Tìm giọng cho văn

Đỗ Trọng Khơi| 31/12/2020 20:26

Hồ Huy khá giống người cha nhạc sỹ của mình về vẻ hình phong trần và tính cách hào hoa, lãng mạn. Dù vậy, tôi vẫn không khỏi ngạc nhiên khi đọc tập bản thảo tản văn "Tháng Mười bẻ nắng sau lưng chiều" của Huy. Được biết Huy tuổi trẻ mà cuộc sống sớm bươn chải thăng trầm.

Học về ngành quốc tế, rồi chẳng bao lâu Huy lại rẽ sang nghề hàng hải. Xem ra, công việc của người thủy thủ luôn được ngao du Nam, Bắc, Á, Âu thích hợp với tính cách Huy hơn. Dấu tình mê miết nơi từng trang văn thấm tháp vào cảnh sắc địa danh, bao nguồn cơn mưa nắng những miền quê mà Huy đi đến đã chứng cho điều đó. Mới hay việc lưu động phơi nắng đạp gió mới là chốn an thân, và chính ở chốn này đã nở hoa kết trái nên văn Huy.

Tìm giọng cho văn

Giở từng trang sách người đọc được cùng Huy trải nỗi niềm khói sương nóng lạnh, sớm trưa chiều tối, xuân thu đông hè, khi trà lúc rượu, khi đàn ca đông vui bạn bầu, lúc côi cút độc hành… đủ cả.

Huy trải lòng mình rộng dài, thấm tình mình sâu lắng với các cung bậc đời sống. Những thắng cảnh, di tích văn hóa hầu khắp các tỉnh thành có dấu chân Huy. Tìm đến để hòa mình, để nếm trải. Qua đó, thật hân hoan, khi biết đây mới là tập sách đầu tay mà người yêu tản văn đã thấy tác giả có chủ ý tìm giọng cho văn.

Văn Huy khi phóng túng, tung tảy, lúc chắt chiu gạn lọc, giầu dư vị phong hóa: "Có những buổi hoàng hôn quê vàng rơm rạ. Xứ lúa. Thái Bình. Mái tranh rầu rầu. Khói bếp chao nghiêng bóng mẹ…"; và đây, điểm một câu dẫn tưởng giản dị mà khó gặp: "Huế, mượn câu Nam Ai Nam Bằng dẫn dắt hương sen ngan ngát…" (Cái bóng của hoàng hôn); rồi đây nữa dòng văn thao thức ngàn xưa chảy từ cổ tự Kinh Bắc tới Hà Nội bây giờ: "Có vẻ như những đan cài phân lưu khá đặc biệt của dòng sông đã khiến Đuống là một cái tên có phần quê mùa thô kệch nhưng lại đẹp đến mê màng và trở thành dòng chảy linh ứng với bộn bề giai tầng văn hóa…; Lặng lờ quyến luyến Đông Anh, dòng Đuống loanh quanh giã bạn Long Biên rồi nó mềm môi cười hiền như một cô gái ngoan che tay ngoảnh mặt nhìn Gia Lâm thêm một lần nữa để dốc lòng phụng sự quê chồng…" (Dòng Đuống);

Xin dẫn dụ thêm một nét tình thầy trò: "Lạ lắm thay những thứ nhẹ nhàng mênh mang chẳng thể gọi tên người ta cũng cho rằng đó là thứ buồn cố hữu. Đẹp hình hài, đẹp cội rễ, đẹp tạc khắc vào thời gian, ra đi và không bao giờ trở lại…" (Gửi người bụi phấn hương tay). Đó là những dòng cảm xúc về cảnh về tình thật nhiều da diết. Đượm một vẻ buồn, một cái đẹp!.

Có những tản văn, đoạn văn lận sâu hơn vào trầm tích văn hóa, phong hóa bản địa: "…Đêm đêm, ngọn gió từ Chư Yang Sin trở về luồn vào bếp lửa giữ ấm nhà sàn siết chặt tay những người đồng tộc. Khi cần rượu như thác chồng Đray Sap nức nở đổ tìm thác vợ Đray Nu, trên chiếc chóe cổ ủ bao đời men lúa mẹ nồng nàn vít xuống là lúc tiếng chiêng ngân lên những cung bậc khắc khoải sinh sôi…" (Nụ cười Tây Nguyên). "Ấy là người đàn bà Chăm của Ninh Thuận, người đàn bà mẫu hệ, người đàn bà tôi gọi từ đất, tôi gọi từ cát, tôi gọi từ những đam mê tổ nghề Po Klong Garai mà hình thành nên một nền văn hóa gốm – làng gốm Bàu Trúc danh bất hư truyền…" (Người đàn bà của đất). Ấy là góc nhìn, cách thể hiện của riêng Hồ Huy về văn hóa Chăm, văn hóa Tây Nguyên - xứ sở của những thiên niên kỷ được ký âm trong ngàn bản trường ca bất tận.

Người sáng tác văn chương hi vọng đi xa, định danh tác phẩm tác giả vào lòng bạn đọc, thường ngay thuở ban đầu tác giả đó đã bộc lộ ý thức tìm giọng cho văn mình. Làm sáng tác văn chương nghệ thuật mà không tìm được giọng, tạo lập nên phong cách thì công việc sáng tác cũng tựa như người đánh số cầu may cho từng tác phẩm, và tất nhiên, tác giả đó khó có thể tạo ra sự độc đáo, xuất sắc. Để tìm cho riêng mình một cái giọng, như chim có giọng chim, đàn có giọng đàn thì đòi hỏi tác giả phải có năng khiếu và năng lực tư duy đủ mạnh, phải có lòng đam mê không ngừng cho công việc sáng tác.

Mong sao Hồ Huy giữ mãi được niềm đam mê du ngoạn đó đây để khám phá và trau dồi thêm nghệ thuật viết tản văn, để sau đây sẽ là những sáng tác qua loại hình văn học khác. Huy sẽ đi được trên đường dài. Con đường đang dần lộ ra trong từng trang "Tháng Mười bẻ nắng…"

(0) Bình luận
  • Phở Đệ Nhất Thanh - Truyện ngắn của Huỳnh Trọng Khang
    Con vàng anh yếm cam nghiêng đầu rỉa cánh. Trong ánh nhập nhoạng của ngày vừa vào sáng, nhúm lông vũ bé bỏng như đốm lửa hoang dã bập bùng trong chiếc lồng treo trước nhà chú Xè.
  • Trao giải 11 tác phẩm xuất sắc “Truyện ngắn Sông Hương 2024”
    Ban tổ chức đã trao giải 11 tác phẩm xuất sắc cho cuộc thi “Truyện ngắn Sông Hương 2024” do Tạp chí Sông Hương phát động.
  • Thiền đào
    Chàng vẫn âm thầm dõi theo những bài viết của nàng và không bỏ sót bất kỳ phóng sự nào về nàng. Đôi mắt nàng khi bảy tuổi hay của bây giờ vẫn vậy. Xoáy xiết, ám ảnh. Nhấn chàng xuống đỉnh vực. Vẫy vùng. Ngộp thở. Toàn thân không trọng lượng. Đôi vực sâu đồng tử đã xoáy chàng đến một nơi quen thuộc. Là dinh đào, khi ấy chàng đang ở tuổi mười ba.
  • Ăn Tết nay yêu Tết xưa
    Đợt rét ngọt đầu tiên của tháng Chạp đã luồn qua khe cửa, bà Ngân thoáng rùng mình khi trở dậy vào sáng sớm. Loẹt quẹt đi xuống bếp, rót đầy một cốc nước gừng nóng sực đã ủ sẵn trong bình, bà vừa xuýt xoa uống vừa nhẩm tính xem Tết năm nay nên sắm sửa những thức gì. Kỳ thực, quanh đi quẩn lại, năm nào bà cũng bày biện từng ấy món quen thuộc. Nhưng cái việc nôn nao nghĩ suy về cái Tết sắp đến mới ngọt ngào làm sao, nhất là khi năm nay gia đình bà có thêm cô con dâu mới.
  • Lễ phạt vạ
    Ba ngày nữa là đến giao thừa mà Cầm Bá Cường chưa thể về nhà. Đã vậy anh còn mắc vạ trưởng bản, phải chịu phạt. Ký túc xá giáo viên ở Mường Lôm giờ đây còn mỗi mình anh. Ôi chao là buồn! Cầm Bá Cường nhìn ra khoảng sân ký túc xá.
  • Họp lớp
    Tôi bước vào lớp, có lẽ tôi là người đến cuối cùng, bởi trong lớp đã kín gần hết chỗ ngồi, chỉ còn trống một chỗ ở cuối dãy bàn bên phải. Hơi ngượng vì đến muộn nên tôi ngần ngừ trước cửa mấy giây.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Nhiều hoạt động văn hóa - nghệ thuật kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9
    Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Kế hoạch số 3283/KH-BVHTTDL ngày 7/7/2025 về việc tổ chức các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
  • Gợi mở tư duy cải cách từ những thăng trầm của kinh tế Việt Nam
    Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang đối diện với nhiều thách thức: tăng trưởng chậm lại, thị trường bất động sản trầm lắng, yêu cầu cải cách thể chế ngày càng rõ rệt…, việc nhìn lại những bài học từ lịch sử là điều cần thiết hơn bao giờ hết. Cuốn sách “Kinh tế Việt Nam – Thăng trầm và đột phá” (NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, 2025) của hai tác giả Phạm Minh Chính và Vương Quân Hoàng mang đến một nền tảng tri thức khoa học và thực tiễn để suy ngẫm, định hướng cho hiện tại và tương lai.
  • Sách “Người Hà Nội, chuyện ăn, chuyện uống một thời” được vinh danh tại Trung Quốc
    Cuốn sách “Người Hà Nội, chuyện ăn, chuyện uống một thời” của tác giả Vũ Thế Long, ấn bản tiếng Trung do Công ty Cổ phần Văn hóa Chi – Chibooks thực hiện và bán bản quyền cho Nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật Quảng Tây, vừa chính thức được trao giải thưởng “Sách Đông Nam Á có sức ảnh hưởng tại Trung Quốc năm 2025”.
  • HĐND Thành phố Hà Nội: Những dấu ấn 6 tháng đầu năm 2025 (Bài 3)
    Thực hiện các chỉ đạo của Thành ủy, Nghị quyết về chương trình giám sát của HĐND Thành phố, căn cứ tình hình thực tiễn, Thường trực HĐND Thành phố Hà Nội khóa XVI đã chỉ đạo, triển khai chương trình giám sát chuyên đề của HĐND, Thường trực, các Ban và Tổ đại biểu HĐND Thành phố bảo đảm đúng luật và tiếp tục được đổi mới, nâng cao chất lượng, được triển khai linh hoạt, phù hợp tình hình thực tiễn của Thành phố, địa phương.
  • Phát động “Đêm Huế huyền diệu - Khám phá để yêu”, đón hành khách thứ 350 triệu của Vietnam Airlines
    Vietnam Airlines phối hợp với UBND Thành phố Huế đón hành khách thứ 350 triệu và phát động chương trình “Đêm Huế huyền diệu - Khám phá để yêu”.
Đừng bỏ lỡ
Tìm giọng cho văn
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO