Tác giả - tác phẩm

Người dệt văn trên cánh sóng

Kim Loan 18/09/2023 07:36

Sau tập tản văn “Tháng Mười bẻ nắng sau lưng chiều” (Nxb Văn học, 2020) vào tháng 9 này, tác giả Hồ Huy lại tiếp tục ra mắt bạn đọc tập tản văn "Thấp thoáng đời nhau". Theo nhà văn Lê Minh, quản trị viên của diễn đàn Tản Văn Hay đồng thời là bạn văn tri kỷ của tác giả thì “Thấp thoáng đời nhau” của Hồ Huy chính là sự lựa chọn sáng suốt của những người yêu thích tản văn. Còn tôi, khi thao thức với những trang văn của anh, tôi lại hình dung anh như người dệt văn trên cánh sóng.

Sở dĩ tôi gọi Hồ Huy là người dệt văn trên từng cánh sóng vì đặc thù nghề nghiệp của anh, có lẽ anh lênh đênh trên biển nhiều hơn đất liền. Công việc cũng đưa anh đến nhiều vùng đất khác nhau, thấp thoáng những địa danh trong nhiều tác phẩm. Điều này tạo nên điểm đặc biệt cho tản văn Hồ Huy. Có thể anh không viết cho tất cả những nơi anh đến nhưng mỗi bài của anh đều đưa độc giả du hành đến những vùng đất lạ. Nếu nói đây là một tập hồi ký chắc cũng không sai. Chỉ khác là những mảnh ký ức với ngôn từ của Hồ Huy bỗng trở thành những giai điệu, những hình ảnh mà khi chúng ta chạm vào, chúng như từng thước phim 3D rất chân thực.

bia-sach-ho-huy.jpg

Những vùng đất lạ với bao nhiêu cảm xúc và nghĩ suy. Hồ Huy đã kết nối các chuyến đi, các điểm đến và con người thành quan điểm sống với một lối tư duy thật sự sâu sắc. Có thể bạn sẽ thấy thật kỳ lạ với một Hồ Huy vừa gặp đã "chào em yêu!" trong "Cô gái Penang", tên một hòn đảo của Malaysia. Nhưng bên trong đó là những đau đáu về nỗi sợ hãi, nỗi day dứt, không cam tâm với những lầm than nơi xứ người, mở lòng với một câu chào thôi cũng khó. Hay như trong "Đi tìm nụ cười Angkor", ta lại thấy một Campuchia huyền bí với những ngôi đền, với những "nụ cười xứ sở". Để rồi anh tự nhận ra, nụ cười như thế nào là do chúng ta nhìn thấy từ tâm mình: "Khi tôi tin tưởng thì nụ cười đó sẽ là thân thiện, khi tôi hoài nghi thì nụ cười đó sẽ là trắc trở và khi tôi không đủ dũng khí, can đảm thì nụ cười đó sẽ là đớn hèn".

Ở mỗi vùng đất Hồ Huy đi qua, anh đều mang đến cho người đọc những trải nghiệm văn hóa rất thú vị. Nói vui chứ chỉ cần đọc tản văn của Hồ Huy là như được chu du qua nhiều địa danh như chương trình “Ký sự hỏa xa” trên HTV. Mà nói chi xa vời, ngay cả trên đất nước Việt Nam, tản văn của Hồ Huy cũng đưa ta đến những núi rừng, những biển khơi, cao nguyên lừng lững. “Những tiếng chim thiêng” trên đèo Ô Quy Hồ, ta được thấy “Tây Bắc như con trăn hoa khổng lồ gồng mình lên uốn vặn những con đèo hun hút, nuốt lặng đám thời gian…”. Tôi thích cụm từ “nuốt lặng đám thời gian”, còn gì có thể sâu hơn, cao hơn, hun hút và thăm thẳm hơn thế nữa. Ta có thể mường tượng một Hồ Huy vừa đi vừa hát, “Ô Quy Hồ ơ Ô Quy Hồ”, hát cho một mối tình ngàn đời trong truyền thuyết, tiếng hát hòa với tiếng chim “đã trở thành âm thanh gan ruột đời đời với con đèo trác tuyệt”.

Hồ Huy viết nhiều về các dân tộc miền núi. Ta có thể kể ra một loạt bài như: “Cô gái Chư Đang Gia”, “Chuyện tình Cơ Tu”, “Cô gái dã quỳ”, “Đôi môi Tây Nguyên”, “Một mai Tà Xùa”, “Tây Bắc ư”, “Mùa thu gấm vóc mọi nẻo đường”, “Sủng Là man dại khèn Mông” và “Mường Lống vàng hoa”. Viết nhiều như thế vì có lẽ anh tìm thấy những điểm tương đồng trong tính cách chăng? Đó là tính giản dị, tính trầm mặc, đôi lúc có phần hoang dã. Ở đây theo tôi là có một nghịch lý nhưng tôi nghĩ cũng có người sẽ nhận ra. Ẩn sau những ngôn từ bay bổng trong tản văn là một Hồ Huy không thích nói quá nhiều, những việc anh làm sẽ là câu trả lời cho tất cả. Cũng giống như “cái bụng”, “cái dạ” thật thà và sự thủy chung của người dân tộc thiểu số. Cũng giống như sự hoang dại nhưng vô cùng lãng mạn, tình cảm của anh đối với núi rừng thể hiện thẳm sâu trong từng con chữ: “Nhìn lên phía trên kia cao nguyên đang bừng tỉnh, tôi cúi đầu mà cười, tôi ngoảnh mặt mà hiền, tôi se sắt mà yêu, tôi dùng dằng mà thương, tôi hối hả mà nhớ, tôi cũng thấy mình vàng dài vàng hoe. Này em cô gái dã quỳ!”.

Một điều tuyệt vời nữa cuốn hút tôi trong tản văn Hồ Huy chính là hình ảnh những người phụ nữ. Dù trong "Cô gái dã quỳ" hay "Phù sa đàn bà", hay như "Mắt biển", người phụ nữ và tình yêu của họ, luôn là biểu tượng bất biến trong lòng anh. Trong "Mắt biển", anh tâm niệm người phụ nữ như là ngọn hải đăng. "Khi tôi thấy loe lóe chớp, khi tôi thấy loe lóe sáng cũng là lúc tôi cảm nhận được ánh mắt của người vợ yêu thương". Nhiều tản văn của Hồ Huy khiến ta nhớ đến bà, một người bà với "Cơm nắm muối vừng" đã thành "Những người thiên cổ". Ta nhớ mẹ dẫu ta chưa từng nuôi đom đóm, nhưng hình ảnh người mẹ hốt hoảng khi phát hiện bên gối con trai những món đồ chơi kỳ lạ trong “Khóc một loài sâu” mới giống mẹ ta làm sao. Anh xúc động sâu sắc với những yêu thương, lo lắng tủn mủn đời thường của người phụ nữ. Anh tự răn mình đừng làm "Một đứa vô ơn”, chính vì thế mà anh nhớ mãi hình ảnh của cô giáo anh tận thời tiểu học.

Đã có nhiều người đề cập đến sự bay bổng trong tản văn Hồ Huy nên tôi thiết nghĩ nói nữa cũng thừa, vì đó là thương hiệu của anh. Bên cạnh đó phải công nhận rằng, đọc tản văn Hồ Huy được biết thêm rất nhiều từ vựng, những từ vựng đôi khi phải giải thích bằng vài trang giấy. Ngay trong các cái tựa như “Ngoảnh mặt mà trăng” hay “Phù sa đàn bà”. Đàn bà làm gì có phù sa nhỉ nhưng mà lại rất “phù sa”. Đó là sữa thơm, đó là tình mẹ, đó là những hy sinh thầm lặng, đó là mạch nguồn sự sống nuôi dưỡng yêu thương như phù sa đã bao đời vun bồi cho đất.

“Thấp thoáng đời nhau” với 28 bài viết là các cung bậc khác nhau của cảm xúc và trải nghiệm mà Hồ Huy đã thổi hồn vào, tạo nên một ấn phẩm tuyệt vời cho thể loại tản văn. Còn gì tuyệt vời hơn khi các bạn tự mình đọc và cảm nhận để rồi yêu thêm những cung đường, yêu thêm những kỷ niệm xưa, yêu thêm những người sống ở quanh ta, để thấy thật tuyệt vời khi “có những thấp thoáng trong đời nhau ấp ủ”./.

Bài liên quan
  • Tìm giọng cho văn
    Hồ Huy khá giống người cha nhạc sỹ của mình về vẻ hình phong trần và tính cách hào hoa, lãng mạn. Dù vậy, tôi vẫn không khỏi ngạc nhiên khi đọc tập bản thảo tản văn "Tháng Mười bẻ nắng sau lưng chiều" của Huy. Được biết Huy tuổi trẻ mà cuộc sống sớm bươn chải thăng trầm.
(0) Bình luận
  • “Hãy nói rằng con cần mẹ”: Cẩm nang đồng hành cùng người thân bị trầm cảm
    Anbooks phối hợp cùng Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam chính thức ra mắt cuốn sách "Hãy nói rằng con cần mẹ" – cẩm nang đồng hành với người thân bị trầm cảm của tác giả PGS.TS Nguyễn Phương Hoa. Đây là tác phẩm tiếp nối hành trình nghiên cứu và chia sẻ đầy tâm huyết của tác giả trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần, đặc biệt là đối với trầm cảm ở trẻ vị thành niên và thanh niên – một vấn đề đang ngày càng trở nên đáng lo ngại trong xã hội hiện đại.
  • Ra mắt bộ tiểu thuyết đồ sộ về cuộc đời và sự nghiệp của Bác Hồ: “Nước non vạn dặm”
    Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), sáng 17-5, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận Trung ương, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, Nhà Xuất bản Văn học, Công ty cổ phần Truyền thông và Văn hóa Liên Việt ra mắt bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm”, gồm 5 tập của PGS, TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương.
  • Ra mắt sách “Hồ Chí Minh trong nghệ thuật tạo hình”
    Sáng 17/5/2025, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã tổ chức lễ ra mắt sách “Hồ Chí Minh trong nghệ thuật tạo hình”. Đây là hoạt động thiết thực nhân dịp kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.
  • Xuất bản sách "Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo"
    “Hồ Chí Minh qua hồi ức của những cựu tù chính trị Côn Đảo” là nhan đề cuốn sách được Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ra mắt nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025).
  • Ra mắt bộ sách đặc sắc kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi
    Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi (17/5/1925 – 17/5/2025), Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt bộ sách đặc biệt gồm 8 tác phẩm tiêu biểu, đồng thời tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Tiền Giang nhằm tôn vinh một trong những tên tuổi lớn của văn học Việt Nam.
  • “Lính thời bình” - những trang ký sự ấm nóng, đượm nghĩa tình
    Nhà xuất bản Quân đội nhân dân vừa cho ra mắt cuốn ký sự “Lính thời bình” của Đại tá, nhà báo Nguyễn Mạnh Thắng – một cây bút đã gắn bó trọn ba thập kỷ với nghiệp lính và nghiệp báo. Đây là tập sách ký sự độc lập thứ 3 của anh trong vòng hai năm trở lại đây, tiếp tục khẳng định sức bền lao động nghệ thuật và chiều sâu vốn sống quân ngũ.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
Đừng bỏ lỡ
  • Hà Nội tuyên dương 80 gia đình văn hóa tiêu biểu
    UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 125/KH-UBND ngày 15/5/2025 về việc tuyên dương Gia đình văn hóa tiêu biểu nhân dịp kỷ niệm 24 năm Ngày Gia đình Việt Nam (28/6/2001-28/6/2025).
  • Tháng Năm về quê Bác
    Trong những ngày tháng Năm lịch sử, mỗi người dân Việt Nam chúng ta đều nhớ đến ngày sinh nhật Bác Hồ kính yêu, trong tim luôn trào dâng một cảm xúc bồi hồi khó tả... Tạp chí Người Hà Nội xin trân trọng giới thiệu bài thơ "Tháng Năm về quê Bác" của tác giả Nguyễn Xuân Việt.
  • Công diễn vở chèo cổ “Trinh Nguyên” với bản phục dựng công phu, tâm huyết của NSND Trần Quốc Chiêm
    Tối 17/5, tại Rạp Đại Nam, Nhà hát Chèo Hà Nội ra mắt vở chèo cổ “Trinh Nguyên” với bản phục dựng công phu, đầy tâm huyết của NSND Trần Quốc Chiêm đề cao tình mẫu tử, lòng hiếu thảo và sự thuận hòa giữa anh em cùng cha khác mẹ.
  • “Hãy nói rằng con cần mẹ”: Cẩm nang đồng hành cùng người thân bị trầm cảm
    Anbooks phối hợp cùng Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam chính thức ra mắt cuốn sách "Hãy nói rằng con cần mẹ" – cẩm nang đồng hành với người thân bị trầm cảm của tác giả PGS.TS Nguyễn Phương Hoa. Đây là tác phẩm tiếp nối hành trình nghiên cứu và chia sẻ đầy tâm huyết của tác giả trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần, đặc biệt là đối với trầm cảm ở trẻ vị thành niên và thanh niên – một vấn đề đang ngày càng trở nên đáng lo ngại trong xã hội hiện đại.
  • Chuỗi sự kiện đặc sắc kỷ niệm 135 năm Ngày sinh của Bác trong Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh
    Nhân dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), sáng 16/5, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch tổ chức khai mạc triển lãm với chủ đề "Chủ tịch Hồ Chí Minh - Tinh hoa dân tộc, tầm vóc thời đại" với chuỗi hoạt động đầy ý nghĩa.
  • Sư đoàn Phòng không 361 – 60 năm xứng đáng danh hiệu "cận vệ đỏ" canh giữ bầu trời Thủ đô
    Sáng 17/5, tại Hà Nội, Sư đoàn Phòng không 361 (Quân chủng Phòng không – Không quân) long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống (19/5/1965 – 19/5/2025) và đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất.
  • Ra mắt bộ tiểu thuyết đồ sộ về cuộc đời và sự nghiệp của Bác Hồ: “Nước non vạn dặm”
    Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), sáng 17-5, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận Trung ương, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, Nhà Xuất bản Văn học, Công ty cổ phần Truyền thông và Văn hóa Liên Việt ra mắt bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm”, gồm 5 tập của PGS, TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương.
  • Tôn vinh thơ Chủ tịch Hồ Chí Minh qua nghệ thuật thư họa
    Nhân dịp kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), sáng 17/5/2025, tại Bảo tàng Hà Nội, Trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội đã tổ chức khai mạc triển lãm “Thơ Chủ tịch Hồ Chí Minh qua nét chữ sắc màu”. Thông qua hình thức nghệ thuật thư họa – sự kết hợp tinh tế giữa thư pháp truyền thống và hội họa hiện đại, triển lãm đã góp phần tôn vinh cuộc đời, sự nghiệp cách mạng vĩ đại và tư tưởng nhân văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
  • Phát động cuộc thi sáng tác tranh cổ động tuyên truyền Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9
    Cuộc thi sáng tác tranh cổ động tuyên truyền kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 nhận tác phẩm dự thi từ nay đến tháng 7/2025.
  • Chiêm ngưỡng di sản Phật giáo thời Lý qua công nghệ số
    Nhân ngày Quốc tế Bảo tàng và ngày Khoa học, Công nghệ Việt Nam (18/5/2025), đồng thời kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp cùng Viện Nghiên cứu Văn minh Châu Á và Công ty TNHH C.M.Y.K Việt Nam tổ chức trưng bày chuyên đề “Vũ khúc Thiền môn – Nghệ thuật Phật giáo thời Lý: Di sản và công nghệ”.
Người dệt văn trên cánh sóng
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO