Nhưng thật khó, câu đối có những 3 chữ hồ, 2 chữ văn mà  mỗi chữ hồ, chữ văn lại có nghĩa riêng không giống nhau. Vì vậy mà  mấy năm liửn, năm nà o cũng treo giải mà  vẫn chưa ai đối được.

Ngà y nay, Hồ Văn là  một di tích không thể thiếu nằm trong quần thể di tích Văn Miếu “ Quốc Tử­ Giám. Nơi đây sau quá trình được cải tạo đã mang một dáng vẻ mới, yên bình, thoáng mát không còn bị ô nhiễm như nhiửu năm trước. Аây có thể trở thà nh một địa điểm diễn ra nhiửu hoạt động văn hóa tôn vinh nét đẹp hiếu học của các sĩ tử­ nhân kỷ niệm 1000 năm Thăng Long “ Hà  Nội.