Tác giả - tác phẩm

Khúc trữ tình sâu đậm về vùng đất nhãn

Nhà thơ Đặng Thiên Sơn 15:52 15/03/2025

Trước đây, tôi đã đọc nhiều thi phẩm của nhà thơ Ngọc Lê Ninh và luôn ấn tượng, thích thú với phong cách thơ của anh. Thơ anh đậm chất thế sự, trăn trở trước những biến động của cuộc sống hôm nay. Thế nhưng, điều khiến tôi yêu thơ Ngọc Lê Ninh hơn cả chính là tình yêu đắm say của anh với con người, cuộc đời và thiên nhiên, được thể hiện mãnh liệt trong những vần thơ sâu lắng. Điều ấy càng được khắc họa rõ nét qua "Tình đất phù sa", một sáng tác mới đầy cảm xúc của anh.

TÌNH ĐẤT PHÙ SA

Về đây đất nhãn cùng nhau

Quê ta thơm ngát hoa cau, hồng, trà

Qua cầu Yên Lệnh, Hưng Hà

Nghe như tiếng lúa trổ ra đòng đòng

Say sưa làm mật bầy ong

Tiếng chân thăm lúa ven sông U - Thầy

Tiếng gà Đông Tảo đâu đây

Mặt trời thức dậy hây hây má đào

Kìa bao phố mới vươn cao!

Dòng sông con nước nao nao nỗi niềm

Chùa Chuông, đền Mẫu uy nghiêm

Ngàn năm văn hiến bao niềm khắc sâu

Mắt hồ Bán Nguyệt xanh màu

Lung linh in bóng tình đầu hai ta

Chuông chùa điểm vọng ngân xa

Lắng trong đáy mắt đôi ta tình nồng

Tình em thơm nức má hồng

Lùa tay rối tóc anh bồng hát ca

Như màu yêu đất quê ta

Tống Trân - Công chúa - Cúc Hoa nặng tình

Tự hào Phố Hiến văn minh

Xích Đằng - Văn Miếu thắm tình non sông

Quê giàu tình nghĩa mênh mông

Ơn người xây đắp non sông trùng trùng

Chuyện tình công chúa Tiên Dung

Chử Đồng Tử mãi thủy chung trọn đời

Trái tim rực lửa mặt trời

Giục lòng ta bước tiếp đời Cha Ông

Sông Hồng, Luộc, Đuống, Nội Đồng

Lặng thầm ghi nhớ chiến công lẫy lừng

Đi xa nhớ mứt nhãn lồng

Chả gà, tương, rượu, cua đồng bún riêu

Hưng Yên miền đất thương yêu

Tình ta trầm tích đọng nhiều phù sa.

(Thơ: Ngọc Lê Ninh)

Lời bình của nhà thơ Đặng Thiên Sơn:

"Tình đất phù sa" là một thi phẩm lục bát dài 34 câu của thi sĩ Ngọc Lê Ninh. Thể thơ truyền thống này tuy quen thuộc nhưng lại "dễ viết mà khó hay". Thế nhưng, bằng sự chắt lọc ngôn từ tinh tế, nhà thơ đã gieo vào lòng người đọc một khúc trữ tình sâu lắng, bày tỏ tình yêu tha thiết với quê hương Hưng Yên yêu dấu.

Ngay từ tiêu đề "Tình đất phù sa", tác giả đã khéo léo gợi sự chú ý. Không gọi thẳng một địa danh cụ thể, ông chọn hình ảnh "phù sa" – biểu tượng của sự phì nhiêu, trù phú, ẩn chứa hy vọng. Hơn thế, phù sa còn tượng trưng cho tình cảm sâu nặng, bồi đắp qua thời gian, gắn liền với văn hóa và lịch sử của quê hương.

Tiếp theo, những câu thơ: “Về đây đất nhãn cùng nhau/ Quê ta thơm ngát hoa cau, hồng, trà/ Qua cầu Yên Lệnh, Hưng Hà/ Nghe như tiếng lúa trổ ra đòng đòng…” đã dẫn dắt người đọc qua những địa danh tiêu biểu của Hưng Yên như cầu Yên Lệnh, cầu Hưng Hà, chùa Chuông, đền Mẫu, Hồ Bán Nguyệt... Mỗi địa điểm không chỉ khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên trù phú với "lúa trổ đòng đòng", "hoa Cau, Hồng, Trà", mà còn gợi lên dấu ấn văn hóa "ngàn năm văn hiến".

Tác giả không chỉ say mê trước vẻ đẹp thiên nhiên mà còn dẫn dắt người đọc bước vào không gian huyền thoại, lịch sử hào hùng của Hưng Yên qua những câu thơ:: “Tự hào Phố Hiến văn minh/ Xích Đằng - Văn Miếu thắm tình non sông/ Quê giàu tình nghĩa mênh mông/ Ơn người xây đắp non sông trùng trùng/ Chuyện tình công chúa Tiên Dung/ Chử Đồng Tử mãi thủy chung trọn đời…”. Những địa danh nổi tiếng như Phố Hiến, Xích Đằng, Văn Miếu, sông Hồng, sông Luộc, sông Đuống… lần lượt xuất hiện, gợi nhớ những chiến công vang dội của cha ông. Tác giả muốn gửi gắm đến thế hệ mai sau niềm tự hào dân tộc, khuyến khích họ trân trọng, gìn giữ và xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Không chỉ trải lòng với thiên nhiên, lịch sử, nhà thơ Ngọc Lê Ninh còn đắm say trong hương vị quê hương qua câu thơ: “Đi xa nhớ mứt Nhãn lồng/ Chả gà, tương, rượu, cua đồng bún riêu”. Những đặc sản Hưng Yên như nhãn lồng, chả gà, tương Bần, rượu, cua đồng, bún riêu... đi vào thơ một cách tự nhiên, đầy hình ảnh, khiến người đọc như được trực tiếp thưởng thức hương vị thân quen ấy.

Như đã nói, lục bát là thể thơ "dễ viết mà khó hay," nếu không khéo sẽ dễ rơi vào vần vè, sáo mòn. Nhưng với "Tình đất phù sa", Ngọc Lê Ninh đã không làm người đọc thất vọng.

Bên cạnh tình yêu quê hương rộng lớn, nhà thơ còn khắc họa tình yêu đôi lứa đầy lãng mạn: “Mắt Hồ Bán Nguyệt xanh màu/ Lung linh in bóng tình đầu hai ta/ Chuông chùa điểm vọng ngân xa/ Lắng trong đáy mắt đôi ta tình nồng/ Tình em thơm nức má hồng/ Lùa tay rối tóc anh bồng hát ca”. Tình yêu đôi lứa hòa quyện trong không gian quê hương, tạo nên một tổng thể hài hòa, sâu lắng. Chính sự kết hợp ấy làm "Tình đất phù sa" không chỉ giàu chất trữ tình mà còn thấm đượm tình yêu đất nước một cách tự nhiên, tinh tế.

Trong "Tình đất phù sa", tác giả sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc, trước hết là nhân hóa: nào “tiếng lúa trổ ra đòng đòng”, nào "dòng sông nao nao nỗi niềm" khiến thiên nhiên trở nên có hồn, phản chiếu tâm trạng con người, đồng thời thổi vào cảnh vật sức sống mãnh liệt. Bên cạnh đó, hình ảnh ẩn dụ "Tình ta trầm tích đọng nhiều phù sa" gợi lên một tình yêu bền vững, sâu lắng như lớp phù sa tích tụ qua năm tháng, vừa dịu dàng, vừa nuôi dưỡng sự sống. Thêm nữa việc liệt kê địa danh, món ăn, nhân vật lịch sử tạo nhịp điệu sống động, khắc họa một quê hương giàu có cả về vật chất lẫn tinh thần. Đặc biệt, những từ ngữ địa phương và tên gọi đặc trưng của Hưng Yên đã tạo nên một không gian văn hóa đậm chất bản địa, giúp người đọc hình dung rõ nét hơn về vùng đất này.

Có thể nói với ngôn ngữ mộc mạc, đậm chất dân gian, hình ảnh thơ tươi sáng, sinh động, "Tình đất phù sa" đã khắc họa một bức tranh quê hương Hưng Yên vừa giàu đẹp, vừa thấm đượm chiều sâu lịch sử và văn hóa. Qua từng câu chữ, tác giả không chỉ gửi gắm tình yêu với vùng đất phố Hiến mà còn thể hiện sự trân trọng những giá trị truyền thống được bồi đắp qua bao thế hệ, đồng thời gợi lên trong lòng người đọc sự rung cảm và đồng điệu. Tác phẩm như một lời nhắn nhủ đầy ý nghĩa: hãy yêu, gìn giữ và tiếp nối những giá trị quý báu mà cha ông để lại. Đó chính là sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai – như lớp phù sa bồi đắp mãi không phai./.

Bài liên quan
  • Ca sĩ Anh Thơ và Lê Anh Dũng cùng hát về xứ Thanh với ca khúc mới của Ngọc Lê Ninh
    Sau hơn 30 năm ấp ủ, ca khúc “Biển trời quê hương” của thi sĩ, nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh đã chính thức ra mắt. Không chỉ là một tác phẩm âm nhạc, ca khúc này còn là lời tri ân sâu sắc của tác giả tới quê hương Thanh Hóa, nơi anh sinh ra và lớn lên. Ngay khi nhận được bản nhạc, hai ngôi sao ca nhạc Việt Nam là Anh Thơ và Lê Anh Dũng đã rất hào hứng nhận lời thu âm bài hát tại phòng thu Dstudio Hà Nội.
(0) Bình luận
  • Hình tượng Hồ Chí Minh qua những tư liệu của GS.TS Trình Quang Phú
    Năm 2022, chuyến đi công tác thực tế khu di tích cách mạng Tân Trào, Tuyên Quang giúp tôi có một số sách viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong đó, cuốn sách “Từ làng sen tới bến Nhà Rồng” và “Đường Bác Hồ đi cứu nước” là hai cuốn sách của tác giả Trình Quang Phú làm tôi ấn tượng nhất.
  • Tuần lễ Văn học Phần Lan: Kết nối bạn đọc Việt qua thế giới Moomin
    Chiều 11/7/2025, tại Nhà xuất bản Kim Đồng (55 Quang Trung, Hai Bà Trưng, Hà Nội) đã diễn ra lễ khai mạc “Tuần lễ Văn học Phần Lan – Trưng bày Tove Jansson & Moomins 80”, mở đầu chuỗi hoạt động diễn ra từ ngày 12 đến 20/7/2025. Chương trình do NXB Kim Đồng phối hợp cùng Đại sứ quán Phần Lan tại Việt Nam và The Initiative of Children's Book Creative Content (ICBC) tổ chức nhân kỷ niệm 80 năm ra đời tác phẩm đầu tiên về nhân vật Moomin của nhà văn Tove Jansson.
  • Góc nhìn đa chiều và sâu sắc của một học giả Nhật về Việt Nam
    Nhằm cung cấp thêm cho bạn đọc góc nhìn của một học giả nước ngoài về Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sbooks phát hành cuốn sách “Việt Nam - Một góc nhìn từ Nhật Bản” của GS.TS. Furuta Motoo. Không chỉ thể hiện tầm vóc học thuật, cuốn sách còn là sự kết tinh của gần 50 năm gắn bó, nghiên cứu nghiêm túc và đầy tâm huyết của một học giả Nhật Bản dành cho đất nước hình chữ S.
  • Ra mắt sách “Trở về từ hỗn loạn” của tác giả Trần Nhật Minh
    Công ty TNHH Sách và Truyền thông Việt Nam (Tri Thức Trẻ Books) phối hợp cùng NXB Thông tin và Truyền thông vừa ra mắt độc giả cuốn sách “Trở về từ hỗn loạn” của tác giả Trần Nhật Minh. Cuốn sách thuộc thể loại tâm lý ứng dụng, tập trung giải mã các biểu hiện tâm lý cực đoan, các hội chứng rối loạn thường gặp và hướng dẫn người đọc thực hành phương pháp Inner Role Therapy – Trị liệu nội vai.
  • Vừa phát hành “Totto-chan bên cửa sổ” phần 2 lập tức tái bản
    Sau hơn bốn thập kỷ kể từ khi “Totto-chan bên cửa sổ” ra đời và trở thành hiện tượng xuất bản toàn cầu, tác giả Kuroyanagi Tetsuko đã hoàn thành phần tiếp theo mang tên “Totto-chan bên cửa sổ: Những chuyện tiếp theo”. Ngay khi ra mắt tại Việt Nam, tác phẩm đã tạo nên cơn sốt với 3.000 bản in đầu tiên được bán hết chỉ trong ba ngày, cho thấy sức hút bền vững của một trong những nhân vật văn học thiếu nhi được yêu thích nhất thế giới.
  • Gợi mở tư duy cải cách từ những thăng trầm của kinh tế Việt Nam
    Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang đối diện với nhiều thách thức: tăng trưởng chậm lại, thị trường bất động sản trầm lắng, yêu cầu cải cách thể chế ngày càng rõ rệt…, việc nhìn lại những bài học từ lịch sử là điều cần thiết hơn bao giờ hết. Cuốn sách “Kinh tế Việt Nam – Thăng trầm và đột phá” (NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, 2025) của hai tác giả Phạm Minh Chính và Vương Quân Hoàng mang đến một nền tảng tri thức khoa học và thực tiễn để suy ngẫm, định hướng cho hiện tại và tương lai.
Nổi bật Tạp chí Người Hà Nội
  • Quần thể di tích Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO ghi danh vào Danh mục Di sản thế giới
    Tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản thế giới thuộc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), Giáo sư Nikolay Nenov (người Bulgaria) - Chủ tịch Kỳ họp đã chính thức gõ búa công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn - Kiếp Bạc là Di sản văn hóa thế giới.
  • Chùm thơ của tác giả Khúc Hồng Thiện
    Tạp chí Người Hà Nội xin trân trọng giới thiệu chùm thơ (hai bài) của tác giả Khúc Hồng Thiện.
  • Tuần lễ Văn học Phần Lan: Kết nối bạn đọc Việt qua thế giới Moomin
    Chiều 11/7/2025, tại Nhà xuất bản Kim Đồng (55 Quang Trung, Hai Bà Trưng, Hà Nội) đã diễn ra lễ khai mạc “Tuần lễ Văn học Phần Lan – Trưng bày Tove Jansson & Moomins 80”, mở đầu chuỗi hoạt động diễn ra từ ngày 12 đến 20/7/2025. Chương trình do NXB Kim Đồng phối hợp cùng Đại sứ quán Phần Lan tại Việt Nam và The Initiative of Children's Book Creative Content (ICBC) tổ chức nhân kỷ niệm 80 năm ra đời tác phẩm đầu tiên về nhân vật Moomin của nhà văn Tove Jansson.
  • [Inforgaphic] nhiệm vụ của UBND các tỉnh, thành phố về chăm lo đời sống người có công với cách mạng
    Tại Công điện số 102/CĐ-TTg gần đây về việc tiếp tục chăm lo tốt đời sống người có công với cách mạng nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu cấp ủy chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương làm tốt 4 nhiệm vụ trọng tâm. Qua đó làm sâu sắc hơn nữa chủ trương của Đảng, Nhà nước trong công tác người có công với cách mạng, gia đình liệt sĩ, “Đền ơn đáp nghĩa”, truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
  • Hình tượng Hồ Chí Minh qua những tư liệu của GS.TS Trình Quang Phú
    Năm 2022, chuyến đi công tác thực tế khu di tích cách mạng Tân Trào, Tuyên Quang giúp tôi có một số sách viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong đó, cuốn sách “Từ làng sen tới bến Nhà Rồng” và “Đường Bác Hồ đi cứu nước” là hai cuốn sách của tác giả Trình Quang Phú làm tôi ấn tượng nhất.
Đừng bỏ lỡ
Khúc trữ tình sâu đậm về vùng đất nhãn
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO