Tác giả - tác phẩm

Khúc trữ tình sâu đậm về vùng đất nhãn

Nhà thơ Đặng Thiên Sơn 15:52 15/03/2025

Trước đây, tôi đã đọc nhiều thi phẩm của nhà thơ Ngọc Lê Ninh và luôn ấn tượng, thích thú với phong cách thơ của anh. Thơ anh đậm chất thế sự, trăn trở trước những biến động của cuộc sống hôm nay. Thế nhưng, điều khiến tôi yêu thơ Ngọc Lê Ninh hơn cả chính là tình yêu đắm say của anh với con người, cuộc đời và thiên nhiên, được thể hiện mãnh liệt trong những vần thơ sâu lắng. Điều ấy càng được khắc họa rõ nét qua "Tình đất phù sa", một sáng tác mới đầy cảm xúc của anh.

TÌNH ĐẤT PHÙ SA

Về đây đất nhãn cùng nhau

Quê ta thơm ngát hoa cau, hồng, trà

Qua cầu Yên Lệnh, Hưng Hà

Nghe như tiếng lúa trổ ra đòng đòng

Say sưa làm mật bầy ong

Tiếng chân thăm lúa ven sông U - Thầy

Tiếng gà Đông Tảo đâu đây

Mặt trời thức dậy hây hây má đào

Kìa bao phố mới vươn cao!

Dòng sông con nước nao nao nỗi niềm

Chùa Chuông, đền Mẫu uy nghiêm

Ngàn năm văn hiến bao niềm khắc sâu

Mắt hồ Bán Nguyệt xanh màu

Lung linh in bóng tình đầu hai ta

Chuông chùa điểm vọng ngân xa

Lắng trong đáy mắt đôi ta tình nồng

Tình em thơm nức má hồng

Lùa tay rối tóc anh bồng hát ca

Như màu yêu đất quê ta

Tống Trân - Công chúa - Cúc Hoa nặng tình

Tự hào Phố Hiến văn minh

Xích Đằng - Văn Miếu thắm tình non sông

Quê giàu tình nghĩa mênh mông

Ơn người xây đắp non sông trùng trùng

Chuyện tình công chúa Tiên Dung

Chử Đồng Tử mãi thủy chung trọn đời

Trái tim rực lửa mặt trời

Giục lòng ta bước tiếp đời Cha Ông

Sông Hồng, Luộc, Đuống, Nội Đồng

Lặng thầm ghi nhớ chiến công lẫy lừng

Đi xa nhớ mứt nhãn lồng

Chả gà, tương, rượu, cua đồng bún riêu

Hưng Yên miền đất thương yêu

Tình ta trầm tích đọng nhiều phù sa.

(Thơ: Ngọc Lê Ninh)

Lời bình của nhà thơ Đặng Thiên Sơn:

"Tình đất phù sa" là một thi phẩm lục bát dài 34 câu của thi sĩ Ngọc Lê Ninh. Thể thơ truyền thống này tuy quen thuộc nhưng lại "dễ viết mà khó hay". Thế nhưng, bằng sự chắt lọc ngôn từ tinh tế, nhà thơ đã gieo vào lòng người đọc một khúc trữ tình sâu lắng, bày tỏ tình yêu tha thiết với quê hương Hưng Yên yêu dấu.

Ngay từ tiêu đề "Tình đất phù sa", tác giả đã khéo léo gợi sự chú ý. Không gọi thẳng một địa danh cụ thể, ông chọn hình ảnh "phù sa" – biểu tượng của sự phì nhiêu, trù phú, ẩn chứa hy vọng. Hơn thế, phù sa còn tượng trưng cho tình cảm sâu nặng, bồi đắp qua thời gian, gắn liền với văn hóa và lịch sử của quê hương.

Tiếp theo, những câu thơ: “Về đây đất nhãn cùng nhau/ Quê ta thơm ngát hoa cau, hồng, trà/ Qua cầu Yên Lệnh, Hưng Hà/ Nghe như tiếng lúa trổ ra đòng đòng…” đã dẫn dắt người đọc qua những địa danh tiêu biểu của Hưng Yên như cầu Yên Lệnh, cầu Hưng Hà, chùa Chuông, đền Mẫu, Hồ Bán Nguyệt... Mỗi địa điểm không chỉ khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên trù phú với "lúa trổ đòng đòng", "hoa Cau, Hồng, Trà", mà còn gợi lên dấu ấn văn hóa "ngàn năm văn hiến".

Tác giả không chỉ say mê trước vẻ đẹp thiên nhiên mà còn dẫn dắt người đọc bước vào không gian huyền thoại, lịch sử hào hùng của Hưng Yên qua những câu thơ:: “Tự hào Phố Hiến văn minh/ Xích Đằng - Văn Miếu thắm tình non sông/ Quê giàu tình nghĩa mênh mông/ Ơn người xây đắp non sông trùng trùng/ Chuyện tình công chúa Tiên Dung/ Chử Đồng Tử mãi thủy chung trọn đời…”. Những địa danh nổi tiếng như Phố Hiến, Xích Đằng, Văn Miếu, sông Hồng, sông Luộc, sông Đuống… lần lượt xuất hiện, gợi nhớ những chiến công vang dội của cha ông. Tác giả muốn gửi gắm đến thế hệ mai sau niềm tự hào dân tộc, khuyến khích họ trân trọng, gìn giữ và xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Không chỉ trải lòng với thiên nhiên, lịch sử, nhà thơ Ngọc Lê Ninh còn đắm say trong hương vị quê hương qua câu thơ: “Đi xa nhớ mứt Nhãn lồng/ Chả gà, tương, rượu, cua đồng bún riêu”. Những đặc sản Hưng Yên như nhãn lồng, chả gà, tương Bần, rượu, cua đồng, bún riêu... đi vào thơ một cách tự nhiên, đầy hình ảnh, khiến người đọc như được trực tiếp thưởng thức hương vị thân quen ấy.

Như đã nói, lục bát là thể thơ "dễ viết mà khó hay," nếu không khéo sẽ dễ rơi vào vần vè, sáo mòn. Nhưng với "Tình đất phù sa", Ngọc Lê Ninh đã không làm người đọc thất vọng.

Bên cạnh tình yêu quê hương rộng lớn, nhà thơ còn khắc họa tình yêu đôi lứa đầy lãng mạn: “Mắt Hồ Bán Nguyệt xanh màu/ Lung linh in bóng tình đầu hai ta/ Chuông chùa điểm vọng ngân xa/ Lắng trong đáy mắt đôi ta tình nồng/ Tình em thơm nức má hồng/ Lùa tay rối tóc anh bồng hát ca”. Tình yêu đôi lứa hòa quyện trong không gian quê hương, tạo nên một tổng thể hài hòa, sâu lắng. Chính sự kết hợp ấy làm "Tình đất phù sa" không chỉ giàu chất trữ tình mà còn thấm đượm tình yêu đất nước một cách tự nhiên, tinh tế.

Trong "Tình đất phù sa", tác giả sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc, trước hết là nhân hóa: nào “tiếng lúa trổ ra đòng đòng”, nào "dòng sông nao nao nỗi niềm" khiến thiên nhiên trở nên có hồn, phản chiếu tâm trạng con người, đồng thời thổi vào cảnh vật sức sống mãnh liệt. Bên cạnh đó, hình ảnh ẩn dụ "Tình ta trầm tích đọng nhiều phù sa" gợi lên một tình yêu bền vững, sâu lắng như lớp phù sa tích tụ qua năm tháng, vừa dịu dàng, vừa nuôi dưỡng sự sống. Thêm nữa việc liệt kê địa danh, món ăn, nhân vật lịch sử tạo nhịp điệu sống động, khắc họa một quê hương giàu có cả về vật chất lẫn tinh thần. Đặc biệt, những từ ngữ địa phương và tên gọi đặc trưng của Hưng Yên đã tạo nên một không gian văn hóa đậm chất bản địa, giúp người đọc hình dung rõ nét hơn về vùng đất này.

Có thể nói với ngôn ngữ mộc mạc, đậm chất dân gian, hình ảnh thơ tươi sáng, sinh động, "Tình đất phù sa" đã khắc họa một bức tranh quê hương Hưng Yên vừa giàu đẹp, vừa thấm đượm chiều sâu lịch sử và văn hóa. Qua từng câu chữ, tác giả không chỉ gửi gắm tình yêu với vùng đất phố Hiến mà còn thể hiện sự trân trọng những giá trị truyền thống được bồi đắp qua bao thế hệ, đồng thời gợi lên trong lòng người đọc sự rung cảm và đồng điệu. Tác phẩm như một lời nhắn nhủ đầy ý nghĩa: hãy yêu, gìn giữ và tiếp nối những giá trị quý báu mà cha ông để lại. Đó chính là sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai – như lớp phù sa bồi đắp mãi không phai./.

Bài liên quan
  • Ca sĩ Anh Thơ và Lê Anh Dũng cùng hát về xứ Thanh với ca khúc mới của Ngọc Lê Ninh
    Sau hơn 30 năm ấp ủ, ca khúc “Biển trời quê hương” của thi sĩ, nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh đã chính thức ra mắt. Không chỉ là một tác phẩm âm nhạc, ca khúc này còn là lời tri ân sâu sắc của tác giả tới quê hương Thanh Hóa, nơi anh sinh ra và lớn lên. Ngay khi nhận được bản nhạc, hai ngôi sao ca nhạc Việt Nam là Anh Thơ và Lê Anh Dũng đã rất hào hứng nhận lời thu âm bài hát tại phòng thu Dstudio Hà Nội.
(0) Bình luận
  • "Gia đình, bạn bè và đất nước" - Hồi ký sinh động về cuộc đời bà Nguyễn Thị Bình
    Nhằm tái hiện chân thực cuộc đời của bà Nguyễn Thị Bình - một nhân chứng lịch sử đã trực tiếp tham gia và chứng kiến những biến cố, thăng trầm của dân tộc trong thế kỷ XX - từ thời thơ ấu, quá trình tham gia hoạt động cách mạng đến những dấu mốc quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập, và cả những năm tháng sau khi nghỉ hưu, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã xuất bản lần thứ hai cuốn sách “Gia đình, bạn bè và đất nước”.
  • Tập thơ “Trắng mây tóc mẹ”: Chất chứa cảm xúc yêu thương
    Sáng 13/4, tại trụ sở Nhà xuất bản Kim Đồng (55 Quang Trung, Hà Nội), buổi ra mắt tập thơ “Trắng mây tóc mẹ” của nhà thơ Trương Anh Tú đã diễn ra trong không khí trang trọng, ấm cúng. Chương trình nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng Ngày Sách Việt Nam, do NXB Kim Đồng tổ chức với tên gọi “Trắng mây tóc mẹ: Mở trang sách – Chạm vần thơ”.
  • Hai kiệt tác của Jimmy Liao tái ngộ độc giả Việt trong diện mạo mới
    Nhà xuất bản Kim Đồng vừa chính thức giới thiệu tới bạn đọc Việt Nam bản nâng cấp 2025 của hai tác phẩm kinh điển từ tác giả nổi tiếng toàn cầu Jimmy Liao: “Hòn đá xanh” và “Âm thanh của sắc màu”. Sau một thập kỷ kể từ lần đầu tiên ra mắt tại Việt Nam, hai tác phẩm đã chiếm trọn cảm tình của độc giả nay trở lại với diện mạo mới mẻ, hiện đại và đầy cảm xúc.
  • CEO Lôi Quân trải lòng về hành trình dựng Xiaomi trong “Quyết tiến không lùi”
    Từ một công ty khởi nghiệp non trẻ, Xiaomi đã vươn lên trở thành doanh nghiệp trong Top 500 toàn cầu chỉ sau một thập kỷ. Đây là kỳ tích ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử kinh doanh hiện đại của Trung Quốc. Trong cuốn sách "Quyết tiến không lùi", nhà sáng lập kiêm CEO Lôi Quân chia sẻ một cách chân thành về hành trình phát triển của Xiaomi như một lời tri ân gửi đến những người đã tin tưởng, đồng hành hoặc từng hoài nghi thương hiệu này suốt 10 năm qua.
  • "Bá chủ AI: Trí tuệ nhân tạo, ChatGPT và cuộc chạy đua thay đổi thế giới"
    Sau thành công ấn tượng từ cuốn sách "Chip War - Cuộc chiến vi mạch" của tác giả Chris Miller, Nhã Nam tiếp tục giới thiệu tới độc giả cuốn sách: "Bá chủ AI: Trí tuệ nhân tạo, ChatGPT và cuộc chạy đua thay đổi thế giới" của Parmy Olson - một trong những nhà báo công nghệ hàng đầu thế giới, người đã có những đóng góp nổi bật trong việc phân tích và khám phá các xu hướng công nghệ toàn cầu.
  • “Người trở về từ thiên hà Ánh Sáng” - Hành trình viễn tưởng và thông điệp nhân sinh
    “Người trở về từ thiên hà Ánh Sáng” - tiểu thuyết khoa học viễn tưởng độc đáo của PGS.TS, nhà văn Nguyễn Đình Gấm ra mắt độc giả từ tháng 9 năm 2024. Tác phẩm không chỉ mở ra một thế giới vũ trụ bao la mà còn chứa đựng những triết lý nhân sinh sâu sắc, phản ánh khát vọng khám phá và tương lai của nhân loại.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • "Gia đình, bạn bè và đất nước" - Hồi ký sinh động về cuộc đời bà Nguyễn Thị Bình
    Nhằm tái hiện chân thực cuộc đời của bà Nguyễn Thị Bình - một nhân chứng lịch sử đã trực tiếp tham gia và chứng kiến những biến cố, thăng trầm của dân tộc trong thế kỷ XX - từ thời thơ ấu, quá trình tham gia hoạt động cách mạng đến những dấu mốc quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập, và cả những năm tháng sau khi nghỉ hưu, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã xuất bản lần thứ hai cuốn sách “Gia đình, bạn bè và đất nước”.
  • Nhiều chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng 50 năm ngày giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước
    Chuỗi chương trình nghệ thuật mừng 50 năm ngày đất nước thống nhất không chỉ là hoạt động kỷ niệm, mà còn là dịp để văn hóa nghệ thuật khơi dậy niềm tự hào dân tộc, hun đúc tinh thần yêu nước trong mỗi người dân Việt Nam hôm nay và mai sau. Đây là sự tri ân sâu sắc đối với quá khứ, là niềm tin vào hiện tại, và là khát vọng vươn tới tương lai của một dân tộc bất khuất, kiêu hùng.
  • Ngày Sách và Văn hóa đọc năm 2025: "Mỗi trang sách – Một niềm tự hào"
    Với chủ đề "Mỗi trang sách – Một niềm tự hào", Ngày Sách và Văn hóa đọc năm 2025 tại Thư viện Quốc gia Việt Nam sẽ diễn ra vào ngày 19/4/2025 với nhiều hoạt động hấp dẫn.
  • Quận Hà Đông: Tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam
    Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025); 139 năm Ngày Quốc tế Lao động (1/5/1886 - 1/5/2025); 71 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2025) và 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), quận Hà Đông (Hà Nội) tổ chức nhiều hoạt động trang trọng và ý nghĩa.
  • [Podcast] Bún đậu mắm tôm – Món ăn dân dã của người Hà Nội
    Hà Nội có rất nhiều món ăn ngon được thực khách ưa thích gắn với “bún” như: bún chả, bún cá, bún ốc nguội… Trong số đó các món ăn đó không thể thiếu bún đậu mắm tôm Hà Nội - món ngon làm "xiêu lòng" các tín đồ ẩm thực. Không chỉ là một món ăn, bún đậu còn mang đậm nét văn hóa, gắn liền với lối sống và phong cách ẩm thực rất đỗi bình dị của người Việt nói chung, Hà Nội nói riêng.
Đừng bỏ lỡ
  • Huyện Đông Anh: Phát huy truyền thống quê hương trong kháng chiến chống Mỹ
    Ngày 15/4, huyện Đông Anh đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/04/1975-30/04/2025) và gặp mặt, tri ân cựu chiến binh, cựu thanh niên xung phong, cựu công an nhân dân trực tiếp tham gia kháng chiến chống Mỹ.
  • Triển lãm “Từ Chiến thắng Điện Biên Phủ đến Đại thắng mùa Xuân năm 1975”: Khơi dậy niềm tự hào dân tộc
    Thông tin từ Sở Văn hóa – Thể thao TP. Hồ Chí Minh cho biết, chào mừng Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025), sáng 15/4 tại Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra Lễ khai mạc triển lãm “Từ Chiến thắng Điện Biên Phủ đến Đại thắng mùa Xuân năm 1975”.
  • Bảo tồn, phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia dệt Dèng A Lưới
    Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia nghề dệt Dèng của đồng bào các dân tộc huyện A Lưới (TP Huế) đang được bảo tồn và phát huy giá trị với các sản phẩm văn hóa kết hợp hiện đại phục vụ du lịch, trải nghiệm, trình diễn thời trang.
  • Tạo sức bật phát triển du lịch làng nghề Thủ đô
    Hà Nội đã xây dựng và tiến tới ban hành Nghị quyết phát triển khu thương mại và văn hóa. Dự thảo Nghị quyết này đang được Thành phố Hà Nội lấy ý kiến nhân dân, tạo hành lang pháp lý quan trọng, huy động nguồn lực xã hội cho phát triển thương mại - văn hóa - du lịch, nhất là du lịch làng nghề Thủ đô có rất nhiều tiềm năng, thế mạnh.
  • Đình, chùa Tây Vị được công nhận là di tích lịch sử, nghệ thuật cấp thành phố
    Chùa Tây Vị không chỉ là nơi thờ Phật, mà còn là trung tâm sinh hoạt tôn giáo, một biểu tượng cố kết cộng đồng từ xưa đến nay. Sự tồn tại của ngôi chùa là minh chứng cho thấy sự hưng thịnh và tầm ảnh hưởng của Phật giáo đối với người dân nơi đây.
  • Nghệ sĩ Phạm Ngọc Trâm: Kể chuyện di sản bằng đường thêu nét nhuộm
    Giữa nhịp sống hiện đại, khi nhiều nghề thủ công truyền thống dần bị lãng quên, nghệ sĩ Phạm Ngọc Trâm lại chọn gắn bó với nghệ thuật thêu - một công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì và cả chiều sâu văn hóa. Không chỉ nghiên cứu, thực hành nghệ thuật, chị còn là người kết nối textile art (nghệ thuật tạo hình từ sợi vải) với di sản văn hóa Việt Nam, khám phá và tái hiện những giá trị thêu cổ bằng góc nhìn đương đại. Từ xưởng thêu ven sông Hội An đến các triển lãm, workshop, hành trình của Ngọc Trâm là sự kết hợp giữa nghiên cứu, sáng tạo và gìn giữ ký ức dân tộc, nơi mỗi mũi chỉ, đường kim đều kể một câu chuyện về truyền thống và bản sắc.
  • Lễ hội Quà tặng Du lịch Hà Nội 2025 thu hút trên 3 vạn lượt khách
    Với nhiều hoạt động phong phú và đặc sắc tôn vinh những giá trị di sản văn hóa của Thủ đô, Lễ hội Quà tặng Du lịch Hà Nội 2025 chủ đề “Du lịch Hà Nội - Điểm đến di sản thế giới” đã thu hút trên 3 vạn lượt khách tham quan.
  • Triển lãm "Áo dài phụ nữ Việt Nam đi qua khói lửa chiến tranh"
    Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), từ ngày 12/4/2025 đến hết ngày 4/5/2025, tại Bảo tàng Hà Nội diễn ra Triển lãm “Áo dài phụ nữ Việt Nam đi qua khói lửa chiến tranh”.
  • Ra mắt hai tập thơ và truyện ký về kháng chiến của nhà thơ Nguyễn Văn Á
    Ngày 12/4, tại Hà Nội, nhà thơ Nguyễn Văn Á ra mắt tập thơ “Giọt sương bên cửa sổ” (Nhà Xuất bản Hội Nhà văn) và tập truyện ký “Phía Nam sông Bến Hải” (Nhà Xuất bản Văn học) nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025).
  • Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam khai mạc trại sáng tác tại Hà Nam
    Trại sáng tác diễn ra từ ngày 11 - 17/4, với sự tham gia của 26 tác giả trong lĩnh vực văn học, mỹ thuật, nhiếp ảnh, âm nhạc của các địa phương khu vực Đồng bằng sông Hồng gồm: Nam Định, Ninh Bình, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Nam và tác giả thuộc hội chuyên ngành Trung ương.
Khúc trữ tình sâu đậm về vùng đất nhãn
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO